Mardinli Mimarlardan Mardin Müzesi Açıklaması

Mardin Mimarlar Odası boşaltılmak istenen Mardin Müzesi binası ile ilgili bir açıklama yayınladı. Açıklamada Mardin Müze binasının boşlatılmasının tarihi bir hata olduğu vurgulanarak 'Müze 22 yıllık birikimi ve kente kattığı değerlerle şehir için landmark olmuş alanından, Şehrin en önemli can damarlarından birinin koparılacak olması tarihi şehrimiz için çok üzücü olmasının yanında yaşanmaması gereken bir durumdur.'denildi.

Açıklama öncesi Mardin Müzesi ve Mimarlık Fakültesini ziyaret eden Mardin Mimarlar Odası Mardin Şube yönetimi ortak bir açıklama yaptı.

Açıklamada tarihi kentin geçmişisine ve kültürel dokusuna vurgu yapılarak Mardin Müzesi ve Mimarlık Fakültesi binaları hakkında önemli bilgilere yer verildi.

TARİHİ ŞEHİRDE MİMARLIK FAKÜLTESİ TARİHİ DOKUDAN KOPUK OLMAMALI

Mardin'in tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve bu medeniyetlerin birikimi ile yoğrulup kültürel olarak gelişerek kendini var etmiş, bu birikimle eşsiz tarihi dokusunu meydana getirmiş, adını tarihi dokusu ve mimarisi ile çokça dile getiren bir şehir olduğuna vurgu yapılan açıklamada, "Medeniyetler şehrimiz bugünlerde kentin tarihine ve mimarisine yakışır bir biçimde kendini adeta kentin landmarkı olarak varetmiş mimarlık fakültesinin en çok yakıştığı yerinden edilme durumu ile karşı karşıya kalmıştır. Bu durum bir araştırma ve üretim mekânı olarak yaşayan, tarihi doku ve kültürel bağlarla iç içe olan yapının tarihi yaşayıp yaşatarak ortaya koyduğu durumun yok edilecek olmasının adeta sessiz çığlıkları ile karşı karşıya kalmıştır. Artuklu üniversitesi Mimarlık Fakültesi Tarihi ve kültürüyle beraber özellikle mimari dokusu ile ön plana çıkan şehrimizin mimarlık fakültesi, şehrimizin tarihi dokusundan kopuk olmamalıdır. Burada okuyan mimar adaylarımız bunu yaşayarak deneyimlemeli kentin tarihi, kültürü ve mimari dokusuyla harmanlanarak eğitimlerini tamamlamalıdır. Tam da bu noktada Mimarlık Fakültesi olması gereken yerdedir, hatta belki de işlevine uygun yaşayan, üreten Artuklu üniversitemiz için çok değerli yegâne fakültemizdir. Kentimizin mimarisi ile iç içe yaşamış ve yaşatılmış mimarlık fakültemiz restorasyon aşamasından günümüze kadar birçok mimarımızın, eğitimcilerimizin, mimar adayı öğrencilerimizin emeği ile bugünlere gelmiş, Artuklu üniversitemiz ve kentimiz için var olmaya devam etmesi gereken, konumuyla ve özellikle tarihi binası ile yaşaması gereken çok önemli üretim, tasarım ve eğitim mekanıdır. Mardin'imizin elinden bu değer alınmamalıdır."ifadelerine yer verildi.

MEYVE VEREN AĞAÇ KESİLMEMELİ

Mimarlık Fakülte binasında dönüştürülmesi düşünülen ve yerinden edilme sebebi olarak gösterilen Müze mekânı için yaşayan, üreten, kent ile sıkı sıkıya bağları olan ve ülkemizin mimarlık alanındaki yeni değerlerini yetiştirip, yetiştirmeye devam edecek olan alanını yerinden etmek; Meyve veren ağacı kesip yerine fotoğrafını koymak gibi olduğuna işaret edilen açıklamada "Yeni değerler yetiştirilip, üretilecek alanı, geçmiş yaşanmışlıklarla teşhir alanı yapmaktır. Tabiki bu kentimiz için müzenin önemli olmadığı anlamına gelmemelidir. Müze özellikle Mardin gibi tarihi dokuya ve kültür envanterine sahip bir şehir için vazgeçilmez öneme sahiptir."denildi.

