Araç nerede? Kastamonu Araç ilçesinin tarihi, coğrafya yapısı ve nüfusu

Araç nerede? Araç ilçesi nereye bağlı? Kastamonu Araç ilçesinin nüfusu? Kastamonu araç ilçesinin tarihçesi nedir? Kastamonu Araç kültürü ve tarihi yerler. Kastamonu araç'ta gezilecek yerler...

Kastamonu Araç İlçesinin Tarihçesi ve Coğrafi Yapısı:

Tarihi:

Anadolu’daki en eski yerleşim bölgelerinden biri olan Araç, tarihi kaynaklarda ilk defa M.Ö. 1132 yılında TİMANİDİS olarak geçmektedir. Bu duruma göre de yaklaşık 3122 yıllık bir yerleşim geçmişine sahip bulunmaktadır. Bölgede Gas, Hitit, Frigya, Lidya, Pers, Pontus ve Bizanslılar yaşamış ve egemen olmuşlardır. 1105 yılında Danişmendliler zamanında Türk hâkimiyetine geçmiş, uzun süre beylikler dönemini yaşamıştır. Beyliklerin en önemlisi Candaroğlu Beyliği olup, 1459 yılında Osmanlılar yönetime hâkim olmuştur. İlçemiz 1866 yılında belediye, 1868 yılında ilçe olmuştur. Tarihinde hiçbir istilaya uğramamış ancak kurtuluş savaşında en fazla şehidi ilçemiz vermiştir.

Araç, Karadeniz ile iç bölgeler arasındaki ticari ve beşeri bağları kuran kervanların işlediği önemli bir yol güzergâhında olması, ilçeye “Araç” adının verilmesine sebep olmuştur. Araç ismi ilk Candaroğulları devrine ait belgelerde görülmektedir. Candaroğulları ve Osmanlılar uzunca bir dönem Araç adını civar köyleri birleştiren nahiye merkezi olarak kullanmışlardır.

Coğrafi Yapısı:

Araç ilçesi Karadeniz Bölgesi’nin Batı Karadeniz bölümünde Karabük iline bağlı Safranbolu ilçesi ile Kastamonu arasında kurulmuş bir ilçedir. Doğusunda Kastamonu ve İhsangazi, batısında Safranbolu, kuzeyinde Daday, güneyinde Kurşunlu ve Çerkeş ilçeleri bulunur. İlçenin yüzölçümü 1878 kilometrekare, rakım 641 metredir.

İlçe sınırları içindeki bütün akarsuları Araç Çayı ile Soğanlı Çayı toplamaktadır. Araç Çayı Ilgaz Dağlarından inen Obruk, Kızıleller ve Sübog dereleri ile beslenir. Aktaş deresi Ersük ile birleşerek çoğalır. Başköy yakınlarında Ilgaz dağlarından inen dere ile birleşerek Araç çayını teşkil eder. Kuzeyden güneye doğru akarak Araç Çayı’na karışan dereler ise Avlacık ve Kuzlan dereleridir. Kuzeybatıda Karadere, Daday ormanlarından çıkarak Kayaboğazı mevkiinde Araç Çayı’na ulaşır.

İklim ve Bitki Örtüsü:

Karadeniz bölgesi ve karasal iklimin geçiş bölgesi olmakla birlikte, karasal iklim hâkimdir. Yazları sıcak, kışları soğuk ve karlıdır. Kar yağışı bazı yerlerde 1-1,5 m’yi bulur. Yağışlar genellikle ilkbahar ve sonbaharda yağmur şeklinde olur. İlkbahar genellikle serin olur.

İlçe yüzölçümünün %83’ü mera, yayla ve ormandır. Ormanlarımız sık orman niteliğinde olup, karaçam, sarıçam, kızılçam, köknar, kayın, meşe ağaçlarından oluşmakta geniş yaylaları bulunmaktadır.

Nüfus ve İdari Yapı:

1868 yılından itibaren ilçe olan Araç’ın 119 köyü ve 6 mahallesi bulunmaktadır. 2016 sonu itibariyle ilçe toplam nüfusu 18.631’dir. Nüfusunun 6.537’si ilçe merkezinde, 12. 094’ü köylerdedir. İlçede ekilebilir toprağın azlığı, iş sahasının az olması göçe neden olmaktadır. Köyler, ilçe merkezlerine uzak ve dağınık haldedir. Eski Hükümet Konağı restore edilmiş olup, Belediye hizmetleri burada yapılmaktadır. Binanın zemin katı Tarihi Kent Müzesi olarak düzenlenmiştir. Belediye 1866 yılında kurulmuş ve Tarihi Kentler Birliği’ne üyedir.

Ulaşım:

İlçe Kastamonu iline 45 km, Karabük iline ise 65 km, Ankara’ya 290 km,
İstanbul’a 450 km mesafededir. İlçe merkezi Kastamonu- Karabük karayolu üzerinde olması nedeniyle her iki il merkezine, çalışma hayatı ve ticari olarak bağımlıdır. Araç, Kastamonu Havalimanı’na 54 km mesafededir. En yakın tren istasyonu Karabük’te bulunmaktadır.

