Azdavay nerede? Kastamonu Azdavay tarihi ve coğrafi yapısı - Azdavay gezilecek yerler

Azdavay nerede? Azdavay hangi ile bağlı? Azdavay ismi nereden geliyor? Kastamonu Azdavay ilçesinin nüfusu ve tarihçesi...

Azdavay ilçesinin Tarihi:

Azdavay İlçesi 12.02.1945 tarih ve 4869 sayılı Kanun ile ilçe statüsü kazanmış, 1 Nisan 1946 tarihinden itibaren bu fonksiyonunu yürütmeye başlamıştır. Bu tarihten önce Daday İlçesine bağlı bir bucak iken, mesafe uzaklığı ve ekonomik bağlılığın az oluşu nedeni ile ilçe olmuştur.

İlçe tarihi hakkında yapılan arkeolojik kazılara göre; değişik zaman dilimlerinde Paflagonyalılar, Etiler, Lidyalılar, Helenler, Romalılar ve Bizanslar'ın istilasına uğramıştır. Candaroğulları zamanında Kastamonu Sancağına bağlı 36 kadılıktan biri olarak idare edilmiş, 1460 yılında Fatih Sultan Mehmet'in Kastamonu'yu Osmanlı topraklarına katması ile Azdavay da Osmanlı ülkesine dâhil edilmiştir.

Azdavay Osmanlılar zamanında Daday'a bağlı kadılık olarak görülmektedir. Daday 1868 yılında Kastamonu'ya bağlı ilçe haline geldiğinde Azdavay Daday İlçesine bağlı bir nahiye haline gelmiştir.

Osmanlılardan günümüze ulaşan bir tarihi eser yoktur.1868 yılında Daday Kastamonu'ya bağlı bir ilçe durumuna getirildiğinde 20 evde 233 kişinin yaşadığı Azdavay'ında Daday'a bağlı bir bucak olduğunu görüyoruz. Aynı yönetim Cumhuriyetin kuruluşundan sonrada yürütülmüştür. 4869 sayılı yasa ile 01.14.1946 tarihinde ilçe olmuştur. Daha sonra Azdavay'a bağlı 26 köy bir kanunla Azdavay'dan ayrılmış ve 1988 yılında Pınarbaşı ilçe durumuna getirilmiştir. Böylelikle o zaman 84 köyü olan Azdavay'ın köy ve nüfus sayısı azalmıştır. Doğu komşumuz olan Ağlı'nın da ilçe yapılmasıyla Azdavay'ın köy sayısı 49'e kadar düşmüştür.

Coğrafi Yapısı:

Azdavay İlçesi Batı Karadeniz Bölgesi'nde Kastamonu İlinin Kuzey Batısında 840 km2'lik bir yüz ölçüme sahip engebeli ve ormanlık bir arazi ile kaplıdır. İlçe merkezinin rakımı 830 metre olup iklimi serttir. Kış ayları uzun sürer ve kar yağışı yoğundur. Kış mevsimi boyunca özellikle geceleri ısının -20'lere kadar düştüğü gözlemlenmektedir. İlkbahar ve sonbahar ayları serin ve yağışlı olup yaz mevsiminde ısı ortalama olarak 25 derece civarındadır.

İlçemiz Kuzeyde Doğanyurt, Kuzey Batıda Şenpazar, Batıda Pınarbaşı, Güneyde Daday, Doğuda Ağlı ve Kuzeydoğuda Küre ilçeleri ile komşudur. İlçenin belli başlı akarsuyu Devrekâni Çayı'dır. Bu akarsu ilçenin doğusundan batısına doğru akar, Hacet Kayası'ndan kuzeye kıvrılarak Cide ilçesi sınırlarına girer ve Karadeniz'e dökülür. Koca çay ve Valay Çayı da ilçenin diğer önemli akarsularıdır.

