Küçük Prens - Antoine de Saint-Exupéry Kitap özeti, konusu ve incelemesi
Küçük Prens kimin eseri? Küçük Prens kitabının yazarı kimdir? Küçük Prens konusu ve anafikri nedir? Küçük Prens kitabı ne anlatıyor? Küçük Prens kitabının yazarı Antoine de Saint-Exupéry kimdir? İşte Küçük Prens kitabı özeti, sözleri, yorumları ve incelemesi...
Kitap Künyesi
Yazar: Antoine de Saint-Exupéry
Çevirmen: Cemal Süreya
Çevirmen: Tomris Uyar
Orijinal Adı: Le Petit Prince
Yayın Evi: Can Çocuk Yayınları
İSBN: 9789750724435
Sayfa Sayısı: 112
Küçük Prens Ne Anlatıyor? Konusu, Ana Fikri, Özeti
"Hoşça git," dedi tilki. "Vereceğim sır çok basit: İnsan ancak yüreğiyle baktığı zaman doğruyu görebilir. Gerçeğin mayası gözle görülmez." Küçük Prens unutmamak için tekrarladı: "Gerçeğin mayası gözle görülmez."
Küçük Prens Alıntıları - Sözleri
- Birini güzel olduğu için sevmezsin ki Sen sevdiğin için güzeldir o Sırf sen seviyorsun diye herkesten farklıdır Herkesten başka bakar gözleri Onu özel kılan sensin, Senin sevgin...
- Bir çiçeği büyüten sevgi, insanı değiştirmez mi sanıyorsun?
- İnsanların arasında da yalnızdır insan...
- Birini güzel olduğu için sevmezsin ki.. Sen sevdiğin için güzel olur o. Sırf sen seviyorsun diye herkesten farklıdır. Herkesten başka bakar gözleri. Onu özel kılan sensin, Senin sevgin..
- "Ne kadar da gizemli bir ülkeydi, şu gözyaşları ülkesi."
- Küçük prens ekledi: '' Ama gözler kör. Yüreğiyle bakmalı insan...''
- İnsanların arasında da yalnızdır insan.
Küçük Prens İncelemesi - Şahsi Yorumlar
“Küçük Prens” Türkçe Çeviri Eserleri Eleştirisi: Küçük Prens’in tek ihtiyacı bir arkadaştı. Belki adı gibi küçücük bir yüreği vardı ama o yüreği güzelliklerle dopdoluydu. Sorduğunuz sorulara asla cevap vermezdi. Ancak sorduğu soruların cevabını alma konusunda pek de ısrarcıydı. O, eşsiz bir ruhtu. Bedeni de ruhu gibi tüyden hafif olan ve başka bir gezegenden gelen küçük bir insanoğluydu… Hepimizin çok iyi bildiği bir başyapıt olan “Küçük Prens” kitabının, Fransızcadan Türkçeye çevirilerinin hangi yıllarda yayınlandıklarını tam olarak bilemediğim ilk üç çeviri eseri sırasıyla şöyle: ilkini, 1950’lerde Azra Erhat, mahlası olan (takma ad) Ayşe Nur’la yapmıştı. Erhat’ın bu çevirisini okumayı çok isterdim ama çeviri eseri bulamadım. İkinci çeviri eseri 1960’lı yıllarda, Can Yayınevinden Cemal Süreya ve Tomris Uyar’a yaptırıldı. Üçüncü çeviri eseri ise; yine altmışlarda Attila İlhan’ın yönetmenliğindeki Bilgi Yayınevi tarafından Selim İleri’ye yaptırılmıştı. Küçük Prens’in şu an elimde bulunan beş farklı çeviri eseri var. İlk ikisini epey önce okumuştum. Bunlar Mavi Bulut Yayınevinden Yaşar Avunç’un en bilindik çeviri eseri (12.Baskı-2009) ve Mor Menekşe Yayınevinin Gençlik Serisinden yayınlanan, çeviri metni olarak Mavibulut’un metniyle hemen hemen aynı olan, özel bir yönetmelik maddesiyle denetim pulu olmadan çıkartılan, içinde hiçbir Exupéry çiziminin olmadığı çeviri eser (yayına hazırlayan Murat Uludağ, Ankara-2005). Sansür Meselesi: Bu eserin hedef kitle, Türk okuyucusu için yapılan çevirisinde, bildik bir sansür noktası tartışmalara ve çevirmenlerin iyi ya da kötü olarak değerlendirilmesine neden olur. Bahsettiğim yer kitapta şöyle geçiyor: “Bir Diktatör çıkıyor ve bundan sonra Avrupalılar gibi giyinmeyi emrediyor, yoksa ölüm cezasına çarptırırım diyor…” Bu “Diktatör” hep sansüre uğratılmıştır çevirmenler tarafından. Bunun sebebiyse, diktatör denilen kişi olarak Mustafa Kemal Atatürk’ün kastedilmesidir. Kitabın başında 1909 yılında yaşanan bir olay anlatılır: Bir Türk gökbilimci, başında fes, ayağında şalvar olduğundan hem buluşu hem de kendisi Batılılar tarafından ciddiye alınmıyor. Sonra sene değişiyor ve bu sefer 1920 yılında, aynı gökbilimci bu kez çok şık giyinmiş olduğundan Batılılar tarafından konuşması ve buluşu kabul görüyor. Ancak ülkenin yönetiminde –bazı kesimlerin görüşüne göre- 1909’dan 1920’ye kadar Mustafa Kemal Atatürk olmamasına rağmen mevzu hep bu noktaya getirilip düğümlenir genelde. Baştan alalım: Öncelikle çevirmen, eserin tamamına sadık kalmalıdır (her ne kadar bir İtalyan atasözünde: “Çevirmen Haindir,” dense de). Demek istediğim, kitapta “Türk Bir Diktatör” yazıyorsa, çevirmenin bunu sansürlemeye hakkı yoktur. Ya olduğu gibi çevirir (“Türk Diktatör” diye) ya da kendince yumuşatır. Mesela Cemal Süreya ve Tomris Uyar kendi çevirilerinde, “Dediği dedik bir Türk önderi tutmuş bir yasa koymuş: Herkes bundan böyle Avrupalılar gibi giyinecek, uymayanlar ölüm cezasına çarptırılacak,” demişlerdi. Fransızca kaynak metinde, “Türk bir diktatör, Avrupalılar gibi giyinmeyenleri ölüm cezasına çarptırıyormuş,” yazmaktadır (Fransızcasını 2-3 defa okudum). Yine çevirmen bunu da aslına göre çevirmelidir. Yumuşatmanın ucu açıktır, ancak asla sansürleme hakkı yok. Yine örneğin Yiğit Bener kendi çevirisinde, “…bir Türk diktatörün kendi halkını ölüm tehdidiyle Avrupalılar gibi giyinmeye zorlaması oldu…” Exupery’nin bu konuda bir bilgi eksikliği olduğu çok açık. Sansürlenmesi gerektiği düşünülen ya da yanlış bilgidir denilen bölümleri çeviriye almak istemiyorsa bir çevirmen, o kitabı çevirmek için almamalıdır, bıraksın başkaları çevirsin. Ölüm Pornosu ya da Yatak Odasında Felsefe kitaplarını çevirdiler, Salman Rüşdi’nin Şeytan Ayetlerini de, hiç de sansür uygulamadı o kitapların çevirmenleri, doğrusu da buydu. Çeviriyi yapmayı çevirmen kabul ediyorsa, metne sadık kalmakla yükümlüdür. Sözcükleri değil anlamı çevirirken, kaynak metne bağlı kalacak, asla hiçbir şey eklemeyecektir, hiçbir şeyi de kaynak metinden atmayacaktır, bunları yapmaya yeltendiği anda o kitabı çevirmekten vazgeçip aldığı yayınevine iade edecektir. Önemli bir konuya da açıklık getirelim. “1909’da bir gök bilimci konferansa gelir ve giydiği komik kıyafetler yüzünden ciddiye alınmaz” denir eserde (fes, şalvar vs. giydiğinden). Ancak aynı gözlemci, 1920 yılında yine aynı konferansta ciddiye alınır çünkü üzerinde Batılıların giydiği kıyafetler vardır. Bunun nedeni de yine eserin çevirilerinde, “…batılılar gibi giyinmeyenleri ölüm cezasına çarptıran bir Türk diktatör,” denir. Aslında “Şapka ve Kıyafet Devrimi,” Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasının ardından, halkın kılık ve kıyafetinin düzenlenerek batı ülkelerindeki normlara uygun hâle getirilmesi için 1925 ve 1934 yıllarında çıkarılan iki kanunla yapılan düzenlemedir. Yani bu Exupery’nin bilgi eksikliği ile değil aslında kitabı yazdığı ve yayınlattığı sene olan 1943 yılı ile açıklanabilir (bir sene sonra da vefat etmiştir). Yazar, yaşadığı o yılın (1943) mevcut kanunlarıyla, kitabında bahsettiği 1920’de yanlış bir kurgulama yapmış gibi görünse de kaynak metinde “Böyle giyinmeyenleri ölüm cezasına çarptıran” der, yani kanun çıkardı, ya da kanuna uymayanı dememektedir. 1920’de bu ülkeyi Atatürk’ün önderliğindeki grup yönetiyordu, yani lider Vahdettin değildi. Hoş Vahdettin de 17 Kasım 1922’de Türkiye topraklarından bir gemiyle ayrılmış olsa da fiili durumda bu topraklarda Osmanlı İmparatorluğunun değil müstakbel Türkiye Cumhuriyeti ve onun yöneticilerinin sözü geçiyordu. Son olarak, www.TDK.org sitesinde, “Diktatör” sözcüğünün anlamlarına baktım tekrar. Hemen herkesin bildiği “Zorba” anlamının yanında diktatör için şu da yazıyor: “Bütün siyasi yetkileri kendinde toplamış bulunan kimse.” Neticede Atatürk de aynen böyleydi o günlerde. Sadede gelirsek; kitabı ben çevirseydim: “Batılılar gibi giyinmeyenleri cezalandıran bir Türk Diktatör,” derdim. Çevirilere Genel Bir Bakış: Mavi Bulut Yayınevi Yaşar Avunç ve Mor Menekşe Yayınevi Gençlik Serisi çevirilerinde, kaynak metinde Atatürk kastedilerek söylenen “Diktatör” sözcüğü sansüre uğratılmış ve “…bir Türk Lider…” diye