Hayat Yolunda - Taha Akyol Kitap özeti, konusu ve incelemesi

Hayat Yolunda kimin eseri? Hayat Yolunda kitabının yazarı kimdir? Hayat Yolunda konusu ve anafikri nedir? Hayat Yolunda kitabı ne anlatıyor? Hayat Yolunda kitabının yazarı Taha Akyol kimdir? İşte Hayat Yolunda kitabı özeti, sözleri, yorumları ve incelemesi...

Kitap Künyesi

Yazar: Taha Akyol

Yayın Evi: Doğan Yayınları

İSBN: 9786050957181

Sayfa Sayısı: 308

Hayat Yolunda Ne Anlatıyor? Konusu, Ana Fikri, Özeti

Taha Akyol bu kitabında kendi anılarından örnekler vererek tarikatlar ve totaliter örgütler gibi “sık dokulu” yapılara karşı gençlerin dikkatini çekiyor. Gençleri felakete sürükleyen sağ ve sol totaliter örnekleri anlatıyor.

Yirmi yıl önce yayımlanan kitabını güncelleştirip genişleterek bugünkü cemaat ve yasa dışı örgüt sorunlarını analiz ediyor. Gençlerin bağımsız kişilik, hür düşünce ve girişimcilik ruhuyla geleceklerini inşa etmesini savunuyor. Hayat Yolunda, akademik bilgi, anı ve tecrübeleri süzgeçten geçirip gençlere sunan değerli bir rehber niteliği taşıyor.

Hayat Yolunda Alıntıları - Sözleri

• Nazım 'ın oğlu Memet için, Karadeniz' in öteki sahilinden yazdığı duygulu şiir, eminim okuyan herkesi fevkalade duygulandırır. Ama karısı Münevver ve 10 yaşındaki oğlu Memet, Nazım 'a kavuşmak için Polonya' ya gittiklerinde, buz gibi bir Nazım'la karşılaştılar! Nazım, eşini ve oğlunu tasavvur ederek coşuyordu, ama onların reel insani varlıklarına ilgi duymamıştır. İdeolojisinde de Nazım, gerçekleri önemseyen bir düşünce adamı değil, tasavvurlarıyla coşan bir psikoloji adamıydı.
• "İnsanın kalitesi, insanın ideolojisinden önemlidir! Fikrin kalitesi de fikrin renginden önemlidir." Hayat Yolunda, Taha Akyol
• Dar kafalılık zihni ve psikolojik bir sorundur; sağı solu olmaz... Gözlerimizi kapatan bağın renginin ne önemi var?! Hayat Yolunda, Taha Akyol
• Büyük işadamlarımızdan Şarık Tara anılarında anlatıyor : Selanik, Manastır ve Üsküp havalisinde Evrenoszade Rüstem Bey'in kızı Seniha'nın güzelliği dillere destandı. Kim bilir kaç genç ona aşık olmuştu. Bu gençlerden biri Mustafa Kemal 'di. Şarık Tara şöyle diyor : "Türkiye' nin en büyük şansı, Evrenoszade Rüstem Bey'in kızı Seniha'yı Kolağası Kemal Bey 'e vermemesidir."
• Dikkatinizi çekmek istiyorum:Asıl fark,köklü fark,önemli fark ideolojiler arasında değil!Sevgiyle nefret arasında... İyilik duygularıyla öfke ve yıkıcılık arasında...
• Ünlü tarihçi ve oryantalist profesör Bernard Lewis iki tür toplumdan bahsediyordu: Biri bütün sorunları nasıl çözeriz diye düşünen toplumlar... Diğeri bu sorunları dış güçlere bağlayan toplumlar. İran ve Araplarda dış güçlerin komplosu olarak görme eğilimi güçlüdür.
• Çocuk sevgisi bir yaradılış mucizesidir. Bütün canlılarda vardır. Nobel Tıp Ödülü Sahibi Alex Carrel'in şu sözleri çok etkileyici: Tabiat daima yavruyu anasına tercihe eder. Madrid'de açlık hüküm sürdüğü devrin başlarında kadınlar zayıflıyor, fakat yine de normal ağırlıkta çocuk doğuruyorlardı...
• Hangi toplumuz Ünlü tarihçi ve oryantalist profesör Bernard Lewis iki tür toplumdan bahsediyordu: Biri bütün sorunları nasıl çözeriz diye düşünen toplumlar... Diğeri bu sorunları dış güçlere bağlayan toplumlar. İran ve Araplarda dış güçlerin komplosu olarak görme eğilimi güçlüdür. Hayat Yolunda, Taha Akyol
• "İnsanın kalitesi,insanın ideolojisinden önemlidir!Fikrin kalitesi de fikrin renginden önemlidir."
• Genç insan!Hiçbir şey uğruna "kendin olmaktan" vazgeçme,kula kulluğu her zaman reddet,hür irade ve güçlü kişilik sahibi ol...O zaman hayat yolunda daha güçlü yürür,inancına davana,ideolojine daha iyi katkılar yapabilirsin
• Bunu çok önemsiyorum.Gençler kendilerini öğrenmeye değil sadece siyasi mücadele etmeye çağıran,onları kullanarak kendisine güç toplamaya çalışan hareketlere mesafeli durmalıdır.
• Bu bütün tecrübelerden alınacak ders,gençlerin totaliter yapılardan, totaliter ideolojilerden sakınmasıdır.Gerek ülkede,gerek girilen parti,örgüt,cemaat ve grup içinde fikir ve ifade özgürlüğü olmalı,seviyeli entelektüel tartışmalar serbestçe yapılabilmelidir.
• "Türk aydınınını arayışa davet ediyorum..." Cemil Meriç
• Dar kafalılık zihni ve psikolojik bir sorundur;sağı solu olmaz... Gözlerimizi kapatan bağın renginin ne önemi var?!
• Fikirden korkmayınız. Emin olun ki, yeryüzünde zararlı tek fikir tenkit(eleştiri) süzgecinden geçmeyendir.7

