Haiku - Başo (Matsuo Bashō) Kitap özeti, konusu ve incelemesi

Haiku kimin eseri? Haiku kitabının yazarı kimdir? Haiku konusu ve anafikri nedir? Haiku kitabı ne anlatıyor? Haiku PDF indirme linki var mı? Haiku kitabının yazarı Başo (Matsuo Bashō) kimdir? İşte Haiku kitabı özeti, sözleri, yorumları ve incelemesi...

Kitap Künyesi

Yayın Evi: Varlık Yayınları

İSBN: 9789754341997

Sayfa Sayısı: 159

Haiku Ne Anlatıyor? Konusu, Ana Fikri, Özeti

Başo`yla ilk kez Mayıs 1993`te, Stryk`ın derleme-çevirisi aracılığıyla tanıştım - kalemim hemen gıcıklandı: bir yandan Başo`yı çevirmeğe, bir yandan da kendim (sözümona ya..) haiku yazmağa başladım. İki ``uğraşı``mın da ilk sonuçlarını okur önüne çıkarma ataklığını gösterdikten sonra (``Başo/haiku`lar``, Varlık Şiir 1030, Temmuz 1993, çev. oa; ne ki hiç/haiku, ona, Varlık Şiir (Ekim 1996) 1997), birincisini de bir cilt içinde ortaya koymak, yükümlülük haline geldi.

Haiku Alıntıları - Sözleri

ne giyersek giyelim güzel oluruz ay altında işte
Kişi, Yürüme’sinin ‘son’ a ‘eren’ noktalarında, bütün dünya karşısında tam olarak yalnız kaldığında, kendi hiç’liği ile dünyanın hiç’liği çakıştığında, kendi yalnızlığı ile dünyanın yalnızlığının aynı, ‘tekbir’ hiç olduğunu gördüğünde, bütün dünya ile tam olarak birlikli hâle gelir; çünkü anlamın bulunabileceği ‘başka’, ‘sonraki’, ‘öte’ bir yer olmadığına göre, kişi anlamını artık, ancak, kendinde, kendi içinde, kendi ‘düşünme’sinde, “kendi üzerine düşünme”sinde bulabilecektir. Ama buradan—kendinde oluşturduğu birlikten—‘dışarı’, ‘öteki şeyler’e bakınca da, bu kez, hiçbirşeyin tek başına, bağlantısız, kopuk olmadığını anlayabilen kişi, artık, içinde bulunduğunu gördüğü bütün dünyanın en ‘küçük’ şeylerinin bile önemini kavrayacak—her bir tek şeyde herşeyi, her küçük parçada büyük bütünü, herşeyin birliğini, görebilecektir.—
..yalnızca bir kural olarak değil, bir görüş biçimi; tek şeyleri görmenin genişletilmiş yolu, olarak—tek bir nesnede bütün dünyanın işleyişini görmek —Çünkü, kigonun Başo’nun dünyagörüşüyle yoğurduğu biçimi, yalnızca bir şiirsel ‘belirteç’ olmaktan öte, tek bir ufacık anlam kırıntısını kurarken, bütün dünya ile birlikte olmayı sağlamayı amaçlayan biçim... JR’un bildirdiğine göre, Başo şöyle demiş:- Hiçbirşey göremezsin ki, bir çiçek olmasın. Hiçbirşey düşünemezsin ki, Ay olmasın.
Dağın yolunu bilmek istersen, onu her gün çıkıp inene sor.
Kişi kiraz çiçeklerini yalnızca dolu dolu açmışken, ya da ay’ı yalnızca bulutlarca kapatılmamışken, seyretmemeli.
Dünyada vakit acılarla dolu da ne kadar hafifçe geçiyor çatı üstünden ilk kış yağmuru işte
Gelmeyecek misin— çoktan düştü yere ilk kiri yaprağı
Kokulandır Kelebek kanadını Orkide de
Her gün, çıkılan bir yoldur; yolun kendisi de, sıla.
Şiirle çılgın yürürüm rüzgarın içine Çikusai gibi