çevrilmiştir. Ancak “…kılık kıyafet yasasına uymayanların ölüm cezası ile korkutulduğu…” ibaresi ise; sansür yapılmaksızın birebir çeviri metnine yer almış. İki çeviri eser de aynı olduğu için, çeviri kalitesi, hedef kitle adına –çocukluğunu halen yitirmemiş biz büyükler ve gerçekten çocuk yaşta olanlar düşünülürse- kabul edilebilir düzeyde. Gelelim Ocak 2015 ve sonrası yeniden basımı yapılan eski iki çeviriye. Bildiğiniz üzere ülkemizde, Exupéry’nin ölümünün üzerinden yeterli süre geçtiği için 1 Ocak 2015 günü itibariyle tüm kitaplarının telifleri düştü ve bir “Küçük Prens” çeviri eseri patlaması oldu. Eserin, otuza yakın yayınevinden farklı çevirileri yayımlandı. Uzun yıllardır Türkiye’de, eserin tüm hakları Mavibulut Yayıncılık’ta olduğu için kitabı eski çeviri sahipleri dahi bastırtamıyordu. Yeniden basılanlar içinden incelediğim iki çeviri eseri var. İlki Can Yayınlarından, büyük yazar-şair-çevirmen, rahmetli Cemal Süreya ve yine aramızda olmayan değerli yazar-çevirmen Tomris Uyar’a ait olan ortak çeviri eseri. Diğeri de, Everest Yayınlarından, kendisine uzun ömürler dilediğim Selim İleri’nin çeviri eseri. Exupéry’nin, Türkçe çeviriye konu olan Fransızca kaynak metnini defalarca okuyup inceledim. Metinde ne var ne yok biliyorum. Cemal ve Tomris’in çevirisi, hedef kitle de düşünülerek, kabul edilebilir bir çeviri olmuş. Verilen Türkçe karşılıklarını, kitabın hedef kitlesi kolaylıkla anlar diye düşünüyorum. Edisyon da çok güzel olmuş. Kitabın kâğıt kalitesi, kitap boyu, renkli resimler vb. çok hoşlar. Ama eski çevirilerde olan benzer bir sorun devam ediyor: Resimlerin yerleri çeviri metniyle bazen örtüşmüyor. Tamam, bu durum orijinal metinde de var ama bence metin ve resimler muhakkak örtüştürülmeliydi. Yazıyı okuyup arka sayfaya geçtiğinizde resmi göreceğinize önce resmi görmeniz daha akıllıca olurdu. Malum sansürlenen yere ise; Cemal ve Tomris ila Selim Bey, kabul edilebilir bir karşılık vermişler: “…dediği dedik bir Türk önderi… Avrupalılar gibi giyinmeyenler ölüm cezasına çarptırılacak…” Kanımca bu sansür meselesi, çevirmenin kendi tasarrufudur. Biri olduğu gibi “Atatürk adında bir Türk lider” der, diğeri “Türk diktatör”, bir diğeri de “Dediği dedik bir Türk lider” der. Hepsi de kabul edilebilir diye düşünüyorum. Sözcük Tercihleri ve Çeviri Kalitesi Üzerine: Cemal ve Tomris ortak çevirisinde bazı Türkçe karşılıkları zor anlaşılır bulduğumdan sizlerle paylaşmak istedim, tercihleri başka yönde olsaydı daha iyi olabilirdi: Yüz bin liralık ev… (bir milyonluk deseydiler daha otururdu; günümüz Türkiye’sinde sırıtıyor bu rakam; çeviri 2015’de yeniden basılırken tashih yapılabilirdi) Tutalım… (“sözgelimi” denebilirdi) Boa yılanı… (neden boğa yılanı değil?) Uyruk… (Mavibulut edisyonundaki “kul” çok oturmuş, “halk” da olabilirdi) Aritmetik… (matematik?) Tohumdan sürmüştü… (?) Elifi elifine… Yola düzüldü… (koyuldu?) Hakçası… Yirmi mil / Bin mil… (neden kilometre değil! Amerika’da mı yaşıyoruz?) Sırça bir hazine… (hangi çocuk anlar sırçadan? “Kırılgan” de gitsin!) Gerçeğin mayası gözle görülmez… (Sf. 98, hiç anlaşılmıyor!)… Yukarıda da belirttiğim gibi, bunlar çevirmenin tercihi, ancak okuyucunun kabahati nedir? Gelelim Selim Beyinkine. Öncelikle Everest’i tebrik ediyorum. Harika bir edisyon hazırlamışlar. Tam bir çocuk kitabı kıvamında; kitabın boyutu, kâğıt hamuru, sayfa içlerindeki renkli kenarlıklar, renkli büyük baş harfler, resimlerin mizanpajı ve renk kalitesi vb. Ellerine sağlık. Ama çeviri için, bunu çocuklar kesin okumalı, harikulade olmuş diyemeyeceğim için üzgünüm. Selim Bey, çok ama çok zor bir metin ortaya koymuş. Sanırsınız modern zamanların Dede Korkut’u masal anlatıyor bize. Ama bu masal, Fransız bir pilota ait, Türklere değil. Bu kadar çok ”Öztürkçe” yazacağım diye okuyucuya bu denli yüklenmek neden? Tamam, çeviri eseri yıllar evvel yapılmış olabilir, ama yıl olmuş 2015, kendisi alsa çeviri eserini eline, kendi tashihini kendi yapsa ve günümüze uyarlasa, biraz da hedef kitleyi düşünerek, daha iyi olmaz mıydı? 