İlçe'nin toprakları mera ve ekili alanlardır. Ormanlık alanların alçak bölümleri yapraklı bitki örtüsü bakımından zengindir. Ormanlık alanlar çoğunluktadır. % 64'ü ormanlık olan ağaçlar ve maki (ağaççık) türleri ile yüksek bölümleri ise iğne yapraklı ağaçlarla kaplıdır. Buralarda görülen kaya fındığına başka yerlerde rastlanmaz. Bu fındık meyvesinin kabuğu çok kalın olup, içi ise çok lezzetli ve besin değeri bakımından oldukça iyidir. Kerestesi mobilyacılıkta kullanılır.

İklim ve Bitki Örtüsü:

Milli Park içinde yer alan karstik kuşağı benzerlerinden ayıran en önemli yanı ise nemli bir iklim kuşağına sahip olması, bu nedenle de ulusal ve uluslararası öneme sahip doğal, yaşlı ve bakir orman örtüsünün bulunmasıdır. Bu ormanlar, yapılarında ılıman kuşak kayın ve köknar meşelerine, endemik bitki türlerini, biyolojik çeşitlilik açısından zengin orman ve yalancı maki formasyonlarını barındırmaktadırlar.

Bölgemiz bitki örtüsü bakımından zengindir. İlçenin doğu kısmında yüzde elliye varan ormanlık sahalar güney-kuzey ve batı kısımlarında % 71 kadar ormanlık saha görülmektedir. Geri kalan kısımlar ise mera ve tarım alanlarını oluşturmaktadır. Ormanlık sahaların alçak kısımlarında yapraklı maki türleri daha yukarıları ise yapraklı ibreli karışımı ve en yükseklerde ibreliler hâkimdir. İbreli olan bölgelerde köknar ve çam ormanları, yapraklılarda ise meşe ve kayın ağaçları çoğunluğu teşkil etmektedir. Maki türlerinden şimşir ve yabani kiraz çoğunluktadır.

İlçede; köknar, çam, ardıç, kayın, meşe, karaağaç, kavak, ıhlamur, gürgen, dişbudak, fındık, çınar, kızılağaç, söğüt gibi ağaçlarla şimşir, yaban kirazı, orman gülü (avu), kurtbağrı, ılgın, böğürtlen, kızılcık (kiren), kızamık, eğrelti ve ayı üzümü gibi ağaççıklar bulunmaktadır.

Nüfus ve İdari Yapı:

İlçemize bağlı 4 mahalle ve 49 köy bulunmaktadır.

Köy Nüfusu: 3.634

Şehir Nüfusu: 3.561

Toplam Nüfus :7.195

Ulaşım:

Kastamonu ile Azdavay arası 75 km olup mutat vasıta ile 1 saat 15 dakika sürmektedir. Saat başı İlçemize mutat vasıta bulunmaktadır.

Eğitim:

İlçede okuryazarlık oranı %83’tür.

Okul Öncesi Eğitim: 1 Adet

İlköğretim Okul Sayısı: 1 Adet

Ortaöğretim Okul Sayısı: 2 Adet

Yükseköğretim Okul Sayısı: 1 Adet

İlköğretim ve ortaöğretimde toplam 590, yükseköğretimde 33 öğrenci öğrenim görmektedir.

Sağlık:

İlçede 1 adet İlçe Hastanesi 51 çalışan ve 1 adet Aile Hekimliği 4 çalışan ile hizmet vermektedir.

Kültür ve Turizm Değerleri:

Çatak Kanyonu

İlçenin en önemli turizm değerlerinden olan Çatak Kanyonu merkeze 7 km. uzaklıkta olup 6 km.si araç ile 1 km.si dağ içindeki yürüyüş parkurundan, 900 m. Yüksekliğe sahip gözetleme noktasına ulaşılmaktadır. Dünyanın 4. büyük kanyonu olması özelliğine sahip Çatak Kanyonu cazibesi, vahşiliği, gizemli görüşüyle içinde geçilebilir 7 km. alanı ve yüzerek veya bot ile geçilebilmektedir.

Macera turizmi için elverişli bir mekan olmaktadır. Gözetleme noktasından kilometrelerce kanyon uzantısını seyretmek ayrı bir keyiftir.

