Yusuf Has Hacip kimdir? Yusuf Has Hacip kitapları ve sözleri

Astronom, yazar Yusuf Has Hacip hayatı araştırılıyor. Peki Yusuf Has Hacip kimdir? Yusuf Has Hacip aslen nerelidir? Yusuf Has Hacip ne zaman, nerede doğdu? Yusuf Has Hacip hayatta mı? İşte Yusuf Has Hacip hayatı... Yusuf Has Hacip yaşıyor mu? Yusuf Has Hacip ne zaman, nerede öldü?

Astronom, yazar Yusuf Has Hacip edebi kişiliği, hayat hikayesi ve eserleri merak ediliyor. Kitap severler arama motorlarında Yusuf Has Hacip hakkında bilgi edinmeye çalışıyor. Yusuf Has Hacip hayatını, kitaplarını, sözlerini ve alıntılarını sizler için hazırladık. İşte Yusuf Has Hacip hayatı, eserleri, sözleri ve alıntıları...

Doğum Tarihi: 1017

Doğum Yeri: Balasagun

Ölüm Tarihi: 1077

Ölüm Yeri: Kaşgar

Yusuf Has Hacip kimdir?

Yusuf Has Hacib (Karahanlıca: يوسف خاصّ حاجب (Yūsuf Hāss Hācib); Arapça: يوسف خاصّ حاجب (Yūsuf Khāss Hājib), Türk-İslam tarihi ve kültürü açısından son derece önemli olan Kutadgu Bilig siyasetnamesini yazmıştır.

Türk tarihi kaynaklarında Karahanlılar dönemi hakkında yeterli bilgi olmadığı gibi; bu devletin 'vatandaşı' olan “Balasagunlu Yusuf” hakkında bilgiler de yok denecek kadar azdır. M.S. 1017-1019 yılları arasında doğduğu rivayet edilmektedir. Dönemin 'Kuz-Ordu' isimli şehri Balasagun'da doğmuştur. Kendisinin tam bir biyografisi henüz oluşturulamamıştır. Büyük eseri boyunca adını bile sadece bir kez, "Kitap sahibi Yusuf, büyük has hacib, kendi kendine nasihat eder" başlıklı, son bölümünde anmıştır. Bu başlıktan baş teşrifatçı olduğu da anlaşılmaktadır. İyi bir eğitim görmüştür. Çağının geçerli bilimlerinin yanı sıra Arapça ve Farsça da öğrenmiştir. 1077 yılında Kaşgar'da vefat etmiştir. Türbesi de bu kenttedir.

Karahanlı Devleti zamanında yaşamıştır. Temel eğitimini Balasagun'da almıştır. Kendisine önceden Balasagunlu Yusuf denilirken , sonrasında Has Hacib unvanını almıştır. Yusuf Has Hacib, Türk dili ve edebiyatı için temel bir eser olan Kutadgu Bilig (Kutlu kılan bilgi) kitabının yazarıdır. Kutadgu Bilig 6645 beyitlik bir eserdir. Eser, Allah'a hamd, Peygamber'e ve Dört Halifeye teşekkürle başlar.

Yusuf Has Hacib, astronomi bilimini öğrenmek isteyenlerin, önce geometri ve hesap kapısından geçmesi gerektiğini söylemiştir: “Aritmetik ve cebir, insanı kemâle ulaştırır; toplama, çıkarma, çarpma, bölme, bir sayının iki katını, yarısını ve kare kökünü alma işlemlerini bilen, yedi kat göğü avucunun içinde tutar. Her şey hesaba dayanır.”

Yusuf Has Hacib, Türk edebiyatındaki ilk siyasetnameyi yazmıştır. Türk edebiyatında ilk nazım şeklini de o kullanmıştır. Bu nazım şekli de mesnevidir. Bundan dolayı ona Yusuf Has Hacib denilmiştir.

Yusuf Has Hacip Kitapları - Eserleri

• Kutadgu Bilig
• Kutadgu Bilig'den Seçmeler
• Altın Bilgi Kutadgu Bilig’den Seçmeler
• Hacib Böyle Dedi
• Günümüz Türkçesi ile Kutadgu Bilig Uyarlaması
• Kutadgu Bilig Seçmeler

