Ateizm - Voltaire Kitap özeti, konusu ve incelemesi

Kitap

Ateizm kimin eseri? Ateizm kitabının yazarı kimdir? Ateizm konusu ve anafikri nedir? Ateizm kitabı ne anlatıyor? Ateizm kitabının yazarı Voltaire kimdir? İşte Ateizm kitabı özeti, sözleri, yorumları ve incelemesi...

Kitap Künyesi

Yazar: Voltaire

Çevirmen: İdil Engindeniz

Yayın Evi: Kafe Kültür Yayıncılık

İSBN: 9786055229962

Sayfa Sayısı: 50

Ateizm Ne Anlatıyor? Konusu, Ana Fikri, Özeti

Bir ateist toplum neden olanaksız görünüyor? Dizginlenmeyen insanların hiçbir zaman bir arada yaşayamayacaklarına, gizli suçlara yasaların hiçbir şey yapamayacağına, insan adaletinden kaçan kötüleri bu ya da öteki dünyada cezalandıracak öç alıcı bir Tanrı'nın gerekliliğine karar verildiğinden.

Musa'nın yasalarının insanlara gelecek hayattan söz etmediği, ölümden sonra cezalarla hiç korkutmadığı, ilk Yahudilere ruhun ölümsüzlüğü hakkında hiç söz etmediği doğrudur, ama ateist olmaktan ve Tanrı'nın öcünden kurtulabileceklerini sanmanın çok uzağında olup insanlar içinde en dindar olanlardı. Yalnız ebedi bir Tanrı'nın varlığına inanmakla kalmayıp bu Tanrı'nın aralarında bulunduğuna inanıyorlar, kendilerinin, eşlerinin, çocuklarının, dört nesil sonrasına kadar torunlarının da Tanrı tarafından cezalandırılacağını düşünerek korkudan titriyorlardı ki bu çok güçlü bir dizgindi.

Ateizm Alıntıları - Sözleri

  • Bir çocuk ne Ateisttir ne de teist, hiçbir şey değildir.
  • Anaksagoras güneşin, dört atlı arabasının üstündeki Apollon tarafından yönetilmediğini ileri sürmeye cüret eder, ateist ilan edilir ve kaçmak zorunda kalır...
  • "Bir evin kapısında iki kapıcı var. Onlara 'Efendinizle konuşabilir miyiz?' diye soruluyor. Biri 'evde yok' diyor, diğeriyse 'evde, ama kendi isteklerinin yerine getirilmesinden başka bir şey yapmamış olanları mahvetmek için sahte para ve anlaşmalar, hançer ve zehirler hazırlamakla meşgul,' diyor. Ateist, bu kapıcılardan ilkine, putperest ise ikincisine benziyor. Putperestin ateistten daha ağır biçimde tanrısallığı küçük düşürdüğü açıkça görülüyor.
