2022 yılı beyan istisna ve indirim tutarları 

Değerli okurlarım, 2021 yılı için yeniden değerleme oranının %36,20 (otuzaltı virgül yirmi) olarak ilan edilmesiyle vergi kanunlarında yer alan ve 2022 yılında uygulanacak bazı had ve tutarlar yeniden değerleme oranına bağlı olarak artmıştır. 

 

Yemek istisnası 

Çalışanlara işyeri ve müştemilatında yemek verilmediği durumlarda, yemek hizmeti sağlayan mükellefe ödenmiş olması şartıyla, çalışılan her gün için 2021 yılında 25 liraya kadar yapılan ödemeler (yemek fişi, yemek kartı uygulaması) gelir vergisinden istisna olarak değerlendiriliyor. Bu tutar 2022 yılında 34 liraya çıkıyor. 

 

Ulaşım giderleri 

İşverenlerce çalışanlara servis imkânı sağlanmadığı durumlarda, çalışılan günlere ait bir günlük ulaşım bedelinin 2021 yılı için 13 lirayı aşmaması ve buna ilişkin ödemelerin toplu taşıma kartı, bileti veya bu amaçla kullanılan ödeme araçlarının temini şeklinde yapılması şartıyla gelir vergisinden istisnadır. 13 liralık sınır 2022 yılında 17 lira olarak dikkate alınacak. 

 

Temettü beyan sınırı 

Temettü gelirleri, işyeri kira gelirleri veya birden fazla işverenden elde edilen ücret gelirleri gibi, tevkifata tabi menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarının beyanında kullanılan sınır tutarı da yeniden değerleme oranına göre artırılıyor. 2021 gelirleri için 53 bin lira olan bu tutar, 2022 gelirleri için 70 bin liraya çıkıyor. 

 

Herhangi bir tevkifat veya istisna uygulamasına tabi olmayan gayrimenkul ve menkul sermaye iratlarında (yurtdışı banka faiz geliri gibi) ise 2 bin 800 lira olan beyan sınırı 2022’de 3 bin 800 lira olarak uygulanacak. 

 

Gayrimenkul satışı 

Ticari faaliyet kapsamında yapılan satışlar hariç olmak üzere, en az 5 yıl süreyle elde tutulduktan sonra satılan gayrimenkullerden sağlanan kazançtan gelir vergisi ödenmiyor. 5 yıllık süre dolmadan satılan gayrimenkullerden 19 bin lirayı (2021 yılı için) aşan bir kazanç elde edilmesi durumunda ise aşan kısmın beyan edilerek hesaplanan gelir vergisinin ödenmesi gerekiyor. 2022 yılında bu kapsamda yapılan gayrimenkul satışlarından sağlanan kazançlar için istisna tutar 25 bin lira oluyor. 

Fatura ve amortisman sınırı 2021 yılında bin 500 lira olarak uygulanan fatura düzenleme sınırı ve doğrudan gider yazılabilecek demirbaşlara ait sınır, 2022 yılında 2 bin lira olarak uygulanacak. 

 

Binek oto giderlerine sınırlama 
7194 sayılı yasayla, 2020 yılından itibaren geçerli olmak üzere, ticari işletmeler ve serbest meslek erbabı tarafından kullanılan binek otomobillere ilişkin giderlere bazı sınırlamalar getirilmişti. 

 

Bunlardan ilki kiralanan binek otomobillerinin her birine ait aylık kira bedelinin 2021 yılı için 6 bin lirayı aşan kısmının gider kabul edilmemesiydi. Söz konusu sınır 2022 yılında 8 bin lira olarak dikkate alınacak. 

 

Satın alınan binek otomobillerinde ise yine 2021 yılında ÖTV ve KDV tutarlarının en fazla 150 bin liralık kısmı gider kabul edilebiliyordu. Bu tutar 2022 yılı için 200 bin lira oluyor. Ayrıca binek otomobillere ilişkin benzin, tamir, bakım, otopark, otoyol, köprü gibi giderlerin de en fazla yüzde 70’i kazançtan düşülebiliyor. 

 

Bir diğer sınırlama da amortismanlarla ilgili. ÖTV ve KDV hariç ilk iktisap bedeli (2021 yılı için) 170 bin lirayı, bu vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak satın alındığı hallerde, amortismana tabi tutarı (2021 yılı için) 320 bin lirayı aşan binek otomobillerinde, en fazla bu tutarlara isabet eden amortismanlar kazançtan indirilebiliyor. Söz konusu sınırlar 2022 yılında sırasıyla 230 bin ve 430 bin lira olarak uygulanacak. 

