İşsiz kalanlar dikkat! 30 gün süresi var

Türkiye'de çalışanların güvencelerinden birisi de işsizlik maaşı. İŞKUR kendi istek ve kusuru dışında işten çıkartılan, ya da haklı fesihle ayrılan çalışanlara son 3 yıldaki prim gün sayılarına göre 10 aya kadar maaş ödüyor.

İşsizlik maaşı, işsizlik sigortasının sunduğu en temel yardımlardan biri olarak bilinse de, sistem sadece para desteği ile sınırlı değil. İşsiz kalan kişilere sunulan en önemli ek imkanlardan biri de, maaş alınan süre boyunca kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin genel sağlık sigortası (GSS) primlerinin İŞKUR tarafından karşılanması.

Bu sayede hem işsiz kalan kişi hem de eşi ve çocukları, herhangi bir prim ödemeden sağlık hizmetlerinden yararlanmaya devam edebiliyor. Ek bir başvuru ya da işlem yapılmasına da gerek olmadan, bu hak doğrudan devreye giriyor.

İŞE GİRDİKTEN SONRA HAK KAYBOLMUYOR

İşsizlik maaşı almaya hak kazanan bir kişi, maaş alırken işe girerse ödemeler duruyor. Ancak bu, kalan hakkın tamamen yandığı anlamına gelmiyor. Yeni işe başlayan kişi, daha sonra tekrar işsiz kalırsa kalan süresi kadar yeniden maaş alabiliyor.

Örneğin; 2025 Mayıs ayında işsiz kalan biri 10 ay işsizlik maaşına hak kazanmış ve Haziran-Temmuz aylarında bu ödeneği aldıysa, Ağustos’ta işe girdiğinde ödeme kesilir. Ancak Eylül ayında işten ayrıldığında kalan 8 aylık maaş hakkı devam eder. Üstelik bu ikinci ayrılışın nedeni istifa olsa bile, önceki haklar korunur.

UZUN SÜRELİ ÇALIŞMA YENİ HAKLAR DOĞURABİLİR

Yeni iş yerinde en az 1080 gün prim ödeyerek çalışmış olan bir kişi, işten ayrıldığında işsizlik maaşı almaya tekrar hak kazanabilir. Bu durumda daha önceki kalan hakları yerine, yeni süreye göre yeniden işsizlik maaşı başlatılabilir. Böylece önceki 8 aylık kalan hak yerine, yeniden 10 aylık maaş ödemesi yapılması mümkün olur.

İSTİFA EDENLER VE “İKALE” ANLAŞMASI YAPANLAR DİKKAT

İşsizlik maaşı alabilmenin temel şartı, işten kendi isteğiyle ayrılmamış olmak. Bu nedenle istifa eden ya da işverenle karşılıklı anlaşarak (ikale sözleşmesi) iş akdini sonlandıran çalışanlar işsizlik sigortasından yararlanamıyor.

Kurumsal firmaların çalışanlarına sunduğu “çıkış paketi” ile yapılan ikale anlaşmalarında da bu durum geçerli. Ayrıca bazı işverenlerin, işçiyi işsizlik maaşı alabilecek şekilde hatalı çıkış kodlarıyla bildirdiği durumlarda SGK ve İŞKUR denetimleri devreye giriyor. Eğer durum tespit edilirse, haksız yere alınan maaş faiziyle geri isteniyor. Bu durumda hatanın kaynağına göre hem işçiden hem de işverenden tahsilat yapılabiliyor.

İŞSİZLİK MAAŞI BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?

İşsizlik maaşı almak isteyen kişiler İŞKUR’a başvuru yapmak zorunda. Bu başvurular doğrudan kurum aracılığıyla yapılabileceği gibi e-Devlet üzerinden veya www.iskur.gov.tr adresi aracılığıyla da gerçekleştirilebiliyor.

Başvuru sonrasında İŞKUR, kişinin sigorta ve prim bilgilerini kontrol ederek ödenek hakkı olup olmadığını belirliyor. Başvuru yapan kişiye iş arayan kaydı oluşturuluyor, danışman atanıyor ve mesleki eğitim süreçleri başlatılıyor.

30 GÜNLÜK SÜREYİ GEÇİRMEYİN

İşsizlik maaşı için başvurular işten ayrılış tarihinden itibaren 30 gün içinde yapılmalı. Bu süre aşıldığında ise gecikilen her gün, ödenecek toplam işsizlik maaşı süresinden düşülüyor.

Örneğin son üç yılda en az 600 gün prim ödemesi olan bir kişi, normalde 180 gün işsizlik maaşı alabilirken başvurusunu 60 gün sonra yaparsa, bu süre 150 güne düşüyor. Bu nedenle başvurunun zamanında yapılması, alınacak maaş süresinin kısalmaması açısından kritik önemde.