Aklın Türleri - Daniel C. Dennett Kitap özeti, konusu ve incelemesi

Aklın Türleri kimin eseri? Aklın Türleri kitabının yazarı kimdir? Aklın Türleri konusu ve anafikri nedir? Aklın Türleri kitabı ne anlatıyor? Aklın Türleri PDF indirme linki var mı? Aklın Türleri kitabının yazarı Daniel C. Dennett kimdir? İşte Aklın Türleri kitabı özeti, sözleri, yorumları ve incelemesi...

Kitap Künyesi

Yazar: Daniel C. Dennett

Çevirmen: Handan Balkara

Orijinal Adı: Kinds of Minds Toward an Understanding

Yayın Evi: Varlık Yayınları

İSBN: 9789754342062

Sayfa Sayısı: 191

Aklın Türleri Ne Anlatıyor? Konusu, Ana Fikri, Özeti

Felsefe, yapay zekâ ve nörobiyolojiden kaynaklanan fikirleri birleştiren Dennett, okuru bir araştırma gezisine çıkarıyor: Birisi, başka birinin aklından geçenleri gerçekten bilebilir mi? İnsan aklını, hayvanların, özellikle de karmaşık davranışlarda bulunabilenlerin aklından ayırt eden nedir? Bu tür hayvanlara dil yetisi verilse, bizimki kadar ince ayrıntıları farkedebilen bir zeka geliştirebilirler mi? İnsana özgü bir beceriyle, içinde yaşadıkları dünya hakkında kuramlar oluşturmayı başarabilirler mi? Robotlar duyu sistemleriyle donatılsa, düşünce hakkında düşünme becerisi de dahil olmak üzere, insan zihnine özgün nitelikleri sergileyebilirler mi? Hayvan yaşamının, sık sık yinelenen çevre koşullarına tepki verme becerisinden, çok daha etkili bir şekilde zorlukları yenmeye, ilk kez karşılaşılan durumlarda geçmiş deneyimlerden yararlanarak geleceği tahmin etmeye doğru adım adım nasıl ilerlediğini gösteren Dennett, bir dizi küçük ama devrim niteliğindeki aşamanın bizi o ilkel evreden, uzun vadeli amaçlar belirleyip gerçekleştirmeye getirdiğini savunuyor. Video kamerası "gözleri"yle, "içeride bir olduğu" izlenimi veren robotlardan söz ederken de, örümceklerin hiçbir şeyi umursamadan zarif desenli ağlarını ören minik robotlar olup olmadığını düşünmemizi isterken de, Dennett bizi esinlendiren, hatta tedirgin edici şeyleri düşünmeye iten soruları ustaca bulup çıkarıyor.

