Aşık Paşa kimdir? Aşık Paşa kitapları ve sözleri
Türk şair ve mutasavvıf. Aşık Paşa hayatı araştırılıyor. Peki Aşık Paşa kimdir? Aşık Paşa aslen nerelidir? Aşık Paşa ne zaman, nerede doğdu? Aşık Paşa hayatta mı? İşte Aşık Paşa hayatı...
Doğum Tarihi: 1272
Doğum Yeri:
Aşık Paşa kimdir?
1272 yılında Kırşehir'de doğdu. Baba İlyas'ın oğullarından Muhlis Paşa'ın oğludur. Mutasavvıf bir aile geleneğinde yetişmiştir. Eserlerinde tasavvufun etkisi büyüktür. Dîndar birisidir ve bu nedenle eserlerindeki tasavvufi yönün yanı sıra yoğun biçimde dini motifler mevcuttur. Eserlerinin ve düşüncelerinin önemli bir yönü de o dönemde Türkçe'ye verdiği önemdir. Zira o dönemlerde Türkçe'den çok Arapça ve Farsça'ya değer verilmektedir, şair bunu kınar ve eserlerini Türkçe kaleme alır.
Kırşehir'de yerleşen Muhlis Paşa'nın üç oğlundan en büyüğü Alâ ed-Dîn Ali'dir. Bu yüzden Alâ ed-Dîn Ali, baş ağa, yani en büyük kardeş olarak tanınmıştır. Baş Ağa adı zamanla Beşe, sonra da Paşa olarak söylenmiş, şiirlerinde (Âşık) mahlasını kullandığı için de, asıl adı unutularak (Aşık Paşa) adı, her tarafta ün yapmıştır.
Âşık Paşa, dînî ve tasavvufî bilgilerini Kırşehir'li Şeyh Süleyman'dan öğrenmiştir. Osmanlı Devleti'nin kuruluş yıllarında babası ile birlikte Osman Gazi'nin yanında hizmet görmüştür. Sultan Orhan'ın Osmanlı Beyliğinin başına geçtiği yıllarda, Kırşehir'e gelerek baba ocağına yerleşmiştir. Âşık Paşa, Kırşehir'deki Âhiler'in büyük saygıyla bağlandıkları bir mürşid olarak çevresindeki Oğuz Boyları'na dostluk ve kardeşlik ilkelerini aşılamış, onlara Türkçe seslenmiş ve eserlerini Türkçe ile yazmıştır.
Kırşehir'de, 1333 yılında vefat etmiştir. Mezarı üzerine türbe yapılmıştır ve ziyaretgâh hâline gelmiştir
Aşık Paşa Kitapları - Eserleri
- Garib-name 1
- Garib-name 2
- Garib-name
- Sünni-irfani Geleneğin 14. Yüzyıl Temsilcisi Aşık Paşa Ve Türkçe Mesnevisi; Garibname Üzerine İncelemeler
Aşık Paşa Alıntıları - Sözleri
- Benim sevdiğime benden aşk eyle Irmak olup akar çeşmim selleri Benim sevdiğime benden aşk eyle Hayalleri gözlerimden ayrılmaz Akar bu çeşmimin yaşı durulmaz Bir derde uğradım derman bulunmaz Benim sevdiğime benden aşk eyle Yavru şahan idim uçtum yuvadan Ahım inmez oldu daim havadan Unutmasın beni dahi duadan Benim sevdiğime benden aşk eyle Aşık eder dünya gelmez aynıma Abdal olup post çekeyim eğnime Tanrı emaneti olsun boynuma Benim sevdiğime benden aşk eyle (Garib-name 1)
- Kayıp olan da sensin; arayan da, aradığın da... Bu sırrı çözmek için kendini bulmalısın... Uzağa gitme..! Ayna'ya bak..! Âlem bir aynadır; aynada gördüğün her şey de sensin... Sen de bir aynasın; sende görünen her şey de Âlem'dir... Âlem, Sensin; Sen, Âlem'sin... (Garib-name)
- Acı dirliğim isteyen Tatlı dirilsin dünyada Kim ölümüm ister ise Bin yıl ömür olsun ona (Garib-name 1)
- Bana ağu (zehir) sunan kişi Şehd (bal) ü şeker olsun işi Kolay gele müşkil aşı Eli erer olsun ona (Garib-name 1)
- Bu Muhlis oğlu Paşa’nın Güldüğün istemeyenin Ağladığın isteyenin Gözüm pınar olsun ona (Garib-name 1)
- Acı dirliğim isteyen Tatlı dirilsin dünyada Kim ölümüm ister ise Bin yıl ömür olsun ona (Garib-name 1)
- Pes bilüñ yalñuz kişi güçsüz olur Birikenler devleti uçsuz olur Kanda kim olur-ısa yalñuz kişi Her makâm içinde sınmakdur işi Birikenler şâdumândur şâdumân Bu hikâyet girtü sözdür bî-gümân Ol kişi kim bu sözi anda didi Eyledür kim ol anı bunda didi (Garib-name)
- Her kim diler ise benim Ol dostumdan ayrıldığım Gözlerinden hicâp (örtü) gitsin Dizâr (hırsız) iyân (ayan, açık) olsun ona (Garib-name 1)
- Bu Muhlis oğlu Paşa’nın Güldüğün istemeyenin Ağladığın isteyenin Gözüm pınar olsun ona (Garib-name 1)
- “Türk diline kimsene bakmaz-ıdı Türklere hergiz gönül akmaz-ıdı Türk dahı bilmez-idi ol dilleri İnce yolı ol ulu menzilleri” (Garib-name 1)
- nesene: nesne : ne ise ne "degme bir kemter nesene görüben kalma yârundan yüzün döndürüben dünya için küçük bir nesne ve menfaata meyledip de, asıl sevgilinden yüz döndürüp ayrılma." (Garib-name)
- Her kim diler ben hâr olam Düşman elinde zâr olam Dostlar şâd ü düşmanı Dost mâşuk yâr olsun ona (Garib-name 1)
- Her kim bana ağyar (diğerleri) ise Hak Tanrı yâr olsun ona Her kancaru (nereye) varır ise Bağ u bahâr olsun ona (Garib-name 1)
- Âşıkun hâlin girü âşık bilür Kim dün ü gündüz niçe zârî kılur Işk içinde katredür kaynar deniz Işk elinde cümle iş oldı temiz (Garib-name)
