Küllerinden Doğan Dil ve Roman - Mehmed Uzun Kitap özeti, konusu ve incelemesi

Kitap

Küllerinden Doğan Dil ve Roman kimin eseri? Küllerinden Doğan Dil ve Roman kitabının yazarı kimdir? Küllerinden Doğan Dil ve Roman konusu ve anafikri nedir? Küllerinden Doğan Dil ve Roman kitabı ne anlatıyor? Küllerinden Doğan Dil ve Roman kitabının yazarı Mehmed Uzun kimdir? İşte Küllerinden Doğan Dil ve Roman kitabı özeti, sözleri, yorumları ve incelemesi...

Kitap Künyesi

Yazar: Mehmed Uzun

Yayın Evi: İthaki Yayınları

İSBN: 9789752731004

Sayfa Sayısı: 311

Küllerinden Doğan Dil ve Roman Ne Anlatıyor? Konusu, Ana Fikri, Özeti

"Küllerinden Doğan Dil ve Roman", Mehmed Uzun’un 1997-2004 yılları arasında, yerli-yabancı pek çok gazete ve dergide yayınlanmış söyleşilerinden oluşan bir derleme.

Necmiye Alpay’ın önsözüyle sunduğumuz "Küllerinden Doğan Dil ve Roman", Uzun’un edebiyat, sanat ve politika ekseninde gerçekleştirdiği, modern bir Kürt roman dili yaratma, evrensellik, çokkültürlülük ve çokdillilik üzerine düşüncelerini bütün açıklığıyla ortaya koyuyor.

Uzun, yalnızca Kürt dili ve edebiyatı açısından değil, Türkiye ve dünya edebiyatı açısından da yaşamsal önemde bir yazar.

Modern Kürtçe roman dilinin yaratıcısı olması bu sav için gerekli dayanağı sağlamaya bir başına yeterli. Ama bundan bağımsız düşünülebilirse, romanları da öyle; özellikle son romanı Dicle ikilisiyle birlikte. Üçüncü bir dayanak daha var: Uzun'un, poetikasını net bir biçimde ortaya koyduğu edebiyat dışı yazı ve söyleşileri.

Küllerinden Doğan Dil ve Roman Alıntıları - Sözleri

  • Kürtçe’de modern bir edebiyat dili oluşsun istiyordu, hâlâ Kürtçe diye bir dil olmadığı iddiasında bulunan birçoklarının olduğu bir ülkede.
  • Ne demek bir dilin siyasallaşması? Bir dilin siyasallaşması, o dilin hak etmediği bir biçimde, günlük siyasetin çok önemli bir aracı haline getirilmesidir. Oysa dil, din, kimlik ve kültür siyasetin dışında olmalıdır. Bunlar bireyin ve toplumların kutsal haklarıdır. Ama Kürtçe’yle ilgili bu kutsal hak gözetilmedi ve Kürtçe okulda, kamu hayatında ve medyada yasaklandı. Yasaklandığı için de Kürtçe konuşmak bile sanki siyasal bir davranışmış gibi gösterildi.
  • Zincir tamamlandığında Mehmed Uzun’un tek bir şey yapmaya çalıştığı görülecek; acının anlatısını yazmak…
  • Çok büyük acılarla karşı karşıya kalan bir dilin evladıyım...
  • Oysa dil, din, kimlik ve kültür siyasetin dışında olmalıdır..
  • Benim çocukluğum sözlü Kürt edebiyatının, destanlarının tatlarıyla doluydu. Onlar sadece beni değil, bütün Kürt çocuklarını yaşamla ilgili motive etti. Çoğu yerde insanlar dili yaratır, ama Kürtlerin koşullarında, 150 yıldan bu yana dil insanları yaratıyor, onlara güç ve farklı bir ruh veriyor..
  • Kürtçede "evin" (aşk) sözcüğünü kullandığın zaman büyük bir anlam ifade ediyor, ama Türkçe "aşk" dendiğinde insan gülüyor...
  • Tarih bize, yalnızca karın doyurmanın karın doyurmadığını gösterdi. En temel ihtiyaç: Özgürlük ve Eşitlik.
  • Baz'a aşkı öğreten ve onu ölüme götüren Kevok olur
  • Tarih bize yalnızca karın doyurmanın karın doyurmadığını gösterdi. En temel ihtiyac özgürlük ve eşitlik...
  • Yüreğin sesi hayatın sesidir. Yüreğin sesi ülkenin sesi, sözün, edebiyatın sesi, yiyeceğin, içeceğin, aşkın sesidir.
  • Dilinizin hor görüldüğü, yok olma tehdidiyle karşılaştığında, onu korumak durumundasınız. Bu, ahlaki bir sorumluluk. Bunun siyasetle, ideolojiyle ilgisi yok.