  • "Bir evin kapısında iki kapıcı var. Onlara 'Efendinizle konuşabilir miyiz?' diye soruluyor. Biri 'evde yok' diyor, diğeriyse 'evde, ama kendi isteklerinin yerine getirilmesinden başka bir şey yapmamış olanları mahvetmek için sahte para ve anlaşmalar, han­çer ve zehirler hazırlamakla meşgul,' diyor. Ateist, bu kapıcılardan ilkine, putperest ise ikincisine benziyor. Putperestİn ateistten daha ağır biçimde tanrısallığı küçük düşürdüğü açıkça görülüyor.
  • Ne diye ondan daha uzağa gitmek, budalaca bir böbürlenmeyle o zayıf aklınızı Spinoza'nın bile İnmeye cesaret edemediği bir uçuruma yuvarlamak istiyorsunuz?
  • "Evet, hayvanların organları anlaşılmaz bir ustalıkla bütün gereksinimlerini karşılamak için yaratılmıştır kuşkusuz ve sizin bunu yadsıyacak cesaretiniz bile yok. Bundan artık söz etmiyorsunuz. Doğanın karşınıza çıkardığı bu kanıta verecek yanıtınız olmadığını biliyorsunuz. Bir sinek kanadının, bir sümüklüböceğin organlarının düzeni sizi şaşkına çevirmeye yeter."
  • Bizler akıllı varlıklarız.
  • "Plutharkhos kararsız, öfkeli, kinci insanın tekidir, denmesindense Plutharkos diye biri yoktur,denmesini yeğlerim.”
  • "Bir evin kapısında iki kapıcı var. Onlara 'Efendinizle konuşabilir miyiz?' diye soruluyor. Biri 'evde yok' diyor, diğeriyse 'evde ama kendi isteklerinin yerine getirilmesinden başka bir şey yapmamış olanları mahvetmek için sahte para ve anlaşmalar, hançer ve zehirler hazırlamakla meşgul' diyor. Ateist, bu kapıcılardan ilkine, putperest ise ikincisine benziyor. Putperestin ateistten daha ağır biçimde tanrısallığı küçük düşürdüğü açıkça görülüyor.
  • Dizginlenmeyen insanların hiçbir zaman bir arada yaşayamayacaklarına, gizli suçlarla yasaların hiçbir şey yapamayacağına, insan adaletinden kaçan kötüleri bu ya da öteki dünyada cezalandıracak öç alıcı bir Tanrı'nın gerekliliğine karar verildiğinden.
  • "bir yaratanın varlığını kanıtlamak için şu saman çöpü yeter"
  • Ama o ebedi geometrici nerede? Hiçbir yer kaplamadan bir yerde midir yoksa her yerde mi? Bunu bilmiyorum. Her şeyi kendi özünden mi düzenlemiştir? Bunu da bilmiyorum. Niceliksiz ve niteliksizce engin bir varlık var mıdır? Bundan da haberim yok. Tüm bildiğim dürüst olmak ve ona tapmak gerektiğidir.
  • Anaksagoras güneşin, dört atlı arabasının üstündeki Apollon tarafından yönetilmedi­ğini ileri sürmeye cüret eder, ateist ilan edilir ve kaçmak zorunda kalır.

