Felsefeye Giriş - Ahmet Cevizci Kitap özeti, konusu ve incelemesi

Felsefeye Giriş kimin eseri? Felsefeye Giriş kitabının yazarı kimdir? Felsefeye Giriş konusu ve anafikri nedir? Felsefeye Giriş kitabı ne anlatıyor? Felsefeye Giriş PDF indirme linki var mı? Felsefeye Giriş kitabının yazarı Ahmet Cevizci kimdir? İşte Felsefeye Giriş kitabı özeti, sözleri, yorumları ve incelemesi...

Kitap Künyesi

Yazar: Ahmet Cevizci

Yayın Evi: Say Yayınları

İSBN: 9786050201741

Sayfa Sayısı: 408

Felsefeye Giriş Ne Anlatıyor? Konusu, Ana Fikri, Özeti

"Felsefe, ister akademide doğrudan eğitimi alınsın, isterse insanın kişisel okuma ve araştırmalarıyla hayatına bir şekilde dahil ettiği bir disiplin ve düşünme alanı olsun, kişinin hayatına her yönden olumlu katkılar yapmaya aday bir kültür öğesi ya da düşünme faaliyetini ifade eder. Kişi ister hekim, ister mühendis, ister öğretmen ya da ister hukukçu olsun, kısacası hangi mesleği icra ederse etsin, gerek yaptığı işi anlamlandırıp layıkıyla yapmada, gerekse bir bütün olarak hayatını anlamlandırma noktasında felsefeye ihtiyaç duyar. Günümüzün giderek karmaşıklaşan ve zorlaşan hayatını anlamlandırma, daha sorumlu ve ilkeli bir birey olarak yaşama noktasında, öyle sanılır ki felsefeye daha çok ihtiyaç duyulmaktadır."

Ahmet Cevizci

Referans Kitaplar dizisinin yedinci kitabı olan Felsefeye Giriş, farklı felsefe tasavvurları ve tanımlarından yola çıkarak felsefenin alt dallarını oluşturan metafizik, din felsefesi, epistemoloji, bilim felsefesi, etik, siyaset felsefesi, estetik ve eğitim felsefesi üzerine özlü, ama aynı zamanda derinlikli inceleme ve tartışmalara yer veriyor.

Felsefeye Giriş Alıntıları - Sözleri

• Bilinç her veriyi nesne olarak ortaya koyduğu, onu aştığı veya hiçliğe dönüştürdüğü için, bilinçli var olan olarak insan varlığın tam karşıtıdır.
• Öbür dünyayı kimse görmemiştir. İlahi adaletin öbür dünyada gerçekleşmeyeceğini kim iddia edebilir?
• Gerçek mutluluk, insan aklının maddenin egemenliğinden kurtularak, varlığa ilişkin bilgiyle ve ilahî hakikatle aydınlanmasıdır.
• Fakat Tanrı hem güçlü ve hem de kötülüğü ortadan kaldırmak niyetinde olan yetkin bir varlık ise, nasıl oluyor da bunca kötülük varolabiliyor?
• Bir insanın istekleri ile arasındaki en büyük engel, çoğu zaman kendi içinde büyüttüğü korkulardır. Kendi içinde büyüttüğü engellerdir. İnsan bunu aşarsa, istediği her şeye erişebilir.
• Soruşturulmayan, üzerinde düşünülmeyen bir hayat, yaşanmaya değmez. İnsan, kendi hayatını inceleme kabiliyetidir. Bu olmaksızın o, hiçtir.
• Feyerabend'a göre, bilimin temel işlevi insanı özgürleştirmektir. Yani bilim, insanın neden sonuç ilişkileri üzerinde düşünmesini sağlayarak, ona eleştirel bir zihniyet kazandırır; böylelikle onu özgürleştirir.Çoğulcu bilim görüşü bilimin bu fonksiyonunu artık yerine getiremediğini öne sürer. Bilim, söz konusu yaklaşım açısından çağımızda en katı, en dogmatik din hâline gelmiştir. Çünkü insanlık, bugün bilim ve teknolojiye tapmaktadır. Günümüzde teknoloji olmadan yaşayamıyoruz. Çoğulcu bilim anlayışı açısından bu, gerçek bir kölelik durumudur.
• "Evet dostlarım, ben terzimi severim. Çünkü terzime her gittiğimde, o benim ölçümü yeniden alır. Ama ötekiler öyle değildir. Benim hakkımda bir kez karar verirler; ölünceye kadar da beni hep aynı kalıpla ve aynı gözlerle görürler."
• Pek çoğumuz kendimizi ve hayatlarımızı sorgulamadan, bize sunulan reçetelerin rehberliğiyle gölgeler dünyasında yaşıyoruz. Hemen hepimiz hayata, dünyaya ve topluma falanca ideolojinin, şu ya da bu köşe yazarının gözlüğü ve perspektifinden bakıyoruz. Verilen haberlerin, aktarılan yorumların, atılan sloganların doğruluklarından şüphe etmek aklımızdan dahi geçmiyor; Platon'un mahkumları gibi, sanal dünyaların yanılsamalarının gerçek olduğunu kabul ediyoruz.
• “Tanrı'yı nesnel olarak kavrayabilseydim eğer, inancım olmazdı; O'nu nesnel olarak kavrayamadığım için imanım var” diyen Kirkegaard için, tarihsel yakınlaşma veya bilimsel kavrayışın sonuçlarına bağlı olan bir inanç gerçek bir iman olamaz; aynı şekilde, varoluşuna sadece felsefi argüman temeli üzerinden karar verilen ve dolayısıyla, kendisine “kayıtsızca” inanılan bir şey de Tanrı değildir.
• Bilgi güçtür. (Francis Bacon)
• İnsanın kendini özgürce yaratabilmesi için, Tanrı'dan vazgeçilmesi gerekir.
• İnsanlar, cihazlarının aksesuarları gibi davranıyorlar
• İşte felsefeye düşen, bu sorgulanmamış kabul ya da varsayımları eleştiri süzgecinden geçirmek, onları apaçık hale getirmektir. Felsefe öte yandan sorgulamaya, eleştirel tartışmaya dayalı bir etkinlik olduğu için onda hiçbir önkabul, doğru kabul edilmiş hiçbir hipotez bulunmaz.
• Tanrı'nın varlığı ya da yokluğu ile ilgili olarak bir karara varmaktan veya seçimde bulunmaktan kaçınmak, böylesi önemli bir seçim karşısında kayıtsız kalmak inanmamayı seçmemek anlamına gelir.