Haiku İncelemesi - Şahsi Yorumlar

Buğday başağına güç almak için tutunup giderim işte . Haiku.. Biraz uzak ama fazlasıyla büyülü.. ‘şiir özelliği taşıyan bir düzyazı; düzyazı özellikleriyle yazılmış bir şiir..’ diyor Aruoba.. Ve bu kitabın doğuşunu anlatıyor : ‘Başo‘yla ilk kez Mayıs 1993’de Stryk derleme/çevirisi aracılığıyla tanıştım-kalemim hemen gıcıklandı: bir yandan Başo’yu çevirmeğe, bir yandan da kendim (sözümona ya..) haiku yazmağa başladım.’ . Ben de ismen biliyordum bu kısacık ve dağınık görünen şiirleri. Elbet bir anlamı vardır diyordum bana kopuk görünen kelimelerin. Varmış. Her bir kelime seçiminin, renk ve çiçeklerin.. Biraz oyun gibiymiş, çokça yan anlam taşıyormuş. Yapboz gibiymiş hem de, okuru düşündürüyor ve ‘parçaları birleştir ben o bütündeyim’ diyormuş. Louis Borges’nin haiku hakkında dediği nasıl da doğruymuş: an’ı durdurur, sabitlermiş haikular.. . Başo da (1644-1694) bir haiku ustası.. Kimilerine göre en büyüğü.. Ardında bin kadar haiku bırakan, pek çok öğrencisi olan bir göçebe ruh.. Kelebek Düşleri bu ruhtan dökülenlerin bir kısmını içeriyor. Büyük boşlukları, uyanışları ve bir yorgan gibi üstümüzü örten doğayı.. . Kelebek Düşleri sadece Başo’yu ve onun eserlerini sunmuyor bize. Aynı zamanda çeviri karşılaştırmaları (aslından çeviri olsa nasıl olurdu diye çokça düşündüm), kaynak taramaları da yapan kapsamlı bir eser. Oruç Aruoba’nın takıntılı bir biçimde haikuları incelediği ve özenli bir çalışma yaptığı kesin.. Ki kendisinden aksini beklemek de mümkün değildi.. . Sonuç olarak çok sevdim Kelebek Düşlerini.. Beni en çok etkileyen haikuların ise jiseilerin olduğunu söylemeliyim.. Veda haikuları, yaşama ve sözlere veda olanları.. Günün birinde ben de bir jisei bırakır mıyım ardımda bilmiyorum ama belki de her sözümüz bir sonraki sözümüze kadar sondur.. Sessizce ve bir nefeste ağzımızdan taşan.. (Hülya Açılan)

Haiku PDF indirme linki var mı?

Başo (Matsuo Bashō) - Haiku kitabı için internette en çok yapılan aramalardan birisi de Haiku PDF linkidir. İnternette ücretli olarak satılan çoğu kitabın PDFleri bulunmaktadır. Ancak bu PDF'leri yasal olmayan yollarla indirmek ve kullanmak hem yasalara hem de ahlaka aykırıdır. Yayın evlerinin sitesinden PDF satılıyorsa indirebilirsiniz.

Kitabın Yazarı Başo (Matsuo Bashō) Kimdir?

Matsuo Bashō ya da asıl adıyla Matsuo Kinsaku Japonya'nın Edo döneminde1644-1694 yılları arasında yaşamış bir şairdir. Japonlara özgü üç dizelik haiku'nun en büyük ustası kabul edilmektedir. 17 heceden oluşan haiku'yu biçim ve anlam yönünden zenginleştirren Basho, bunları zen budizm ruhuyla yoğurarak sanatsal bir tür haline getirmiştir. Basho'nun şiirini tanımlamak için sık sık, "yaşlı, solgun ve göze batmayan şeylere duyulan sevgi" anlamına gelen "sabi" terimi kullanılmaktadır.

Basho, çağının genel görkemine ters düşecek biçimde azla yetinen, dünya nimetlerinden uzak duran, yalın bir insan olarak yaşamıştır. Olanak buldukça toplumun dışına çıkan, Fukagava'daki muz ağacı yapraklarından yapılma kulübesine (başo-an) çekilen şair takma adı olan Basho'yu da buradan almıştır.

1694 yılında Osaka'da ölen Basho'dan günümüze toplam 1000 haiku kalmıştır.

Başo (Matsuo Bashō) Kitapları - Eserleri

Kelebek Düşleri
Başo'dan Buson'dan İssa'dan Haikular
Kuzeye Giden İnce Yol ve Diğer Gezi Notları
Oku’ya Sapa Yollar
Haiku
Basho's Haiku: Selected Poems of Matsuo Basho

