Mesud Pezeşkiyan kimdir?
Her fırsatta batı ile iyi ilişkiler kurulmasını savunan İran'ın yeni Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın hayatı ve deneyimleri son günlerde okuyucular tarafından sıkça merak ediliyor. Peki kimdir bu Mesud Pezeşkiyan? Hayatı, siyasi geçmişi, eski sağlık bakanlığı döneminde yaptıkları
Tebriz Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden mezun olan Pezeşkiyan'ın soy ismi, Farsçada "Doktorlar" anlamına gelmektedir. Ülkede uzun yıllar kalp cerrahlığı yaptıktan sonra, yüz binlerce insanın hayatını kaybettiği 1980-1988'de İran-Irak Savaşı'nda tabiplik yaptığı biliniyor.
1985'te pratisyenliği, savaştan sonra genel cerrahi eğitimini tamamlayan Pezeşkiyan, 1993'te uzmanlığa yükselirken, 1994-1999'da, 5 yıl boyunca lisans ve uzmanlık eğitimini tamamladığı Tebriz Üniversitesi'nde Rektör olarak görev yaptı.
Pezeşkiyan'a dair saklı kalmış, fakat İran'da geniş kitlelerin sevgisini kazanmasına yol açan bir diğer olay ise, 1994'te, bir trafik kazasında eşini ve oğlunu kaybetmesiydi. Kazadan sonra iki oğlunu ve bir kızını tek başına büyütmüş, bir daha evlenmemişti.
O dönem 40 yaşında olan genç bir rektörün eşine duyduğu sevgisi ve göstermiş olduğu fedakarlık, Pezeşkiyan'ın ülke genelinde tanınmasının ve saygı duyulmasının lokomotifi oldu.
Siyaset dünyasına attığı ilk adım ise, İran'ın 5'inci Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi'nin görevlendirmesiyle oldu. 1997'de bir yandan Tebriz Üniversitesi Rektörlüğüne devam eden Pezeşkiyan, o yıl Sağlık Bakanı Yardımcılığı rolünü de üstlendi. 2001'de Sağlık Bakanı olurken, bu görevi 2005 yılına kadar, yani Hatemi'nin Cumhurbaşkanlığını devrettiği güne kadar devam ettirdi.
2008'de, İran'daki Türkleri temsilen Tebriz Milletvekili olarak Meclis'e girdi. 16 yıl boyunca koltuğunu koruyan Pezeşkiyan, Meclis'teki konuşmalarında Batı ile iyi ilişkiler kurulması gerektiğini, 2018'de sona eren nükleer anlaşmaya tekrar geri dönülmesini, İran'daki özgürlükleri ve insan haklarını gündeme taşıdı.
2013 ve 2021'de iki kez Cumhurbaşkanlığı başvurusu Anayasayı Koruyucular Konseyi tarafından reddedilen Pezeşkiyan, Mahsa Amini protestolarına yönelik yaptığı bir açıklamada, başörtüsü yasasının sona ermesi gerektiğini söylemişti. Yerel kaynaklara konuşan lider, "Biz çocuklarımızın iffetli olmasını istiyoruz ancak bu davranışlar onları dinden uzaklaştırıyorsa bu yöntemi sürdürmemeliyiz." demişti.