Felsefeye Giriş İncelemesi - Şahsi Yorumlar

Bilal Günaydın Felsefeye Giriş Yapıyor: Öncelikle bana felsefe öğrenme yolunda öncülük eden ve çok sık danıştığım, öneriler aldığım Desss ‘ ya teşekkür ederek başlamak istiyorum. Gerçekten bana çok yardımcı oldu, oluyor, onu yıldırıp kaçırmazsam olmaya devam edecek isterse inşallah :) Neyse yine klasik girişimi yapayım. Yazarın okuduğum ilk kitabıydı. Benim de DİREKT olarak okuduğum ilk Felsefe kitabı oldu. Daha önce kıyısından köşesinden felsefe içeren roman benzeri kitaplar okumuştum. Sigmund Freud’u da okudum ama çok yanlış zamanda okuduğum için 2 kitabından da bir şey anlamayıp, ileride tekrar oku diye kendime not düştüm. Onları saymazsak direkt felsefe ve temelleri olarak bu kitabı okudum diyebilirim. Kitabın diline gelirsem bu kitap başlangıç için oldukça ideal gibi görünüyor. Ancak dünya toz bulutuydu diyerek olabilecek en düşük seviyeden anlattığını düşünüyorsanız bunun böyle olmadığını rahatlıkla söyleyebilirim. Beynimiz bir bilgiyi öğrendiğinde eğer o bilginin depolama merkezlerimizde herhangi bir alt yapısı yoksa yeni öğrenilen bilginin kalıcı hafızamızda durması, ha deyince oradan çağırmamız gerçekten zor. Benim gibi pek felsefe okumamış biriyseniz bu kitabı okurken biraz zorlanacaksınızdır. Bilmediğiniz çokça kelime olacak, anlamadığınız çokça yer olacak. Bilen birilerine danışın. Araştırarak, örneklendirerek ilerleyin. Aksi takdirde sayfalar arasında kaybolursunuz. Benim uğraş verdiğim halde birçok sayfada kaybolduğum oldu. Çünkü yukarıda da bahsettiğim gibi o yeni bilgi için bir alt yapım yoktu. Okudukça kalıcı hale geleceğinden eminim. Öncesinde bir şeyi belirtmem gerekiyor. Daha önce hiç direkt olarak Felsefe kitabı incelemedim. Yani kafaya çıkıyorum ama gol de olmayabilir. Ayrıca belirtmem gerekiyor ki ben istediğime, bel altı benzeri yorumlar yapmadan istediğim şekilde sallarım. Çünkü benim gonderi/76430587 var. Eğer beni çok kötü eleştirirseniz 155’i ararun :D Neyse biraz da kitabın içeriğinden bahsetmek istiyorum. Felsefe nedir? Yazarın kitabın ilk sayfalarında yer alan çok güzel bir tanımı var. gonderi/80668455 Yazar diyor ki felsefeyi çok iyi ya da çok kötü bilseniz dahi felsefenin tanımını yapmak oldukça zordur. Felsefe deyince benim aklıma sorgulamak geliyor. Soru sormak geliyor. Belki avcı toplayıcı atalarımız sadece hayatta kalmakla yetinirken, Homo – Sapiens dediğimiz son atamız öyle değildi. Yazının bulunması ve kullanılmasının Sümerlilerde olduğunu biliyoruz. (Henüz aksi bir kanıt yok) Oradaki metinlerde bile gençlere nasihat adı altında ahlak felsefesinden bahseden tabletler var. gonderi/46015578 Oradaki “Alçakgönüllü ol, gözetmenine ondan çekindiğini göster. Korktuğunu belli edersen senden hoşnut kalır.” İfadesi bile bir çeşit yararcı felsefeden bahsediyor. Elbette oradaki fırça atan dayının derdi o değil ama istemeden de olsa bu da felsefenin konusu, kapsamına giriyor :D Felsefenin tarihi bilinen ilk felsefeci olan Thales (M.