Aklın Türleri Alıntıları - Sözleri

• Yanlış algı­lama olasılığı olmayan hiçbir algılama yoktur.
• Uzak gelecekte, çok daha önemli araştırmalar için açık alanlar görüyorum. Psikoloji, gerekli olan her türlü zihinsel güç ve kapasitenin kademeli olarak elde edilmesiyle ilgili yeni bir temel üzerine kurulacak, insanoğlunun kökeni ve tarihi aydınlığa kavuşturulacak. Charles Darwin, The Origin o f Species (Türlerin Kökeni)
• Yönelmiş sistemler, tanımları gereği, davranışları yönelmişlik tavrından yola çıkarak tahmin edilebilen/açıklanabilen tüm varlıklardan ibarettir. Kendi kendini kopyalayan makromoleküller, bazıları diğerlerinden çok daha ilginç olan termostatlar, amipler, bitkiler, sıçanlar, yarasalar, insanlar ve satranç oyna­yan bilgisayarlar, yönelmiş sistemlerdir. Yönelmişlik tavrı, bir varlığın hareketlerini tahmin etmek için ona eyleyici muamelesi yapmayı öngördüğünden, onun zeki bir eyleyici olduğunu var­ saymak zorundayız, çünkü aptal bir eyleyici her türlü akılsızlığı yapabilir.
• .. kokuya dayalı imzalar kadim ve güçlüdür. Bizim türü­müzde, bunlar, başka binlerce mekanizma tarafından örtül­müştür, ama temeldeki konumları hâlâ fark edilebilir. Tüm çetrefilliğimize karşın, Marcel Proust’un ünlü sözlerindeki gibi, neden ve nasıl olduğunu anlamadan, kokular bizi harekete geçirir.
• Zihinsel içerikler, beyindeki özel bir bölmeye girerek değil, ayrıcalıklı ve gizemli bir ortama aktarılarak da değil, davranış kontrolüne egemen olmak için ve dolayısıyla uzun süre devam edecek etkilere kavuşmak için —ya da yanıltıcı bir ifadeyle söylersek, “belleğe girmek” için— diğer zihinsel içeriklere kar­şı girdikleri yarışları kazanarak bilinçli hale gelirler. Ve bizler konuşabildiğimiz için ve kendi kendimizle konuşmak en hükmedici etkinliklerimizden biri olduğu için, zihinsel bir içeriğin hükmedici hale gelmesinin en etkili yollarından biri, kontrolle­rin dil kullanan bölümlerini gütme konumuna geçmesidir. (..) olduğunuz şey tam olarak bedeninizin geliş­tirmiş olduğu bir sürü yeterlik arasındaki tüm bu rekabet et­kinliği organizasyonudur.
• Sadece ilk hamlelerinde şans yardım ettiği için birçoğu hayatta kalabilen basit Skinnerci yaratıkların tersine, Popperci yaratıklar, ilk hamlelerinin iyiliğini şansa bı­rakmayacak kadar kurnaz oldukları için hayatta kalırlar. Elbet­te kurnaz olmak da bir şanstır, ama sadece şanslı olmaktan da­ha iyidir.
• Beyinlerimizi kültürün birikim yığınlarıyla donatırken edin­diğimiz akıl araçlarından hiçbiri, elbette ki, sözcüklerden —ön­ce konuşulan, sonra yazılan sözcüklerden— daha önemli değil­dir. Uyarı sinyalleri ve işaretler basit yaratıkların dünya üzerin­deki seyirlerini nasıl kolaylaştırıyorsa, sözcükler de kavrayışı aynı şekilde (ve kat kat daha fazla) kolaylaştırarak bizi daha ze­ki kılarlar. Paylaşılabilen, eleştirilebilen, belgelenebilen ve farklı perspektiflerden görülebilen dev gibi bir taşınabilir ve anımsanabilir birikim olmadan, soyut ve çokboyutlu fikirler dünyasında seyretmek, tam anlamıyla olanaksızdır. Konuşma­nın ve yazmanın, yüz binlerce (ve belki milyonlarca) yılla bir­birinden ayrılan, tamamen farklı iki yenilik olduğunu ve her birinin kendine özgü farklı güç kümelerine sahip olduğunu anımsamak çok önemlidir.
• Ne düşündüğünü tartışmayan —ya da herhangi bir nedenle tartışamayan— birinin aklından geçenleri tahmin etmek çok zordur.
• Bu kişiliksiz, düşüncesiz, robotik ve akılsız küçük moleküler mekanizma parçaları, dünyadaki tüm eyleyiciliklerin, dolayısıyla anlamların, dolayısıyla da bilincin nihai temelini oluştururlar.
• Şimdiye kadar baktığımız her insan aklı, sadece doğal seçilimin değil, inanılmaz oranlarda kültürel tasarım yenilemelerinin de ürünüdür. Aklın tüm öğeleri ve bunların nasıl oluştuğu hakkında fikir sahibi olmayan birinin, aklı neden mucize gibi gördüğünü anlamak yeterince kolaydır. Her öğenin bazen milyarlarca yıl süren uzun bir tasarım tarihi vardır.