MÜZEDE HUKUKİ SÜREÇ SONA ERMİŞ

Açıklamada Mardin Müzesi hakkında ise şu ifadelere yer verildi:

"idari birimlerin yer aldığı bina ve eserlerin bulunduğu bina olmak üzere iki ayrı yapıda hizmet vermektedir. Günümüzde müze olarak işlevlendirilen yapı, 1895 yılında Antakya Patriği İgnatios Behnam Banni tarafından “Süryani Katolik Patrikhanesi” olarak  yaptırılmıştır. Mardin Müzesi Kültür Bakanlığınca Süryani Katolik Vakfı’ndan satın alınarak kamulaştırılan bina, Zinciriye Medresesi’ndeki eserlerin taşınmasıyla 2000 yılında “Mardin Müzesi” olarak faaliyete başlamıştır. (https://kvmgm.ktb.gov.tr/TR-44122/mardin-muzemudurlugu.html)
Ancak kilise vakfının 2009 yılında açtığı tapu tescil ve iptal davası talebi önce yerel mahkemede (Mardin 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 8/3/2012 tarih ve E.2011/24, K.2012/145 sayılı kararıyla) daha sonra ise Yargıtay (Yargıtay 16. Hukuk Dairesi 13/11/2012 tarih ve E.2012/5765, K.2012/9341 sayılı kararıyla) ve son olarak da Anayasa Mahkemesi (2013/757 sayılı kararla) tarafından reddedilmiştir. Buna rağmen Müze 22 yıllık birikimi ve kente kattığı değerlerle şehir için landmark olmuş alanından, Şehrin en önemli can damarlarından birinin koparılacak olması tarihi şehrimiz için çok üzücü olmasının yanında yaşanmaması gereken bir durumdur.

YENİ BİR MÜZE BİNASI YAPILMALI

Ancak çözüm yaşayan, şehrin dinamiğinde güncelliğini her daim koruyan ve kendini artık yerinde ispatlayıp tanıtan bir mekânı (Mimarlık Fakültesi) daha yerinden etmek olmamalıdır. Tam aksine varlığını sürdürmeyen mekanların canlandırılmasına yönelik var olan kültürel miraslarımız değerlendirilmelidir. Devasa bir kültür envanterine sahip şehrimizin müzesinin var olan tarihi doku ile bütünleşmesi gerekmekte ve sadece bir yapı değil belki irili ufaklı kentin tarihi dokusunda birçok işlevsiz kalan yerin dönüştürülerek adeta şehir müze haline getirilmesi gerekmektedir, ama bu da yeterli olmayacaktır. Çünkü mevcut durumda sergilenmeyi bekleyen ancak depolarda bekletilen birçok envanter bulunduğunu bilmekteyiz,
artık şehrimizin kültürel ve tarihi değerlerini eksiksiz bir şekilde sergileyebilecek tarihi dokusuna yakışan şehrin geneline yayılmış şehir müzeyi destekleyen ana bir kent müzesi yapılmalıdır, buna geç bile kalınmıştır. Örneklerini birçok şehirde gördüğümüz tasarımsal, kent dokusuna uyumlu, kente değer katan bir müze yapılmalıdır. Bunun için ulusal bir yarışmayla tasarlanan ve şehrimize layık bir eserin ortaya konması, her açıdan değerli kentimize hakettiği değeri vermek olacaktır."

GAZİ PAŞA VE MEDRESELER DE BUTİK MÜZELERE DÖNÜŞTÜRÜLMELİ

Mardin Müzesi işlevine devam etmesi ile beraber, Gazi Paşa ilkokulunun dönüştürülerek uygun müze işlevine büründürülmesi ile Zinciriye ve Kasımiye Medreselerimizin kullanılmayan mekanlarının işlevlendirilerek kısmi müze olarak yaşatılması, başlı başına birer açık hava müzesi olmaları ve buna benzer tarihi değerlerimizin kentimize daha fazla değer katacağı dikkat çekilen açıklamada "Ama bu bir anda verilecek bir karar olmamalı, üzerine düşünülüp tartışılarak yerelce ciddi bir çalışmanın ürünü olmalıdır. Bu şekilde hazırlanacak bir çalışma ve alınacak kararlar Unesco yönetim planımıza da katkı sağlayabilir. Tüm bunları destekleyip kaynak sağlayacak Ana bir Kent Müzesi şehrimiz için elzemdir acilen atılması gereken adımların başında gelmektedir. Hep beraber kadim şehrimize sahip çıkıp korumamız gerektiğini, Kamuoyuna saygılarımızla bildiririz"ifadelerine yer verildi.