Ö 6.yüzyıl)’e dayanır. Thales, felsefenin Metafizik dalıyla ilgilenirken güneş tahmini yaparak meşhur olmuştur. https://tr.wikipedia.org/wiki/Thales Eminim ilk felsefeciler karşıki dağları kim yarattı kardeşim, yav bu güneş nasıl doğuyor, nasıl batıyor, kim hareket ettiriyor bunu, ben kimim, niye varım diye sorular sormaya başlamışlardır. Gerçekten de felsefe okuma isteğim bu tip soruların cevabıyla ilgiliydi. Din felsefesi öğrenmek istiyorum. Yolumun da ilk olarak felsefe öğrenmekten geçtiği için bu kitabı okudum. Felsefeyi, hayatın anlamını ararken, doğaüstü şeyleri kurcalarken onun alt dalı olan Metafiziği kurcalarken, bilimin gözlemlenirken kullandığı teknikler, ahlakın Teistlere ve Ateistlere vb bir çok kişiye, düşünce yapısına göre şekil alması, onların bakış açılarını deneyimlemek için öğrenmek istiyorum. Örneğin kitapta dikkatimi çeken bilim felsefecilerinden bir tanesi olan “Karl Popper” mükemmel sorgulamalar yapıyor. Bilim, bir buluşu, teoriyi birçok kanıtlama tekniği kullanarak olumlu ya da olumsuz anlamda sonuçlandırıyor. Örneğin binlerce deney yapıyor ve atıyorum %99’u aynı sonucu veriyorsa bu teori, ya da buluş kanıtlanıyor. Karl Popper ise bunun yanlışlanabilir olmasının önüne geçeceğini onu mutlak olarak doğru kabul edeceğini savunuyor ve yöntem olarak yanlışlanmayı kullanmayı öneriyor. Yanlışlanmaktan kastı yapılacak deneylerin doğru sonuçlarını aramak yerine direkt olarak yanlış sonuçlarına odaklanılmasıdır. 100 tane doğrulama deneyi yapmaya çalışırken 10 tane yanlış sonucu verecek deney yapmanın daha doğru ve hızlıca sonuca gideceğini savunuyor. Bir diğer bilim felsefecisi olan Paul Feyerabend da benim dikkatimi çekenler arasındaydı. Paul Feyrabend, bilimin ne devletlerin ne şirketlerin elinde olmaması, özerk bir kuruluş olarak insanlığa hizmet etmesi gerektiğini savunan bir adam. Ona göre Bilim istediği hükümeti başta tutar, istediği adamı zengin eder, istediği her şeyi yapacak kudrete sahiptir. Bilimin faydalarının yanında da görmezden gelinmemesi gereken durumlarından bazıları bilimin dinin yerini aldığını ve gonderi/81174124 bu alıntıda da ifade ettiği gibi yatak odalarımıza kadar girdiğidir. Gerçekten Bilim insanları teknoloji sayesinde yatak odalarımıza kadar girmişler midir? Ya da teknoloji sayesinde hükümetler bizi istedikleri gibi “güvenlik” adı altında kontrol ediyorlar mıdır? Bilim yapıyoruz diyerek kötülere, güce hizmet eden bilim için itirazı olan çok kişi var mıdır? Gerçekten de bilim bizi sadece yararcı yönleriyle manipüle ederken arka planda kimler zengin oluyor, üzerimizde hangi toplumsal deneyler yapılıyor hangimiz biliyor? Bu bilimin felsefesinin nasıl olması gerektiğinden çok Paul Feyerabend’in de kitap ismi olan Bilimin Tiranlığına giden yol mudur? Bilim sorgulanabilir mi? Daha öncede bilim – din üzerine bir yazı yazmayı ve Paul Feyerabend gibi yatak odalarımıza kadar giren bilimin durumunu sorgulamayı planlıyordum. Paul Feyerabend ile tanışmam oldukça güzel bir rastlantı oldu. Kitaplarını okuduktan sonra bahsettiğim yazıyı yazarken oldukça fayda sağlayacağımı düşünüyorum. Özetlemek gerekirse ben bu kitaptan Teizm, Ateizm, Agnostizm, Sanat felsefesi, Bilim felsefesi, Etik, Ahlak Felsefesi, Metafizik, anlam arayışı vb kavram ve konular hakkında bilgi edinirken birçok felsefeci ve düşünce sistemi ile tanışma fırsatı buldum. Okuyacak kitaplarıma yeni yeni kitaplar ekledim. Felsefe öğrenme yolunda ilk ve oldukça güçlü bir adım attım. İncelemeyi okuyanlara teşekkür ederim. (Bilal Günaydın)

