Hallac-ı Mansur kimdir? Hallac-ı Mansur kitapları ve sözleri
Spiritüalist yazar ve mistik şâir Hallac-ı Mansur hayatı araştırılıyor. Peki Hallac-ı Mansur kimdir? Hallac-ı Mansur aslen nerelidir? Hallac-ı Mansur ne zaman, nerede doğdu? Hallac-ı Mansur hayatta mı? İşte Hallac-ı Mansur hayatı... Hallac-ı Mansur yaşıyor mu? Hallac-ı Mansur ne zaman, nerede öldü?
Tam / Gerçek Adı: Mansûr el-Hallâc
Doğum Tarihi: Ağustos 858
Doğum Yeri: Tûr
Ölüm Tarihi: 26 Mart 922
Ölüm Yeri: Bağdat
Hallac-ı Mansur kimdir?
Hallâc-ı Mansûr veya Mansûr el-Hallâc (Farsça: منصور حلاج Mansūr-e Ḥallāj; tam ismi Abū al-Muġīṭ Husayn Manṣūr al-Ḥallāğ) (d. Ağustos 858, Tûr – ö. 26 Mart 922, Bağdat) (Hicri d. 244 AH – ö. 309 AH) Zındıklıkla suçlanması ve uzun süren bir soruşturma neticesinde Abbâsî Halifesi Muktedir Bi’llâh'ın emriyle idam edilmesiyle meşhûr olan spiritüalist yazar ve mistik şâir.
Hayatı
Asıl adı "Ebû’l Moğıt Huseyn bin Mansûr bin Mehemmed Beyzâvvî" idi. Hallâc lakâbı daha sonradan mesleği hallaç olduğundan verilmiştir.
Tahirîler devrî İran'ının günümüz Güney Horasan Eyaleti'ne bağlı Nehbendan şehristanı'nın Meyghan Kırsalı'ndaki "Tûr" köyünde dünyaya geldi. Hallâc-ı Mansûr’un dedesi de Beyazid Bistâmî'nin ki gibi bir Zerdüşt idi. Babası ailesiyle Dicle yakınlarına, Araplar tarafından kurulmuş bir yerleşim bölgesi olan Vasıt'a taşındı. Mansûr on iki yaşında burada hafız oldu.
Eğitimi
Önceleri kısa bir süreliğine sûfî azîzlerinden Beyazid Bistâmî’nin de mürşidî olan Zû’l-Nûn el-Mısrî’nin öğrencisi Sahl al-Tustarî’nin müridi olur. Daha sonra ise Emr el-Mekkî ile [[ · Cûneyd-î Bağdâdî’nin talebesi olur. Fakat, hocalarıyla fikir ayrılığına düştüğü için onlardan ayrılır.
Öğretisi ve fikirleri
Hallâc'ın Allah'ta eriyip yok olmak anlamında söylediği "En-el Hak", yani "Ben Hakk'ım" (انا الحقّ , En el-Hakk) sözü bahane edilerek 912 yılında tutuklandı.
"Fî" ve "An" (O’nda ve O’ndan)
Hallâc’ın savunduğu Tâsîn tevhîd akîdesinin özü olan "Fî" ve "An" kavramı Vahdet-i Vücud’daki "Her şey Allah’tır" akîdesinden farklı olup, "Her şey Allah’tadır ve her şey Allah’tandır" anlamına gelmektedir.
Katli
Kendisine yöneltilen itham, sarfettiği cümlenin içerisinde geçen ve Allah’ın 99 sıfatından bir tanesi olan "Hak" sözcüğü idi. Tasavvufî anlamda mecazen kullandığı bu kelime ile neyi ifade ettiği devrin uleması tarafından aşikar olarak bilinmesine rağmen, katı görüşlü Müslümanları şoka uğratan diğer radikal görüşleriyle de göze batan Hâllâc, siyâseten tehlikeli görüldüğünden ortadan kaldırılması için sarfettiği bu sözcük bahane edildi. Hakk Teâlâ'nın kendisinde tecelli ettiğini iddia etmekle suçlanarak uzun yıllar hapiste kaldı ve sonunda i'dama mahkum edildi. İ'dam cezası o devrin kurallarına göre el ve ayakların çaprazlama kesilmesi şeklinde tatbik edilmekteydi. Alenen işkence edilerek ve vucudundaki tüm derilerin kesilmesiyle (bir kuzunun kesiminden sonra postunun çıkarılması gibi), yarı canlı haça gerilip halka teşhir edildiğinin ertesi günü ölür.