Ateizm İncelemesi - Şahsi Yorumlar

Döndük dolaştık gene Voltaire okuyoruz. Bu ne be kardeşim. Kitap gene kitaptan çok broşür gibi ama güzel yani dolu dolu. Yazar Ateizm’in yanlışlarını anlatırken aynı zamanda mensubu olduğu Deizm inancının nasıl olduğunu, ne yönde ilerlediğini ve fikirlerini açıklıyor. Ateizm konusunda adeta nefret kusarken, kainatta her şeyin bir düzeni olduğunu anlatıyor. Dinsiz yaşanmayacağı, toplumlar için bir kontrol mekanizması olduğunu anlatıyor aslında. Katılırsınız, katılmazsınız size kalmış ama ben böyle tehlikeli konularda aklım yer etmez der geçerim. İyi okumalar dilerim.. (Sadık Kocak)

Ateizmi yermeye çalışmış ama gerçek derece de bir kritik yapamamış tamamen kişisel bir konu olarak ele almış eseri. Eserde çok fazla doğru konu var. Gerçekten ateist bir toplum olması da zor dediği gibi buraya kadar sorun yok ama asıl sorun deistliği ateizmden üstün tutması ve ateistlerin de kafa yapılarının tembel olduğu için her şeyi sonsuz deyip işin içinden kurtulduklarını söylüyor. Ve bu saçmalık... Öncelikle ateistler illaki bir tanrının varlığı veya yokluğu ile ilgilenmez var veyahut yok onu ırgalamaz. Olsa da tapmaz anlayacağınız şekilde. Ki tembellik konusuna gelelim. Asıl tembellik hemen bir kalıba koymaktır. Kuşa böceğe bakıp yaratılışından etkilenip bunu bir tanrıya yormak çok saçma bu asıl tembellik bu asıl kısa yol. Önemli olan bu kuşu veya böceği incelemek veyahut bize güzel gelen şey gerçekten güzel mi ya da güzellik nedir ya da bunların hepsi yanılsama mi diye sormalı insan. Bunu yapan fanatik olmayan inançsız biridir. Peki o halde ateist biri nasıl tembel olabilir? Deizm ise bu kadar anlamsızlık arasında bir anlam arar ve bu anlamı dinlerde kutsal kitaplarda değil de mantık da evrenin kendisinde arar ve çıktığı sonuç ( ki bu bir sonuç değildir) mutlak bir yaratıcı olduğu. Peki bunun sonu yok mu gerçekten bir yaratıcı olduğu an bütün mesele çözülecek mi soru kalmayacak mı? Bir yaratıcı varsa onun ve sonra onun da yaratıcısı olur bunun sonu gelmez bu bir, ikinci ise neden illa bir yaratıcı neden olsun belki bizden üstün bir ırk bizi yaratmış olabilir aynı şuan bizim robotlar yarattığımız gibi. Bu da iki. Ve belki bu dünya tamamen bir rüya veyahut GTA gibi bir simülasyon un içinde olamaz mıyız? Bir rüyayı rüya olduğunu anca o rüyandan uyanınca anlarız tabi lucid rüya görmüyorsanız. Belki gördüğümüz her şey yanılsama veyahut hayatın bir anlamı yok belki de biz sadece anlam bulmaya çalışan basit canlılarız. Sanırım bunlara uzun bir süre cevap bulamayacağız. Ha bu arada bu bir deistin soruları olamaz ona göre mutlak bir yaratıcı var. Şimdi kimin tembel kimin kafayı yoran taraf olduğunu anladınız mı? Ben de öyle düşünmüştüm Keyifli okumalar... (Ümit Barış Öncel)

Öncelikle Ateizmin yanlış bir yol olduğunu anlatan bir kitap olduğunu söylemeliyim. İnsanın hemen aklına katolik hristiyan bir kitap olduğu geliyor hayır değil . Woltaire , Deist denilen felsefeye inanıyor ( tek bir Tanrıya inanan ancak tüm diğer ruhani konulara inanmayan bir düşünce ) Tabii kitabın yazıldığı zamanda ( başka bir kitaptan alıntı ) Osmanlı İmparatorluğu'ndaki durumla ilgili bir bilgiyi burada paylaşmakta yarar var. Reformcu Sultan 3.Selim 1789 Reisülküttap dış işleri bakanı Atıf Efendi den Fransa devriminden iki üç sene geçtikten sonra Avrupa ve Fransa ile ilgili bilgi ister. Burada, Voltaire ve Rousseau adlı zındıklar ve onlardan beter ukalalar, peygambere sövmek, büyükleri zem etmek, bütün dinleri kaldırmak, cumhuriyet ve eşitliği ima etmekten ibaret bir takım kışkırtıcı düşünceler yaymışlardır der.. Kitap tamamen ateizmin yanlışlığı üzerine Voltaire'nin görüşlerini içerirken , bir yandan da Deizmin ne olduğu hakkında bilgi veriyor. (CEM AKDAG)

Kitabın Yazarı Voltaire Kimdir?

François Marie Arouet (21 Kasım 1694 - 30 Mayıs 1778), Voltaire takma adıyla tanınan Fransız yazar ve filozof. Fransız Devrimi ve Aydınlanma hareketine büyük katkısı olmuştur.

Din ve ifade özgürlüklerinin yanı sıra, insan hakları konusundaki düşünceleri ve felsefi yazıları ile ünlenmiştir. Eserlerinde Kilise dogmaları ve döneminin Fransız müesseselerini yoğun olarak hicvetmiştir. Zamanın en etkili isimlerinden biri olarak tanınır.

Voltaire Paris'te, 1694'te doğmuştur. Sekiz yıl boyunca sanat eğitiminin başladığı Collège Louis-le-Grand'da okumuştur. Fakat orada "Latince ve aptallıklar" dışında bir şey öğrenmediğini iddia etmiştir.