Kanyon, Çatak köprüsünün 1-2 Km aşağısında başlayıp Nalbantoğlu 'na kadar kesintisiz devam etmektedir, burada bir açıklık mevcuttur. Nalbantoğlu köyün 'den kanyon tekrardan başlayıp İnönü’ne kadar kesintisiz devam etmektedir. İçerisinde tabiattan harika görüntüler saklamaktadır. Geçilmesi çok zor olmamakla birlikte teçhizatsız denenmemelidir.

Anıt Ağaç

Azdavay ilçesine bağlı Hoca Köyünde tam 740 yıllık (Ankara Orman Bakanlığının gönderdiği heyet, ağaç dallarından numune alarak yaşını ölçmüştür.) çam ağacı vardır. Bu çam ağacı Kastamonu Valiliği tarafından koruma altına alındı ve ışıklandırma sistemi yapıldı. Yerli ve yabancı birçok turist tarafından ziyaret edilmektedir.

Yaklaşık olarak 750 yıllık olduğu ön görülen çam ağacının gölgesinde piknik yapmak mümkündür, bunun için piknik masaları mevcuttur ve suya çok yakındır. Aynı zamanda bu çam ağacının bulunduğu yer çok geniş bir manzaraya sahiptir. 5 mahalle ve köy görünmektedir. Hoca köyü Azdavay’a 26km uzaklıkta Ağlı ilçesine 7 km uzaklıkta olup ulaşımı çok kolaydır.

Medil Mağarası

Medil Mağarası; Azdavay İlçe merkezine 6 km olup, 3,5 km.si araçla, 2.5 km. orman içi patika yoldan yaya yürüyüşü ile ulaşılmaktadır. Karakuşlu Köyü´ne bağlı Ayvat mahallesinde medil ormanı içindedir. Pamukkale’nin gün görmemiş yüzü olarak adlandırabileceğimiz sarkıtları bulunmakla birlikte Medil mağarasının, M.Ö. dönemlerde bir sığınak, yaşam alanı veya ibadethane olarak kullanıldığı tahmin edilmektedir. Mağaranın doğusunda moloz taşlarından yapılmış bina harabelerine rastlanılmıştır. Ayrıca mağara içerisindeki havanın astım hastalarının rahat bir nefes almasını sağladığı ve şifa verdiği bilinmektedir.

Saray Şelalesi

Her tarafından tarih ve doğal güzellik fışkıran Kastamonu’ nun yeni bir doğal güzelliği daha keşfedildi. Azdavay ilçesinin Saray köyünde bulunan Azdavay şelalesi ziyaretçilerini adeta mest ediyor.

Yapılış tarihi bilinmemekle birlikte yaklaşık 4 asır öncesine dayandığı tahmin edilen Başdeğirmenler mevkiinde bulunan şelale, doğallığı, tabi güzelliği ve berrak suyuyla Kastamonu turizminin yeni değeri olma yolunda ilerliyor. Azdavay şelalesi Bizanslılar döneminde kurulduğu bilinen Saray köyü’ nde bundan 30 – 40 yıl öncesine kadar bir kilise ile bir manastırın duvarları ayaktaydı. Aynı zamanda bir kervansarayın da bulunduğu bilinen Saray köyü bu tarihi değerleri koruyamamasına rağmen, Azdavay Şelalesi’ ne sahip çıkmıştır.

Azdavay şehir merkezine yaklaşık 13 kilometre mesafede Saray Köyü’ nün batısında yer alan şelalenin düzeltilmiş toprak yolu, yapılan çevre düzenlemesiyle oluşturulan mesire alanı ile ziyaretçilerin zorlanmadan ulaşabilecekleri ve tabiatın eşsiz güzelliği eşliğinde doğanın musiki resitalini dinleyebilecekleri Azdavay Şelalesi’ ziyaretçilerini kendine hayran bırakmaktadır.

Yanık Ali Konağı

Kastamonu’ nun Azdavay İlçesine bağlı Başören Köyündeki konağın restorasyonu özüne uygun olarak yeniden inşa edilmiş, “Küre Dağları Eko Turizm derneğince AB’nin desteğiyle restore edilerek hizmete sunulmuştur.

Âşıklar Köprüsü

Azdavay denilince ilk akla gelen mekânlardan birisi AŞILAR KÖPRÜSÜ'dür. Bir buçuk asır öncesine dayanıyor Âşıklar Köprüsü'nün hikâyesi.

