Foma - Maksim Gorki Kitap özeti, konusu ve incelemesi

Kitap

Foma kimin eseri? Foma kitabının yazarı kimdir? Foma konusu ve anafikri nedir? Foma kitabı ne anlatıyor? Foma kitabının yazarı Maksim Gorki kimdir? İşte Foma kitabı özeti, sözleri, yorumları ve incelemesi...

Kitap Künyesi

Yazar: Maksim Gorki

Çevirmen: Attila Tokatlı

Yayın Evi: Oda Yayınları

İSBN:

Sayfa Sayısı: 360

Foma Ne Anlatıyor? Konusu, Ana Fikri, Özeti

"Foma Gordeyev", Gorki'nin ilk ve en vurucu romanıdır. Kokuşmuş bir toplum düzenini şiddetle suçlayan bu eser için, aşk ve adalete susamış cömert yürekli bir insanın acı çığlığı denebilir.

Anlatılan olaylar, XIX. yüzyılın sonunda Volga yöresinde ve o zamanki Rusya'nın ticaret merkezi Nijni-Novgorod'da, kapitalizmin yaygınlaştığı ve zengin tüccar sınıfının o güne kadar eşi görülmedik bir yırtıcılıkla ve her türlü vasıtayı mubah sayarak ülkede egemenliklerini kurmaya çalıştıkları bir dönemde geçer.

Foma Gordeyev, hem servetinden, hem toplumsal çevresinden tiksinen, kötü bir dünyaya duyduğu kin ve insanlara beslediği sınırsız sevgi uğruna düşmeyi göze alabilen kimseyi temsil eder. Gorki, bu ilk romanında tam anlamıyla siyasi bir eser yazmak istemişse de, bu sınırlı amacın içinde kapalı kalamamış, insani bakımından eşsiz bir roman çıkarmıştır ortaya.

Foma Alıntıları - Sözleri

  • Hünerine olduğu gibi kusuruna da sahip çıkacaksın
  • Gör, bak işte insanların nasıl olduğunu. Soyar soğana çevirirsin, önünde iki büklüm eğilip, saygılarını sunarlar sana...
  • Her birimiz bir ötekimizden daha üstün olalım diye çırpınıp can atarken, herkes nasıl mutlu ve eşit olabilirmiş?
  • Gör bak işte insanların nasıl olduğunu: Soyar soğana çevirirsin, önünde iki büklüm eğilip saygılarını sunarlar sana!...
  • Ne tatlıdır yaşamak bu yeryüzünde, derdin tasan olmasa... Hele hele yüreğin aşkla inlemezse!..
  • Gerçek ıstırabın dili yoktur ve gerçek tutku, engel diye bir şey tanımaz!
  • Kimin oğlu olursan ol! İnsan babasıyla değil, kendi yetenekleriyle gururlanmalı.
  • Ticaret hayatında evladım, birisine yaklaştığın zaman sol elinde bal, sağ elinde bir bıçak tutacaksın.
  • İnsanlara güvenme.. fazla bir şey bekleme onlardan... Hepimiz bu dünyada vermek için değil almak için yaşarız...
  • Günahtan sakınıp hiçbir iş görmeden sırtüstü yatanlar, ermiş olamaz... Ödleklik günahtan esirgemez insanı... ve hayatın anlamını bulmak isteyen, günahtan korkmaz...
  • Mutlu kişi herkesin gözünde bir düşman gibidir
  • Sınırsız bir düşünce hürriyeti verdiler, insanlara. Fakat, en ufak bir eylemde bulunmalarına müsaade etmediler. Ve işte bunun için yaşamıyor insanlar, çürüyüp kokuşuyorlar sadece!..
  • Çok günah işleyenler zeki olur. Bir çeşit okul yerine geçer çünkü günah.
  • Çiçek hastalığı gibidir kadınlar, ister istemez yakalanacaksın günün birinde...
  • Her emeğin meyvesi tatlıdır! Çok çaba istediği nisbette daha da tatlı...