Mezun olduktan sonra Voltaire edebiyatta kariyer yapmaya başladı. Babası ise oğlunun hukuk eğitimi almasını istiyordu. Bu nedenle Voltaire, Paris'te bir avukatın asistanı olarak çalışıyormuş gibi gözüküp, zamanının büyük bir kısmını hicivsel şiirler yazmaya adamıştır. Babası bunu öğrendiğinde Voltaire'i yine hukuk okumaya göndermiştir; yine de Voltaire yazmayı sürdürmüştür. Sivri dili ile aristokratik ailelerin beğenisini toplamıştır. Kral XV. Louis'nin naibi, Orléans Dükü, II. Philippe'i konu alan bir yazısı nedeniyle Bastille'de hapsedilmiştir. Oradayken çıkış yaptığı piyesi Oedipe'yi kaleme almış ve Voltaire ismini almıştır. Oedipe'nin başarısı Voltaire'i etkili bir isim yapmakla beraber onu Fransız Aydınlanmasına dahil etmiştir.

İngiltere'ye sürgün

Voltaire'in hazır cevaplılığı ve sivri dili başına bela olmayı sürdürdü. Genç bir asilzadeyi gücendirmesi onun mahkeme dahi olmadan sürgün edilmesine yol açtı. Voltaire'in İngiltere'ye sürgünü, İngiltere'deki düşünsel durum ve yaşadıkları düşüncelerini büyük oranda etkilemiştir. İngiliz monarşisinden ve ülkenin din ve ifade özgürlüğüne verdiği değerden etkilenen genç yazar, ülkenin yazar ve düşünürlerinden de etkilenmiştir, Shakespeare gibi. Gençlik yıllarından Shakespeare'i Fransız yazarlarına bir örnek olarak görse de, daha sonraları kendini ondan daha büyük bir yazar olarak görmüştür.

3 yıllık sürgünden sonra Paris'e dönmüş ve fikirlerini İngiliz hükümetini konu alan kurgusal bir metinde toplayarak bastırmıştır; Lettres philosophiques sur les Anglais ("İngiliz(ler) hakkında felsefi mektuplar"). İngiliz monarşisini daha gelişmiş ve insan haklarına daha saygılı görmesi nedeniyle yazınları Fransa'da büyük bir tartışmaya yol açmış ve sonunda öyle bir noktaya gelinmiştir ki evrakın kopyaları yakılmış Voltaire ise Paris'i terk etmeye zorlanmıştır.

Château de Cirey ve sonrası

Bundan sonra sınırdaki Château de Cirey'e yerleşen Voltaire burada Marquise (Markiz) du Châtelet, Gabrielle Émilie le Tonnelier de Breteuil ile de bir ilişkiye başladı. Voltaire ile Marquise 21.000'den fazla kitap toplamışlardır. Kuşkusuz Voltaire'in 15 yıl süren bu ilişkisi entelektüel gelişimine yardımcı olmuştur. Yazmaya devam eden Voltaire Mérope gibi oyunları ve bazı kısa öyküleri yayımlamıştır. İngiltere'de geçirdiği zamanda onu en çok etkileyen şeylerden birisi Isaac Newton'un çalışmalarıdır. Eser ve düşüncelerinde bunun etkileri görülebilir.

Marquise'in ölümünden sonra Voltaire Berlin'e, yakın arkadaşı ve hayranı olan Büyük Friedrich'e gitmiştir. Kral zaten onu daha önce ısrarla saraya davet etmişti. Her ne kadar ilk zamanlarda buradaki yaşamı iyi gitse de, zamanla çeşitli zorluklarla karşılaşmaya başlamıştır. Sivri dili ile burada da haksız bulduğu durumları eleştirmiştir. Sonunda kızdırdığı Friedrich, Voltaire'in tüm evrakının kopyalarını yakmış, Voltaire'i de tutuklatmıştır. Voltaire Paris'e doğru yola çıkmış fakat XV. Louis onun kente girmesini yasaklayınca, Cenevre'ye gitmiştir. Her ne kadar iyi karşılansa da tiyatral performansları yasaklayan Cenevre yasaları Voltaire'in Candide, ou l'Optimisme ("Candide, veya İyimserlik") isimli eserini yazmasına ve kenti terk etmesine neden olmuştur. Bu eser Gottfried Leibniz'in felsefesinin hicvidir. Bugün Voltaire'in en tanınmış eseri Candide'dir. Ferney'de malikâne almış ve 1778'deki ölümüne kadar burada yaşamıştır.

