Bıttım sabunu nasıl yapılır? Evde Sabun yapma tarifi
Yapılışı çok eskilere dayanan ve köylülerin genelde kendi temizlik ihtiyacını karşılayacak kadar ürettiği bıttım sabununun faydaları saymakla bitmiyor.
Yan etkisi bulunmayan ve birçok cilt hastalığına iyi gelen sabunlardan birisi bıttım sabunudur. Siirt'te yetişen bıttım ve menengiç ağacının meyvesinden elde ediliyor. Kendisine has hoş kokusu olan bıttım sabunu genel olarak her cilt tipine uygundur.
Bıttım sabunun faydaları
Normal saçlar sabunla yıkandığında kuruluk meydana gelirken bıttım sabunu ile yıkanmış saçta kuruluk meydana gelmez. Bıttım sabunu, saçların beyazlamasını geciktirir ve saçlar için iyi bir arındırıcıdır. Egzama ve mantar gibi cilt hastalıklarına iyi gelir. Ciltte oluşan akne ve sivilcelere iyi gelir. Antiseptik özelliği ile deride ve saçlarda oluşan mikropları öldürür. Bıttım sabunu, saçların hızlı uzamasını sağlar.
Saçların elektriklenmesini ve dökülmesini engeller. Bıttım, vücut temizliğinde de etkili bir sabundur. Cilde canlı ve parlak bir görünüm verir. Vücutta oluşan kızarıklıklara ve kaşıntılara iyi gelir. Bıttım sabunu, sedef hastalıkları için kullanılabilir.
Bıttım sabunu nasıl yapılır?
Doğal yöntemlerle Bıttım Sabunu üreten Safiye Kaya, Eruh dağlarında topladıkları menengiç bitkisini aşama aşama nasıl sabuna dönüştüğünü hem gösterdi hem de anlattı:
"Önce dağlara çıkıp menegiç bitkisini toplarız. Daha sonra değirmene götürüp öğüttükten sonra hamur haline gelen bıttımı yağı çıkıncaya kadar yoğururuz. Öğütülmüş bıttımları kaynayan kazanlara döküp karıştırıyoruz yağı dışa vursun diye kül katıyoruz. Bu işlem 15-20 kez devam ediyor. Bu aşamalardan sonra çıkarılan yağı süzgeçten geçirip temiz bir kazana koyuyoruz. Ardından yağın miktarına göre kül koyup kaynatıyoruz. Yaklaşık 7-8 saat süren kaynatmanın ardından malzeme sabun olma aşamasına geliyor. Kalıplara koyuyor, kurutmaya bırakıyoruz."
Sahte bıtım sabunu ile orijinal bıttım sabunu arasında ki farkın nasıl anlaşılabileceğine dikkat çeken Kaya, orijinal bıttım sabununun suyun dibine batmadığını söyledi.
Hazırlanışı
Bir kazana sıcak su ile birlikte kül konulur ve kaynaması beklenir. Su kaynadıktan sonra kazana azar azar bıttım yağı ilave edilip karıştırılır. Su bu sayede buharlaştırılarak kazandan atılır. Ezilmiş ve yoğrulmuş bıttımlardaki yağlı karışım karıştırıldıkça su buharı yüzeyden buharlaşırken; bir miktar su yüze çıkar alınıp bir kaba konulur. Yağlı çözeltiden su yüzeyine çıkmaya devam ettikçe bu işleme devam edilir. Bu işlem bittikten sonra kazanda kalanlar atılarak kazan temizlenmeye alınır. Kazan yıkanıp temizlenir tamamen, bıttım kabuklarından arındırılır. Bıttım yağının bulunduğu kazan kaynamaya devam ederken; bir başka kapta 24 litre su ile sabunlaşma reaksiyonlarının Palamut(meşe) ağacından özel tarifi ile hazırladığımız külsuyu karıştırılarak bir çözelti hazırlanır. (Eski dönemlerde ve de Sümerlerde bu kül suyuydu. ‘KOH çözeltisi’) Kazandaki yağ kaynayınca hazırlanan çözelti düzenli aralıklarla eklenerek karıştırılmaya devam edilirken sabunlaşma reaksiyonu hızlandırılır.
Ne Kadar Sürüyor
Yaklaşık 12-16 saat boyunca kazandaki karışım kaynatılır bu sürenin sonunda sabunlaşma reaksiyonu sonlanır sabun toplanır sabunu daha sıcakken soğumadan yarı sıvıyken kazandan alınıp kaplara konulur kaplara konulan bıttım sabunları açık havada 3 gün boyunca bekletilir ortaya çıkan bıttım sabunları, bıttımlardan alınan yağlarla orantılıdır. Büyük kalıplar halinde elde edilen Siirt bıttım sabunu küçük dilimler halinde kesilerek tüketicilere sunulur. Yüzde yüz menengiç yağından imal edilmiştir. İnsan vücudunun temizliğinde birebir etkili olup insanları rahatlatan doğal ve hoş bir koku veren bir sabun çeşididir. Bıttım sabunu vücuttaki bakteri ve mantar oluşumlarını engeller. Saçı besler canlandırır ve sağlıklı uzamasını sağlar, bıttım sabunu İçeriğindeki menengiç yağı ile hoş ve ferah bir koku verir bıttım ilaç değildir doğaldır. Bıttım bir meyvedir.
Bıttım sabununu bol köpürttükten sonra saç diplerine masaj yaparak kullanın. Bıttım sabununu kullanırken yanında kimyasal bir ürün kullanılmaması gerekiyor. Bıttım sabununu düzenli kullanmaya mümkün olduğunca özen göstermede fayda var 1 gün bıttım sabunu kullanıp 2. gün şampuan kullanmayınız. Saçlarınızı her gün yıkamayın bıttım sabunuyla yıkadıktan sonra 2 gün yıkamayın çünkü saçlar bıttım yağıyla beslenirler. Ancak her gün yıkanmanız gerekiyorsa saçlarınızı bıttım sabunuyla yıkayın.