Küllerinden Doğan Dil ve Roman İncelemesi - Şahsi Yorumlar

1997–2004 yılları arasında yerli–yabancı pek çok gazete ve dergide yayınlanmış söyleyişlerden oluşan bir derleme.En iyi romanları arasında olan söyleși Mehmed Uzun' un Kürtleri ortaya nasıl çıkarmaya çalıştığını aktarır. Akıcı ve başarılı bir Uzun okuyacaksınız. "Umarım başıma bir şey gelmez.Ama bunu yapmalıyım.Gitmem gerek,çünkü konuşma özgürlüğünü savunmak hayati önem taşıyor." (CANAN)

Küllerinden Doğan Dil ve Roman: Mehmet Uzun'un Mezopotamya'dan İsveç'e uzanan bir hayat hikayesi var. Mehmet Uzunun söyleşilerinin derlemelerinden oluşturulmuş akıcı güzel bir eser. Mehmet Uzunun eserlerini Kürtçe yazma amacını, kitabı okudukça anlıyor ve Mehmet Uzun'un edebi kimliğini kürtçe üzerine kurması insanda hayranlık uyandırıyor. Eserleri kürtçe yazılıp çeviriliyor. Eserlerini Kürtçe okuyabilmeyi çok isterdim. Her kitabı yazıldığı dilde okumak kadar güzel bir şey yok sanırım. ✔Kitaptan Alıntılar: Sözün, edebiyatın, anlatının, dolayısıyla kitabın yasaklanması, suçlu duruma düşürülmesi insani bir suçtur. Unutmak, unutulmak ölümdür. Benim yazarlığım evrenseldir ve ben milliyetçilik, fundamentalizm gibi Ortadoğu'ya ait tüm hastalıklara karşı tavırlıyım. Aşkın ,sevginin ,dostluğun ve arkadaşlığın,kardeşliğin yaşaması için insanoğlu neleri terk etmeli? Kölelik daha sistematik bir formatla karşımızda,ırkçılık,gençlerin bir vampir gibi kanını emmekte .... (Hülya Baran)

Kürtçe konuşmanın bile yasak olduğu bir zamanda Kürtçe roman yazan Mehmed Uzun ve onunla geçen röportajlardan oluşan bir kitap. Mehmed Uzun'un romanlarını okuduktan sonra keyifle okunacak bir kitap. (Emrullah Çetin)

Kitabın Yazarı Mehmed Uzun Kimdir?

1953 yılında, Viranşehir kökenli bir aşiret ailesinin çocuğu olarak Siverek'te doğdu. Anne tarafı Zaza, baba tarafı Kürt kökenlidir. Babası koyun tüccarı olan Mehmed'in, beş kardeşi daha vardı. Küçük yaşlarında ailesinden duyduğu sözlü anlatım örnekleri, edebi sanatının temelini oluşturmuştur. İlerde yazacağı romanların kökü, bu çocukluk anılarından beslenmiştir.

Kürt dilinin yasak olduğu bir dönemde, birçok Kürt yazarın aksine egemen dilde değil anadilinde yazmayı tercih etmiştir. Özellikle, zayıf olan Kürtçe yazı dilini geliştirmek, ortak bir edebi dil oluşturmak ve Kürt hikâye anlatım geleneğini canlandırmaya yönelik yaptığı çalışmalarla modern Kürt edebiyatında kurucu bir role sahiptir.

26 Ağustos 1977'de, sahte Tunus pasaportuyla Suriye üzerinden gittiği İsveç'e yerleşti. Kurmanci, Türkçe ve İsveççe yazdığı kitapları yirmiye yakın dilde yayınlandı. Hakkında, Türkiye'de çok sayıda dava açıldı. 1981'de Türk vatandaşlığından atıldı ve 1992 yılına kadar Türkiye'ye gelemedi.

