Çiya Mazî: Kürtçe yazmaktan vazgeçmeyeceğiz

Evrensel Basım Yayın’dan yayımlanan ‘Bahol’ öykü kitabının yazarı Çiya Mazî Çukurova Kitap Fuarına katıldı. Evrensel Basım Yayın standında okurları ile buluşan Çiya Mazî ile Kürt Edebiyatı üzerine Faruk Ayyıldız bir söyleşi yaptı.

Mardinli olan Çiya Mazi 1993 yılında gazetede köşe yazarlığı yaparak yazın hayatına başladı. Mazî ilk öykü kitabını 2003 yılında yayınladı. Bunun yanında şiir ve çeşitli öykü kitapları yazan Çiya Mazî Atasözlüğünü Kürtçe, Latince ve Arap harfleriyle yayına hazırlamış. Kürt enstitüsünde de görev yapmış olan Mazî Kürt Edebiyatı ile ilgili görüşlerini dile getirdi. Kürtçe yazarken karşılaştığınız zorluklardan bahseder misiniz? Bu zorlukları 2000’den önce ve 2000’den sonra diye değerlendirmek doğru olur. 2000’den önce gizli yazıyorduk. Takma isimlerle yazıyorduk. En yakın arkadaşlarımızın dahi yazdığımızdan haberleri yoktu. Kürtçe kitap yoktu o dönemler. Bu yüzden en büyük aracımız gazeteydi. Gazete de yazdık, yazmayı da gazeteden öğrendik. 2000’den sonra ise barış umudunun olması Kürt edebiyatında patlama yaptı. Sadece 2010 yılında Türkiye’de 150 Kürtçe kitap basıldığından bahsediliyor. Yasaklama zorluklarını aşmış görünsek de modern zorluklar ile karşı karşıyayız. Kitapları basacak yayınevleri, dağıtımı, okurla buluşma imkanları hâlâ çok kısıtlı. KCK operasyonları da okurları kötü etkiliyor. Yazarlarda da ‘90’lı yıllara dönme kaygısı var ama ok yaydan çıktı artık yazmaktan tabii ki vazgeçmeyeceğiz ve işimizi yapacağız. KÜRT EDEBİYATININ BAŞKA DİLLERE ÇEVRİLMESİ LAZIM Kürt edebiyatının şu an ki konumu ve gelişimi hakkında ne söylersiniz? Kürt edebiyatını kendi içerisinde değerlendirdiğimiz zaman teknik olarak ilerlediğini görebiliriz. Öykü, şiir ve roman da artış var. Bu da genel olarak Kürt toplumunun ilerlediğini gösteriyor. Ama Kürt edebiyatının farklı dillere çevrilme sorunu var. Çok değerli eserler olmasına rağmen dünyada tanınabilmesi için mutlaka başka dillere de çevrilmesi şart. Kürt edebiyatının gelişimini engelleyen faktörlerden bahseder misiniz? İlk etapta maddi imkansızlıklardan söz edebiliriz. Tarihten süregelen siyasi etkilerin de halkın üzerinde yarattığı kaygı devam ediyor. Bu bakımdan yazarlar çok ciddi fedakarlıklar yapmalarına rağmen henüz istenilen sonuçlara ulaşılabilmiş değiller. Bununla birlikte ana dilde eğitim en önemli faktörlerden lakin onu daha uzun konuşmak gerekiyor. SANATIN AKIŞINI KİMSE DURDURAMAZ İçişleri Bakanı İdris Naim Şahin’in sanatçı ve ressamları da hedef gösteren açıklamaları oldu… Tarih boyunca iktidarlar, muhalif sesleri susturmaya karar verdikleri zaman düşünceyi öğreten, hayatı etkileyen, yazan kişileri hedef alır. Çünkü sanat uzun vadede toplumu refaha ve mutluluğa götüren bir gerçekliktir. Akan suyu nasıl kimse engelleyemiyorsa, sanatın akışını da kimse durduramaz. Bunun farkında olamayan ve yahut olmak istemeyen siyasilerin de hâlâ var olduğunu görmek insanı hayretlere düşürüyor. Sizin bundan sonrası için kitap projeleriniz var mı? Yeni kitap düşüncelerim var. Bitmeye yakın bir öykü kitabım var imkan olursa onu bastıracağız. 2 tane de folklorik çalışmam var. Bundan sonrası için de yazmaya devam edeceğim.