Hallac-ı Mansur Kitapları - Eserleri
- Tavasin
- Ene'l Hak
- Göz Her Şeyi, Gönül İse İstediğini Görür
- Divan-ı Hiç
- Hallac'ı Mansur En - El Hakk Tavasin
- Sezgisel Deneyimler
Hallac-ı Mansur Alıntıları - Sözleri
- " Sana gerektiği gibi kulluk edemiyorum, seni zatına layık bir şekilde övmekten acizim! " (Hallac'ı Mansur En - El Hakk Tavasin)
- Düşmanın attığı taş değil, dostun attığı gül yaralar bizi. (Göz Her Şeyi, Gönül İse İstediğini Görür)
- Hikmet, oktur. İnanların yüreği ise hedef. Allah okçudur ve bu ok asla hata yapmaz. (Sezgisel Deneyimler)
- Hallac: Ben diyorum başka bir dünya var ve sadece 'Âşıkların' o dünyadan haberi var. O ve onun gibi düşünenler Aşk'ı basit ve şeytani bir duygu olarak algılıyor ve bu suçtan dolayı yargılanmamı istiyorlar. Onun gibiler dün de vardı, bugün de var, yarın da var olacak! Küller altında gizlenen aşk ateşini alevlendireceğim, çünkü Aşk ‘Enel Hakk'a zemin hazırlıyor. (Divan-ı Hiç)
- Sabır, acı bir şurubu yüzünü buruşturmadan içmektir, sabır bizi rızaya götürür. (Göz Her Şeyi, Gönül İse İstediğini Görür)
- Cehennemi mahşerde aramayın, onu kimsenin sizi anlamadığı yerde bulacaksınız! .... ~... (Hallac'ı Mansur En - El Hakk Tavasin)
- Allah , halkı dünyayla sınar, dünyayı terk eden, dünyaya sırtını çeviren. Kendi cennetinde yaşar. (Sezgisel Deneyimler)
- "Derin düşünme, umutsuz insanların yaptığı şeydir; dalgınlık, ilgisizlik ise korkup kaçan insanlara özgüdür." (Hallac'ı Mansur En - El Hakk Tavasin)
- Biz, modern çağın insanları! Özgür müyüz sence? Hangi ihtirasın kölesiyiz? Bitmez tükenmez arzuların, esiri miyiz yoksa? (Göz Her Şeyi, Gönül İse İstediğini Görür)
- Bütün alem nefsine köle olsa da sen hep zerrenin peşinde koş oğul. (Sezgisel Deneyimler)
- Eğer tüm yeryüzü mezar olsa Yine de kalbim Varoluşun genişliği kadar yayılırdı (Divan-ı Hiç)
- Şüphe etmeyen araştıramaz. Araştırma yapmayan algılayamaz. Algılayamayan kör ve cahildir. Gazali (Divan-ı Hiç)
- Hallac-ı Mansur'a sorarlar "Tevekkül*" nedir? Hallac-ı Mansur: "Yazgının altında yakılan ateştir." der. (Sezgisel Deneyimler)
- Katledin beni ki siz mücahit, ben şehit olayım. (Sezgisel Deneyimler)
- "Tüm zamanlar, onun zamanına kıyasla bir saat!" (Hallac'ı Mansur En - El Hakk Tavasin)
- Geldim, geldim... Ey sırrım, ey uzletim! Geldim, geldim, ey mana, maksudum! Haşa seni çağırdım. Değil, sen beni çağırdın. (Divan-ı Hiç)
- Ey Hallâc! Aşk nedir? "Üç gün beni izleyin, O zaman Aşkın ne olduğunu göreceksiniz." Birinci gün: Hallâc darağacına asılır. İkinci gün: Hallac yakılır, teni kül olur. Üçüncü gün: Külleri rüzgârla savrulur. - Ferîdüddin Attâr (Divan-ı Hiç)
- Aşk bizim ruh yordamımızdır; derinliğimiz, inceliğimizdir, serinliğimizdir. (Göz Her Şeyi, Gönül İse İstediğini Görür)
- Aşk, en sevdiğin için başka şeylerden vazgeçebilmektir. (Göz Her Şeyi, Gönül İse İstediğini Görür)
- Öze bak, idrak et ve sıra eriş Bilesin ki dağların ve ovaların ötesine uçabilesin. (Hallac'ı Mansur En - El Hakk Tavasin)