Foma İncelemesi - Şahsi Yorumlar

Foma Gordayev, mücadeleci kişiliği ve sert yapısı ile sıfırdan ticarette önemli bir servet elde etmiş ve Rusya'nın burjuva sınıfı içinde köylü kökeni ile iyi bir yer bulmuş İnyat Gordayev'in oğludur. Vaftiz babası ve babasının yakın arkadaşı Mayakin de aynı şekilde servet sahibi bir tüccardır. Bu iki adamın dünyası güç ve para üzerinde kurulmuştur. Babasının ölümünden sonra işlerin başına geçen Foma'ya vaftiz babası işlerinde yardımcı olur ve onun da babası gibi güçlü bir tüccar ve burjuva olması için öğütler verir. Bununla birlikte Foma, sınıfının insanlarının ahlaksızlıklarını, paranın sağladığı rahatlığın yozlaştırıcı etkilerini, aslında çalışan ve emek veren sınıfın işçi, köylü sınıfı olmasına karşı sefayı tüccar-burjuva sınıfının sürdüğünü gördüğünde yaşantısını sorgulamaya ve hayattan tiksinmeye başlar. Sezgisel yolla ulaştığı bu durum etraflıca bir düşünsel ve bilgisel temele dayanmadığından akıllıca eylemlere kanalize olamaz, kendini içkiye, sefahat alemlerine vurarak günden güne bozulur. Foma'nın hayattan tiksinişi, çocukluk arkadaşı, şimdilerde gazeteci olarak düzen karşıtı fikirlere hizmet eden Yejov ile birlikte daha da derinleşerek, en nihayetinde bir açılış töreninde oradaki iş adamlarına karşı hakaretlere ve burjuva sınıfına nefret kusmaya kadar ulaşır. Kendisini tehdit olarak gören tüccar kalabalığı tarafından derdest edilir ve sonrasında vaftiz babasının marifeti ile akıl hastanesine kapatılır. Çıktığında kaybetmiş bir adamdır. Foma. Harika bir eser. Portaldaki okunma sayısının azlığını görünce şaşırdım açıkçası. Tavsiye ederim. (Chilekesh)

Gorki'den geçmeyen kitaplık biraz eksiktir...: "Dünya insan için karanlık gecedir ve herkes kendi yolunu aydınlatmalıdır." diyordu babasının ölümüyle 5 yaşında annesi tarafından ayak bağı görülüp terkedilen Aleksey Maksimoviç Peşkov bildiğiniz Gorki takma adıyla Rusçada manası "acı" olan yazar. Sezen Aksu'nun şarkısıyla bütünleşmiş sanki Gorki'nin yaşamı... Acının insana kattığı değeri bilirim, küsemem .. Hem çok zor, hem de çok kısa bir macera ömür Ömür imtihanla geçiyor.. Gorki'nin Foma'sı ya da yazarın ruhu mu desem daha adil düzen için çırpınış halindeki ruh... Foma için sadece sınıf eşitliği için mücadele eden adam demek yanlış olur. İnsanı, dünyayı sorgulayan adamdır Foma. Neşet Baba'nın türküsünün özetidir Foma; Bir anadan dünyaya gelen yolcu Görünce dünyaya gönül verdin mi Kimi böyük, kim böcek, kimi kul Marak edip heçbirini sordun mu Bunlar neden nedenini sordun mu... Felsefesi olmayan, hayata olan bakış açıma katkıda bulunmayan romanları sevmiyorum. Mıç mıç aşkları, ihtirasları bünyem kaldırmıyor. Siz de benim gibi düşünüyorsanız; Gorki'nin yazdığı ilk romanı olan Foma'sı sizlik. "Ana" eserinden de daha iyi olduğu düşüncesindeyim. Her bölümüyle bir yaşam dilimi, karakterler oldukça gerçekçi, canlı ve ilginç. Konu itibariyle babasının ölümüyle hiç bir şeyin sevmeyen, sevemeyen bir adamın öyküsü ancak patlattığı felsefe sağlam. Tek olumsuz yanı eserin; Foma'nın doğumuna kadar olan bölüm bana göre gereksiz olmuş. Bu da yazarın ilk eseri olmasından kaynaklı toyluğu olabilir. Oda Yayınları'ndan eseri okudum. Çeviri sorunsuz ve temizdi. Gorki'nin sözüyle bitireyim: "Kitap oku, gereksinim duyduğun her şeyi kitaplarda bulacaksın,ama ciddi kitaplar olmalı." (Verda)