Hayat Yolunda İncelemesi - Şahsi Yorumlar

Olaylara Garışman Guzzum: Devrimcinin "Size Diyarbakır'dan selam getirdim" sözüne "Ve aleyküm selam" cevabıyla ülkücü şüpheleri üzerine çeken Vizontele Tuuba filminin sahnesindeki komikliğin olmadığı ama güzel analizlerin olduğu yakın tarih gençlik hareketlerinin de incelendiği kitap. Din, siyaset ve herhangi bir alandaki ideolojilerin saplantı haline getirilmesinin tehlikeleri irdeleniyor. "Amacın için ölmek yerine yaşamalısın" Kitabın en vurucu cümlesi buydu bana göre. Tam olarak içinde böyle geçiyor muydu emin değilim ama bu manada bir söz. Kitap gençlere yönelik gibi görünmesine karşın bilimden, sanata, siyasete, sosyolojiye, tarihe daha kaldıysa başka alanlardan bize geniş bir perspektif sunuyor. Taha Akyol bunları yaparken hep kaynak gösteriyor kendi analizlerini güçlendirmek için. Tabiki yazdın da bir görüşü var, yazarı bilmeyenler kitabı okurken onun hayat görüşü hakkında zaten fikir ediniyor. Bu durumda tek yöne bakıp oradan taraflı fikirler, çarpıtmalar yapmıyor. Bir deneme kitabı olduğu için tarafsızlık önemli. Dediğim gibi kitabı okudukça yazarı az çok tanıyıp kitapta anlatılanları etkilemeyecek şekilde yazarın tarafını eritebiliyoruz kendimiz. Nedir bu yazarın tarafı derseniz? Liberal muhazafakar bir görüş derim. Bu görüş kitapta anlatılanları çok etkilemiyor. Ki zaten özeleştiri de yapıyor. Özeleştirilere gelirsek Taha Akyol 68 kuşağının Ülkücü tarafında. Kuşak olarak bazı güzel çıkarımlar yapıyor : Sosyalist tarafla biz elmanın iki yarısı gibiyiz. İki tarafta da ideolojilerin saplantılı, kendi örgütü içinde sorgulamaz bir biçimde fanatikleşmiş, sloganlarla hararetli insanlardık. Ülkenin ekonomisine, bilimine aklıselim bir çözümlerimiz yoktu. Onlar için devrim, bizim için davamız gerçekleşirse her şey düzelecekti. Peki ya sonrası? Sonrası yok. Toplumsal, tarihsel dinamikliğini, insan ilişkilerinin karmaşıklığını düşünmeyen 20li yaşlarındaki heyecanlı gençler olarak ileri görüşlü mantıklı söylemlerden haberimiz yoktu. Yabancı sermaye sola göre emperyalist emeller, bize göre gayri milli idi. 68 Kuşağındkilerde, sonraki 12 ihtilali dönemlerinde hem sağdan hem soldan çokça genç hayatını kaybetti. Yaşayanlar ise bugün akademisyen, bürokrat, parti üyesi, bakan, başbakan oldu. Ve bugün daha sağduyulu açıklamalar yapıyorlar. Yukarıdaki kısım kitabın Türkiyeye ilgilendiren kısmından. Tabi bunlara tamamen katılmayabilirsiniz ama önemli olan anlamaya çalışmak. Bugünkü politik çıkarları düşündüğümüzde yazarın fikirlerine ters düşen durumlar göze çarpıyor ama kitapta vurgulanmak istenenin o olmadığını düşünüyorum ve büyük