2013 yılında, Aydınlık Gazetesi Kitap Ekindeki ilk kitap eleştirisi yazım, Hasan Ali Toptaş’ın “Heba” isimli romanı hakkındaydı. O romanda da fazlaca kullanılan Öztürkçe sözcüklere, hatta tamamen yöresel olan sözcüklere takılmıştım. Kızmıştı bana bazı gazeteci ve yazar ağabeylerim. Tamam, anlıyoruz, yazabiliyorsunuz, bilgilisiniz. Ama biz okuyucuların kabahati nedir? Rahatlıkla anlayabileceğimiz yalın bir metin ortaya koysanız daha güzel olmaz mı? Zor metin istersem, şu sıralar bitirmeye çalıştığım Ulysses adlı kitabı elime alıp tekrar tekrar okurum. Neyse, bu mesele, her yiğidin yoğurt yiyişi farklıdır meselesi diyorsanız, kabul. Ama bizler, yeni nesle kitap okumayı sevdireceksek şayet, hedef kitlenin beklentileriyle örtüşmeyen bu tip çeviri metinleriyle bu iş asla ve katiyen olmaz, biline… İleri’nin tek bir yerde çeviri hatası var, tashih veya dizgi sorunu da olabilir, beni affetsin: “‘Tünaydın’ diyerek ‘feneri yakıyor’ fenerci, kaynak metinde ise ‘iyi akşamlar’ diyerek yakıyor oysa (Sf.64)”. İleri’nin çeviri metnindeki diğer zorluklara gelince, zorluk diyorum çünkü ben 45 yaşındayım ama metni okurken epey sıkıntı yaşadım: Gövermek… Tansık… (mucize demekmiş!) Çiçeğe durmak… Kötücül… Karaduyu… (anlamı nedir?) Yüksünmek… Çile hırkası… Merih, Çolpan, Erendiz… (gezegen isimleri, Mars/Merih tanıdık geldi!) Akanyıldız…(kuyruklu yıldız sanırım ya da meteor yağmuru?) Cangıllar… (Cangıl’ın sözlük anlamı: a. 1. Cengel. 2. mec. Karışıklık, kargaşa. “Balta girmemiş orman” desek ne olur!) Gönenmek… Çölü güzellemek… (Sf.98) Sırçadan bir hazine… (Sf.98) Kuyu bileziği… (kuyu ağzı!) Yürek yordamıyla aramalı… Ustaca ağulayacak mısın?… (Sf. 105, ağulamak zehirlemek demekmiş!) Dönenmek… Yer yuvarlağı… (dünya ya da yerküre sözcüklerinin nesi var!) Uyruk… (halk, kul!) Kakım kürküyle… (Sf.46, “kakım” sansargillerden bir hayvanmış!?) Ağlatı… Yetke… (“sulta” demesinden daha iyi tabi! Anlamı yönetim yetkisi) Sanımca… (kanımca) Esenlemek… Kutlu gezegen… Arayıp tarayıcı… (Sf.67, “kâşif” desek ne kaybederiz üstat?) Salık vermek… Kerte… Ay alacası… Hız katarı… Göz göremez özdenliği… (Sf.92, “özdenlik”, kendi özüyle var olma durumuymuş!)… Hem Cemal-Tomris çevirisi hem de Selim Beyin çevirisi kabul edilebilir çevirilerdir. Ellerine sağlık. Ama yukarıda da belirttiğim gibi amacımız yeni kuşağa okuma aşkı kazandırmaksa, özellikle de hedef kitlesi aslen çocuklarsa, lütfen Türkçe sözcük seçimine biraz daha özen gösterelim. Yazarı Exupéry’nin son derece yalın yazdığı bir kaynak metnin, yine yalın bir şekilde hedef dile çevrilmesi gerekmez mi? Unutmadan, bu tip masalsı bir metinde, çeviride zorlama kaçınılmazdır bazı yerlerde. Çevirmen, yazarlık ustalığı derecesince yapacaktır sanatını, karışamayız. Ama kaynak metinden bir yeri paylaşmak isterim sizinle: “Je soulevai le seau jusqu’à ses lèvres. Il but, les yeux fermés. C’était doux comme une fête. Cette eau était bien autre chose qu’un aliment”. Koyu karakterle seçtiğim ("Cette eau" ile başlayan) cümle esas konumuz, ama bağlamını da verdim. Hem Cemal-Tomris hem de Selim Bey şu karşılığı vermiş bu cümleye: “Herhangi bildik bir içkiden çok başkaydı bu su”. Mavibulut’tan çevirmen Yaşar Avunç’un karşılığı ise: “Sıradan bir susuzluk gidermek olmadığı kesindi”. Anahtar Fransızca kelime burada “Un aliment”. Türkçe karşılığı ise “Besin” dir (Tahsin Saraç, Büyük Fransızca Sözlük). Çeviriye alınan metaforun yorumunu size bırakıyorum… Son incelemem ise; yepyeni bir çeviri üstüne. Kabalcı Yayınlarından Mart 2015’de ilk baskısı yapılmış, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Batı Dilleri ve Edebiyatları Bölümü Fransızca Mütercim-Tercümanlık Anabilim