tatlidede
tatlidede

Tükenmişlik Sendromu

Tükenmişlik sendromu, stres kaynaklı hastalıkların yanında, strese dayalı olarak zihinsel etkinliklerin yavaşlaması, psikolojik sorunların çeşitlenerek artışı ve cinsel enerjinin tükenmesiyle yakından ilgilidir.
Tükenmişlik Sendromu

Hizmet sektörünün her kolu ve insani yardım gibi alanlarda çalışan kişiler kendilerini sürekli olarak bir başkasının talebini yerine getirmenin stresi içinde bulabilir, zaman zaman kendilerine bağlı olmayan taleplere karşılık vermekte zorlanabilir.

Hayır diyememek, taleplerin sürekli aciliyet içermesi, müşteri memnuniyeti gibi etkenler nedeniyle kişilerin kendilerini kapana sıkışmış gibi hissetmelerine neden olabilir. Bu gibi durumlarda özel yaşam ile çalışma yaşamı esnasında görülen, stresle  baş  edebilme  konusundaki  yetersizlikler bütünü olarak tanımlanan tükenmişlik yaşanabilir. Buna bağlı olarak da işi gereği insanlarla yoğun bir temas halinde olan kişilerde görülen, duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve düşük kişisel başarı algısı ile karakterize olan tükenmişlik sendromu ile karşı karşıya kalınabilir.

Tükenmişlik sendromunun içinde barındırdığı bu 3 boyutu ele alındığında, çalışma  sürecinde  yoğun  derecede  duygusallık ve  psikolojik  yıpranmışlık  nedeniyle enerjinin  tükenmesini  ifade  eden duygusal tükenme, çalışanların hem işlerine hem de hizmet vermekte oldukları kişilere karşı soğuk, ilgisiz ve katı bir davranış sergilediği, bir yandan karşılarındaki kişilerin istek ve taleplerini  görmezden  gelirken,  diğer  yandan  da  bu  kişilere  yönelik  kaba  ve  aşağılayıcı tutumlar içine girdikleri duyarsızlaşma evresi, kişinin çevresindeki diğer kişilere yönelik olumsuzluk ve saldırganlık içeren düşünce ve  davranışlarının  bir  noktadan  sonra  artık  kendisine  yönelmeye  başladığı suçluluk  duygusunun giderek  daha  baskın  hale  dönüştüğü,  kimse  tarafından  sevilmediği  düşüncesinin öne çıktığı düşük kişisel başarı alanları dikkat çekmektedir.

Tükenmişlik sendromu, özellikle insani ilişkilerin yoğun olduğu alanlarda yaşayan kişiler açısından risk oluşturabilirken birçok belirtisi görünür hale gelebilmektedir. Bu belirtiler:

  • Fiziksel Belirtiler: devamlı yorgunluk hali, uyku düzeninde bozulmalar (aşırı uyku/uykusuzluk, sık sık uyanma ya da uykuya dalamama), dikkat süresinin kısalması
  • Sosyal/Davranışsal Belirtiler:İçe çekilme, işyerinde izole olma, işteki sorunlara karşı duyarsızlaşma, erteleme davranışının artması vb.
  • Duygusal Belirtiler: Karamsarlık, kendini değersiz/başarısız görme, tükenmişlik hissi, umutsuzluk, işten soğuma, azalmış mesleki öz güven vb.
  • Düşünsel Belirtiler:Sürekli olumsuz fikirler, neden ve sonuç ilişkilerine dair doğru değerlendirmeler yapmakta zorlanma, genelleşmiş olumsuz yargılara varma.

Tükenmişlik sendromuna maruz kalmamak için veya bu sendrom ile karşı karşıya kalındığında yapılabilecekler:

  • Tükenmenin nasıl ortaya çıktığını mutlaka araştırın, belirtilerini sorgulayın, evreleri inceleyin, sizdeki karşılığını düşünün.
  • Gerektiğinde yakın çevrenizden, sizi anlayacağına inandığınız kişilerden destek isteyin
  • İş hayatınızın dışında mutlaka farklı şeyler deneyin. Hobi, sosyal ilişkiler, seyahat vb.
  • İş arkadaşlarınızla her an iş konuşmayın, farklı şeyler konuşmak için birbirinizi bu konuda uyarın.
  • İş paylaşımının adil olması için arkadaşlarınızı ve yöneticilerinize beklentilerinizi ifade edin.
  • Başarılı hissettiğiniz anları hatırlayın, bu anları nasıl gerçekleştirdiğinizi düşünün.

Tükenmişlik, tüm koruyucu önlemlere rağmen kişinin kontrolünde olmayan sebepler ile ortaya çıkabilir. Bu durumda suçluluk, kaygı, depresif duygu durumu gibi hisler meydana getirebilir. Belirtilerin erken ya da geç aşamada fark edilmesi halinde profesyonel psikolojik desteğe başvurulması, bu durumun sebepleri, kişinin iş ve günlük hayatında yarattığı olumsuz etkilerinin açığa kavuşturularak çözümüne dönük girişimlerde bulunulması sürecin en az hasarla atlatılmasında kritik öneme sahiptir. 

 

 

 

 

Yorum Yaz