Eğer, gönüllerinde sevgiden başka çiçek barındırmayan iki sevgilinin bu köprü üstünde el ele tutuşarak ölümsüzlüğe ilk adım attıkları ve aşklarını ölümsüzleştirdikleri serüvenleri merak ediyorsanız, Âşıklar Köprüsü üzerinden kurt girmez dağları ufuklarında kızıllığa boyanarak batmaya yüz tutmuş güneşin gözyaşlarını seyrederek dinleyin bu hikâyeyi, bir gönüllü rehberden. Bir büyük aşkın bir mekânda nasıl ölümsüz hale geldiğini iliklerinizde hissedecek o büyük aşkı tüm yüreğinizle siz de yaşayacaksınız.

Mesire Alanı

İlçe Orman İşletme Müdürlüğünden 49 yıllığına kiralanan Karşıyaka Mahallesi Aşıklar Köprüsü karşısındaki mesire alanının düzenlenmesine yönelik 10 adet piknik masası, bir adet kütük ev yapılarak çevre düzenlemesi yapılması ile birlikte profil (4 mm) demirlerden yöresel kıl çadırı montesi yapılarak ailecek rahatça piknik yapabilecek bir yer haline getirilmiştir.

Azdavay Seyir Terası

İlçeye gelen yerli ve yabancı turistlerin özellikle gün doğumu ve gün batımını izleyebilmelerinin yanı sıra fotoğraf çekme merkezi olarak da kullanabildikleri mükemmel bir mekân haline gelmiştir.

Yöresel Kıyafetler

Kastamonu'nun doğa ve av turizminde önemli bir paya sahip ilçesi Azdavay'da yaşayan kadınlar, yaklaşık 600 yıllık geçmişe sahip yöresel kıyafetlerini günlük yaşamın her alanında kullanmaya devam ediyorlar. Entari, kuşak, önlük, delme, şerit, paçalı don, tekke ve yazmadan oluşan yöresel kıyafet, ilçeye gelen yerli ve yabancı turistlerin de ilgisini çekiyor. Azdavay'daki dokuma tezgâhlarında üretilen yöresel kıyafetler, gelenek halinde anneden kıza, kayınvalideden geline aktarılıyor. Yöre kadınları yöresel kıyafeti günlük yaşamın her alanında kullanıyor. Azdavay kadını folklorunu yaşatırken, yerli ve yabancı turistler de bu kıyafetlere büyük ilgi gösteriyor.

Kara Çorba

Sadece bölgemizde yetişen kızamık 41 derde deva bir şifa bitkisi olup, bölgemizde yapılıp içilen kara çorbanın ham maddesi olan kızamık ekşisinin tavuksuyu ve tavuk etinin birleşmesiyle ortaya çıkan muazzam bir tat olmakla beraber içindeki yüksek oranda bulunan C vitamini ile gribal enfeksiyonlara da iyi geldiği bilinmektedir.

Islama

Yörede sac üzerinde günlük olarak serme (yufka) adı verilen ekmek çeşidi ile yapılır. Bu ekmekten yapılan ıslama denilen yemek çeşidinde sermelerin arasına tavuk eti, mantar, ceviz içi de katılır.

Malak

Özellikle mısır unundan su ile pişirilerek hazırlanan hamurdan kaşıkla yuvarlak şekiller verilerek yapılan üzerine ayran, pekmez veya bal şurubu dökülerek hazırlanan malak diğer adıyla köle hamuru da yöreye özgü yemek çeşididir.

Ihlamur Balı

İlçenin sahip olduğu en büyük zenginliklerinden biri de florasındaki çiçek zenginliği ve bu çiçeklerden elde edilen doğal çiçek balıdır. İlçemiz ana cadde boyunca sıralanmış ıhlamur ağaçlarında açan çiçeklerin kokusuyla bir ıhlamur kentine döner.

Doğal Şifalı Su

İlçenin Karahallılar Köyündeki doğal şifalı suyun böbrek, idrar yolu ve ayrıca prostat hastalığına iyi geldiği bilinmektedir. İlçe merkezine 12 km uzaklıktadır.