Kitapta 19.yy sonlarına doğru Rusya’da yaşanan sosyal sınıf çatışmalarının içinde kimliğini ve rolünü bulmaya çalışan kahraman Foma’nın mevcut toplum düzenine başkaldırışı anlatılıyor. Zengin bir tüccarın oğlu olan Foma yaşadığı yerin zenginleri arasındadır.Foma zengindir fakat ihtiyacı olan para değil adalet ve sevgidir. Yazarın ‘Ana’ kitabını okuduktan sonra olay örgüsü açısından hayal kırıklığına uğrasamda dönemin sosyal yaşantısını iyi anlatan yazar okunmaya değer kitap yazmıştır. (Melda Çapar)

Kitabın Yazarı Maksim Gorki Kimdir?

1892 yılında Tiflis'te, Kafkasya Gazetesi'nde çalışmaya başladı. Yoksullukla ve acıyla dolu bir hayat sürdüğü için Rusça'da acı anlamına gelen Gorki takma adını kullanmaya başladı. 1895'te St. Petersburg'da yayınlanan bir dergide çıkan Çelkaş adlı öyküsü ile ünlendi. Ardından Yirmi Altı Erkek ve Bir Kız öyküsü yayınlandı.

Ünü hızla yayıldı. Bu öyküler kadar başarılı olmayan bir dizi roman ve öykü daha yazdı. Gorki'nin 1898 yılında yayınlanan ilk kitabı Hikâye Denemeleri (Очерки и рассказы) çok beğenilir ve yazarlık kariyerinin başlangıcı sayılır. İlk romanı Foma 1899'da basıldı. Bu dönemde sağlam bir olay örgüsü kuramaması ve yaşamın anlamı üzerine uzun felsefik tartışmalara girmesi romanlarının başarısını düşürür. 1906'da yazdığı ve Rus Devrimi'ne adadığı Ana en başarılı romanıdır. 1899-1906 arasında St. Petersburg'da yaşar. Gorki, Çar rejimine açıkça karşı çıkmış ve bu yüzden birçok kez tutuklanmıştır. Çarlık tarafından kontrol ve baskılara maruz kalmıştır. 1901'de Fırtına Kuşunun Türküsü isimli kısa şiiri yüzünden tutuklandı. Kısa sürede serbest kaldı, Kırım'a gitti.

Gorki birçok devrimci ile tanıştı. Lenin'le tanıştığı 1902 yılından itibaren aralarında yakın bir arkadaşlık oluşmuştur.

1902 yılında Rusya Edebiyat Akedemisi'ne seçilir. Ancak Çar II. Nikolas buna izin vermez. Anton Çehov ve Vladimir Korolenko bu tavrı protesto eder ve Akademiden ayrılır.

Başarısız olan 1905 Rus Devrimi sırasında Peter ve Paul Kalesi'nde kısa bir süre daha hapis kalır. Gorki Güneşin Çocukları adlı oyununu yazar.

Oğlunun Mayıs 1935'teki ani ölümünü takiben Gorki de, 1936 yılında Haziran ayında öldü. Her ikisinin de ölümü şüphe altındadır. Zehirlendikleri iddia edilmiş, ama bu iddia hiçbir zaman ispatlanamamıştır. Gorki'nin cenaze töreninde tabutu taşıyanlar arasında Stalin ve Molotov da yer alacaklardır.

1938'de Buharin'in mahkemesinde Gorki'nin NKVD başkanı Yagoda tarafından öldürüldüğü itiraf edilmiştir.