Aklın Türleri İncelemesi - Şahsi Yorumlar

Zihin Nedir? Evet Dennet Mikrofon sende.: Bir gün bir arkadaşım aradı ve Caner lütfen yardım et kuzenim de benim yolumdan gidecekmiş diye felsefe bölümünü kazandı ve benim bundan yeni haberim oldu dedi. Eee sadede gel dedim. Bu kitabı hocası final konusu olarak belirleyip 10 tane de soru vermiş 1 hafta içinde yetiştirmesi lazım dedi. Bana 5 gün ver dedim. Sevdiğim bir arkadaşımdı ve şanslıydı kitabı daha önce Dennet'in zihin deneylerini işlerken okumuştum. Lakin aklımda belli başlı şeyler kalmıştı. Kitabı okumam 1 günümü, anlamam 3 günümü aldı. Beşinci günün şafağında soruları cevapladım. Ve o arkadaşım beni evinde süper bir akşam yemeğine davet etti. Neden? Kuzeni dersi AA ile geçmiş. O gün bana nasıl okuduğumu ve yazdığımı sordu. Ben zaten o kitaptan öğreneceğimi öğrenmiştim o kitabı sadece pragma için okumuş ve hazır sorulara hazır cevapları yazdığımı söyledim. Gelelim esere... Yapıtın orijinal adı: "kinds of minds: toward an understanding of consciousness" Dennet burada bilinci merkeze alan bir zihin deneyi yapıyor. Zihin felsefesi ile haşır neşir olanlar bu olayı bilirler. Kitapta birkaç soru temele alınarak bunlara akıcı bir şekilde ucu açık cevaplar verilmeye çalışılıyor -zaten felsefe de bu değil mi cağnım diye içinden geçirenler sizi duyuyorum- 21. yüzyıla yakışır bir düşünce akışı var: Felsefe, genetik biyoloji, yapay zeka, robotik, nörobiyoloji vs. Temel birkaç soru şöyle: Birisi, başka birinin aklından geçenleri gerçekten bilebilir mi? botlar duyu sistemleriyle donatılsa, düşünce hakkında düşünme becerisi de dahil olmak üzere, insan zihnine özgün nitelikleri sergileyebilirler mi? yakan cinsten bir kitaptır. Bakmayın okumayı 1 günde bitirip 3 günde anladığıma. Onun öncesinde yaptığım ilk okumada 1 ay bu kitap ile yatar kalkar olmuştum. Eser 6 bölümden oluşuyor ve gerçekten okunmaya değer. (Caner the ℂahilBender)

Zihin nedir?akıl nedir?Akıl türleri nelerdir? Değişik canlılarda akıl türleri, beyin işleyişi,beynin biyolojisi,fizyolojisi nasıl? Bu konuda felsefi olarak açıklayan bir kitap. (Ayşe Okşan Üçgöz)

Ders kitabı olarak alıp oldukça beğenip tekrar okuduğum, eğlenceli bir kitap. Sıkılmıyorsunuz, örnekler oldukça ilgi çekici. (Sezgi)

Aklın Türleri PDF indirme linki var mı?

Daniel C. Dennett - Aklın Türleri kitabı için internette en çok yapılan aramalardan birisi de Aklın Türleri PDF linkidir. İnternette ücretli olarak satılan çoğu kitabın PDFleri bulunmaktadır. Ancak bu PDF'leri yasal olmayan yollarla indirmek ve kullanmak hem yasalara hem de ahlaka aykırıdır. Yayın evlerinin sitesinden PDF satılıyorsa indirebilirsiniz.

Kitabın Yazarı Daniel C. Dennett Kimdir?

Daniel Clement Dennett günümüz batı felsefesinin önemli felsefecilerinden biridir. 1942 Boston Massachusetts doğumludur. İlgilendiği konular: evrim teorisi, bilim felsefesi, zihin felsefesi, yapay zekâ, psikoloji felsefesi, bilişsel bilim ve bilinç. Şu anda Tufts Üniversitesi'nde Bilişsel Bilim Bölüm Başkanı'dır.