Felsefe dersi için aldığım kitaptı. Ben anlatım tarzını beğendim. Okuyucuyu sıkmayacak tarzda bir dili var Sanırım tek sıkıntı, içinde bazı cümlelerin fazla uzun olmasıydı. Beni bazen yordu. (Meryem Tuğtağ)

Giriş derslerinin en büyük krizi!: Üniversitelerin Felsefe koridorlarında bilinen bir tartışma vardır. Felsefeye Giriş dersinde yazar/ahmet-cevizci mi yoksa yazar/ahmet-arslan mı 1. Referans kitap olacak. Bizim üniversite ve şahsen ben Arslan'cılardandık. Hani iyi ki de öyleydik. Cevizci hocanın dili sade olmasına sade idi ama bir o kadar da konular kopuk olurdu. Arslan hoca çat çat dipnot düşerdi hatta 'bak yavrum bu konuyu anlamak için şu kitaplara da göz gezdir' diye dipnotlarda kitap paylaşırdı. İkisini de severek okurdum ama Arslan hep 1 tık öndeydi. (Caner the ℂahilBender)

Felsefeye Giriş PDF indirme linki var mı?

Ahmet Cevizci - Felsefeye Giriş kitabı için internette en çok yapılan aramalardan birisi de Felsefeye Giriş PDF linkidir. İnternette ücretli olarak satılan çoğu kitabın PDFleri bulunmaktadır. Ancak bu PDF'leri yasal olmayan yollarla indirmek ve kullanmak hem yasalara hem de ahlaka aykırıdır. Yayın evlerinin sitesinden PDF satılıyorsa indirebilirsiniz.

Kitabın Yazarı Ahmet Cevizci Kimdir?

Felsefeci, akademisyen, felsefe profesörü (D. 1959, Bursa – Ö. 2014, Bursa). İlk ve ortaöğrenimini Bursa’da tamamladıktan sonra, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümünden (1982) mezun oldu. Aynı fakültede, 1984 yılında yüksek lisans, 1992 yılında da doktora derecesini aldı. Fransız hükümetinden kazandığı bir bursla 1989-91 yılları arasında Sorbonne Üniversitesinde doktora düzeyinde araştırmalar yaptı. 1996 yılında doçent oldu. Uzmanlık alanı İlkçağ Felsefesi, özellikle de Platon’dur. Aynı zamanda bilgi felsefesiyle ilgilendi. Avrupalı düşünürlerle Müslüman düşünürleri kronolojik sıraya göre tanıttığı felsefe tarihi ile ilgili eserleri ülkemizde bu konuda yapılan en kapsamlı çalışmalardan oldu.

Uludağ Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi Felsefe Tarihi Anabilim Dalı Başkanı olarak görev yaparken odasında geçirdiği kalp krizi sonucu yaşamını yitirdi.

ESERLERİ (Felsefe):

Felsefe Tarihi I-İlkçağ Felsefesi Tarihi (1998),

Felsefe Terimleri Sözlüğü (1999),

Paradigma Felsefe Sözlüğü (4. bas., 2000),

Metafiziğe Giriş (Çeviri, 2001),

Etiğe Giriş (2002),

Felsefe Tarihi II-Ortaçağ Felsefesi Tarihi (2. bas., 2001),

Felsefe Tarihi III-On Yedinci Yüzyıl Felsefesi Tarihi (2001),

Felsefe Tarihi IV-Aydınlanma Felsefesi Tarihi (2002),

Felsefe Tarihi V-Ondokuzuncu Yüzyıl Felsefesi Tarihi.

