Kürtçe kelime avcıları Mardin’de buluştu: Unutulan kelimelere yeniden hayat veriliyor

Kürtçe’nin unutulmaya yüz tutmuş kelimelerini gün yüzüne çıkarmak isteyen gönüllüler, Mardin’de bir araya gelerek kültürel mirasa sahip çıkıyor.

Kürtçenin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan kelimelerini gün yüzüne çıkarmak amacıyla çalışmalar yürüten Paris Kürt Enstitüsü Kurmanci Grubu, 72. toplantısını Mardin’in Kızıltepe (Qoser) ilçesinde gerçekleştirdi.

1987 yılından bu yana yılda iki kez farklı şehir ve ilçelerde bir araya gelen grup, Kürt dilinin zenginliğini korumak ve gelecek kuşaklara aktarmak için çalışmalarını aralıksız sürdürüyor.

Bu yılki toplantıda grubun merhum üyelerinden Kızıltepeli Kürt siyasetçi Hamit Kılıçdarslan da unutulmadı.

Grubun tamamı dilbilimcilerden oluşuyor. Her biri, Kürtçede unutulmaya yüz tutmuş kelimeleri bulup yeniden yaşatmaya çalışan birer "yaşayan sözlük" olarak tanımlanıyor.

“Sözcüklerin canlanmasının önünü açıyoruz”

Kurmanci Grubu üyesi Mustafa Aydoğan, toplantının amacını şöyle özetledi:

“Çalışmalarımızda Kürtçenin farklı lehçelerini esas alıyoruz. Eski şarkılardan, klasik metinlerden ya da halk arasında artık kullanılmayan kelimeleri derleyip çevirilerini yapıyoruz. Toplumda yeniden kullanılmaları için bu kelimelere alan açıyoruz.”

Toplantıda her katılımcı kendi yöresinden derlediği örneklerle katkı sundu.

Bu isimlerden biri de grubun en genç üyesi olan ve Elazığ bölgesinden toplantıya katılan öğretmen İklim Oral’dı.

Oral, yöresinde “kar” kelimesinin “çalışmak” anlamında kullanıldığını, “iyi” kelimesinin ise sadece nitelendirme değil, aynı zamanda bir işin başarıyla tamamlandığını ifade ettiğini söyledi.

“Her kelime bir bölgenin hafızasıdır”

Etkinliğe sadece Türkiye’den değil, Kürdistan Bölgesi, Rojava ve Kafkasya’dan da katılım oldu.

Rojava’nın Kamışlo kentinden gelen dilbilimci Salam Numan, "Çalışmalarımızın amacı, farklı bölgelerde kullanılan kelimelerin unutulmamasını sağlamak. Bu toplantılar, bu mirası yaşatmanın bir yolu" dedi.

Zaho’dan katılan Rênas Avdar ise kendi bölgesine ait lehçeler üzerine çalıştığını belirtti.

Avdar, “Zaho bölgesindeki aşiretlerin konuştuğu lehçeleri kayıt altına alıyor ve belgelerle zenginleştiriyoruz” dedi.

Çevrim içi katılım imkânının da sunulduğu toplantıya, çeşitli nedenlerle fiziksel olarak gelemeyen grup üyeleri internet üzerinden bağlandı.

Kurmanci Grubu, bugüne kadar Erbil’den Van’a, Doğubayazıt’tan Diyarbakır’a kadar birçok şehirde buluştu. Bir sonraki toplantının Serhat bölgesinde bir şehirde yapılması planlanıyor.