Yusuf Vezir Çemenzeminli kimdir? Yusuf Vezir Çemenzeminli kitapları ve sözleri
Azerbaycanlı Yazar Yusuf Vezir Çemenzeminli hayatı araştırılıyor. Peki Yusuf Vezir Çemenzeminli kimdir? Yusuf Vezir Çemenzeminli aslen nerelidir? Yusuf Vezir Çemenzeminli ne zaman, nerede doğdu? Yusuf Vezir Çemenzeminli hayatta mı? İşte Yusuf Vezir Çemenzeminli hayatı... Yusuf Vezir Çemenzeminli yaşıyor mu? Yusuf Vezir Çemenzeminli ne zaman, nerede öldü?
Tam / Gerçek Adı: La Edri
Doğum Tarihi: 12 Ekim 1887
Doğum Yeri: Azerbaycan, Şuşa
Ölüm Tarihi: 3 Ocak 1943
Ölüm Yeri: Ninji nevoqorod
Yusuf Vezir Çemenzeminli kimdir?
Vezirov ailesinin soyu, 18. asrın Karabağ Hükümdarı İbrahimhali Han'ın nüfuzlu vezirlerinden biri olan Mirza Alimehmedağa'ya dayanır. Yusuf Vezir, 12 Eylül 1887'de Şuşa'da dünyaya gelir. Babası Meşedi Mirbaba Iran, Orta Asya ve Türkiye'yi gezmiş; Fars ve Türk dillerini mükemmel bilen, edebiyatla ilgili bir kişidir. Genç yaşta servetini tükettikten sonra Ağdam'da bir attar dükkanı açarak şifacı olarak çalışmaya başlar. Oğlunun eğitimi ile bizzat meşgul olup ona Farsçayı ve en zengin şekliyle Türkçeyi öğretir.
Viyana'daki Tal Yayınevi'ne Ali ve Nino'yu içeren kalınca bir el yazması bırakarak ortadan kaybolan şık kıyafetli adam da büyük bir ihtimalle, hükümetin izniyle vatanına dönmeye hazırlanan Yusuf Vezir Çemenzeminli'den başkası değildir. Ülkesinde sırasıyla Bakü İşçisi gazetesinde redaktör, Devlet Planlama Komitesi İctimai-Medeni Bölümü'nde danışman; Azerbaycan Devlet Üniversitesi'nin Şarkiyat ve Pedagoji Fakülteleri ile Tıp ve Petrol Enstitülerinde Azerbaycan ve Rus dillerinde öğretim görevlisi olarak çalışır.
Rusça-Türkçe (Azerbaycan lehçesiyle) Sözlük'ün hazırlanmasında görev alır. Bu arada en önemli eserleri arasında yer alan Kızlar Bulağı, Talebeler, 1917. Yıl adlı romanlar ile Hazreti Şehriyar isimli komedi eseri yazar. Tolstoy, Turgenyev, Nevarov, Victor Hugo gibi usta yazarların eserlerini Azerbaycan Türkçesine aktarır.
1937 yılında Sovyet yönetiminin, Azerbaycan edebiyat ve sanat dünyasından birçok ünlü ismi tutuklayıp idam ettirmek için düzenlediği "temizleme operasyonu" sırasında işinden atılır. Stalin'e yazdığı mektuba ve Moskova'ya gitmesine rağmen uzun bir süre işsiz kalır. 1938 yılında bir gazete ilanına müracaatı sonucu, Özbekistan'ın Urgenç şehrindeki Horezm Vilayet Pedagoji Enstitüsi'ne baş muallim ve kütüphane müdürü olarak atanır.
1937-38 temizleme operasyonu sırasında sorgulanan bazı entelektüellerin ifadelerine dayanılarak 1940 yılında tevkif edilip Bakü'ye getirtilir. Novkorod iline bağlı bir taşra hapishanesine sürgüne gönderilir. 1943 yılında sürgünde ölür.