 

Faaliyetleri binek otomobilleri kiralamak veya çeşitli şekillerde işletmek olan firmaların, bu amaçla kullandıkları binek otomobilleri için bu sınırlamalar geçerli değil. 

 

Kira Geliri istisna tutarı 

2022 yılında elde edilecek konut kira gelirlerinin 9.500 lirası gelir vergisinden istisna. Bu tutarı geçmeyen konut kira gelirlerinin beyan edilmesi gerekmiyor. Kira gelirlerinin 9.500 lirayı geçmesi halinde beyanname vermesi gerekir. 

 

Menkul ve gayrimenkullerde  tevkifat ve istisna tutarı 

2022 yılında elde edilen menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarında vergi kesintisine tabi tutulmamış veya istisnaya konu olmayan sermaye iratlarında beyan sınırı 3.800 lira 

 

Veraset ve intikal vergisi istisna tutarı 

21 Aralık  2021 tarihli ve 31696  sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanan 53 Seri No.lu Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu Genel Tebliği ile 01.01.2022 tarihinden geçerli olmak üzere, veraset ve intikal vergisinde istisna tutarları ile uygulanacak tarife 2021 yılı için belirlenen %36,20 (otuz altı virgül yirmi)  yeniden değerleme oranında artırılmıştır.
 

-Buna göre, 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinin (b), (d) ve (e) bentlerinde yer alan istisna tutarları;
  

-Evlatlıklar dâhil, füruğ ve eşten her birine isabet eden miras hisselerinde 455.635 TL (füruğ bulunmaması halinde eşe isabet eden miras hissesinde 911.830 TL), 

-İvazsız suretle meydana gelen intikallerde 10.491 TL, 

-Para ve mal üzerine düzenlenen yarışma ve çekilişler ile 14.03.2007 tarihli ve 5602 sayılı Şans Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon ve Payların Düzenlenmesi Hakkında Kanunda tanımlanan şans oyunlarında kazanılan ikramiyelerde 10.491 TL, olarak dikkate alınacaktır. 

 Engellilik indirim tutarları 

Söz konusu düzenlemede, "2021 yılında uygulanan had ve tutarlar, 2021 yılı için % 36,20 (otuz altı virgül yirmi) olarak tespit edilen yeniden değerleme oranında artırılması suretiyle belirlenerek 2022 takvim yılında uygulanacak olan had ve tutarlar aşağıdaki şekilde tespit edilmiştir" denildi. Buna göre, engellilik indirimi tutarları; 

 -Birinci derece engelliler için 2.000 TL,  

-İkinci derece engelliler için 1.170 TL, 

 -Üçüncü derece engelliler için 500 TL olarak uygulanacak. 

Sosyal güvenlik primine esas kazanç alt ve üst sınırları 

5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalıların sigorta primi ve işsizlik sigortası primlerine esas günlük ve aylık kazançlarının alt ve üst sınırları 

 

Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalılar için; 

Özel sektörde: 

1/1/2022 ila 31/12/2022 tarihleri arasında sigorta primine esas; 

Günlük kazanç alt sınırı : 166,80 TL 

Aylık kazanç alt sınırı : 5.004,00 TL 

Günlük kazanç üst sınırı : 1.251,00 TL 

Aylık kazanç üst sınırı : 37.530,00 TL 

Fatura düzenleme sınırı 

2022 yılında fatura kesme ve düzenleme sınırı 2.000 TL olarak belirlendi. 21 Aralık 2021 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan VUK Genel Tebliğinde 2022 yılında uygulanacak had ve tutarlar açıklandı. Buna göre 01.01.2022 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere fatura düzenleme sınırı 2.000 TL oldu. 

 

Doğrudan gider yazma sınırı 

2022 yılı demirbaş ve amortisman sınırı 2.000 TL olarak açıklanmış olup amortisman sınırı KDV hariç tutarlar dikkate alınarak uygulanacaktır. Demirbaş ve amortisman sınırına ait olan bu tutarın aynı zamanda Fatura Kesme Sınırı olarak dikkate alınması gerektiği de en önemli noktalardan biridir. Faydalı ömürleri göz önünde bulundurulmak kaydıyla bu sınırın altındaki KDV hariç tutara sahip olan demirbaşlar Gider Sayılan Demirbaşlar hesabı altında izlenebilir. 

 

2022 yılı başından itibaren KDV hariç 2.000 TL’nin altındaki demirbaş alımları doğrudan gider yazılabilecektir. Bu tutar aynı zamanda amortisman sınırı olarak da ifade edilmektedir. 

 

Günün Sözü :”İnsan servet veya bilgisiyle değil, tavır ve davranışlarıyla asil olur."  

 

Abdulbaki AKBAL 

S.M.Mali Müşavir-B.Denetçi 

ABDULBAKİ AKBAL