Çocuklara cinsel eğitim verilirken nelere dikkat edilmelidir?

Bizler çocuklarla cinsellikle ilgili konuşmasak dahi çocuklar cinselliği öğrenir ve bu öğrenmeyi belirli yollarla sağlarlar. Bu yolların başında ise çocukların yakın çevresi ile ilgili gözlemleri vardır üstelik günümüzde cinsellikle ilgili bilgilere erişim sağlanması özellikle internet kullanımıyla birlikte hem artmış hem de kolaylaşmış durumda

Anne babaların çocuklarıyla cinsellik hakkında konuşabilmeleri için öncelikle bu konuda yeterince bilgi sahibi olmaları oldukça önemlidir fakat bu konudaki araştırmalar ne yazık ki ebeveynlerin bilgi seviyelerinin yetersiz olduğunu göstermektedir.

Cinsellik ele alınırken öncelikle diğer gelişim alanları gibi cinsel gelişimin de temellerinin anne karnında başlayarak çocuklukta atıldığıdır. Bebeğin büyüdükçe kendi bedenini keşfetmesi, cinsel organlarının farkına varması, cinsiyet kavramını öğrenmesi ve cinsiyetine uygun davranışlar içinde olması beklenmektedir. Erken çocukluktan ergenliğe giden cinsel gelişim sürecinde, çocuklar bedenlerindeki farklılıklar, değişikliklerle ilgili bilgilenme ihtiyacı hissedebilirler ve bulunduğu dönemin özelliklerine uygun yetişkinlerin de cinsel olarak tanımlayabileceği bir takım davranışlar sergilerler.

Çocuğun ilk eğitimcileri olan ebeveynlerin, çocuğun cinsel gelişimi ve cinsel eğitim ile ilgili bilgi sahibi olması bu bilgiyi uygun zamanda ve uygun şekilde iletişim yoluyla çocuğunun yararına kullanması çocuğun cinsel konulardaki tutumlarını şekillendirmede oldukça önemlidir. Ancak önemine rağmen, pek çok ebeveyn için cinsellik hakkında çocuklarıyla konuşmak geçmişten günümüze hiçbir zaman kolay olmamıştır. Ebeveynlerin cinsellik hakkında konuşamamalarına neden olan temel sebepler ise cinsellik hakkında bilgi sahibi olmamaları ve kendilerine bu konuda güvenmemeleri, cinsellik hakkında konuşurken utanıp sıkılmaları,  çocuğu uyararak masumiyetini yok etme korkusu yaşamaları, etkili iletişim becerisine sahip olmamaları, sosyal tabulara sahip olmaları, inançlar ve kültürel tutumlardan etkilenmeleridir.

Bizler çocuklarla cinsellikle ilgili konuşmasak dahi çocuklar cinselliği öğrenir ve bu öğrenmeyi belirli yollarla sağlarlar. Bu yolların başında ise çocukların yakın çevresi ile ilgili gözlemleri vardır üstelik günümüzde cinsellikle ilgili bilgilere erişim sağlanması özellikle internet kullanımıyla birlikte hem artmış hem de kolaylaşmış durumda çocuğun güvendiği yetişkinler aracılığıyla ulaşamadığı cinsel bilgilere kendi imkanlarıyla ulaşmaya çalışması çocuğun maruz kalabileceği yanlış bilgilere ve suistimale varabilecek istismarına zemin hazırlayabilmektedir. Çocuklar ile cinsellikle ile ilgili konuşulurken öncelikle cinselliğin ne olduğunu iyi bilmek önemlidir. Cinsellik sadece cinsel organlara özgü bir durum değil fiziksel, duygusal ve ilişkilere yönelik bir kavramdır.

Çocuklarla cinsellik hakkında konuşurken öncelikle;

• Konuşma mutlaka çocuğun gelişim düzeyine uygun olmalıdır. Konuşurken hem kullandığınız sözcükler yargılama ve suçlamadan uzak olmalı hem de beden dili buna uygun olmalıdır.
• Çocuğa farklı kelimelerle konuyu anlatmak ve çocuğun ne anladığını sormak, dinlemek gerekirken çocuğun sorduğu soruları da mutlaka dinlemeli ve yanıt vermelisiniz.
• Çocukların bu konuda sordukları soruları görmezden gelmek doğru bir yöntem değildir.
• Çocukla cinsellikle ilgili konuşma bir defaya mahsus değildir ve çocuğun gelişim dönemine göre tekrarlanan bir konudur.
• Ona cinselliğin akıl, beden ve ruh ilişkisine dayalı bir kavram olduğunu ve büyüdükçe kendinde olan bu değişiklikleri fark edeceğini anlatmak gerekir.
• Çocukla bu konuda konuşurken bunun özel ve kişisel bir durum olduğu mutlaka vurgulanmalı, gizli veya yapılmaması, yaşanmaması gereken bir konu olmadığı belirtilmelidir.

Konuşulurken uyulması gereken kurallar:

• Cinsellik sadece bedenle ilgili değildir. Çocuğunuza cinselliğin sadece bedenle ilgili olmadığını sorumluluk, yakınlık ve sevgi ile olduğunu anlatmanız çocuğun sağlıklı gelişmesini, ileride kuracağı ilişkilerde ve eş seçiminde yarar sağlayacaktır.
• Sorulara verdiğiniz cevapları olabildiğince basite indirgeyin. Çocukların sadece bilmek istedikleri kadarını sorduklarına dikkat edin.
• Çocuğa dokunmanın türlerini öğretin. Çocuklar dokunmanın, sarılmanın hoş bir duygu olduğunu bilmeli fakat aynı zamanda çevresindekilere nasıl dokunacaklarını da öğrenmelidir. Bazı dokunulmaların hoşa gitmeyebileceğini eğer ona dokunulursa bu hoşuna gitmiyorsa yakınındaki bir büyükten yardım istemesi gerektiğini ya da yakınında bir büyük yoksa bağırması ve itiraz etmesi gerektiği öğretilmelidir.
• Çocuklarla cinsellikle ilgili konuşulurken nerelerde çıplak olunabileceği, tuvalet/banyo kapısı çalınmadan içeri girilmeyeceği, anne baba odasında birileri soyunurken girilmeyeceği gibi değerler de cinsel eğitimin bir parçası olarak öğretilmeli.
• Çocuğun ulaştığı diğer kaynaklar mutlaka kontrol edilmelidir.
• Çocukla bu konularda konuşurken sakin ve rahat olunmalıdır çünkü kaygılı olduğunuzu anlayan çocuk da kaygılanacak ve bu konuda konuşmaktan kaçınacaktır.
• Çocuğun bilmemesi gereken yanlış veya yaşına uygun olmayan bir bilgi varsa onu yargılamadan ve kızmadan bu bilgiyi düzeltebilirsiniz.
• Çocukla içinde bulunduğu dönemin cinselliğiyle ilgili konuşurken bir sonraki dönemle ilgili de kısaca bilgiler vermek önemlidir.
• Kız ve erkek çocuklarına, karşı cinsteki değiişim ve cinsel özellikleri de anlatılmalıdır.

her yaştaki çocuğunuzla onun yaşına ve gelişim dönemine uygun bir şekilde cinselliği anlatmanız gerekir. Böylelikle çocuk güvenilir birinden doğru bilgileri almış olacaktır. Ne dönem öncesi ne de dönem sonrası detaylı bilgiler vermek fayda sağlamaz bu nedenle çocukları iyi tanımak, kendi bilgilerimizi tazelemek ve cinsellikle ilgili konuşmaktan çekinmememiz gerekir.