Çalışmaları

Çok üretken bir yazar olan Voltaire neredeyse tüm edebi şekillerde eser vermiştir. Başlıca eserleri şunlardır:

Oedipe (1718)

Zaire (1732)

Lettres philosophiques sur les Anglais (1733)

Le Mondain (1736)

Sept Discours en Vers sur l'Homme (1738)

Zadig (1747)

Micromegas (1752)

Candide (1759)

Dictionnaire philosophique (1764)

Épître à l'Auteur du Livre des Trois Imposteurs (1770)

Oyunlar

Voltaire, tamamlanamamışlar dahil, 50-60 arası oyun kaleme almıştır. Bunlardan bazıları:

Ecossaise

Eriphile

Mahomet

Mérope

Nanine

Zaire

Şiir

Voltaire'in ilk basılan çalışması şiirdir. İki uzun şiir kaleme almıştır: Henriade ve Pucelle. Bunların yanında birçok kısa şiir de yazmış ve genellikle kısa şiirleri bu iki uzun şiirinden daha fazla beğeni toplamıştır.

Mektup

2. Katerina ile yapmış olduğu 26 mektuplaşması vardır. Bu mektuplardan 30 Ekim 1768 tarihlisinde Volter (Voltaire) "İmparator Majesteleri, Türkleri öldürerek beni hayata döndürüyor. [...] Yani haklıydım, ben Muhammed'den daha peygamberim: Ben şarkı söylediğimde Tanrı ve yengili birlikleriniz duymuştu." [...]

Felsefe

Voltaire'in en tanınmış ve büyük felsefi eseri Dictionnaire philosophique yani "Felsefe Sözlüğü"dür. Dönemin Fransız siyasi müesseselerine yoğun eleştiri içeren yazınlar içeren sözlük, aynı zamanda o dönemlerde popülerleşmiş düşünceler ve Voltaire'in rakip ve düşmanları hakkında da yazınlar içerir. Bunun dışında eserde din eleştirisi de bulunmaktadır.

Diğer çalışmaları

Voltaire bunların dışında tarihi ve düzyazı eserler kaleme almıştır. Düzyazı eserlerine şunlar örnek verilebilir: L'Homme aux quarante ecus, Zadig, dini ve felsefi optimizme saldıran ünlü Candide. Ayrıca yaşamı boyunca yaklaşık 20.000'den fazla mektup yazmıştır ve bu mektuplar gerek kişiliği gerekse düşünce tarzı açısından büyük önem taşır. 1740 yılında basılan Anti-Machiavel isimli eseri Prusya kralı II. Friedrich için Niccolò Machiavelli'nin Prens adlı başyapıtına yanıt olarak kaleme almıştır.

Düşüncesi

Her ne kadar ömrü boyunca yurttaşlık hakları ve din özgürlüğü gibi kavramları savunmuş olsa ve var olan Fransız rejimini eleştirse de Voltaire demokrasiden yana değildi. Onun gözünde en iyi yönetim biçimi 'aydın' bir monarşi veya 'aydınlanmacı mutlakiyet'ti. Nitekim hayatının sonuna kadar "aydınlanmış bir monark'ın yönetimini ideal bir yönetim tarzı olarak savundu."

Bunun dışında sınıfların varlığını da bir zorunluluk olarak görmüş ve ne teorik ne de pratik açıdan bunu eleştirmiştir. Din açısından ise Voltaire'in tutumları biraz karışıktır. Philosophes'den olan Voltaire genelde, diğerleri gibi, bir deist olarak tanımlanmıştır. Fakat çeşitli söylemleri nedeniyle ateist olduğu da düşünülmüştür. Ünlü felsefi eseri Felsefe Sözlüğü'nde (Dictionnaire philosophique) Voltaire ateizmi ve ateistleri eleştirir. Ortaya koyduğu dini fikir ve söylemler deist çerçevededir. Bazı araştırmacılara göre Voltaire'in deist çizgide kalmasının, kişisel nedenler bir yana, fikri nedeni onun yönetim biçimi konusundaki fikirleridir. Voltaire'e göre din halkın uygun biçimde yönetimi için neredeyse şarttır. Nitekim Voltaire'in tanınmış aforizmalarından birisi Si Dieu n'existait pas, il faudrait l'inventer yani "Eğer tanrı var olmasaydı, onu icat etmek gerekirdi" onun dini fikirlerini anlamak açısından önemlidir. Bunların dışında Voltaire, var olan dinî inanç ve yapıyı eleştirmiştir. Her açıdan Voltaire'in dini dogmatizme karşı olduğu aşikardır. Özellikle dini bağnazlığa sert biçimde karşı çıkmış, Hristiyanlığı ve Musevileri yermiştir. Bu tutumları da yine "Felsefe Sözlüğü"nde görülebilir.