Ahmet Cevizci Kitapları - Eserleri

• Felsefeye Giriş
• Felsefe Tarihi
• Felsefenin Kısa Tarihi
• İlkçağ Felsefesi
• Eğitim Felsefesi
• Felsefe Sözlüğü
• Bilgi Felsefesi
• Etik Ahlak Felsefesi
• Sokrates
• Ortaçağ Felsefesi Tarihi
• Ortaçağ Felsefesi
• Metafiziğe Giriş
• Aydınlanma Felsefesi
• İlk Çağ Felsefesi Tarihi
• Uygulamalı Etik
• 17. Yüzyıl Felsefesi
• Platon
• Onyedinci Yüzyıl Felsefesi Tarihi
• Paradigma Felsefe Sözlüğü
• İdealar Kuramı
• Felsefe Tarihine Giriş
• Felsefe
• Felsefe
• Fikir Mimarları-8 Sokrates
• Say Büyük Felsefe Sözlüğü
• Etiğe Giriş
• Paradigma Felsefe Sözlüğü
• Bir Bakışta Felsefe
• Eğitim Sözlüğü

Ahmet Cevizci Alıntıları - Sözleri

• Sofistler, MÖ 5. yüzyılın ünlü physis-nomos veya doğa-uzlaşım karşıtlığında çok büyük ölçüde nomos'un savunucusu olmuşlardır. Buna göre, onlar Tanrıların phusis'te ya da gerçeklikte mi, yoksa nomos yoluyla mı var oldukları konusunda, Tanrıların bir uzlaşım eseri olarak var olduklarını söylemişlerdir. İnsan ırkı arasındaki bölünmelerin doğadan mı geldiği, yoksa nomosla ilgili bir mesele mi olduğu söz konusu olduğunda, Sofistler yine insanlar arasındaki bölünmelerin doğal olmadığını iddia etmişlerdir. Eşitlik meselesinde ya da bir insanın başka insanları (kölelik) veya bir milletin başka milletleri yönetmesinin (imparatorluk) doğal ve kaçınılmaz mı yoksa nomos'un sonucu mu olduğu konusunda , Sofistler tavırlarını yine nomostan yana koymuşlardır. Onların bu yaklaşımlarının politik örgütlenme ve hukuk veya siyaset felsefesi alanındaki karşılığı uzlaşımcılık olmak durumundadır. Sofistlere göre, toplum temelini bir sözleşmeden, bireylerin ortak iradelerinden alır. Başka bir deyişle, insanların kendilerini vahşi yaratıklardan korumak, tek başlarına karşılayamadıkları ihtiyaçlarını karşılayıp, daha iyi bir yaşam düzeyine ulaşmak için, topluluklar halinde bir araya gelmek zorunda kaldıklarını söyleyen Sofistler, yasaların tanrısal bir kökeni olmadığını, insan elinden çıkma ürünler olduğunu iddia etmişlerdir. Buna göre, yasalar ya sayıca çok olan zayıfları kontrol altında tutmak için güçlüler ya da güçlüleri kontrol altında tutmak için zayıflar tarafından yapılır. Yasalardan başka, ahlaki öğütler ve ahlak da, doğal ya da tanrısal kökenli olmayıp, insan eseridir. Sofistlere göre, insanların, toplum oluşuncaya kadar, ne ahlakları, ne ahlaki ölçütleri, ne de yasaları olmuştu; bununla birlikte, orman yasaları egemen olursa, toplum içinde yaşamanın imkansız olacağı kısa süre içinde anlaşılmış ve dolayısıyla insanlar, güçlülerin, yalnızca güçsüzlerin varlığında ve onlarla birlikte güçlü olmalarından dolayı, güçsüzlere saldırmama, tecavüz etmeme ve onları soymama sözü verdikleri yasaların zorunlu olduğunun bilincine varmışlardır. Ahlak da insan eylemlerinden doğmuş olup, insanlar tarafından kutsanır ve onaylanır. Yoksa insanlardaki temel itici güç, ben sevgisi, bencilliktir. İnsanlar doğuştan iyi ve erdemli değillerdir. İnsanlar erdemli oluyorlarsa, bu toplumsal ve entelektüel koşullanmanın ürünüdür. Erdem öğretilebilir, erdemli davranış geliştirilebilir. Bununla birlikte, Sofistler, zaman zaman uzlaşıma dayanan yasaların her zaman en iyi yasalar olmayabileceğini savunurken, zaman zaman da doğal hukukla pozitif hukuk arasındaki boşluğu daha da genişletmişler ve bu ikisinin birbirlerine karşıtmış gibi görünmelerine neden olmuşlardır. (Say Büyük Felsefe Sözlüğü)