• Kutadgu Bilig

Yusuf Has Hacip Alıntıları - Sözleri

• "Helalin adı kaldı, onu gören yok. Haram kapışıldı, hâlâ doyan yok. (Kutadgu Bilig)
• "Yürekli adam yüreksizlerin geçerse başına, korkakların hepsi de dönüşürler kahramana. İtlere baş olursa aslan, itlerin hepsi kesilir aslan. Aslanların başına geçerse bir it, aslanların hepsi de olur birer it." (Kutadgu Bilig Seçmeler)
• 3216. Bilgi öğren önce, ibadetten çok, Bilgisiz ibadet olmaz, fayda yok. 3217. İki tür insana, insandır denir, Biri öğrenendir, biri öğretir. (Günümüz Türkçesi ile Kutadgu Bilig Uyarlaması)
• Eğer ahireti kazanmak istersen özünü, sözünü ve gönlünü daima temiz tut. (Altın Bilgi Kutadgu Bilig’den Seçmeler)
• ... 29. bu meşrik ilinde uluglar muni zinetü'l-ümera tigürler koni 30. iranlıglar şahname tirler mungar Turanlıg kutadgu bilig tip ukar *** 29. Bu meşrik ilinde ulular buna Zinetü'l-ümera diyorlar, doğru 30. İranda Şehname diyorlar buna Turanlı Kutadgu Bilig der ona (Günümüz Türkçesi ile Kutadgu Bilig Uyarlaması)
• "Bilmeyerek düşman etme kendine insanları, adam sevinç yüzü görmez çoksa düşmanları. Bir tane bile düşmanın zararı bindir, binlerce dostun olsa da biri eksiktir. Arkadaşın nasıl güzel davranırsa sana, sen çok daha güzel davranmalısın ona." (Kutadgu Bilig Seçmeler)

• İnsanoğlunun değeri, anlayış ve bilgiden gelir. (Günümüz Türkçesi ile Kutadgu Bilig Uyarlaması)
• 163. Dil değer buldurur, erdem buldurur, Dil değer düşürür, kelle vurdurur. (Günümüz Türkçesi ile Kutadgu Bilig Uyarlaması)
• 212. Denizden almasa inciyi kişi, İster inci olsun ister kum taşı. 213. Taştan farksız değil altın toprakta, Çıkınca meydana taç olur başta. 214. Bilgiyi vermezse, bilgin dilinden, Işık yaratamaz bu bildiğinden. (Günümüz Türkçesi ile Kutadgu Bilig Uyarlaması)
• "Tanımak istersen bir adamı, sor ona sen tanıdıklarını. Herkes, her şey benzeriyle buluşur, doğruyla yaşa sen eğriden uzak dur. İnsanın aslını haber verir yaşayışı, aslı nasılsa öyledir onun davranışı." (Kutadgu Bilig Seçmeler)
• 3109. Ey Hakan, üç şeyden, baskı zor gelir, Biri, bey ihmalkar olsa dert gelir. 3110. İkinci, zayıfsa başta olan er, Üçüncü, cimriyse halk bağrını yer. (Günümüz Türkçesi ile Kutadgu Bilig Uyarlaması)
• Doğduğum gibi yine toprağa çıplak gireceğim. Kendimi dünyaya neden bu kadar bağladım? Bu fani dünya, tipi gibi esti, savurdu. Gaflette bu fani dünyanın baskısı altında kaldım. Ey uyuklayan vücut! Uyan, ağla. Allah'a ibadet et, yoksa ben mahvoldum. Ey Rabbim, beni uyandır, sen Rabbimsin, beni kovma, ben gönlümü temizledim. Günahlarımı bağışlayan Rabbimsin, beni affet. Günahlarımın sayısını ben bile unuttum. (Altın Bilgi Kutadgu Bilig’den Seçmeler)
• "Arzularının peşinde koşan, esiri olur nefsinin, sen nefsinin değil de, nefsin olsun senin esirin. Alçakgönüllülük mutluluğun ayrılmaz parçası, yumuşaklık ve şefkat de bilgeliğin esasıdır." (Kutadgu Bilig Seçmeler)

• İnsanın gönlü, dibi olmayan denize benzer. Bilgi ise onun dibinde yatan inci taneleri gibi parlar. İnsan, o inciyi denizin dibinden çıkarmazsa, o incinin kum tanesinden bir farkı kalmaz. (Altın Bilgi Kutadgu Bilig’den Seçmeler)
• 492. Hali çetin olur, işi yanılır, Tanışı yok ise, canı sıkılır. 493. Tanışsız kişiyi, bil karanlıkta, Yolunu şaşarsa körü kınama. 494. Girmedik bir ile girerse kişi, Gelin gibi olur, tutulur dili. 495. Yabancıyı koru, içir ve yedir, Konuğu ağırla, ey bilgin, kadir. 496. Yabancıya iyi bakan göz güler, Konuk ağırlayan, şöhrete erer. (Günümüz Türkçesi ile Kutadgu Bilig Uyarlaması)
• Bu dünyadaki mutluluk iyi birşey değildir, insanı Tanrı'dan uzaklaştırır ; din için asıl felâket budur. (Kutadgu Bilig'den Seçmeler)
• Bu dünya gelip geçici, vefasız ve dönektir. (Kutadgu Bilig'den Seçmeler)
• "Helal mal iki dünyada da erdirir mutluluğa, ne aç bırakır seni, ne de düşürür yoksulluğa. Kendi çıkarını düşünene denir mi insan, halkın yararına çalışır, insan insanoğlu insan. Harama asla bulaşma, koru sen kendini, cehennemin dibidir haram yiyenin yeri." (Kutadgu Bilig Seçmeler)
• "Çok kitap okumalı ve sözü söylemesini bilmeli, hem şiirden anlamalı hem de sözü şiirle süslemeli. Okumalı, yazmalı, başkalarından yararlanmalı, bak işte bunlardır bilge olmanın yolları." (Kutadgu Bilig Seçmeler)
• İnsan nadir değil, insanlık nadirdir. (Kutadgu Bilig'den Seçmeler)