Rojava’da ne oluyor? Deyrizor’da neler yaşanıyor? Suriye’de son durum
Suriye'nin Deyrizor ilinde, PKK/ Ypg baskısı altında yaşayan Arap aşiretler, terör örgütüne topyekün savaş başlattı. Çok sayıda aşiret üyesinin katılımıyla birçok bölgede operasyonlar düzenlenirken, YPG mensupları ise geri çekilmeye başladı. Şu ana kadar 24 köyün terör örgütünden arındırıldığı bildirildi.
Rojava'dan 16 Temmuz'dan bu yana çatışma haberleri geliyor. Ölü ve yaralı sayısı net değil. Ancak bölgeye bağımsız gazetecilerin girişi zor olduğu için doğrulatılamayan iddialara göre, hayatını kaybedenlerin sayısı yüzlerle ifade ediliyor.
Peki, Suriye'de iki yıl önce ayaklanma başlarken ortak amaçları Beşar Esad'ı devirmek olan grupların silahlarını artık birbirilerine doğrultmalarının sebebi ne?
Kuzey Suriye'de etkin olan Kürt siyasi yapılanması PYD'ye (Demokratik Birlik Partisi) yakın YPG (Halk Savunma Birlikleri) de silahlı gruplardan biri.
Bünyesinde Kürt, Arap, Türkmen, Asuri, Ermeni ve Süryani kökenli üyeleri barındıran Cephetül Ekrad (Kürt Cephesi) daha çok farklı azınlıkların bulunduğu bölgeleri korurken, YPG Kürt nüfusun yoğunlukta olduğu yerlerde etkin.
ARAP AŞİRETLERDEN TOPYEKÜN SAVAŞ
PKK/YPG'nin Deyrizor Askeri Meclis grubunun lideri Ahmed el Habil'i alıkoymasının ardından 27 Ağustos'ta patlak veren çatışmalar, bazı Arap aşiretlerinin de katılmasıyla büyüdü.
24 KÖY YPG'NDEN TEMİZLENDİ
Arap aşiretleri yoğun çatışmalar sonucu son iki günde Deyrizor ilinin doğu ve güneydoğusundaki tamamını Arap nüfusun oluşturduğu Şife, İzbe, Hacin, el Bahra, Gıranic, ebu Hammam, ebu Hardub, el Curzi Şarki, el Curzi Garbi, Suveyden, Direnc, el Şinan, el Tayyene, Ziyben, Havayic Ziyben, Şıhyel Şarki, Şıhyel Garbi, Alrz, el Haşşan, el Basira, Cideydit Bakkar, Hıreyize, Berşem ve Sabha köylerini teröristlerden temizledi.
Arap aşiretleri ile YPG arasındaki şiddetli çatışmalar sonucunda resmi kayıtlara göre en az 28 YPG üyesi öldürüldü.
Arap aşiretleri ile PKK/YPG arasında Deyrizor'un doğu ve güneydoğusunda Fırat Nehri kenarındaki bölgelerde çatışmalar devam ederken, camilerden YPG örgütüne karşı cihat çağrıları yapıldı.
DIŞİŞLERİ BAKANLIĞINDAN AÇIKLAMA GELDİ
Dışişleri Bakanlığından konuyla ilgili yazılı bir açıklama geldi. "Deyr-Ez Zor kırsalında bölücü terör örgütünün Suriye'deki şubeleriyle bazı Arap aşiret unsurları arasında bir süredir yaşanan çatışmaları yakından ve kaygıyla takip ediyoruz." ifadelerinin kullanıldığı açıklamada, "Bu gelişme, terör örgütünün, Suriye'nin kadim halklarını, üzerlerinde şiddet ve baskı uygulamak ve temel insan haklarını ihlal etmek suretiyle tahakküm altına alma girişimlerinin yeni bir tezahürüdür. Bu amaç ve niyetini DEAŞ'la mücadelede aktör olduğu savıyla perdelemek isteyen terör örgütünün gerçek mahiyetini, daha fazla gecikmeden ve bölgenin Suriyeli Kürtler de dahil kadim unsurlarının daha fazla acı çekmesine yol açmadan, destekçilerinin de görmesini umuyoruz." denildi.