• kavram [Os. mefhum; İng. concept; Fr. concept; Al. begriff]. Bir şeyin, bir nesnenin zihindeki ve zihne ait tasarımı; soyut düşünme faaliyetinde kullanılan ve belli bir somutluk ya da soyutluk derecesi sergileyen bir düşünce, fikir ya da ide. Soyutlama yoluyla elde edilen zihinsel tasavvur olarak kavram, ortak özellikleri paylaşan bir nesneler kompleksinin veya söz konusu nesnelerin paylaştığı ortak özellik ya da niteliklerin psikolojik ya da zihinsel tasarımına karşılık gelir. Başka bir deyişle, bir terimin anlan ve dolayısıyla düşüncenin, bir terimin konuşma ya da söylemin en küçük birimi olması gibi, en küçük ve en temel birimi olan kavram, bir sınıfın üyeleri ya da sınıfın kendisi için kullanılan isim; betimleyici bir özellik ya da bağlantıya gönderimde bulunan bir terim olmak durumundadır. Tıpkı tümce oluşturmak için terimlerin bir araya getirilmesi gibi, kavramlar da, önermeler oluşturmak ya da tam ve eksiksiz düşünceler meydana getirmek için bir araya getirilir. Bir kavram kazanmak, onu ifade eden terimin anlamını öğrenmektir. Buna göre, kavram düşünübilebilen, ve zihne bir şeyi başka bir şeyden ayırmaya olanak veren şey ya da tasanrımı, nesnelerin ya da olayların ortak özelliklerini kapsayan ve ortak bir ad altında toplayan genel tasavvuru, kendisini gösteren terimle anlatılmak istenen genel fikri, kimi sözcüklerle dile getirilen ve deneyim kökenli olduğu öne sürülen , çeşitli soyutluk diüzeylerindeki zihinsel içerikleri ifade etmektedir. Kavram, bir şeyin tekil izlenimine, o şeyin imgesine değil de, o şeyin tasarımını gösteren şeye karşılık gelir. Buna göre, insan bir şeyin tekliğini, onu başka her şeyden ayıran biricikliğini tasarlayabildikten başka, tek ve biricik olanlara ortak olan özellikler yardımıyla, aynı tek ve biricik olanlar için geçerli olan bir genellik de tasarlayabilir. Kavram denilince de anlaşılması gereken işte bu ikinci tasarımdır. Kavram, bir sözcüğe yüklenmiş, bir sözcükte toplanmış bir bilgiyi ifade eder. Buna gore, epistemolojik açıdandan kavram, işaret ettigi şey ya da nesne hakkındaki bilgimiz arttıkça, hacmi durmadan genişleyen bir depo niteliğindedir. Bu bakımdan kavram, dilde hiçbir zaman tam olarak ifadesini bulamayan bir potansiyaliteye sahiptir. Öte yandan, kavram, tek başına olduğu, yani bir önerme içerisinde özne ve yüklem olarak yer almadığı sürece, doğru ya da yanlış, olumlu ya da olumsuz olamaz. Buna göre, doğruluk ve yanlışlık, kavramların değil de, önermelerin bir özelliğidir. Kavramın tek başına yerine getireceği hiçbir işlevi yoktur; onun işlevi, ancak ve ancak önerme içerisinde belli olur. Öte yandan, bilimlerde kavram, bir teoriden daha aşağı bir soyutlama düzeyinde bulunmakla birlikte, teoriler kullanılan kavramlardan meydana geldiği için, teorinin çok temelli bir parçasını oluşturur. (Paradigma Felsefe Sözlüğü)
• Gerçek mutluluk, insan aklının maddenin egemenliğinden kurtularak, varlığa ilişkin bilgiyle ve ilahî hakikatle aydınlanmasıdır. (Felsefeye Giriş)
• "Sorgulanmamış hayat, yaşanmaya değmez." (Sokrates)
• "Eğitimin pahalı olduğunu düşünüyorsanız, cehaletin bedelini hesaplayın." (Sokrates)
• Özgürlüğün en önemli emaresi olan boş zaman yoluyla ancak insan nihai hedef olan mutluluğa erişebilir. (Eğitim Felsefesi)
• Sokrates, öyle sanılır ki, biraz da bedenin insanın hayatının verili kısmı olduğunu, dolayısıyla bedene abartılı bir özen göstermenin gerekli olmadığını, insanın tüm çabasını ruhunu ve dolayısıyla aklıyla ahlaki karakterini geliştirmek için çaba sarf etmesi gerektiğini göstermek amacıyla yaz kış ince bir entari ve çıplak ayakla dolaşmıştır. (Felsefe Tarihi)
• ...insandaki ilahi öz olan akıl, insana ruhunu maddeye olan bağımlılığından, maddeye meftunluğunun yol açtığı uyuşukluk halinden kurtulması için Yaratıcı tarafından verilmiş olan ilahi varlık ya da güçtür. ...Aksi durumda, yani ruhun akıllı parçasının akıldışı parçayı denetim altına alması yerine, akıldışı parçanın baskın çıkması durumunda, bundan Râzî’ye göre, her türlü kötülük ve erdemsizlik çıkar. Ruhu temelde mekân, madde ve zamandan oluşan bu dünyaya ait bir unsur haline getirip, bu dünyaya mahkûm eden, söz konusu kötülük ya da şeytani edimlerin başında hırs, tamah, öfke, yalan, oburluk, sarhoşluk, cinsel dürtü, dünyevi şeref düşkünlüğü ve ölüm korkusu gelmektedir. (Felsefe Tarihi)
