Hafızayı güçlendiren dualar? Hangi dualar hafızayı kuvvetlendirir?

Hafızanın güçlenmesi ve unutkanlığın azalması için beynin aktif olarak çalışması çok önemlidir. Kuran ezberi yapmak, teheccüd namazına kalkmak ve seher vakti ibadetle meşgul olmak zihnin açılmasında ve ezberin güçlenmesine yardımcı olduğu rivayet edilmektedir. Beyin sürekli olarak çalışması algılanma ve öğrenme yetisini arttırmaktadır. Peki hafıza güçlendiren dualar nelerdir? Hafıza nasıl güçlenir?

Birçok insan hafızasının zayıflamasından ve unutkanlığın artmasından şikayet ediyor. Artan teknoloji kullanımı ile beraber bu sorun gittikçe büyüyor. Bu sorunla başa çıkmak için yüzyıllardır insanlar çeşitli taktikler geliştirmeye çalışıyor.

Elbette inançlı bir insanın bu sıkıntısında da rabbine yönelip dua etmesi ve O’ndan yardım istemesi, en doğal hallerdendir. Bir diğer açıdan da hafızanın güçlenmesi ve unutkanlığın azalması için beynin aktif olarak çalışması çok önemlidir. Kuran ezberi yapmak, teheccüd namazına kalkmak (uyku ile beynin uzun süre işlevsiz kalmasının önüne geçer) ve seher vakti ibadetle meşgul olmak ve ezberlenen duaları tekrarlamak, zihnin açılmasında ve ezberin güçlenmesine yardımcı olur. Beynin sürekli olarak çalışması, algılanma ve öğrenme yetisini arttırmaktadır. Bunların yanı sıra Kur’an-ı Kerim’de geçen bazı ayetler ve Peygamber Efendimizin öğrettiği bazı dualar da hafızanın güçlenmesine yardımcı olur.

Hafızayı güçlendirmek için çeşitli dualar bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:

"Bismillahirrahmanirrahim, Ferdün, Hayyün, Kayyûmun, Hakemun, Adlün, Kuddûsün. İyyake na'büdü ve iyyake nesta'în." Bu dua unutkanlıktan kurtulmak ve zihnin açılması için okunabilir. 19 defa okunması tavsiye edilir.
Taha Suresi'nin 25-28. ayetleri: Bu ayetlerin zihin açıcı etkisi olduğuna inanılır. Meali şöyledir: "Rabbim! Gönlüme genişlik ver. İşlerimi kolaylaştır. Dilimden düğümü çöz ki sözümü dinlesinler."
İsra Suresi'nin 80. ayeti: Özellikle sınavlarda başarı için okunması tavsiye edilir. Meali: "De ki: Rabbim! Beni doğruluk üzere dâhil et ve beni doğruluk üzere çıkar. Katından bana yardımcı bir kuvvet ver."
"Ya Rabbi, bize peygamberlere lütfettiğin hafızaya benzer bir hafıza, nebilere lütfettiğin ilhama benzer bir ilham gücü ve velilere lütfettiğin anlayışa benzer bir anlayış nasip et." Bu dua genel olarak hafızayı güçlendirmek için okunabilir.
"Allahümme zidnî ilmen ve fehmen ve elhıknî bis-salihîn." Anlamı: "Allah'ım, ilmimi ve anlayışımı artır ve beni salih kullarına kat."
"Ya Rakib, Ya Hafız, Ya Nasır, Ya Allah." Bu esmalar da hafızayı güçlendirmek için zikredilebilir.
Müslüman her türlü ihtiyaç ve isteği için, gerekli çalışmaları yapıp sebeplere sarılmanın yanı sıra Allah’a dua edip isteğini O’na arz eder. Hafızayı güçlendirmek, unutkanlıktan kurtulmak için de bilimin öngördüğü zihnî egzersizleri ve benzeri faaliyetleri yaptığı gibi, Allah’a dua etmekten de geri durulmaz. Bu konuda İbn Abbas’tan (r.a.) geldiği söylenen şöyle bir rivayet vardır: “Hz. Ali (r.a.) Resûlullaha (s.a.s.) gelerek ‘Anam babam sana feda olsun! Şu Kur’an göğsümde durmayıp gidiyor (unutuyorum). Kendimi onu ezberleyecek güçte göremiyorum.’ dedi. Resûlullah (s.a.s.) ona şu cevabı verdi:

‘Ey Ebu’l-Hasan! (Bu meselede) Allah’ın sana faydalı kılacağı, öğrettiğin takdirde öğrenen kimsenin de istifade edeceği, öğrendiklerini de göğsünde sabit kılacak kelimeleri öğreteyim mi?’ Hz. Ali (r.a.) ‘Evet, ey Allah’ın Resûlü, öğret!’ dedi. Bunun üzerine Hz. Peygamber (s.a.s) şöyle buyurdu: ‘Cuma gecesi gecenin son üçte birinde kalkabilirsen kalk. Çünkü o an (meleklerin de hazır bulunduğu) meşhûd bir andır. O anda yapılan dua makbuldür. Kardeşim Yakup da evlatlarına şöyle söyledi: ‘Sizin için Rabbime istiğfar edeceğim.’ (Yûsuf, 12/98) Eğer o vakitte kalkamazsan gecenin ortasında kalk. Bunda da muvaffak olamazsan gecenin evvelinde kalk. Dört rekât namaz kıl. Birinci rekâtta, Fâtiha ile Yâsin sûresini, ikinci rekâtta Fâtiha ile Hâmîm’i (Duhân suresi) oku, üçüncü rekâtta Fâtiha ile Eliflâmmîm Tenzîlü’l-Kitabi (Secde sûresi), dördüncü rekâtta Fâtiha ile Tebâreke’l-Mufassal’ı (Mülk Suresi) oku. Teşehhüdden sonra Allah’a hamdü sena et. Bana ve diğer peygamberlere salât oku. Mümin erkekler ve mümin kadınlar ve senden önce gelip geçen mümin kardeşlerin için bağış dile. Sonra da şu duayı oku:

اللَّهُمَّ ارْحَمْنِى بِتَرْكِ الْمَعَاصِى أَبَدًا مَا أَبْقَيْتَنِى وَارْحَمْنِى أَنْ أَتَكَلَّفَ مَا لاَ يَعْنِينِى وَارْزُقْنِى حُسْنَ النَّظَرِ فِيمَا يُرْضِيكَ عَنِّى اللَّهُمَّ بَدِيعَ السَّمَوَاتِ وَالأَرْضِ ذَا الْجَلاَلِ وَالإِكْرَامِ وَالْعِزَّةِ الَّتِى لاَ تُرَامُ أَسْأَلُكَ يَا اللَّهُ يَا رَحْمَنُ بِجَلاَلِكَ وَنُورِ وَجْهِكَ أَنْ تُلْزِمَ قَلْبِى حِفْظَ كِتَابِكَ كَمَا عَلَّمْتَنِى وَارْزُقْنِى أَنْ أَتْلُوَهُ عَلَى النَّحْوِ الَّذِى يُرْضِيكَ عَنِّى اللَّهُمَّ بَدِيعَ السَّمَوَاتِ وَالأَرْضِ ذَا الْجَلاَلِ وَالإِكْرَامِ وَالْعِزَّةِ الَّتِى لاَ تُرَامُ أَسْأَلُكَ يَا اللَّهُ يَا رَحْمَنُ بِجَلاَلِكَ وَنُورِ وَجْهِكَ أَنْ تُنَوِّرَ بِكِتَابِكَ بَصَرِى وَأَنْ تُطْلِقَ بِهِ لِسَانِى وَأَنْ تُفَرِّجَ بِهِ عَنْ قَلْبِى وَأَنْ تَشْرَحَ بِهِ صَدْرِى وَأَنْ تَغْسِلَ بِهِ بَدَنِى لأَنَّهُ لاَ يُعِينُنِى عَلَى الْحَقِّ غَيْرُكَ وَلاَ يُؤْتِيهِ إِلاَّ أَنْتَ وَلاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلِىِّ الْعَظِيمِ

 (Allah’ım! Hayatta kaldığım müddetçe bana günahları terk ettirerek merhamet eyle. Faydası olmayan şeylere teşebbüsüm sebebiyle bana acı. Seni benden razı kılacak şeylere hüsn-i nazar etmemi nasip et. Ey göklerin ve yerlerin yaratıcısı olan Yüce Allah’ım! Ey Allah! Ey Rahmân! Celalin hakkı için, yüzün nuru hakkı için kitabını bana öğrettiğin gibi hıfzına da kalbimi zorla. Seni benden razı kılacak şekilde okumamı nasip et. Ey göklerin ve yerin Yaratıcısı! Celalin ve yüzün nuru hakkı için kitabınla gözlerimi nurlandırmanı, onunla dilimi ve kalbimi açmanı, göğsümü ferahlatmanı, bedenimi yıkamanı istiyorum. Çünkü hakkı bulmakta bana ancak sen yardım edersin, onu bana ancak sen nasip edersin. Her şeye ulaşmada güç ve kuvvet ancak büyük ve yüce olan Allah’tandır). Ey Ebu’l-Hasan (Hz. Ali)! Bu söylediğimi üç veya yedi cuma gecesi yap. Allah’ın izniyle duan kabul edilecektir. Beni hak üzere gönderen Zât-ı Zülcelâl’e yemin olsun ki, bu duayı yapan hiçbir mümin, duasının kabulünden mahrum kalmadı.”

İbn Abbas (r.a.) der ki: “Allah’a yemin olsun, Ali (r.a.) beş veya yedi cuma geçtikten sonra tekrar Resûlullah’a (s.a.s.) gelerek, ‘Ey Allah’ın Resûlü! Önceleri dört beş âyet ancak öğrenebiliyordum. Kendi kendime okuyunca onları da unutuyordum. Bugün ise, artık 40 kadar âyet öğrenebiliyorum ve onları kendi kendime okuyunca Kitabullah sanki gözümün önünde duruyor gibi oluyor. Eskiden hadisi dinliyordum da arkadan tekrar etmek istediğimde aklımdan çıkıp gidiyordu. Bugün hadis dinleyip sonra istediğimde bir başkasına ondan tek bir harfi kaçırmadan anlatabiliyorum.’ Resûlullah (s.a.s.) bu söz üzerine Hz. Ali’ye, (r.a.) ‘Ey Ebu’l-Hasan! Kâbe’nin Rabbine yemin olsun sen müminsin!’ dedi.” (Tirmizî, Deavât, 131)

 Bunların yanı sıra, Kur'an-ı Kerim okumak başlı başına hafızayı güçlendiren bir aktivitedir. Özellikle Fatiha, Ayetel Kürsi, Vakıa, Bakara, Nas, Felak, İhlas, Kafirun, İnşirah, Fetih ve Maun surelerinin okunması tavsiye edilmektedir.

Unutmamak gerekir ki dua ederken samimi bir kalp ile Allah'a yönelmek ve O'ndan yardım dilemek önemlidir. Duaların yanı sıra sağlıklı beslenme, düzenli uyku ve zihinsel egzersizler de hafızanın güçlenmesine yardımcı olacaktır.