Başo (Matsuo Bashō) Alıntıları - Sözleri

Türkün güzel olmasa da benimsin. (Başo'dan Buson'dan İssa'dan Haikular)
"Giden bana Ve kalan sana İki ayrı güz." (Başo'dan Buson'dan İssa'dan Haikular)
" Bu şiirde ne çok duygu ifade edilmiş. Fazladan bir satır eklemek bir ele altıncı parmak eklemek gibi olurdu. " (Oku’ya Sapa Yollar)
"Bir ateş yak dostum, çıtırdasın, Bak ne göstereceğim sana: Kocaman bir kartopu." (Kuzeye Giden İnce Yol ve Diğer Gezi Notları)
Her gün, çıkılan bir yoldur; yolun kendisi de, sıla. (Haiku)
" Peşimi bırakmayan hastalığımla önüm her zamankinden daha muğlaktı. Yine de böylesi kutsal bir yolculuğa çıkarken bu uzak yerleri görmenin gerektirdiklerini biliyordum: dünyadan, hayatın geçiciliğinden el tek çekmeyi kabullenmek; yolda ölmeye, insan yazgısına razı olmak.Bu düşünceler ruhumu biraz hareketlendirdi ve Date'de Okido sınırını geçerken az çok ayaklandım. " (Oku’ya Sapa Yollar)
ne giyersek giyelim güzel oluruz ay altında işte (Haiku)
" Ardımızda bıraktıklarımız geriye yalnızca sırtlarımızın gölgeleri kalana dek bizi izledi. " (Oku’ya Sapa Yollar)
Artık kapım yalnızca sabah güzelliklerine açık (Kuzeye Giden İnce Yol ve Diğer Gezi Notları)
Sanki boyutlar arasından aya ve güneşe giden yolun kapısının önündeydim. (Kuzeye Giden İnce Yol ve Diğer Gezi Notları)
"Hiç kımıltı yok yaprakta bile; ürperti veriyor yaz korusu." (Başo'dan Buson'dan İssa'dan Haikular)
Gelmeyecek misin— çoktan düştü yere ilk kiri yaprağı (Kelebek Düşleri)
Kişi, Yürüme’sinin ‘son’ a ‘eren’ noktalarında, bütün dünya karşısında tam olarak yalnız kaldığında, kendi hiç’liği ile dünyanın hiç’liği çakıştığında, kendi yalnızlığı ile dünyanın yalnızlığının aynı, ‘tekbir’ hiç olduğunu gördüğünde, bütün dünya ile tam olarak birlikli hâle gelir; çünkü anlamın bulunabileceği ‘başka’, ‘sonraki’, ‘öte’ bir yer olmadığına göre, kişi anlamını artık, ancak, kendinde, kendi içinde, kendi ‘düşünme’sinde, “kendi üzerine düşünme”sinde bulabilecektir. Ama buradan—kendinde oluşturduğu birlikten—‘dışarı’, ‘öteki şeyler’e bakınca da, bu kez, hiçbirşeyin tek başına, bağlantısız, kopuk olmadığını anlayabilen kişi, artık, içinde bulunduğunu gördüğü bütün dünyanın en ‘küçük’ şeylerinin bile önemini kavrayacak—her bir tek şeyde herşeyi, her küçük parçada büyük bütünü, herşeyin birliğini, görebilecektir.— (Kelebek Düşleri)
Kişi, Yürüme’sinin ‘son’ a ‘eren’ noktalarında, bütün dünya karşısında tam olarak yalnız kaldığında, kendi hiç’liği ile dünyanın hiç’liği çakıştığında, kendi yalnızlığı ile dünyanın yalnızlığının aynı, ‘tekbir’ hiç olduğunu gördüğünde, bütün dünya ile tam olarak birlikli hâle gelir; çünkü anlamın bulunabileceği ‘başka’, ‘sonraki’, ‘öte’ bir yer olmadığına göre, kişi anlamını artık, ancak, kendinde, kendi içinde, kendi ‘düşünme’sinde, “kendi üzerine düşünme”sinde bulabilecektir. Ama buradan—kendinde oluşturduğu birlikten—‘dışarı’, ‘öteki şeyler’e bakınca da, bu kez, hiçbirşeyin tek başına, bağlantısız, kopuk olmadığını anlayabilen kişi, artık, içinde bulunduğunu gördüğü bütün dünyanın en ‘küçük’ şeylerinin bile önemini kavrayacak—her bir tek şeyde herşeyi, her küçük parçada büyük bütünü, herşeyin birliğini, görebilecektir.— (Haiku)
İçim şiir denen çılgınlıkla dolu (Kuzeye Giden İnce Yol ve Diğer Gezi Notları)
Dünyada vakit acılarla dolu da ne kadar hafifçe geçiyor çatı üstünden ilk kış yağmuru işte (Kelebek Düşleri)
Kokulandır Kelebek kanadını Orkide de (Kelebek Düşleri)
Kokulandır Kelebek kanadını Orkide de (Basho's Haiku: Selected Poems of Matsuo Basho)
" Kalem ya da kelam ilr olsun, kim kalkışabilir ki tasvir etmeye ilahi bir eseri, dünyanın kutsallığını? " (Oku’ya Sapa Yollar)
ne giyersek giyelim güzel oluruz ay altında işte (Basho's Haiku: Selected Poems of Matsuo Basho)