dalından benim gibi 2014 yazında mezun olan arkadaşım ve meslektaşım Beyda Yağmur Şehitoğlu’nun yaptığı çeviri eseri. Edisyon anlamında çok güzel olmuş. Kağıt kalitesi, mizanpaj, resimler vb. iş görür. Çeviri kalitesiyse, yukarıda üç ustanın eleştirdiğim çevirileriyle kıyaslarsak, hedef kitleyi yakalayan, günümüz Türkçesiyle yazılmış, sözcük seçimlerine oldukça özen gösterilmiş ve son olarak da yerelleştirme hatalarına düşülmemiş, kabul edilebilir düzeyde bir çeviri eseri. Hatası, eksiği yok mu, var elbette. Ayrıca dizgide ya da son okumadaki eksiklikten dolayı bazı yazım hataları da yapılmış eserde. Sadece çeviriyle ilgili fark ettiğim olumlu ve olumsuz yanları paylaşmak isterim: Çevirmenin yerelleştirme ve yeni sözcük seçimiyle ilgili çok doğru tercihleri var: Balta girmemiş ormanlar, matematik, bin kilometre, milyonluk ev, Dünya-Mars-Venüs (gezegenlerin günümüzdeki isimleri kullanılmış), “kral ve kul” veya “kral ve uyruk” yerine “kral ve halkı” sözcüklerinin tercih edilmesi, sırça yerine “kırılgan” sözcüğünün seçilmesi vb. Çeviri eserde (Sf.18) sansüre uğratılmış bildik bir cümle var: “…bir Türk lider halkını Avrupalılar gibi giyinmeye teşvik etti.” Çevirmenin tercihi bu yönde olmuş. Yorumsuz… Çeviri hatası (Sf.15): “Zaten bununla çok uzaktan geliyor olmalısın” denmiş. Ama tam aksine cümle sonunda “geliyor olamazsın” yazılmalıydı. Kaynak metin: “C’est vrai que, là-dessus, tu ne peux pas venir de bien loin…” Çeviri hatası (Sf.23): “Sadece üç günü görmezden gelmişti” deniyor çeviri eserde. Kaynak metinde: “Il avait négligé trois arbustes…” Buradaki hatanın nedeni, Fransızca “arbuste” kelimesinin aslında “çalı” anlamına gelmesidir. Doğru çeviri: “Üç çalıyı görmezden gelmişti” ya da “Üç çalıya özen göstermemişti” olmalıydı. Çeviri hatası (çeviri eserin XVI bölümünde): “…üç yüz on bir bin kendini beğenmiş…” Kaynak metinde: “…trois cent onze millions de vaniteux…” “Bin” yerine “milyon” sözcüğü olmalıydı, doğrusu: “…üç yüz on bir milyon kendini beğenmiş…” Çeviride sözcük tercihi hatası (Sf.76): “Bu sadece trenlerin değişimi”. Kaynak metin: “C’est un échange”. Buradaki “échange” sözcüğü İngilizcedeki “exchange” veya “truck” sözcükleriyle aynı anlamdadır. Çeviride anlam biraz örtük kalmış. Doğrusu şu olabilirdi: “Bu sadece, bir trenin diğeriyle yer değiştirmesi”. Yukarıda gördüğünüz birkaç olumsuzluğu dikkate almazsak, Şehitoğlu’nun çeviri eseri kabul edilebilir düzeyde olduğu gibi, beş çeviri eserin içinde okunması en rahat olan metindir. Eserin hedef kitlesi olan çocukları ve elbette biz içindeki çocuğu hala öldürmeyenleri dikkate aldığımızda, çeviri eserdeki hava, tam da bir çocuk masalı kıvamındadır. Sınıf arkadaşım ve meslektaşım olan Şehitoğlu’nu tebrik ederim. Son Söz: Bu eserin çevirisinde hep takıldığım bir nokta vardır: Malumunuz “koyun” meselesi! Çizimlere baktığınızda, aslında Exupéry, küçük bir “kuzu” çizmiştir. Hatta üç defa çizmiş kuzuyu. Fakat kaynak metinde “le mouton” diyor Fransızca, yani “bir koyun”. “Kuzu” nun Fransızca karşılığı “l’agneau”. Haklısınız, kuzular büyüyünce hem koyun, hem de koç oluyorlar. Ama bu çeviriyi ben yapsaydım “koyun” demez, “kuzu” derdim emin olunuz… Bu çok özel, masalsı hikâyeyi okumayanlarınız varsa derhal okusunlar; okuyanlarınız da tekrar tekrar okuyup sevdiklerine okuttursunlar lütfen. Süha Demirel, İstanbul, 28 Nisan 2015. Sansür Konusunda Eklemeler, 24 Aralık 2016. *** İncelediğim Fransızca Kaynak Metin Hakkında: Novembre 2008 À propos de cette édition électronique. Texte libre de droits. Corrections, édition, conversion informatique et publication par le groupe : Ebooks libres et gratuits http://fr.groups.yahoo.com/group/ebooksgratuits Adresse du site web du groupe : http://www.ebooksgratuits.com/ Élaboration de ce livre électronique : Les membres de Ebooks libres et gratuits qui ont participé à l’élaboration de ce livre, sont : PatriceC, Coolmicro et Fred *** İncelediğim Çeviri Eserlerin Künyeleri: Yazar: Antoine de Saint Exupéry Kabalcı Yayınları Çevirmen: Beyda Yağmur Şehitoğlu 1.Basım Mart 2015 ISBN: 6059872010 Can Yayınları Çevirmen: Cemal Süreya-Tomris Uyar 4.Basım Mart 2015 ISBN: 978-975-07-2443-5 Everest Yayınları Çevirmen: Selim İleri 2.Basım Ocak 2015 ISBN: 978-605-141-833-9 Mavibulut Yayıncılık Çevirmen: Yaşar Avunç 12.Basım Şubat 2009 ISBN: 978-975-310-050-2 Mor Menekşe Yayınları Çevirmen: ? 