• “Nereye kadar bilebiliriz?” (Bilgi Felsefesi)
• Kötülüğün yolu yakındır kolay ulaşılır ona. İyiliğin önüne ise alınteri ve vicdanı koymuştur (Platon)
• Platon, Atinalıların çok önemli bir çoğunluğunun ruhlarına, entelektüel yetenekleri ve melekeleri önemli ölçüde dışta kalacak şekilde, iştihanın egemen olduğunu, bu yüzden onların doğru ahlaki kararlar alamadıklarını, arzularının objelerinin gerçek olduğuna inanan bu insanların yanlış hesap yaptıklarını savunur. Bununla birlikte, bu egemenliği veya zorba iktidarını ortadan kaldırıp, insanları ahlaklı ve mutlu bir hayatın yoluna sokmak mümkündür. Platon söz konusu hakimiyeti ortadan kaldırmanın, onların ruhlarında bir ahenk yaratmanın yolunun eğitimden geçtiğini düşünür. Bir diğer ifadeyle, insanların büyük bir çoğunluğu filozof olmasa da, dengeli, ölçülü, iyi düzenlenmiş bir hayat sürebilmeye muktedirdir. Bu da ancak, filozofların yönettiği adil bir politik düzende verilecek sağlam bir eğitim yoluyla olur. Çünkü bu şekilde, gereği gibi eğitildikleri takdirde, onların iştihaları hak ettikleri yerde ve düzeyde dururken, akıl yürütme güçleri doğru kanaat ve fikirlerle donatılır. Bu insanların, alacakları eğitim sayesinde ölçülülük, basiret ve psikolojik ahengin önemini görmeleri sağlandığı takdirde, onların akılları ruhlarını, tarafgir veya hizipçi bir biçimde değil de, ruhun bütünlüğünün esenliğine hizmet edecek şekilde yönetebilmeyi öğrenirler. Onların ruhsal ahengin önemine kanaat getirdikleri zaman iştihayı yerinde tutmaya ve onun ruhun diğer parçalarına tecavüz etmesini önlemeye çalışacaklardır. Onlar, iştihayı tatmin etmek için verilecek her ödülün, yapacakları her tecavüzün, işleyecekleri her suçun uzun vadede kendilerine mutsuzluk olarak döneceğini bileceklerdir. Başka bir deyişle, uzun ve kapsamlı bir eğitimin ardından insanların gerçek çıkarlarını tanıyıp öğreneceklerini savunan Platon'a göre, halka şirin görünmek veya halk dalkavukluğu yapmak yerine, bireylerin ya da uyrukların gerçek çıkarları için çalışacak yöneticilerin ilk ve en önemli görevi, moral eğitim ve doğru bir koşullama olmak durumundadır. Onlar yönettikleri insanların ruhlarını şekillendireceklerdir. Böylesi bir şekillendirme, Platon'un siyaset felsefesinde ortaya koyacağı "en iyi rejimin", ideal devletin en önemli işlevini meydana getirir. (Platon)
• Hegel'in anladığı şekliyle akıl, insana, beşeri özneye yüklenen bir yetenek değil, bir bütün olarak gerçeklik, gerçekliğin toplamıdır. (Felsefe)
• Whitehead, "benlikle ben olmayan, düşünceyle eşya arasında bir boşluk ve ayrılık bulunmadığını" öne sürer. Bunun nedeni ise dünyadaki hiçbir şeyin başka her şeyden tecrit edilmiş ya da yalıtılmış olarak var olmamasıdır. Dünyadaki her şey bir başka şeye bağlanmış olup ancak başka şeylerle olan ilişkileriyle anlaşılabilir; bundan dolayı, kendi başına var olan, statik bir varlık yoktur. Dünyada, yalnızca olaylardan meydana gelen sınırsız bir ağın varlığından söz edilebilir. Dahası, bu ağdaki her olay biriciktir ve onun kendine özgü bir yapısı vardır. Yine Whitehead'a göre, var olan her şey bir başka şeyle birlikte vardır. O, var olan her şeyin, başka şeylerin varoluşuna karşı duyarlı olduğunu söyler. Yani her varlık, başka şeylerle olan aktif ilişkilerinden meydana gelir. O, varlığın duyular aracılığıyla gerçekleşen algıda gözlemlenen nesnelerin toplamıyla sürekli bir değişme sürecinden daha fazla hiçbir şey olmadığını savunur. (Felsefe)
• “Sokrates insanları "ruhlarına özen göstermeye" çağırmıştır. (İlk Çağ Felsefesi Tarihi)
• Çünkü bir öğretmen, konusunda ne kadar bilgili olursa olsun, sahip olduğu bilgileri öğrencilerine aktarma, onu ele aldığı konularda iyi bir biçimde yetiştirme imkanından yoksun olduğu takdirde, sahip olduğu derin, uzmanlık bilgisi, hiçbir anlam ifade etmez. (Uygulamalı Etik)