Voltaire'in düşünce tarihi açısından önemli biri sayılır. Zaten tarihsel planda çok büyük önem taşıyan Fransız Devrimi'nin de babası sayılmıştır.

2020 yılındaki George Floyd eylemleri sırasında; servetinin bir kısmını sömürge ticaretine borçlu olduğu iddia edilen Voltaire'in Paris'te bulunan heykeline protestocular tarafından kırmızı boya döküldü.

Masonluğu

Voltaire, ölümünden kısa bir süre önce 4 Nisan 1778 tarihinde, Paris'te bulunan Dokuz Kız Kardeş Locası'nda (Les Neuf Sœurs Locası) Masonluğa alınmıştır. Yaşamı boyunca Masonlarla yakın temas içinde bulunan ve Fransız aydınlanma düşüncesini birlikte oluşturdukları Masonların geç davetine icabet etmiş, tekris töreni büyük bir ihtişam içinde gerçekleşmiştir. Benjamin Franklin gibi birçok isim, ABD'den sadece Voltaire'in tekrisinde bulunmak için Paris'e gelmiştir. Kendisine gösterilen bir saygı ve ihtimamın örneği olarak, Voltaire'e farklı bir tekris prosedürü uygulanmış, mabet kapısına gerilen siyah bir örtünün arkasından gerçekleştirilmiştir. Gözleri bağlanmamış ve Masonların kabulü esnasında uygulanan testler yaptırılmamıştır. Her üç derece de aynı gün içerisinde kendisine tevcih edilmiş, tekrisin ardından Loca başkanı tarafından yanına davet edilmiş ve orada oturmuştur.

Kaynak: https://tr.wikipedia.org/wiki/Voltaire

Voltaire Kitapları - Eserleri

  • Candide
  • Sadık veya Kader
  • Cahil Filozof
  • Micromegas
  • Safdil
  • Babil Prensesi

  • Sadık ve Safdil
  • Vejetaryen Düşünceler
  • Türkler, Müslümanlar ve Ötekiler
  • Ateizm
  • İnsan Yalnızca Anlamadığı Şeye İnanabilir
  • Melekler ve Tanrıtanımazlar
  • Felsefe Sözlüğü 1

  • Öyküler
  • Felsefe Sözlüğü 2
  • Anti Makyavel
  • Candide ya da İyimserlik
  • Hoşgörü Üzerine İnceleme
  • Voltaire'den Yeğenine Aşk Mektupları
  • Devlet

  • Hikayeler 1
  • Volter Əsərləri I Cild
  • Cep Felsefe Sözlüğü
  • Hikayeler 2
  • Alzıre
  • XIV. Louis Asrı II
  • XIV. Louis Asrı III

  • XIV. Louis Asrı I
  • Volter Əsərləri II Cild
  • Le Fanatisme, ou Mahomet le prophète
  • Feylesofça Konuşmalar ve Fıkralar Cilt: II
  • Feylesofça Konuşmalar ve Fıkralar Cilt: I