Maksim Gorki Kitapları - Eserleri

  • Ana
  • Ekmeğimi Kazanırken
  • Benim Üniversitelerim
  • Arkadaş
  • Çocukluğum
  • Üçler

  • Foma
  • Özgürlük
  • Soytarı
  • Bozguncu
  • Fırtınanın Habercisi
  • Taşralı Oblomov Matvey Kojemyakin 1. Cilt
  • Taşralı Oblomov Matvey Kojemyakin 2. Cilt

  • Mujik
  • Yol Arkadaşım
  • Ayaktakımı Arasında
  • Küçük Burjuvalar
  • Aşk Rüyası
  • Yaşanmış Hikayeler
  • Yararsız Bir Adam

  • Serçecik
  • Bozkırda
  • Ekmek İşçileri
  • Günlüğümden Notlar
  • Acı Günler
  • İnsanlarımız
  • Tolstoy'dan Anılar

  • Klim Samgin'in Yaşamı 40 Yıl (1. Cilt)
  • Klim Samgin'in Yaşamı 40 Yıl (2. Cilt)
  • Klim Samgin'in Yaşamı 40 Yıl (3. Cilt)
  • Klim Samgin'in Yaşamı 40 Yıl (4. Cilt)
  • Makar Çudra - Çelkaş - Yol Arkadaşım
  • Edebiyat Yaşamım
  • Hainin Anası

  • Zulüm
  • Öyküler
  • Sıkıntı
  • Seçilmiş Öyküler
  • Halkın İçinde
  • Amerika’dan İtalya’ya
  • Seyirciler

  • Yirmi Altı Adam ve Bir Kız
  • Matvey Kojemyakin
  • Üç Uzun Öykü
  • Artamonovlar
  • Edebi Portreler
  • Dede ile Torunu
  • Güneşin Çocukları Barbarlar

  • Stepte
  • Endişe Verici Bir Kitap
  • Gorki’nin Mektupları
  • Konovalov
  • Hapiste
  • Varenka Olesova
  • Ana - İki Şehrin Hikayesi

  • Mujik ve Öyküler
  • Karşılık Görmiyen Aşk
  • Lenin'den Anılar
  • Küçük Burjuva İdeolojisinin Eleştirisi
  • Danko'nun Yüreği
  • Çanlar Çalınınca
  • Sovyet Öyküleri 2

  • Makar Çudra
  • Toplu Oyunları 1
  • Toplu Oyunları 3
  • Toplu Oyunları 2
  • Şahin Türküsü
  • Buzların Çözülüşü
  • Münzevi

  • Güneş Çocukları
  • İki Oyun: Richard Waverly Davası / Sonuncular
  • Gorki - Otobiyografik Üçleme
  • Unutulmuş Hayatlar
  • Sürgün
  • Körlerin Türküsü
  • Fırıldaqçı

  • Mavi Bir Yaşam
  • İki Arkadaş
  • Anılar&Mektuplar
  • Çelkaş
  • Seçilmiş əsərləri, Birinci cild
  • Hayat Kadını Tereza

Maksim Gorki Alıntıları - Sözleri

  • Haklısın, bizimkiler hikaye uydurmada pek ustadır... Hayatında hiçbir güzel şey bulunmayan bir insanın bir hikaye uydurup gerçekmiş gibi anlatmasında ne kötülük var? Anlatır, masalına kendi de inanır, bir parça avunur. Çok insan böyle yaşar. Engel olamazsın buna... (Konovalov)
  • "... na dinya çewt vıraziya." (Ekmek İşçileri)
  • Mən dünyaya razılaşmamaq üçün gəlmişəm (Seçilmiş əsərləri, Birinci cild)
  • Ruslar, çalışmaya hayrandır, ama ona inanmazlar. Hareketli bir yazar, örneğin bir Jack London, Rusya'da çıkamazdı. (Edebiyat Yaşamım)
  • “Sıcaktan, gürültüden ve yorgunluktan bunalmış, sırtlarındaki paçavraları sürükleyerek sağa sola koşuşan insancıklarla; kocaman gövdeleri güneş altında parıl parıl parlayan makineler arasındaki ayrım korkunçtu. Oysa bu makineleri insanlar yaratmıştı. Üstelik onları harekete geçiren şey de, motordan önce yine insan gücüydü.”.. (Çelkaş)
  • --- Ne kadın be, diye mırıldandı Mişa. Nasıl çalışmış ömür boyu, nasıl sevmiş. Basit ama dokunaklı bir hikaye...!" (Sürgün)

