Ek tercih nedir? Nasıl yapılır? Kimler ek tercih yapabilir veya kimler yapamaz? Dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

YKS 2024 yerleştirme sonuçlarının açıklanmasıyla beraber boş kalan kontenjanlar için ek tercih süreci bugün itibariyle başladı. Ek tercihte dikkat edilmesi gerekenler ve nasıl yapıldığını merak eden öğrenciler için 2024-2025 ek tercih kılavuzu yayınlandı. Peki öğrenciler nelere dikkat etmeli? İşte ayrıntılar!

Ek tercih nedir? Neden yapılır?

Üniversitelere her yıl genel tercih döneminde tercih edilmek üzere bölümler açılır ve bu bölümlere belli sayıda kontenjanlar tahsis edilir. Örneğin; 2023 yılında üniversitelerin genel kontenjanları için 1 milyon 15 bin 840, okul birincileri için 24 bin 912, şehit-gazi yakınları için 3 bin 774, depremzedeler için 23 bin 677 ve 34 yaş üstü kadınlar için de 20 bin 991 kontenjan ayrıldı. Bunların ilki tüm adaylara açık olan son üçü de sadece durumu o kontenjan türüne uygun olanlara açık olan programlardaydı. Tercihler bitip genel yerleştirme sonuçları açıklandığında genel kontenjanlarda 16 bin 239, okul birinciliğinde 18 bin 199, şehit-gazi yakınında 3 bin 187 depremzedelerde bin 315 ve 34 yaş üstü kadınlar kontenjanında ise 4 bin 326 kontenjanın boş kaldığını yani ilgili öğrenciler tarafından tercih edilmediğini ya da tercih edilmişse bile başka bölümlere yerleştirildiklerini gördük.

Ne zaman yapılacak?

2024 Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) sonuçlarına göre 2024-2025 eğitim öğretim yılı için yükseköğretim programlarına ek yerleştirme işlemleri, ÖSYM tarafından yapılacak.

Adaylar, 2024-YKS Ek Yerleştirme için tercihlerini, 6-11 Eylül 2024 tarihleri arasında T.C. kimlik numarası ve şifresiyle ÖSYM'nin https://ais.osym.gov.tr adresinden veya ÖSYM Aday İşlemleri Mobil Uygulaması’ndan bireysel olarak kendileri yapacaktır. Tercih işlemleri, 6 Eylül 2024 tarihinde saat 14.30'da başlayacak, 11 Eylül 2024 tarihinde saat 23.59’da sona erecek.

İlk tercihte yerleşenler ek tercih yapamaz 

Merkezî yerleştirmede bir yükseköğretim programına yerleştirilen adaylar, ek yerleştirme için başvuramayacak. Tercih yapan ve herhangi bir üniversiteye kayıt hakkı kazanamayan adaylar ek yerleştirmeden yararlanabilecek.

Kontenjanların büyük bir çoğunluğunu kaydolmayanlar oluşturur

Genel yerleştirme yapılıp çoğu okul kontenjanını doldurmasına rağmen yerleşen aday MEB liselere geçiş sisteminde olduğu gibi doğrudan kaydını yapmış olarak kabul edilmiyor. Yerleşen tüm adayların aynı zamanda üniversitelerin kayıt döneminde ya e-devlet üzerinden ya da bizzat kazandığı üniversiteye giderek kayıt işlemlerini tamamlaması gerekiyor. Şayet bu işlem belirlenen tarihler arasında yapılmıyorsa o zaman o öğrenci yerleşse de kayıt hakkını kaybettiği için kendine ayrılan kontenjan boşa düşmüş oluyor. İşte ikinci gerekçe de kaydolmayanlardan dolayı boşa düşecek kontenjanlar. Örneğin; ek yerleştirmenin yapıldığı son yıl olan 2022’de genel yerleştirmede 16 bin 593 kontenjana yerleşen olmamış ve toplam 1 milyon 5 bin 490 aday bir üniversiteye yerleşmişti. İşte bu yerleşenlerden 105 bin 772’si kayıt döneminde işlemini tamamlamadığı için genel yerleştirmede boş kalan 16 bin 593 boş kontenjan ile birlikte ek tercih sürecine dahil edildi ve ek yerleştirmede toplam 122 bin 209 kontenjan için tercihler alındı.

 Hangi bölümlerin boşta olduğunu nasıl öğreniriz?

ÖSYM gerek ilk yerleştirmede boş kalan bölümleri gerekse kazanıp da üniversitelere kayıt olmayanlardan oluşan boşlukları yine üniversitelerden aldığı bilgiye göre tercih tablolarına dönüştürür ve bir kılavuz halinde yayınlar. O süreci takip etmen ve tercihlerini o kılavuzdaki programlardan ve eğer bölümün taban puanı ve taban sıralama barajı varsa bunları geçtiklerinden yapmalısın.

Sıralama konusunda puan mı sıralama mı önemli?

Sıralama sadece genel tercih döneminde kullanman gereken bir referanstır. Çünkü henüz o bölümlere yeni öğrenci yerleşmemiş ve bu yıla ilişkin bir puan referansı oluşmamıştır. Oysa ek tercihte artık genel yerleşme sonrası oluşmuş bu yıla ait puanlar olduğundan ek yerleştirmede sıralamalar kesinlikle kullanılmamalı, tüm tercihler puana bakılarak yapılmalıdır.