Daniel C. Dennett Kitapları - Eserleri

• Aklın Türleri
• Bilinç Açıklanıyor
• Darwin'in Tehlikeli Fikri
• Özgürlüğün Evrimi
• Sezgi Pompaları ve Diğer Düşünme Aletleri
• Özgürlük Alanı
• Freedom Evolves

Daniel C. Dennett Alıntıları - Sözleri

• Halüsinasyonların uzun süreli duyusal yoksunluğun normal sonucu olduğu bilinir. (Bilinç Açıklanıyor)
• Sadece ilk hamlelerinde şans yardım ettiği için birçoğu hayatta kalabilen basit Skinnerci yaratıkların tersine, Popperci yaratıklar, ilk hamlelerinin iyiliğini şansa bı­rakmayacak kadar kurnaz oldukları için hayatta kalırlar. Elbet­te kurnaz olmak da bir şanstır, ama sadece şanslı olmaktan da­ha iyidir. (Aklın Türleri)
• Nasıl ki yalnızca ellerinizle pek marangozluk yapamazsanız yalnızca beyninizle de pek fazla düşünemezsiniz. Bo Dhalbom (Sezgi Pompaları ve Diğer Düşünme Aletleri)
• Bu gezegende yaşayan herkesin gelecekteki esenliği, çocuklarımızın eğitimine bağlıdır. (Darwin'in Tehlikeli Fikri)
• Bizler belki de bir anlamın var olduğunu düşünmek üzere belirlendik. (Özgürlüğün Evrimi)
• "Biz felsefeciler, birer hata uzmanıyızdır. ... Biz felsefeciler, yanıtlar şöyle dursun, doğru soruların bile neler olduğundan kimsenin emin olamayacağı şekilde her şeyi karıştırıp derinlemesine hatalı hale getirmenin mümkün olan tüm yolları üzerine uzmanlaşırız." (Sezgi Pompaları ve Diğer Düşünme Aletleri)
• Bilinçli zihin, sadece beyinden ibaret olamaz. (Bilinç Açıklanıyor)
• Yanlış algı­lama olasılığı olmayan hiçbir algılama yoktur. (Aklın Türleri)
• Açık ve dürüstçe söylemek gerekirse, bu gezegen üzerindeki yaşam çeşitliliğinin bir evrim sürecinin sonunda ortaya çıktığını görememek, içinde yaşayan her dört insandan üçünün okuma yazma bildiği bir dünyada affı mümkün olmayan bir cehalettir. (Darwin'in Tehlikeli Fikri)
• Bir özgür irademiz bile yok mu?" "Yine şu halk psikolojisi" diye yanıtladı Palmquist. "Güzel bir hayal. Belki de gerekli bir hayal; öyle ki, bilincinin belirli bir kıs­mı kendisinden ayrı duruyor, kendi performansını denetliyor ve değerlendiriyor. Fakat beyin, şefi olmayan bir senfoni orkestrası­ dır. Şu anda, diğer enstrümanlar farklı bir kreşendoyla tırmanır­ken kendini meraklı bir gösterişle inceleyen bir obua ya da piko­loyu duyuyoruz. Geriye kalan, nihayetinde vücudundan sorumlu olan fakat tanım gereği kendinden sorumlu olmayan, kulakları­nızın arasındaki dirsek makarna mayalayan elektrokimyasal yı­ğını içinde rekabet halindeki ıslak paralel işlemcilerin oldukça karmaşık dengesidir." (Özgürlük Alanı)
• İnanç özgürlüğünü savunuruz, ama sadece bir yere kadar. Sizin dininiz köleliğin veya kadınlara işkence etmenin veya çocuk öldürmenin savunuculuğunu yapıyorsa ya da dine hakaret etti diye Salman Rüşdi’nin kellesine ödül koyuyorsa, o zaman dininiz saygı duyulması mümkün olmayan özelliklere sahiptir. (Darwin'in Tehlikeli Fikri)
• Beyinlerimizi kültürün birikim yığınlarıyla donatırken edin­diğimiz akıl araçlarından hiçbiri, elbette ki, sözcüklerden —ön­ce konuşulan, sonra yazılan sözcüklerden— daha önemli değil­dir. Uyarı sinyalleri ve işaretler basit yaratıkların dünya üzerin­deki seyirlerini nasıl kolaylaştırıyorsa, sözcükler de kavrayışı aynı şekilde (ve kat kat daha fazla) kolaylaştırarak bizi daha ze­ki kılarlar. Paylaşılabilen, eleştirilebilen, belgelenebilen ve farklı perspektiflerden görülebilen dev gibi bir taşınabilir ve anımsanabilir birikim olmadan, soyut ve çokboyutlu fikirler dünyasında seyretmek, tam anlamıyla olanaksızdır. Konuşma­nın ve yazmanın, yüz binlerce (ve belki milyonlarca) yılla bir­birinden ayrılan, tamamen farklı iki yenilik olduğunu ve her birinin kendine özgü farklı güç kümelerine sahip olduğunu anımsamak çok önemlidir. (Aklın Türleri)
