Stresle Nasıl Başa çıkabiliriz?

Özellikle duygularını ifade edemeyen, kan kusup kızılcık şerbeti içtim diyen insanlar gün gelir bütün birikimlerini bir depresyonla ifade ederler.

Stres, vücudu ve ruhsal durumu etkileyen, yaşam kalitesini düşüren, ileride yaşanabilecek hastalıkların oluşmasına sebep olabilen bir durumdur. Stres veya ruhsal zorlanma; gerginlik, huzursuzluk, yorgunluk ve depresyon gibi birçok psikolojik sorunla ilgilidir. Herkesin stresle başa çıkma yolu farklıdır. Stres altındaki bazı insanlar bunun kaynağını çok rahat bulabilirler. Bir kısmı ise bu stres dolu olaylardan kolay kolay kurtulamazlar. Örneğin stres kaynağı işiniz ya da birlikte olmak zorunda olduğunuz bir kişi ise bu stresten kurtulmanız kolay değildir. Stresle başa çıkmak için kullanılan diğer yöntemler, mesela çok fazla alkol almak veya eve çok geç gelmek, başka sorunlara yol açabilir.

Düşüncelerimizin ve stresle başa çıkma yollarımızın stresi nasıl kötüleştirdiğini düşünmeden önce, stres altında olduğumuzda bizde meydana gelen değişikliklere göz atmak gerekir.

Stres altında olduğumuzda öncelikle şu belirtiler göze çarpmaktadır:

• Uyku problemleri çok uyumak ya da uyuyamamak
• Yeme düzeninde değişiklikler iştahın azalması ya da tam tersi aşırı yemek yeme durumu
• Baş ağrısı
• Konsantrasyon bozukluğu
• Motivasyon eksikliği
• İletişim kurmak istememe
• Sosyal ortamlardan kendini çekme
• Bağımlılıkların oluşması stresten kurtulabilmek için sigara ve alkol kullanımına başlanması ve eğer kullanılıyorsa kullanımının artması
• Kiloda yaşanan değişimler.

 

Uzun dönem süren stres durumlarında depresyonun kaçınılmaz bir son olduğu ve yaşam kalitesini çok yakından ilgilendirdiği bilinen bir gerçektir. Bundan dolayı depresyon büyük olasılıkla uzun dönem streslerle ilişkilidir. Kısa dönem streslerde vücudun stres sistemi faydalı olurken uzun dönem streslerde dezavantajlı olmaya başlar. Depresyonların çoğunda streslerin birikmişliği vardır. Ekonomik sorunlar, işle ilgili problemler, evde ya da işteki çatışmalar, çocuklarla ilgili problemler ya da sağlık problemleri gibi. Bu biriken stresler bizim bu konuları tekrar tekrar hatırlamamıza ve depresyona girmemize neden olurlar. Özellikle duygularını ifade edemeyen, kan kusup kızılcık şerbeti içtim diyen insanlar gün gelir bütün birikimlerini bir depresyonla ifade ederler.

Problemlerimiz hakkında düşündüğümüzde daha fazla strese girmemiz doğaldır. Strese girdiğimiz zaman da stres sistemimiz devreye girmeye başlar. Hayatımızdaki olumsuzlukları, özellikle de işe yaramaz olduğumuz ya da olayların bizim kontrolümüz dışında olduğu gibi olumsuz düşünceleri durdurabilirsek, stres sistemimiz de devreye girmeyecektir.

stres altında beyin önce güvenliği sağlamaya programlanmıştır. Beynimiz her koşulda gerçekçi düşünmez. Bunun amacı da bizi tehlikeden korumaktır ancak stres altında bizi korumak amaçlı bazı yanlışlar da yapabilir. Kendimizi anlamsız bir şekilde en kötüyü hesaplarken bulursak bu beynimiz strese verdiği cevaptır. Bu durumda önemli olan bunu bilip aklımızın daha gerçekçi çalışan kısmını yardıma çağırmaktır. Stresle başa çıkabilen insanların her zaman yaptıkları da budur. Bu insanlar da diğerleri ile aynı olumsuz durumlara maruz kalırlar ancak streslerini 'şu an bu durumun benim için kötü göründüğünün farkındayım ancak bunu zamanla düzeltebilirim' , 'üç ay sonra bu durum tarih olacak ve ben bunu unutmuş olacağım', 'bu benim hatam değil', 'falancadan yardım isteyebilirim' diyerek daha çabuk atlatabilirler. Elbette bunu başarabilmek kolay değildir. Fakat bir durup bakmak lazım, nasıl düşünüyoruz, stresle nasıl başa çıkıyoruz ve olumsuz düşüncelerimiz bize neler yapabilir. Bunun haricinde stresi yönetebilmek için yapılabilecek ilk adımlardan birisi günlük rutinleri değiştirmek olabilir. Eğer streste birtakım değişiklikler meydana gelmiyorsa bir uzman yardımı almak gerekebilir. Stres tedavisi kişilere göre değişiklik göstermektedir. Bunun için her kişiye yapılan tedavi aynı olmamalıdır. Herhangi bir stres durumunda herkes için aynı şekilde işlediği bilinen tedavilere başvurmamak gerekir. İlk önce stresin kaynağı araştırılıp daha sonra kişiye uygun bir sürece başlanmalıdır.