İmam Şafii kimdir? İmam Şafii kitapları ve sözleri
İslam Hukuku Bilgini, Yazar İmam Şafii hayatı araştırılıyor. Peki İmam Şafii kimdir? İmam Şafii aslen nerelidir? İmam Şafii ne zaman, nerede doğdu? İmam Şafii hayatta mı? İşte İmam Şafii hayatı... İmam Şafii yaşıyor mu? İmam Şafii ne zaman, nerede öldü?
Tam / Gerçek Adı: Muhammed bin İdris bin Abbas
Doğum Tarihi: MS 767
Doğum Yeri: Gazze
Ölüm Tarihi: MS 20 Ocak 820
Ölüm Yeri: Fustat, Mısır
İmam Şafii kimdir?
Hicrî 150/Miladî 767 yılında Filistin'in Gazze şehrinde doğdu. Babası İdris bir iş için Gazze'ye gitmiş, orada iken vefat etmişti. Dedelerinden biri olan Şafiî İbn es-Sâib'e nisbeten Şafiî olarak bilinir. Soyu Kureyş kabilesinden Abd-i Menâf'ta Hz. Peygamber'in soyuyla birleşir.
Henüz küçük yaşta iken babasını kaybeder. Fakir bir şekilde yaşayan annesi, oğlunu alıp Mekke'ye gitmeğe karar verir. Mekke'de, daha küçük yaşta kendisini ilme veren İmam Şafiî, yedi yaşında Kur'ân-ı Kerim'i; on yaşında da İmam Mâlik'in el-Muvatta' adlı hadis kitabını ezberlemiş ve on beş yaşına geldiğinde, fetva verebilecek bir seviyeye ulaşmıştı.
Bundan sonra yirmi yıla yakın bir süre çölde, Huzeyl kabilesi içinde yaşayarak fasih Arapça'yı ve câhiliye şiirlerini öğrendi. Hatta Asmaî, onun hakkında; "Huzayl'in şiirlerini Kureyş'ten Muhammed b. İdris denen bir genç ile düzelttim" demiştir. Böylece edip ve Arapçada söz sahibi olmuştur.
Akabinde birçok alimden hadis okudu. Mekke valisinin bir tavsiye mektubu ile Medine'ye gitti. Burada İmam Mâlik'e el-Muvatta adlı eserinin tamamını arzetti. Daha sonra tamamen fıkha yönelerek İmam Mâlik'ten Hicaz fıkhını öğrendi. Şafiî'nin eşsiz kavrayış ve üstün zekâsını müşahede eden İmam Mâlik, ona şu anlamlı tavsiyede bulundu: "Muhammed! Allah'tan kork, günahtan sakın; çünkü ben senin büyük bir şahsiyet olacağını ümid ediyorum. Gönlüne Allah'ın koymuş olduğu bu nuru günahla söndürme."
Medine'de İmam Mâlik'ten fıkıh ve hadis ilmi aldı. Süfyan b. Uyeyne'den, Fudayl b. İyâz ve amcası Muhammed b. Şâfi' ve diğerlerinden hadis rivayet etti.
İmam Şâfiî, bu arada çalışmak zorunda olduğu için bir süre Yemen'e gitti. Yemen kâdısı Mus'ab b. Abdillah el-Kureşî orada kendisine resmî bir iş bulmuştu. Bu arada, Halîfe Hârun er-Raşîd Hz. Ali taraftarlarının bir harekâtından korkuyordu. Yemen tarafından yakalanıp getirilen Şiîler arasında -Şiî olmadığı halde- Şâfiî de Medîne'de Halîfe'nin huzuruna çıkarıldı. Suçsuzluğu anlaşılınca Halife onu serbest bıraktırdı ve maddî yardımda bulundu. Sonra H.183 ve 195'te Bağdat'a gitti. Orada Muhammed b. Hasan eş-Şeybânî'den Irak fakihlerinin kitaplarını okudu. Onunla fikir alış verişinde bulundu.
İmam Şâfiî bundan sonra H. 187'de Mekke'de ve 195'te Bağdat'ta İmam Ahmed b. Hanbel (Ö. 241/855) ile buluştu. Ondan Hanbelî fıkhını ve usulünü, Kur'an'ın nâsih ve mensuhunu öğrendi. Bağdad'ta onun eski mezhebinin esaslarını ihtiva eden "el-Hucce" adlı eserini yazdı. Sonra H. 200'de görüşlerinin en çok yaygınlaşacağı Mısır'a gitti. 204/819'da Receb'in son cuma günü Mısır'da vefat etti ve orada defnedildi.