resimde bir bakış sunduğunu düşünüyorum. Kitabın vermek istediği mesaj : Fikriniz olabilir olabilir ama onu tabulaştırıp sorgulamaktan uzak olmayın. Düşünceniz hür olsun. Yazarın fikirlerini yazarken gerçek kişilerin yaşanmışlıklarını kullanması gayet güzel. Soyut bir fikir kanıtlama amacı yok. Dünyada ve Türkiye 'den örnekler siyasetçiler, tarihçiler, pozitif bilimciler, edebiyatçılar kullanılmış. Kitabın sevmediğim kısmı , kişisel gelişim kitaplarındaki gibi bazı yerlerinde geçen "Haydi genç insan, Çalışmaya başla, Zorluklar seni yıldırmasın vs." tarzı kitaba karşı ciddiyetimi azaltan sözlerin kullanılması. Tamam kitapta 'öneriler' yazıyor ama içinde yakın tarih, konjonktür okuyunca "haydi paşam sen yaparsın" olmuyor, komik de değil, böyle, rahatsız edici. Genel olarak fikir dünyanıza bir katkıda bulunabilecek bir kitap. Ben sevdim. (Oğuz)

Yaşım 43 olmuş. Düşünüyorum da bazen neler kaybettiğimi , neler için geç kaldığımı. Üzülmemek elde değil. Gazeteci - yazar Taha AKYOL Hocamızın “Hayat Yolunda “ Gençler İçin Anılar ve Öneriler adlı kitabını iki gün önce okuyunca çok üzüldüm. Bu kitabın varlığından çok geç haberdar olmuşum. Çok harika bir kitap. Keşke diyorum bu kitabı 15-20 yaşlarında farkedip okusaydım. Kitap tüm herkes tarafından özellikle ama özellikle gençler tarafından mutlaka okunması gereken bir şaheser. Kitapta anlatılan konular , anekdotlar, verilen örnekler ve tavsiyeler o kadar harika ki mutlaka okunması gereken bir kitap. Ben okurken çok zevk alarak okudum. Sizlerin de çok beğeneceğizi düşünüyorum. Gazeteci ve yazar Taha AKYOL’u böyle bir kitap yazdığı için tebrik ediyorum. Ayrıca da kendisine teşekkür ediyorum. Bu kitabı , başka kitapları okuyan ve okuyacak tüm kitapseverlere iyi okumalar diliyorum. KİTAP ŞUURU’muz açık olsun. (Reslan Mengüç)

Taha Akyol - Hayat Yolunda: Taha Akyol 80 öncesi ülkücülerinden Alparslan Türkeş'in de avukatlığını yapmış, 80 darbesinde 14 ay hapis yatmış, yeniden milli mücadeleciler grubunda muvakkat süreler geçirmiş bir abimiz... Kendisinin ve bir çok yazarın hayatlarından örneklerle kendinizi sık dokulu yapılara fazla kaptırmayın, geleceğinize sarılın, hangi görüşten olursanız olun o görüşün yobazı olmayın, araştırın, sorgulayın, liderleri önderleri sorgulatmayan yancılardan uzak durun, özgür olun, davanız ne olursa olsun davanız için ölmeyin davanız için yaşayın diyen zaten son 80 sonrası dönemde gittikçe liberalleşen ve bana göre özgür terimi üzerine fazlaca durmuş, yazarın bu özgürlük vurgusu bir şairin şiirdeki abartma sanatını fazla kullanması kadar kullanılmış.. (Ahmet Mücahit)

Kitabın Yazarı Taha Akyol Kimdir?