• Düşünceler başarısızlığa uğradığında, kelimeler çok işimize yarar. (Darwin'in Tehlikeli Fikri)
• Eğer özgür iradeye sahip olmanın bir önemi varsa, bu, özgür iradeye sahip olmamak korkunç bir şey ve ona sahip oluşumuzdan şüphelenmek için iyi nedenlerimiz olabileceği için böyledir. Peki, neyden korkuyoruz? Özgür iradeye sahip olmamaktan korkuyoruz. Ama tam olarak neyden korkuyoruz? Ve niçin? Özgür iradeden mahrumiyet manzarası karşısında ürken herhangi biri bu dehşet durumun neye benzediği hakkında bir miktar ipucuna sahip olmak zorundadır. Gerçekten de bu mevzuya ilişkin literatürde bir dizi anolojiye rastlamak mümkündür: Özgür iradeye sahip olmamak o ya da bu biçimde hapiste olmaya veya hipnotize olmaya veya felç olmaya veya bir kukla olmaya veya (bu liste uzar gider) benzer. (Özgürlük Alanı)
• Yaşamlarımızdaki olaylarla ilişkilendirdiğimiz acıların ve zevklerin çoğu, nihayetinde, ummaya ve anımsamaya bağlıdır. (Bilinç Açıklanıyor)
• Yönelmiş sistemler, tanımları gereği, davranışları yönelmişlik tavrından yola çıkarak tahmin edilebilen/açıklanabilen tüm varlıklardan ibarettir. Kendi kendini kopyalayan makromoleküller, bazıları diğerlerinden çok daha ilginç olan termostatlar, amipler, bitkiler, sıçanlar, yarasalar, insanlar ve satranç oyna­yan bilgisayarlar, yönelmiş sistemlerdir. Yönelmişlik tavrı, bir varlığın hareketlerini tahmin etmek için ona eyleyici muamelesi yapmayı öngördüğünden, onun zeki bir eyleyici olduğunu var­ saymak zorundayız, çünkü aptal bir eyleyici her türlü akılsızlığı yapabilir. (Aklın Türleri)
• Bilinç akımında yüzen şeyler (…) aslında bizim onlar olduğunu düşündüğümüz şeyler değiller. Gerçekte çok farklılar, aslında onlar için yeni sözcükler bulmamız gerekiyor. (Bilinç Açıklanıyor)
• "Bir hata yaptığınızda bunu inkâr edip sırtınızı dönmektense kendi hatalarınızın duayeni olmalı, onları birer sanat eseri gibi kafanızın içinde evirip çevirmelisiniz..." (Sezgi Pompaları ve Diğer Düşünme Aletleri)
• Zihinsel içerikler, beyindeki özel bir bölmeye girerek değil, ayrıcalıklı ve gizemli bir ortama aktarılarak da değil, davranış kontrolüne egemen olmak için ve dolayısıyla uzun süre devam edecek etkilere kavuşmak için —ya da yanıltıcı bir ifadeyle söylersek, “belleğe girmek” için— diğer zihinsel içeriklere kar­şı girdikleri yarışları kazanarak bilinçli hale gelirler. Ve bizler konuşabildiğimiz için ve kendi kendimizle konuşmak en hükmedici etkinliklerimizden biri olduğu için, zihinsel bir içeriğin hükmedici hale gelmesinin en etkili yollarından biri, kontrolle­rin dil kullanan bölümlerini gütme konumuna geçmesidir. (..) olduğunuz şey tam olarak bedeninizin geliş­tirmiş olduğu bir sürü yeterlik arasındaki tüm bu rekabet et­kinliği organizasyonudur. (Aklın Türleri)
• Fakat sen daha büyük ve daha zararlı bir yanılsamanın içindesin. Kontrol yanılsaması. (Özgürlüğün Evrimi)