Yusuf Vezir Çemenzeminli Kitapları - Eserleri
- Ali ve Nino
- İki Od Arasında
- Studentlər
- Kızlar Bulağı
- Bir Cavanın Dəftəri
- Qumarbazın Arvadı
- Əsərləri - I Cild
- Seçilmiş Əsərləri
- Əsərləri - III Cild
- Əsərləri - II Cild
Yusuf Vezir Çemenzeminli Alıntıları - Sözleri
- Günəşin altında heç bir şey baqi deyil! Yalnız mətanət və mübarizə baqidir! (Kızlar Bulağı)
- Şəhvət üstündə vicdanlarını boğmağa alışıq idilər; çoxarvadlılıq, qadın hüququnu tanımamazlıq və bundan irəli gələn dəhşətlər adət yerini almışdı . (Studentlər)
- Söz ki var, deyir, bülbül kimi bir candır, ürküdərsən ötməz. (İki Od Arasında)
- İnsan korkak olsa bile , vatanı uğruna kahramanca savaşarak ölebilirmiş demek ki ! (Ali ve Nino)
- İnsanın ruhu bir gece içinde değişebiliyor. (Ali ve Nino)
- Məsələ din icad edəndə deyil, məsələ bəşərin din axtarmasındadır. (Studentlər)
- -Çünki eşq yoxdur, eşq şairlərin boş xəyallarının məhsuludur. Eşq bir xəyaldır. Xəyalla ömür keçirmək isə işsizlərin işidir. Öyrəniş və alışma var. Bir adam bir adama öyrəşir,alışır,onu görmədikdə könlü sıxılır. (Studentlər)
- Sabah gününə qızmayan,axşam gününə heç qızmaz... (Bir Cavanın Dəftəri)
- Yenə qara buludlar könlümü bürümüş, yenə həyat acılığı damağıma çökmüş. Dərdlərimə şərik axtarıram. Dəftərim, sevgili dostum səhifələrini məndən əsirgəmir. Yazıram. Qələmimin ucundan göz yaşları damır. Ürəyim sızıltılarını kağıza tərk etmək istəyir. Yazığam, bəxtiqarayam. Keçmişim qəm, hal-hazırım qəm, gələcəyim qaranlıq. İşıq əsəri görünmür, gənclik də dayanmır, gedir. Məndən uzaqlaşır. Dayandırmaq istəyirəm, dayanmır, ah-zar eləyirəm, nalələrim cavabsız qalır. (Bir Cavanın Dəftəri)
- - Ahuramazda, sana en sadık olanlar kimler? Ahuramazda cevap verdi: - Bana en sadıllar iyi düşünceli, hoş sözlü, salih amellilerdir. (Kızlar Bulağı)
- İnsan həyatında güclük çəkirsə, onda həmişə keçmişi xatırlar, unudulmuş vəqələri, hafizədən silinmiş nöqtələri zehnində canlandırmağa çalışıb, ondan bir xoşluq duyar, təsəlli tapar. Keçmiş ağır olsa belə, yenə hal-hazıra üstün tutular. (Əsərləri - I Cild)
- Ayrılıq, iştə, həyatın əsası! Bundan mütəəssir olmamalı! (Kızlar Bulağı)
- "...eşqinə layiq olmaq istərdim." (Kızlar Bulağı)
- "Qəlb ki var, o da bu güldan kimi bir şeydir: sındımı bir daha düzəlməz." (İki Od Arasında)
- İnsan vəhşiliyini daima etiraf etmiş və buna qarşı din və dövlət kimi zəncirlər icad etmişdir. Lakin insan vəhşətinə qarşı bunlar da acizdir!.. (Studentlər)
- Ancaq həyatı kitablarda yazılan kimi qəbul edir, Fikir və hərəkətindən də kitab qoxusu gəlir.. (Studentlər)
- Mənə belə gəlir ki, həyatın qəlbi daima məndən kənar bir yerdə çarpır. Mən bu çarpıntının olmasını duyuram, amma onda iştirak etmirəm. (Studentlər)
- Başka şehirler ,başka damlar ve başka manzaralar varsa bile, beni ilgilendirmiyordu. Ben şu dümdüz denizi , çölü ve ikisinin arasında kalan eski şehri çok seviyordum. (Ali ve Nino)
- "Məsələ din icad edəndə deyil, məsələ bəşərin din axtarmasındadır.Peyğəmbər olmadan da insanın dini vardı.Oda, günəşə, aya, daşa, heyvanlara tapınan azmı olmuş?" (Studentlər)
- "... ne siyah vardır, ne de beyaz. Çünkü siyahta beyaz, beyazda ise siyah bulunur. Bu yüzden şunu tavsiye edebilirim: Öyle işler yapalım ki yeryüzünde kimse zarar görmesin. Çünkü her bir insanda bizden bir zerre, bizde de her bir insandan bir zerre vardır." (Ali ve Nino)
