Hetawî Kurd üzerine bir röportaj

Osmanlı dönemi Kürt basını hakkında yapılan kapsamlı akademik çalışma, Ahmet Alan tarafından beş yıllık uzun bir emeğin sonucunda yayınlandı. Bu eserin adı Hetawî Kurd.

Osmanlı dönemi Kürt basını hakkında yapılan kapsamlı akademik çalışma, Ahmet Alan tarafından beş yıllık uzun bir emeğin sonucunda yayınlandı. Bu eserin adı Hetawî Kurd.

Hetawî Kurd tam 106 yıl aradan sonra Ahmet Alan tarafından Arap harflerinden Latin harflerine çevrilmiş ve yeniden yorumlanmıştır.

Ahmet Alan’ın hazırladığı Hetawî Kurd eseri gerek Türkiye de gerekse dünyanın birçok ülkesinde araştırmacılar için önemli bir kaynak olma özelliğini taşımaktadır. Bizde 22 Nisan Kürt gazeteciler günü münasebetiyle Ahmet Alan ile bir röportaj yaptık.

 

Öncelikle kendinizden kısaca bahseder misiniz?

Mardin doğumluyum, lisans eğitimimi Ekonomi, yüksek lisansı Tarih ana bilim dalında yaptım. Yerel yönetimler, genel siyaset, turizm, kişisel gelişim, proje döngüsü, girişimcilik ve gayri menkul danışmanlığı alanlarda eğitimler aldım. 2004-2012 yılları arasında özel sektörün çeşitli alanlarında yöneticilik yaptım. Mardin Artuklu Üniversitesinde Tarih, Ekonomi, işletme Yönetimi, Turizm, Girişimcilik, İletişim ve Meslek Etiği gibi alanlarda dersler verdim.

 

Ne demek Hetawî Kurd kısaca anlatır mısınız?

Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde Kürt gazeteci ve aydınları birçok gazete ve dergi çıkarmışlardır. Bunlardan bir tanesi de Hetawî Kurd dergisidir. “Hetaw” soranice bir kelime olup “gün ışığı” anlamına gelmektedir. Kürmanci lehçesindeki karşılığı “tav”dır. Sanırım Hetawî Kurd’e “Kürt Güneşi” demek yerinde olacaktır.

 

Neden basın ya da neden Kürt basını?

Sizin de bildiğiniz gibi basın dünyada en önemli güç olarak kabul edilir. Geniş kitlelere ulaşmanın yegâne yolu basındır. Geçmişte yani Osmanlı döneminde Kürtler, basın alanında çok ciddi çalışmalar yapmışlardır. Fakat bu çalışmaların çok az bir kısmı günümüzde bilinmektedir. Anlayacağınız Kürt basını üzerine yapılan akademik çalışmalar çok sınırlı sayıdadır. Bizimde amacımız bu eserlerden Hetawî Kurd’u günümüz insanlarına, üniversite öğrencilerine, araştırmacılara ve ilgili herkesin istifade edebilecek şekilde transklibe etmek ve yorumlamaktı. Çok şükür üzün ve yorucu bir süreçten sonra Hetawî Kurd adlı kitabımız gençlerimizin, araştırmacılarımızın hizmetine sunulmuştur.

 

Hetawî Kurd adlı kitabı ne kadar sürede hazırladınız?

Dediğim gibi Hetawî Kurd akademik bir çalışmadır. Onun için çok özenli çalışmak gerekiyordu ve olabildiğince objektif yaklaşmak lazımdı. Faydalanılan orijinal kaynakların dili Arap harfleriyle yazılmış Osmanlıca, Kürtçe (Kürmanci ve Soranice), Farsça, Arapça olması hasebiyle ciddi zaman ve emek gerektiriyordu. Bu nedenle Hetawî Kurd adlı kitabımız basımla birlikte dört yıldan fazla sürmüştür.

Hetawî Kurd kitabınızda üzerinde durduğunuz temel konular nelerdir?

Hetawî Kurd, Osmanlı dönemi Kürt basının içinde önemli bir yere sahiptir. Karanlık bir dönemde ortaya çıkmış ve adeta etrafa ışık saçmıştır. Kitap o dönemde Kürt aydınlarının çıkartmış oldukları gazete ve dergiler hakkında bilgiler vermektedir. Ayrıca Hetawî Kurd bir aydın gözüyle Osmanlı Devleti’nin son döneminde Kürtlerin durumunu ortaya koymuş, onların eğitim, kültür, sosyal ve siyasi yaşamlarını, önemli şahsiyetlerini, dil ve edebiyatlarını irdelemiş ve tavsiyelerde bulunmuştur. Hetawî Kurd, Kürtlerin birlikte yaşadıkları diğer milletlerle olan ilişkilere de değinmiş ve bunlarla iyi ilişkiler içinde olduklarını, hiçbir zaman kimseye ihanet etmediklerini vurgulamıştır. Kısacası Hetawî Kurd, Kürt kimliğinin, Kürt kültürünün gelişmesine ve Kürtlerin uygar bir yaşam düzeyine ulaşmaları için mücadele vermiştir.

 

Son olarak eklemek istediğiniz bir şey var?

Kitapta da sürekli vurguladığım bir konu var. Eğitim eğitim eğitim. Özelikle gençlerin çok kitap okumaları, çok araştırma yapmaları ve sorumluluk almaları önemlidir. Ancak bu şekilde yeni dünya düzenine ayak uydurulur ve gelişmiş toplumlar seviyesine ulaşılabilir. Bu vesileyle 22 Nisan Kürt Gazeteciler gününü kutlar saygılar sunarım.

NEZİR GÜNEŞ