Uzun yıllar İsveç Yazarlar Birliği yönetim kurulu üyeliği yaptı. Ayrıca İsveç Pen Kulübü ve Uluslararası Pen Kulüp'te aktif çalıştı. İsveç ve Dünya Gazeteciler Birliği'nin de üyesi olan Uzun'un bugüne kadar çok sayıda Kürtçe roman yazdı.

Mehmed Uzun, "Aşk Gibi Aydınlık Ölüm Gibi Karanlık" romanı ve "Nar Çiçekleri" adlı deneme kitabı ile ilgili olarak 2001 baharında yargılandı.

Yakalandığı mide kanseri nedeniyle uzun süre tedavi gören ünlü edebiyatçı, 11 Ekim 2007 günü Diyarbakır'da yaşamını yitirdi.

13 Ekim günü Diyarbakır Ulucami'de kılınan cenaze namazı ardından, cami önündeki kalabalığa sırasıyla Yaşar Kemal, Şerafettin Elçi, Ahmet Türk ve Osman Baydemir'in yaptığı konuşmaların ardından Mardinkapı Mezarlığı'na defnedildi.

Mehmed Uzun Kitapları - Eserleri

  • Aşk Gibi Aydınlık Ölüm Gibi Karanlık (Cep Boy)
  • Yitik Bir Aşkın Gölgesinde
  • Sen
  • Yaşlı Rind'in Ölümü
  • Nar Çiçekleri
  • Kader Kuyusu

  • Dicle'nin Yakarışı
  • Abdalın Bir Günü
  • Dicle'nin Sürgünleri
  • Dengbejlerim
  • Zincirlenmiş Zamanlar Zincirlenmiş Sözcükler
  • Kürt Edebiyatına Giriş
  • Ruhun Gökkuşağı

  • Bir Dil Yaratmak
  • Ölüm Meleğiyle Randevu
  • Kürt Edebiyatı Antolojisi
  • Dicle'nin Sesi
  • Bir Romanın Hatıra Defteri
  • Küllerinden Doğan Dil ve Roman
  • Mirina Egidekî

  • Hez û Bedewiya Pânûsi

Mehmed Uzun Alıntıları - Sözleri

  • “İnsan neden böyle? Neden çabuk alışıyor bir şeylere? (Sen)
  • Dengbêjlik, bir gelenek olarak, şimdiye kadar, Kürt edebiyatı, sanatı ve müziğinin atar damarı olmuştur. Tüm baskı ve şiddete, asimilasyon ve yok etme kampanyalarına rağmen Kürt dili edebiyatı ve müziği hâlâ canlılığını koruyabiliyorsa bunda dengbêjlik geleneğinin payı büyüktür. Yüzyıllardan beri süren bu vefakar geleneğe çok şey borçluyuz. (Bir Dil Yaratmak)
  • "Xwîn bi xwînê nayê şuştin." (Kan kanla yıkanmaz.) Kan, ancak adalet duygusu, insani ve vicdani yaklaşımla yıkanabilir, temizlenebilir. Adalet anlayışının, insani ve vicdani duyguların kaynağı da edebiyattır. (Nar Çiçekleri)
  • ... Usul usul, hayatımın ve Ruhumun en derin yerlerinde kök saldı. ... (Kader Kuyusu)
  • "Hevalno, ji bîr mekin Em pênç hezar dil Pênç hezar efsaneyên li ser lêvan Pênç hezar destanên li ser kaxizan in Pênç hezar sterkên ronî yên Kurdan in..." (Mirina Egidekî)
  • Türkiye'de öğretmen okulunda okudum. Öğretmen okulunda şoven ve asimilasyonun temelde olduğu bir eğitim sistemiyle öğrenim gördük... Kürtleri kötülüyorlardı... (Mahmut Baksi) (Kürt Edebiyatı Antolojisi)