  • Gençliğin verdiği çoşkunlukla kişiliği yepyeni hislerle dolup taşıyordu... (Sürgün)
  • "Tüm insanlar yeryüzünde fazlalıktır. " (Ayaktakımı Arasında)
  • Hepimiz birbirimize hiç değilse görünüşte inanıyorduk. İçten inanmaya gelince, biz kendimize bile zor inanıyorduk. (Şahin Türküsü)
  • “İnsan uzun yaşamaya değil de elden geldiğince çok yaşamaya bakmalıdır.Beş şişe kırmızı şarap yerine bir şişe şampanya içmek hiç kuşku yok ki, daha iyi idi.” (Aşk Rüyası)
  • Bəli...İnsana inanmayın! Çünki o həmişə özündən danışdıqda, yalan danışır! Bədbəxtliyə düşəndə də yalan danışır ki, özünə qarşı çox mərhəmət hissi oyandırsın, xoşbəxt olanda da yalan danışır ki, ona daha çox həsəd aparsınlar, hər bir halda yalan danışır ki, özünə qarşı diqqəti artırsın.. (Fırıldaqçı)
  • belki de düşünce,maddenin bir tür rahatsızlığıdır... (Klim Samgin'in Yaşamı 40 Yıl (4. Cilt))
  • " Çok inançlısın dostum, inanıyor ve güveniyorsun. Ama insanlar çiğ süt emmiştir; onlara güvenmek, onlara inanmak akıl kârı değildir, tehlikelidir, anlayacaksın." (Ekmek İşçileri)

  • Beni hayatın aşkı mahvetti... Hayatı sevdiğim için bir budalaymışım ben... (Arkadaş)
  • Hepimiz birer kahramanız, diyordu, çünkü ölüme mahkûm olduğumuzu kafamızdan atmayı becerebiliyoruz. (Karşılık Görmiyen Aşk)
  • Denizde yangın var! (İnsanlarımız)
  • Bizi kandırmak için Tanrı'yı bile araç olarak kullanmaktan çekinmiyorlar. Ruhumuzu öldürmek istediklerinde onu, yalan ve iftira içinde bırakıyorlardı. ''Bir politikacı, dinden bahsediyorsa bil ki birilerini kandırmaya çalışıyordur.'' (Halkın İçinde)
  • Yaşam kitaplarda asla gerçekte olduğu gibi tasvir edilmez... (Küçük Burjuvalar)
  • "Her sabah nereye gittiğini bilmeden bir işe giden, her akşam nereden çıktığını bilmeden bir işten çıkan, sevmediği hayatı yaşayan, sevmediği işi yapan, sevmediği kişilerle yaşayan, kalabalıklar yüzünden yaşamaya karşı ne bir sevgi, ne de bir sevgisizlik işareti olmadan gelip geçen... Her akşam evinin dört duvarı arasına sanki bir mezara girermiş gibi giren, gecelerini bir sıkıntı yorganının altında yalnız ya da yanındaki yabancı gövdeyle geçiren bütün ölü kentlerin, ölü doğmuş çocukları! Size bu ölü yaşamı hazırlayan "sermaye sahibi egemen sınıftır", bu acımasız oyunun varlığı siz izin verdiğiniz sürece sürecektir." (Günlüğümden Notlar)
  • Yaşam kitabının bir sayfası daha okundu. (Klim Samgin'in Yaşamı 40 Yıl (3. Cilt))