Mardin'de Su Krizi Derinleşiyor! Su çıkarmak petrol çıkarmaktan daha zorlaştı!

Konya Ovası’nda yıllardır yaşanan obruk tehlikesi, şimdi Mardin Ovasında da kendini göstermeye başladı. Uzmanlar, Mardin Ovası’nda 800 metreyi aşan derinliklerde dahi suya ulaşılamadığını belirterek, bölgede obrukların kaçınılmaz hale geldiği uyarısında bulunuyor.

Mardin Ovası’nda Su Krizi Derinleşiyor! Obruk Tehlikesi Kapıda

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Mardin İl Koordinasyon Kurulu Su ve Ekoloji Komisyonu tarafından hazırlanan 2025 Yılı Su Raporu’na katkı sunan Prof. Dr. Yusuf Doğan ve Prof. Dr. Mehmet Ali Çullu, Mardin’de aşırı su tüketimi ve bilinçsiz tarımsal sulamanın ciddi bir kriz noktasına ulaştığını vurguladı. Uzmanlara göre, mevcut gidişat durdurulmazsa hem tarım arazileri verimsizleşecek hem de bölge ciddi ekolojik ve ekonomik risklerle karşı karşıya kalacak.

Kızıltepe Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yusuf Doğan, Artuklu ilçesine bağlı Yaylı Mahallesi’nde 800 metreyi aşan derinliklerde dahi su bulunamadığını belirtti. Doğan, “Mevcut su kaynakları her geçen gün azalıyor. Bunun temelinde ise kuraklık yatıyor. Yağışlar yetersiz olduğu için meteorolojik bir kuraklık söz konusu. Mardin’de 7 bine yakın kuyu bulunuyor. Ova kesiminde suya ancak 450-700 metre derinlikte ulaşılabiliyor. 2010 yılında kuyu derinlikleri 100-150 metreydi, şimdi bu rakam 7 kat arttı. Salma sulama yöntemi hem toprağın yapısını bozuyor hem de su tüketimini üç kat artırıyor. Obruklar kaçınılmaz hale geliyor,” dedi.

Doğan, Mardin Ovası’ndaki durumun Konya Ovası’na benzerlik gösterdiğini belirterek, “Konya Ovası’nda obruk sayısı 3 binin üzerinde. Bilinçsiz sulama devam ederse Mardin Ovası’nda da obruklar kaçınılmaz olur. Artan kuyu derinlikleri ve azalan su varlıkları, toprakta tuzlanmaya ve yüksek enerji tüketimine yol açıyor. Mevcut suyu ekonomik ve israf etmeden, basınçlı sulama sistemleriyle kullanmalıyız,” ifadelerini kullandı.

Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Ali Çullu ise, yer altı su seviyesinin her yıl daha da derine indiğini ve bunun hem çiftçiye hem de ülke ekonomisine ek maliyet getirdiğini vurguladı. Çullu, “Yer altı su kaynaklarının derinlere inmesiyle birlikte, suyun yukarıya taşınması için daha fazla elektrik enerjisi gerekiyor. 2025’in ilk aylarında yağış yetersizdi, çiftçi daha fazla su kullandı, bu da elektrik tüketimini artırdı. Suyu doğru kullanmıyoruz. Gece sulaması ile dijital ve akıllı sulama sistemleri yüzde 30’a kadar su tasarrufu sağlıyor. Bu sistemlerin yaygınlaştırılması şart,” dedi.

100 dönümlük bir mısır tarlasını 800 metreden su çekerek sulamak isteyen bir çiftçi, sezon boyunca yaklaşık 850 bin TL elektrik faturasıyla karşılaşıyor. Aynı tarlada su 100 metreden çekilse bu tutar 400 bin TL’ye düşüyor; sulama kanalından cazibeli su alınabilse elektrik maliyeti sıfırlanıyor. Kaçak elektrik kullanımı ise enerji tüketimini yaklaşık 9 kat artırarak 7,5 milyon TL’ye kadar çıkarabiliyor. Dicle Elektrik, Mardin genelinde büyük bölümü kaçak olan yaklaşık 7 bin sulama kuyusu bulunduğunu, bunun hem elektrik şebekesine hem de su kaynaklarına ağır bir yük getirdiğini açıkladı.

Tarımsal sulamada sürdürülebilirliği sağlamak için Dicle Elektrik ve bölgedeki üniversiteler, yer altı suyu ve enerji tüketimi analizlerini sürdürüyor. Yetkililer, sulama kanallarının bir an önce devreye alınmasının, modern sulama yöntemlerinin çiftçilere öğretilmesinin ve kaçak elektrik kullanımının önlenmesinin kritik önemde olduğunu vurguluyor. Aksi halde hem su kaynakları hem de çiftçilerin ekonomik gücü hızla tükenecek.