  • Ben de destan ve stranlarımız¹ gibi eskiyim. Düne aidim,bugüne değil. Bugünle hiçbir ilişkim yok. 1: Kürt halk ezgisi. (Yaşlı Rind'in Ölümü)
  • Kendimi o kadar çok geliştirmek zorundayım ki, öğrenmek zorunda olduğum öyle çok şey var ki. (Bir Dil Yaratmak)
  • Eğer dizelerin kamaştırıcı incilerini istiyorsan, Mela'nın şiirine bak, Şirazi'ye ne gerek? (Kürt Edebiyatına Giriş)
  • “İnançları farklı, dilleri farklı, kimlikleri farklı diye insanlar birbirine düşman olmamalı. İnsan bir kimliğe, bir dine, bir dile sahip olarak dünyaya geliyor ve bunlarla büyüyüp yaşıyor. Bunda insanın günahı, suçu ne?” (Aşk Gibi Aydınlık Ölüm Gibi Karanlık (Cep Boy))
  • Ben sözün gücüne çok inanıyorum. Kürtçeyi yasaklayanlar, yasaklamalarla bu dilin yok olacağını, gücünü yitireceğini sanıyorlardı. Bunun ne kadar yanlış olduğu ve insanlıkdışı bir anlayış olduğu Diyarbakır' da 2000 yılının Ocak ayında bir kez daha anlaşıldı. Yasaklanmış bir söze saygınlık, bir güzellik ve bir güç vermek, işte ömrümün en kısa özeti... (Bir Dil Yaratmak)
  • Annesini günlerce görmemiş bir çocuk sevgisiyle küçülmüştün göğsümde 1000Kitap (Kürt Edebiyatına Giriş)
  • Aşk sözcüğü mesela neyi ifade ediyor, hiçbir şeyi. Ama Kürtçe evin çok şey ifade ediyor ve kutsal bir sözcük. O da aşk. (Bir Dil Yaratmak)

  • Barış, insanlığın yarattığı en önemli, en erdemli eserdir. (Ölüm Meleğiyle Randevu)
  • "Dayan, diren, sabırlı ol; günü birlik düşünme; zaman, sadece bir andan oluşmuyor, zamanı hiç bitmeyecek bir ayin gibi düşün ve yaşa; kine, nefrete, haset ve kıskançlıklara kulak verecek, onları kendine yaklaştıracak kadar küçülme; çile çekmeden insan ve insanlığı mutlu edebilecek hiçbir şeyin yaratılamayacağını unutma; acı ve hüzünden insanı mutlu edebilecek bir eser yaratmanın hünerini öğren, bu güneşin ustası ol; derin yalnızlığımı, yaratacağım eserle, herkesin ortak olabileceği bir mutluluk haline getir." (Zincirlenmiş Zamanlar Zincirlenmiş Sözcükler)
  • İmdat, insan ve insanlık için imdat! (Bir Romanın Hatıra Defteri)
  • Kurdistan. Di çapkirina ve pirtûka heja û tarîxî de alîkarîya bavê tejî pir bû. Di pirtûke de, şehîden me yen neteweyî li pey hev, di nav rûpelan de, rezbûyî ne. Şêx Seîd, Seyid Ebdulqadir, Xalide Cibirî, Yada Axa, Dr. Fuad Beg, Bave Tûjo, Seyid Riza, Qadî Mihemed û gelekên din têde ne... Ma tu dizanî, bavê te di bin sûretê Bave Tûjo de çi nivisiye?.. "Çehremane mezin" ... Wî weha nivîsîye... Çehremane mezin... Serdile, kezizere, Bave te hevale qehremanen mezin bû... (Hez û Bedewiya Pânûsi)
  • Ez bawer im di vî warî de ê sedem esasî ne. bi kurtî 1- Gele kurd ne xwedî dewlet û müessese netewî ne ku devlet û müessen netewî bikaribin li seran serê Kurdistane xwendinê bi re xînin. Bi xebatên pêwîst bikaribin problemên zimanê kurdî hal bikin, çap kirin û vveşandina kovar, rojname û pirtûkan bikin. (Hez û Bedewiya Pânûsi)
  • Ve zamanla ,yitirdiklerimize ilişkin ,şu duygu egemen hale gelir ;kendileri artık yitip gitmiştir ,bir tek ,yüreğimiz ve ruhumuzda onların kıpırdayan gölgeleri ,silikleşen sesleri ve belirsiz renkleri kalmıştır . (Nar Çiçekleri)
  • Stêra'min, yıldızlara bak... Onlar anlamaz mı ahvalimizden, niçin gelmiyorlar yardımımıza, niçin yaralarımıza merhem sürmüyorlar? Niçin bu zulme, bu cehalete, bu kin ve nefrete bir cevap bulmuyorlar? (Dicle'nin Sesi)