Eğitim:

İlçede 1 anaokulu, 5 anasınıfı, 7 ilkokul,8 ortaokul,1 Din Öğretimi Okulu, 3 Mesleki ve Teknik Lise, 1 MYO mevcuttur. 2016 yılı itibariyle Anasınıfında 102, ilkokullarda 791, Ortaokullarda 799, Din Eğitimi Okulu’nda 121, Mesleki ve Teknik Öğretim Okullarında 503 olmak üzere toplam 2392 öğrenci bulunmaktadır. İmam Hatip Lisesi bahçesine yapılan 140 kişilik öğrenci pansiyonu inşaatı tamamlanmış, Ocak 2017 itibariyle geçici kabulü yapılmıştır. General Şükrü Kanatlı Ortaokulu Bahçesine yapılan 12 derslikli okul binası inşaatı bitme aşamasındadır. İğdir köyüne yapılan 12 derslikli okul binası inşaatı devam etmektedir.

İlçemiz Kastamonu Üniversitesine bağlı 2010-2011 eğitim öğretim yılında açılan Rafet VERGİLİ Meslek Yüksek Okulunda, Ormancılık, Bilgisayar Teknolojileri, Elektirik ve Enerji, Tıbbi Hizmetler ve Teknikler, Tekstil-Giyim, Ayakkabı ve Deri Bölümleri bulunmaktadır. 6000 metrekare kapalı, 39000 metrekare açık alana sahiptir. 1119 aktif öğrenci eğitim- öğretim görmektedir.

İlçemizde 1 adet kapalı spor salonu, 1 adet suni çim kaplı stadyumu, 1 adet halı saha ve üstü kapalı pazaryeri bulunmaktadır.

Sağlık:

İlçemizdeki 25 yataklı Devlet Hastanesinde 1 Başhekim, 1 Dâhiliye Uzmanı, 2 Diş Tabibi, 5 Pratisyen Hekim, 15 Hemşire, 3 Ebe görev yapmaktadır. Yeni yapılan 20 yataklı hastane binası inşaatı bitme aşamasındadır. Hastanenin 2 adet ambulansı mevcuttur.

Ayrıca, ilçemizde 4 Aile Sağlığı Merkezi ve 3 Sağlık Evi bulunmaktadır. Toplum Sağlığı Merkezinde 3 Doktor, 3 Hemşire, 3 Ebe, 1 Sağlık Memuru görev yapmaktadır. Aile Sağlığı Merkezlerinde de toplam 6 Doktor, 6 Aile Sağlığı elemanı görev yapmaktadır.

Kültür ve Turizm Değerleri:

İlçedeki düz ve geniş yaylalar, orman alanları onlarca ağaç çeşidi, içinde yaşayan canlı çeşitliliği ile doğal yaşamın güzelliklerini bizlere sunmaktadır. Ormanlarımız, özellikle domuz ve tavşan avı için av severlerin tercih ettikleri bulunmaz ortamlardır. Yaylalarımızın asfalt yolla ulaşılabilir, düz ve geniş olması, ileçmizi çevre illerden gelen başta futbol olmak üzere çeşitli alanlardaki spor kulüplerinin gözdesi haline getirmiştir. İlçemizde Elik Otel (90 Yatak) ve Kavasoğlu Konakları (45 yatak) konaklama için en önemli tesislerdir. Ayrıca yaz aylarında yaylalarımızda düzenlenen şenliklerde gelenek ve görenekler yaşatılmakta çeşitli eğlenceler düzenlenmekte ve insanlarımızın kaynaşması sağlanmaktadır. Son bahar aylarında çıkan kanlıca, koç, tellice mantarı ve ilkbaharda çıkan ütüh mantarı (kuzugöbeği mantarı) ilçemizde ekonomik bir değer ayrı bir zevk ve kültür oluşturur. Yazın kiren, ahlât, alıç, kuşburnu marmelatı veya ekşisi çıkarılarak aile ihtiyacı karşılanır veya ekonomik değer için pazarda satılır. Bölgenin en önemli geçim kaynağı hayvancılık olduğundan et ve et ürünleri süt, yoğurt, tereyağı gibi ürünlerde yoğundur. İlçemiz geçmişten beri göç vermiş, göç edenler genelde büyük şehirlerde şekercilik, pastacılık, yufkacılık ve fırın işlerinde çalışmışlardır. Orman alanlarının fazla olması, orman ürünlerinin üretimini de beraberinde getirmiştir. 1960 yılları başına kadar el sanatlarının birçoğu yaşamaktaydı. Hemen hemen her evde dokuma tezgâhı bulunurdu. Tezgâhlarda kadınlar çarşaf, çul, kilim, perde dokurdu. Erkekler ise ahşap işleri ağırlıklı eşyalar üretirdi. Bunların dışında yayık, çalmaç, güvlek (Ahşap su kabı), anadut, dirgen, yaba, düve, tahta kaşık, sepet örme gelirdi. Şimdi artık bunlar kaybolmaya yüztutmuş, sadece çok az kişi sepetçilik ve yayla evi maketi yapımı yapmaktadır.

İlçenin yemek kültürü çok geniştir. En önemli yemek çeşitleri hamurlu, cevizli çörek, keşkek çorbası, tirit, tarhana çorbası, oğmaç çorbası, etli ekmek, çullu börek, su böreği, mantarlı börek, köy helvası, mıhlama, banduma, kuyu kebabı (biryan), erişte, kabuklu bakla, kaplı bulgur pilavı, çılbır, saray helvası, kaşık helvası, kiren ekşisi, pestil, bulhayır, gavut’tur. Türkiye’de şekerciliğin öncüsü “Hacı Bekir” pasta, akide ve lokum firması sahibi Araçlı Bekir Efendi’dir. Büyük şehirlerde unlu mamüller, fırın, pasta-börek-yufka vb. alanlardaki imalat ve işletmelerin önemli bir kısmı Araçlıdır.