YPG'nin, ABD ordusunun desteğiyle "DEAŞ'la mücadele" adı altında ele geçirdiği Deyrizor'da halkın tamamı Araplardan oluşuyor. Terör örgütü çocuk yaştaki Arapları zorla silah altına alıyordu. Örgüt, bölgedeki petrol kuyularına el koyarak elde ettiği petrolü, ABD yaptırımlarına rağmen Şam yönetimine kaçakçılar aracılığıyla satarak gelir sağlıyordu. Elde ettiği geliri kendi faaliyetleri için kullanırken bölge halkı yerel hizmetlerden ve yardımlardan mahrum kalıyordu.
Zaman zaman protestoların yaşandığı bölgede bardağı taşıran son damla ise, Deyrizor Askeri Meclis grubunun lideri Ahmed el Habil'in alıkonulması oldu. Olaydan sonra 27 Ağustos'ta patlak veren çatışmalar, bazı Arap aşiretlerinin de katılmasıyla büyümüştü.
YPG cephesinden açıklama
BBC Türkçe'nin sorularını yanıtlayan YPG Basın Sözcüsü Redur Halil, çatışmaların çıkış tarihi olarak YPG üyelerini Serekaniye'de (Rasulayn) devriye gezerken, Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD) ile El Nusra Cephesi'ne bağlı birlikler tarafından saldırıya uğradığı 16 Temmuz'u gösteriyor.
Halil, "IŞİD ile El Nusra üyeleri arasındaki sorunu çözmeye çalıştık. Fakat Serekaniye dışında, Tel Halef ve Türkiye sınırının diğer tarafındaki liderleri anlaşma yapmayı reddetti" dedi.
YPG'den ÖSO'ya: Safınızı belirleyin
Bayram boyunca 'halkın rahatça kutlama yapabilmesi için' tek taraflı ateşkes ilan ettiklerini belirten Halil, Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) ve Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu'na (SMDG) "saflarını belirlemeleri" çağrısında bulunmuş:
"Başlarda, El Nusra Cephesi ve IŞİD ile çatışıyorduk. Daha sonra, ÖSO ve SMDG'den, İslamcı radikallerin Kürt bölgelerine saldırıları karşısında pozisyonlarını açıkla belirlemelerini istedik. Bölgedeki çatışmalara bakış açılarının ne olduğu konusundaki çağrımızı görmezden geldiler, cevap vermediler. Aksine, ÖSO bize ve Kürt sivillere karşı savaşmak için IŞİD ve El Nusra Cephesi'ne katıldı."
Redur Halil'in iddiası üzerine, Özgür Suriye Ordusu'nun Halep'teki askeri konsey lideri Abdülcabbar el Okaidi'nin video paylaşım sitesi YouTube'te yayınlanan bir görüntüsüne ulaşıyoruz.
BBC Arapça Servisi'nden bölgedeki gelişmeleri yakından izleyen muhabirleri görüntünün orijinal olduğunu kaydediyor.
Özgür Suriye Ordusu'nun Suriyeli Kürtlere yönelik görüşlerini anlamak açısından El Okaidi'nin 2 Ağustos'ta, yani Halep'te Kürtlerin yoğun yaşadığı Tel Aren ve Tel Halep köylerine yapılan saldırıdan yaklaşık 10 gün sonra yaptığı konuşma dikkat çekici.
El Okaidi, savaştıkları silahlı Kürt grupları kastederek şu ifadeleri kullanıyor:
"Onlarla bazı anlaşmalar yaptık, ama onlar bu anlaşmaları bozdu bizi sırtımızdan bıçakladılar. Son çatışmalarda, Tevhid Tugaylarından [Kürtlere] karşı savaşmalarını istedim. Bu defa acımayacağız. Eğer mecbur kalırsak onları ortadan kaldıracağız."
El Okaidi, "Ama biz kardeşlerimiz bacılarımız olan Kürt halkına karşı savaşmıyoruz" diye ekliyor.
Muhalefet içinde muhalefet
Suriye'de rejim karşıtı ayaklanmaların başladığı iki yıldan bu yana, Devlet Başkanı Beşar Esad'a muhalif olan sesleri hiçbir zaman tek bir çatı altında birleşemedi.
Özgür Suriye Ordusu adı altında kurulan ilk oluşumun dallara ayrılması ve zayıf liderlik, grubun da meşruiyetinin sorgulanmasına neden oldu.