2005 Ankara ISBN: 975-9110-68-7 *********************************** Ek: 16 Aralık 2015, Epsilon Yayıncılık, Yiğit Bener Çevirisi Bu çeviriyi henüz okudum. Yiğit Bener, hem çevirmen hem de akademisyen olarak son derece saygı duyduğum bir edebiyat aydınıdır. Çevirisinde ilk gözüme çarpan, benim yukarıda eleştirdiğim hemen tüm olumsuzlukların onun çevirisinde olmamasıydı. Bener, orijinal metne tamamen sadık bir çeviri yapmış. Kabul edilebilirliğin üstünde usta işi bir çeviri olmuş. Ayrıca çok sevindiğim birkaç şey de şunlar: Küçük Prens’in hemen tüm çevirilerinde bir “koyun” resminin çizilmesi olayı vardır. Bener ise buna aynen benim kafamdaki gibi “kuzu” karşılığını vermiş. “Boa yılanı” ayrı yazılır diye eleştirmiştim, o da aynen benim dediğim gibi kendi çeviri metnine “boa yılanı” olarak almış sözcüğü. “Küçük Prens” iki sözcüğü, tüm çevirilerde büyük harfle yazılmıştır. Ancak kaynak metinde küçük harfle yazılıdır. Yazar ne yazdıysa Bener de buna uyup “küçük prens” şeklinde çeviri metnine almış, harikulade. Bener’i bu kaliteli çevirisi nedeniyle kutlarım. Takıldığım bazı noktalar ise aşağıdaki gibidir: Yerelleştirme konusunda, Bener kitaba sadık kalmış. “Fersah”, “Frank”, “Mil” gibi sözcükleri birebir kullanmış çeviri metninde. Tek bir yerde milin yanına kilometre karşılığını da almış (mesela sayfa 23). Sayfa 39’da şöyle bir cümlesi var Bener’in: “Rayihası içimi açıyordu.” “Rayiha” sözcüğü Arapçadır ve anlamı “Koku” dur. Orijinal metinde bu sözcüğün kaynağı Fransızca “Embaumer” sözcüğüdür. Türkçe anlamı ise: “Güzel kokularla doldurmak; güzel kokmak, hoş kokular yaymak.” Büyük bir sorun gibi görünmese de, küçük okuyucuların “Rayiha” yı bilmesi kanımca imkânsız. “Küçük Prens” özel adını Bener, çevirisinin tamamında küçük harflerle “küçük prens” olarak yapmıştır ve bu olumludur. Sayfa 22’de olan şu cümlede: “Ölüm tehdidiyle Avrupalılar gibi giyinmeye zorlayan bir Türk diktatör…” Bu karşılıkla Bener, orijinal metine birebir bağlı kalmıştır ve bu da olumludur. Kitabın Künyesi: Küçük Prens (Karton Kapak) Antoine De Saint Exupery EPSİLON YAYINLARI Çevirmen: Yiğit Bener Yayın Tarihi 2015-10-26 ISBN 6051730561 Baskı Sayısı 1. Baskı Dil TÜRKÇE Sayfa Sayısı 112 Cilt Tipi Karton Kapak Kağıt Cinsi 1. Hm. Kağıt Boyut 11 x 18 cm Kitabın Orijinal Dil Fransızca (Süha Demirel)
Merhaba... Nasıl başlıcam bılmıyorum kısa tutmaya çalişcam yorum yapmayı unutmayın Neyse... Evet bazan büyükler çok şacma gelir ama bizde büyüdükçe onlara benziyoruz zaten ne demişler küçükken herşey güzeldi şimdi tadı tuzu yok hiç birşeyin... Küçükken kanayan dizime ağlardım şimdi ise şu iki günlük için boşu boşuna zaman harcadığınız insanlara ağlıyoruz... Kime ne için bu kadar değer verdin onu önemli kilan ne bunları düşün ... Onda ki yerini düşün o sana ne kazandırıyo bunları düşün... Ondan sonra ona zamanını harca zaman önemli... Bu asla küçük çocuklara özel bi kitap değil aslında yazar gizliden gizliye bilgi veriyo... Ben kitapi okudumda bazı şeylerin hayata yanliş olduğunu düşündüm... Şu sözü beni derinden etkiledi... "SENİN GÜLÜNÜ BU KADAR ÖNEMLİ KILAN ŞEY GÜLÜN İÇİN HARCAMIŞ OLDUĞUN ZAMANDIR" kime ne kadar zaman harcadığimiza dikkat etmeliyiz . O bi iki dk bile senin için ne kadar önemli olduğunu bilmelısin . Bizler güzel şeyleri göremeyiz... Güzel şeyleri görmek zaman alır... Zaman