• D'Alembert bunun ardından, ahlaktan ancak bir toplum içinde başkalarıyla ilişkiye girdiğimiz zaman söz edebileceğimizi, dolayısıyla ahlaki değerlerin başkalarından yalıtılmış olarak yaşayan bireyler tarafından değil de sosyal grubun davranışı yoluyla geliştirildiğini, bu yüzden ahlaklılığın hiçbir zaman kişisel bir mesele olamayacağını çok daha büyük bir kuvvetle söyler. (Felsefenin Kısa Tarihi)
• Aristoteles'te eğitim, beden eğitimiyle başlayıp müzik eğitimiyle devam eder ve bilim ya da felsefe eğitimiyle son bulur. (Eğitim Felsefesi)
• İnsanın söz konusu nedenselliğe tâbi olan bir boyutu vardır. Buna göre, bilimin, bilimsel araştırmanın konusu olan varlık olarak insan, biyolojinin ve psikolojinin yasalarına tabi olan organik bir fenomendir. O, bu haliyle hiçbir şekilde özgür değildir; fenomenal boyutuyla doğal bir varlık olarak insan doğal nedensellik yasalarına bağlı olup, kendi dışındaki nedenler tarafından belirlenir. Fakat ahlaki seçimlerin öznesi, ahlakın konusu, ahlaki değerlemenin nesnesi olarak insan, pratik aklın buyruklarına uymak ya da uymamak bakımından özgür olan numenal bir varlık, bir kendinde şeydir. îşte akıl tarafından yönetilebilme yeteneğine, dış nedenlere tâbi olan iradenin heteronomisine karşıt olarak, akla, akim buyruklarına itaat eden failin özerklik ya da otonomisine, Kant özgürlük adını verir. “Eğer bütün akıl sahibi varlıklara özgürlük yüklemek için yeterli nedenimiz yoksa/ istememize özgürlük yüklemek yetmez. Çünkü ahlaklılık, sırf akıl sahibi varlıklar olarak bizler için yasa görevi gördüğünden, bütün akıl sahibi varlıklar için de geçerli olmalıdır; ve ahlaklılığı sadece özgürlüğün özelliğinden türetmek gerektiğinden, özgürlüğü de bütün akıl sahibi varlıkların istemesinin özelliği olarak kanıtlamak gerekmektedir. Onu, insanın doğal yapışırım bazı sözüm ona deneylerinden ortaya koymak yetmez; o, genel olarak akıl sahibi ve bir istemeyle donatılmış varlıkların etkinliğine özgü bir şey olarak kanıtlanmalıdır. Şimdi diyorum ki, ancak ve ancak özgürlük idesi altında eylemde bulunabilen her varlık, tam bundan dolayı, pratik açıdan gerçekten özgürdür; yani özgürlüğü kopanlmazcasına bağlı bütün yasalar, onun için de geçerlidir. Şimdi, istemesi olan her akıl sahibi varlığa, zorunlu olarak yalnızca onun altında eylemde bulunduğu özgürlük idesini yüklememiz gerektiğini ileri sürüyorum. Çünkü böyle bir varlıkta biz, pratik olan, yani nesneleri bakımından nedenselliğe sahip olan bir akıl düşünüyoruz. Şimdi, yargılarında başka herhangi bir şey tarafından yöneltilmeyi kabul eden bir akıl düşünmek olanaksızdır; çünkü bu durumda özne, yargı gücünün belirlenmesini akima değil, dürtülerine yüklerdi. Akıl, ilkelerinin yapıcısı olarak, kendini yabana etkilemelerden bağımsız görmelidir; dolayısıyla o, pratik akıl ya da akıl sahibi bir varlığın istemesi olarak, kendisi tarafından özgür olarak görülmelidir; yani, böyle bir varlığın istemesi, ancak özgürlük idesi altında ona özgü bir isteme olabilir, bundan dolayı da pratik bakımdan bütün akıl sahibi varlıklara yüklenmelidir.” -KANT (Etik Ahlak Felsefesi)
• Çocuk ahlaklı olmaya böyle başlar; ahlaki eylemleri önce gerekçeleri bilmeden, ebeveynlerinin rehberliğiyle ve alışkanlıkla yerine getirir. Sonra hakiki gerekçeleri bilerek, neden ahlaklı olmak gerektiği sorusuna yanıt vererek ilkeli eylemlere yönelir. (Eğitim Felsefesi)
• "Şimdiye kadar tam bir yokluğun bulunduğu zamanın varlığı gibi açık bir çelişkiyi kabul edecek kadar düşüncesiz birinden söz edildiğini işitmedim. "Salt yokluğun", bütün varlıkların tam inkârının herhangi bir reel varlığı ortaya koyabileceğini düşünmek akıl almazlıkların en büyüğüdür" (Onyedinci Yüzyıl Felsefesi Tarihi)