Voltaire Alıntıları - Sözleri

  • Doğmakta olan ve karşı konulmaya çalışılan bir tutku kendini ele verir. Tatmin edilmiş bir aşk gizlenmesini bilir. (Öyküler)
  • Oburluk, oyun ve tembellik bütün erdemleri dünyadan kovdu. (Vejetaryen Düşünceler)
  • Gerçek gereksinimler olmadan gerçek hazlar alınamaz. (Öyküler)
  • Diktatör olmak hırsıyla yanıp tutuşan adam avaz avaz yurdunu sevdiğini haykırır,ama yalnız kendini sever.Herkes,bir başkası kendisini,git dışarıda yat,diye kapı dışarı etmek hakkına sahip olmaksızın,kendi evinde rahat rahat yatabileceğinden emin olmak ister;herkes varlığını,canını güven altında görmek ister.Böylece herkes aynı şeyi dileyince özel çıkar,genel çıkar halini alır;kendimiz için iyi dileklerde bulunurken cumhuriyet için iyi şeyler dilemiş oluruz. (Cep Felsefe Sözlüğü)
  • Thales'ten tutun da üniversitelerimizdeki profesörlere, en hayalperest akıl yürütücülere ve onlardan intihal yapanlara kadar hiçbir filozof oturduğu sokağın terbiyesini dahi etki­leyememiştir. Niçin? Çünkü insanlar metafiziğe göre değil, adetlere göre hareket eder. (Cahil Filozof)
  • Mantık, insanları daima bir an için kendilerine getirir. (Safdil)

  • Dünya üzerinde aşkın aşıkları birer şaire dönüştürmediği hiçbir ülke yoktur... (Safdil)
  • "Ah ! Şu sorumsuz insanlar acımasız bir cinayet suçunu, / temizleyecek zannederler nehir suyu." (Melekler ve Tanrıtanımazlar)
  • John Locke; Her gün okşadığımız, bize benzeyen varlıkların eti ve kanıyla beslenmenin barbarca adetine kerhen boyun eğiyordu. Üstelik kendi evinde, yemeği daha lezzetli kılmak uğruna onların yavaş ve özenli ölümlerle katledilmesine asla izin vermiyordu. (Vejetaryen Düşünceler)
  • Sırf talihsizliğin en korkunç uçurumuna yuvarlanmak için azametin zirvesine yükseltildim. Şayet diğer pek çok insan gibi kötü biri olmuş olsaydım, ben de onlar gibi mutlu olurdum. (Sadık veya Kader)
  • Düzünə qalsa, deyəsən elə son vaxtlar oxuduğum ən dəyərli yazı sağlam ömür sürməklə bağlı özüm üçün yazdığım gündəliklərim olub, bu yazıların köməyi ilə çalışıram ki, bədənimdə maye çatışmazlığı olmasın, yediyim canıma sinsin, dərin yuxuya gedə bilim. Mənim sözümə qulaq asın: soyuqda qaynar, istidə sərin içkilər için; hər şeydə ölçü gözləyin; yediyinizi yaxşı həzm etməyə çalışın, yuxusuz qalmayın, doyunca yatıb dincəlin, könlünüzü açacaq əyləncələr tapmağa çalışın, yerdə qalan nə varsa, hamısına tüpürün getsin. (Volter Əsərləri I Cild)
  • Ne diye ondan daha uzağa gitmek, budalaca bir böbürlenmeyle o zayıf aklınızı Spinoza'nın bile İnmeye cesaret edemediği bir uçuruma yuvarlamak istiyorsunuz? (Ateizm)
  • Günahlarınızı birbirinize itiraf edin. (Safdil)

  • Za­man adına güzel bir heykel yaptırıp üzerine şöy­le yazdırdılar: AVUTANA (Micromegas)
  • İş-güc bizim yaxamızı üç böyük yamanlıqdan qurtarır: darıxmaqdan, asılılıqdan, bir də korluq çəkməkdən. (Volter Əsərləri I Cild)
  • . Sağduyu çok yaygın değildir. ... (Felsefe Sözlüğü 1)
  • Doğamıza ickin bu derin ve sonsuz cehalet içinde durmadan kavga ediyor, boynuzlarının neden ve nasıl yapıldığını bilmeden çarpışan boğalar gibi birbirimize işkence ediyoruz. (Vejetaryen Düşünceler)
  • Aşağılık soyumuz öyle yaratılmış ki yürünmüş yoldan yürüyenler yeni bir yol gösteren olduğu mu taşa tutarlar. (Felsefe Sözlüğü 2)
  • "Gizli acılar, genel felaketlerden daha acıdır." (Candide)
  • zayıflar güçsüzlerden boş dileklerle öç alır, güçlülerse bununla eğlenir. (Vejetaryen Düşünceler)