aldığı kadarda imkansız olur ... Güzel şeyleri görmek için cabalarsin bunlar için zaman harcanır... Harcadığınız zamana değer... Aslında yazar bi sayfaya iki güzel söz söyleyip örnek gibi olmuşlar... Kim için ne kadar neden niçin bu kadar zamanım gitti diye düşünün... Zaman önemli o bi dk belki senin hayatın için büyük bi Servet ama karşındaki için o bir dk hiç önemli değil... Konu bu... Kitapta Gül'den o kadar çok olsada küçük prens için onun gülünün eşi benzeri yoktu ve bu çok güzeldi tilkiden milyonlarca olmasına rağmen küçük prens için dünya da eşi benzeri olmaması bu da çok güzel bi duygu... Çünkü küçük prens güzel şeyleri hep gördü ve onlar için harcadığı zamanın boş olmadığı için bi mutluluk içindeydi ... Daha çok anlatmak isterdim ama bende bu kadar . Uzun lafın kısası MÜKEMMEL Bİ KİTAP... OKUMANIZI TAVSİYE EDERİM... YORUM YAPMAYI UNUTMAYIN... (ERVAHİ EZELDEN.)
Kitabın Yazarı Antoine de Saint-Exupéry Kimdir?
Antoine Marie Jean-Baptiste Roger, comte de Saint Exupéry (29 Haziran 1900 - 31 Temmuz 1944), Fransız pilot, yazar ve şairdir. Özellikle "Küçük Prens" (Le Petit Prince) isimli eseriyle ünlenmiştir. Yaşamı Fransa'nın Lyon şehrinde doğdu. Beş kardeşin üçüncüsüydü. Aristokrat bir aileye mensup olan Exupéry dört yaşındayken babasını kaybetti. Babasının ardından aile hızla yoksullaştı. Anneleri kültürlü bir kadındı. İlk öğretmenleri anneleri oldu. Exupéry okulda başarılı değildi. Ödevlerle arası yoktu, sürekli ceza alıyordu. Uçaklarla 12 yaşında tanıştı. Evlerinin yanındaki hava alanına gizlice girer uçakları yakından seyrederdi. 12 yaşındayken bir pilot onu uçağına aldı ve uçurdu. Kardeşi François'in ölümü onu ve ailesini çok sarstı. Liseyi bitirdikten sonra pilot olmayı çok istediği halde annesini kırmamak için denizcilik okuluna kaydoldu. 19 yaşında Ecole des Beaux-Arts'ta mimarlık fakültesine girdi. 21 yaşında orduya çağrıldı. Eğitimini yarıda bırakıp askere gitti. Askerlik görevini Fransız Hava Kuvvetlerinde teknisyen olarak yaptı. Strasbourg şehrinde pilotluk eğitimi aldı. Askerliğin ardından ailesinin isteği üzerine Paris'te bir ofiste kamyon satıcısı olarak çalışmaya başladı. Ticaret yaşantısında başarısız oldu. Bu arada yazı yazmaya da başlamıştı. 1926 yılı hayatında bir dönüm noktası oldu: Tekrar uçmaya başlamıştı. Toulouse ve Dakar arasında posta servisi yapan uçağın pilotu olarak göreve başladı. İlk kitabı Güney Postası'nı bitirdi. Burada ilk uçuş deneyimlerini anlatıyordu. Aynı şirketin Arjantin bölge sorumluluğuna getirildi. Gece Uçuşu adlı romanı Arjantin'deki yaşantısını anlatır. Paris'te evlendi. 35 yaşındayken uçağı arıza yaptı ve Tunus'ta çöle zorunlu iniş yaptı, kayboldu. Dört günlük zorlu çöl macerası ardından bir Bedevi tarafından bulundular. İspanya İç Savaşı boyunca Fransız gazetesi adına muhabir olarak görev yaptı. Havacılık alanında birçok buluşa imza attı. Gece uçuşlarını düzenleyen cihazların geliştirilmesinde katkı sağladı. II. Dünya Savaşı başladığında Fransa, Almanya'nın işgaline uğradı. Komutanları Exupéry'ye sağlık durumunun savaş şartlarına uygun olmadığını söylemesine rağmen o askere yazıldı. Fransa'nın yenilgisi üzerine ABD'yi gitti. Buradayken yazdığı Dünya ve İnsanlar ile Savaş Pilotu adlı iki kitabı New York'ta çok tutuldu. En önemli eseri Küçük Prens'i de bu dönemde yazdı. Savaşın getirdiği yıkımın ortasında dünyaya bir umut mesajı vermek istiyordu. Bunu Küçük Prens'te bir çocuğun gözüyle yapmaya çalıştı. Ülkesinin işgal altındaki durumu onu çok üzmekteydi. Olaylar karşında sessiz kalamayacağına karar vererek ABD ordusuna katılarak yüzbaşı rütbesiyle Kuzey Afrika'ya gitti. Görevi Alman ordularının hareketini havadan izlemekti. Yine böyle bir keşif uçuşu sırasında 31 Temmuz 1944'te uçağı vuruldu ve Marsilya açıklarında denize düştü. Uçağının enkazı 2000 yılında balıkçılar tarafından bulundu.