İmam Şafii Kitapları - Eserleri
- El-Umm
- El-Müsned Hadisler
- Er Risale
- Sünnet Müdafaası
- Divan
- Kitabü's-Sünen
- el-Fıkhu'l Ekber
İmam Şafii Alıntıları - Sözleri
- Köpek ile domuz dışında hiçbir canlı şey necis değildir. (El-Umm)
- İmam Şafiî rahimehullah’dan: Akıl ve edeb sahibine rahat yok oturmakta Bırak memleketi, garib ol, sefere çık Ayrıldıklarına bedel bulacaksın karşılık Ve gayret et, gayrettir hayatın tadı Suyu durgunluk bozar; aksa temizdir, pislenir durursa Avlanamazdı aslanlar ayrılmasa Ve isabet etmezdi ok yayından çıkmasa Arab’ı Acem’i bıkardı tüm insanlar Güneş yörüngesinde çakılıp kalsa. Buhur dalı ağacında bir cins odundur Altın toprak gibidir yerinden oynamasa Kim gurbete çıksa ona arzu duyulur Kim gurbete çıksa altın gibi aziz olur. (Sünnet Müdafaası)
- İmam Şafii Ra : Eğer Allah'a olan itaatine yardımcı olacak bir arkadaşın varsa onlara sıkıca sarıl. (el-Fıkhu'l Ekber)
- قَالَ الشَّافِعِيُّ) : حُضُورُ الْجُمُعَةِ فَرْضٌ فَمَنْ تَرَكَ الْفَرْضَ تَهَاوُنًا كَانَ قَدْ تَعَرَّضَ شَرًّا إلَّا أَنْ يَعْفُوَ اللَّهُ كَمَا لَوْ أَنَّ رَجُلًا تَرَكَ صَلَاةً حَتَّى يَمْضِيَ وَقْتَهَا كَانَ قَدْ تَعَرَّضَ شَرًّا إلَّا أَنْ يَعْفُوَ اللَّهُ. “Cumaya gitmek farzdır. Kim farzı tembellikten dolayı terk ederse –Allah’ın affetmesi hariç- şerle (azapla) karşılaşır. Nitekim bir adam bir namazı vakti çıkıncaya kadar terk ederse –Allah’ın affetmesi hariç- yine şerle karşılaşır.” (El-Umm)
- ..ölüme engel ilaç yoktur. (Divan)
- İnsanları memnun etmek, ulaşılması imkansız bir hedeftir. (El-Umm)
- Sizden biriniz bir bahçeye girse oradan yiyebilir fakat elbisesine bir şey doldurmasın. (El-Umm)
- "وَأحِبُّ كثرةَ الصَّلاةِ عَلَى النَّبيِّ -صلَّى اللهُ علَيهِ وسَلَّم- فِي كلِّ حَالٍ، وأنَا فِي يَومِ الجُمُعةِ ولَيْلتِها أشدُّ اسْتحبَابًا ".. - الإمَامُ الشَّافعي “Allah Rasulune ﷺ her hâldeyken salât etmeyi severim. Cuma günü ve gecesinde salât etmek ise daha da şiddetli bir mustehaptır.” (El-Umm)
- İnsanların dilinden salim kalamaz kimse Hatta tertemiz peygamber olsa bile. (Divan)
- İmam Şafiî rahimehullah ilmin Kur’an, hadis ve fıkha has olduğunu şöyle belirtmiştir: “Kur’an, hadis ve fıkıh ilmi dışında Bütün ilimler mesguliyettir Gerçek ilim içinde “haddesenâ” geçen ilimdir Bunların dışındakilere gelince Şeytanın vesvesesinden ibarettir.” (Sünnet Müdafaası)
- "O gün bir takım yüzler Rabbine bakıp parlayacaktır." El-Kıyame, 22-23 (el-Fıkhu'l Ekber)
- İmâm Şâfîi (rahimehullah) der ki: “Cumaya gitmek farzdır. Kim farzı tembellikten dolayı terk ederse –Allah’ın affetmesi hariç- şerle (azapla) karşılaşır. Nitekim bir adam bir namazı vakti çıkıncaya kadar terk ederse –Allah’ın affetmesi hariç- yine şerle karşılaşır.” (El-Umm)
- Peygamberin sünnetindeki her şey, Allah'ın kitabındaki hükümler hakkında bir beyandır. (el-Fıkhu'l Ekber)
- Tıpkı İmam Şâfiî'nin, İmam-ı Azam Ebu Hanife için; "İnsanlar fıkıhta Ebu Hanife'nin ailesi sayılır." dediği gibi. (Divan)
- وَالْإِجْمَاعُ حُجَّةٌ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ لِأَنَّهُ لَا يُمْكِنُ فِيهِ الْخَطَأُ. İmâm eş-Şâfi'î (rah) dedi ki; İcmâ herşey de huccettir. Çünkü onda (icmâda) hata olması mümkün değildir. (El-Umm)
- • İstediğin olur, istemesem de İstediğim olmaz, sen istemezsen • (Divan)
- Ilimdeki dereceleri yönüyle insanlar sınıf sınıftır ve onların ilim bakımından mevkileri, (Kur'an) ilmindeki derecelerine göredir. (Er Risale)
- Allah'ın kitabında Müslümanlardan birinin karşılaşacağı herhangi bir hadisenin hükmünü doğru olarak gösterecek bir delil mutlaka vardır. (Er Risale)
- وَالْإِجْمَاعُ حُجَّةٌ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ لِأَنَّهُ لَا يُمْكِنُ فِيهِ الْخَطَأُ. İmâm eş-Şâfi'î rahîmehullâh dedi ki; İcmâ herşey de huccettir. Çünkü onda (icmâda) hata olması mümkün değildir. (El-Umm)
- İmam Şafiî’ye göre, sünnetin tespiti ancak Peygamber aleyhisselam’dan gelen haberler ile mümkündür. (İhtilafu’l hadis, s. 12; Beyhaki, Ma’rife.) Çünkü Allah, sünnete tabi olmamızı istemişse, ona ulaşma yolunu da bize göstermiş olmalıdır. O halde Rasulullah’ı görmemiş olan nesillerin sünneti tespit edip, Rasulullah’ın verdiği emirlere uymaları için, ona isnâd edilerek rivayet edilen haberlerden başka bir yolları yoktur. Bu haberlerin kabulu, Rasulullah’tan gelen sünnetlerin kabulu konusundaki Allah’ın emrine dayanmaktadır. (El-Umm) (Sünnet Müdafaası)