Antoine de Saint-Exupéry Kitapları - Eserleri
- Küçük Prens
- Gece Uçuşu
- İnsanların Dünyası
- Savaş Pilotu
- Küçük Prens'in Güzel Hikayesi
- Kale
- Bir Rehineye Mektup
- Güney Postası
- Küçük Prens - Filmin Romanı
- Küçük Prens ile Sayıları Öğreniyorum
- Sevgi
- Toplu Eserleri
- Kanayan İspanya
- Küçük Prens ile Bir Gün
- Küçük Prens ile Hayvanları Tanıyorum
- Sevgi Dolu Dilekler
- Mektuplar
- Arkadaşlık
- Sana Ait Olanı Bu Kadar Önemli Yapan Onun İçin Harcadığın Zamandır
- Seni Düşünüyorum
- Küçük Prens ile Renkleri Öğreniyorum
- Küçük Prens ile Görgü Kurallarını Öğreniyorum
- Küçük Prens ile Karşıtlıkları Öğreniyorum
- Seçilmiş Əsərləri
- Günlük Notlar
- The Little Prience
Antoine de Saint-Exupéry Alıntıları - Sözleri
- Ne var ki, kültürün formüller öğrenmek ve elde edilmiş bilgileri hatırlamağa dayandığını sanan kişi, insan ruhunu pek zavallı tanıyordur. (Kanayan İspanya)
- Bazılarının yüreğe iyi gelen bi' yanı vardı. Armağan gibiydiler... (Küçük Prens'in Güzel Hikayesi)
- "İnsanların beni anlayabileceğine dair bir umut taşımıyorum ve bunu umursamıyorum da." (Savaş Pilotu)
- Yalnız yetersiz bir dil karşı karşıya getirir insanları. (Kale)
- Mesela sen öğleden sonra saat dörtte geleceksen, ben saat üçten itibaren sevinmeye başlayabilirim. Zaman ilerledikçe kendimi daha iyi hissederim. Saat dört olduğunda heyecanlanmaya ve telaşlanmaya başlarım; ne kadar mutlu olduğumu görmüş olursun. Ama sen herhangi bir zaman diliminde gelirsen, kalbimin ne zaman atacağını bilmem... İnsanın değiştirilemez, kalıcı adetleri olması şart!. (Seni Düşünüyorum)
- Yapayalnızdı... (Gece Uçuşu)
- "Uykularından uyandıramadığımız ne çok insan var." (İnsanların Dünyası)
- Yıldızın yürüyüşünü hesapladınız, ey laboratuvar uşakları ama yıldızı bilmez oldunuz. Yıldız kitabınızda bir işarettir ama ışık saçmaz oldu: Bir küçük çocuktan daha az bilginiz var. İnsan sevgisini yönelten kuralları bile bulmuşsunuz ama sevginin kendisi sığmaz işaretlerinize: Bir genç kızdan daha azdır bilginiz! Bana gelin, bana! Işığın tadını, sevginin ışığını vereyim gene size. Sizi köle yapmam, kurtarırım. (Güney Postası)
- Az önce yakaladılar seni. Kurşuna diziverdiler. Bizler gibi düşünmediğin için... (Kanayan İspanya)
- Ölüleri ölü olarak kabul etmek gerekirdi. (Bir Rehineye Mektup)
- "Yalnızca mal mülk için çalışırken, kendi Hapishanelerimizi kendimiz Kuruyoruz." (Sana Ait Olanı Bu Kadar Önemli Yapan Onun İçin Harcadığın Zamandır)
- Bir çiçeği büyüten sevgi, insanı değiştirmez mi sanıyorsun? (Küçük Prens - Filmin Romanı)
- "Yalnız dünya malı hırsıyla yaşayanlar, yaşanmaya değer hiçbir şey kazanamazlar." (İnsanların Dünyası)
- Ama gözler kördür. İnsan gözleriyle değil yüreğiyle bakmalı… (Küçük Prens'in Güzel Hikayesi)
- Yeryüzünde bekleyenlerin hükümden haberleri yoktur. (İnsanların Dünyası)
- "Onun ölümüyle, ben de biraz öldüm." (Savaş Pilotu)
- Kalp kalbe sığdığı zaman göz gözü kusurlu görmez. (Günlük Notlar)
- Beni ilgilendirmeyen şeyler için kaygılanmam.Eğer çayım,şekerim,besili bir eşeğim ve yanımda da kadınım varsa,eğer çocuklarım erdemli olarak büyüyorsa,tümüyle mutluyum demektir ve daha fazla bir şey istemem... (Kale)
- Her şey basit aslında; yaşa, ıvır zıvırları bırak ve öl! (Sana Ait Olanı Bu Kadar Önemli Yapan Onun İçin Harcadığın Zamandır)
- "Geneviéve, gerçek mi, aşktan ölünür mü?" (Güney Postası)