1946 yılında Yozgat’ta doğdu. Babası Mustafa, annesi Fatma Akyol'dur. İlkokul, ortaokul ve lise öğrenimini Yozgat'ta tamamladı. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Gazetecilik mesleğine 1977 yılında "Hergün" gazetesinde başladı. 12 Eylül 1980 darbesi öncesinde Milliyetçi Hareket Partisi yönetiminde bulundu. Darbe sonrasında tutuklandı ve uzunca bir süre Mamak Cezaevi'nde yattı. Askeri mahkemede yargılandı ve beraat etti.

Yankı dergisinde, Tercüman, Meydan ve Milliyet gazetelerinde çalıştı. 80'li yılların ortalarından itibaren milliyetçi çizgiden uzaklaşarak muhafazakâr-liberalizme yöneldi. Siyasi ve iktisadi olarak kendisi tam bir klasik liberal iken, kültür ve dış politika alanında sağ-kanat yaklaşımı benimsemektedir. TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi mütevelli heyeti üyesi olan Akyol, CNN Türk program yapımcısı ve Hürriyet gazetesinde yazar olarak çalışmıştır. Demirören Holding'in Hürriyet gazetesini satın almasından kısa bir süre sonra buradaki görevinden ayrıldı. Akyol, Karar gazetesinde köşe yazılarına devam etmektedir.

Taha Akyol, evli ve iki çocuk babasıdır. Gazeteci ve yazar Mustafa Akyol'un babasıdır.

Eserleri

Türk'ün Ateşle İmtihanı 1921-1922 / 2018

1919-1920 Mondros, Sevr ve Kuva-yı Milliye / 2016

Bilinmeyen Lozan / 2014

Atatürk'ün İhtilal Hukuku / 2012

Demokrasiden Darbeye Babam Adnan Menderes / 2011

Ortak Acı 1915 Türkler ve Ermeniler / 2009

Ama Hangi Atatürk / Ocak 2008 / 3. baskı Mart 2008

Medine'den Lozan'a / Kasım 2004

Kitaplar Arasında / Haziran 2002 / 2. baskı Aralık 2005

Hariciler ve Hizbullah, İslam Toplumlarında Terörün Kökleri / Mart 2000 / 3. baskı Nisan 2000

Mezhep ve Devlet, Osmanlı'da ve İran'da / Ocak 1999 / 7. baskı Kasım 2006

Hayat Yolunda, Gençler İçin Anılar ve Öneriler / Kasım 1997 / 8. baskı Ekim 2007

Bilim ve Yanılgı / 1997 / 5. baskı Aralık 2005

1980'lerde Türkiye

Azerbaycan, Sovyetler ve Ötesi

Bilim ve Yanılgı

Haricîlik ve Şia

Hayat Yolunda

Lenin'siz Komünizm

Politikada Şiddet

Sovyet Rus Stratejisi ve Türkiye (2 cilt)

Tarihten Geleceğe

Osmanlı Mirasından Cumhuriyet Türkiyesi'ne

Ödülleri

Prof. Dr. Mehmet Kaplan Sosyal Bilimler Lisesi Yılın Gazetecisi Ödülü (2007)

Taha Akyol Kitapları - Eserleri

• Ama Hangi Atatürk
• Kayıp Tarihimiz
• Bilim ve Yanılgı
• Bilinmeyen Lozan
• Kayıp Tarihimiz 2
• Osmanlı ve İran'da Mezhep Ve Devlet

• Hayat Yolunda
• Rumeli'ye Elveda
• Atatürk'ün İhtilal Hukuku
• 1914-1915 Felaket Yıllarında Osmanlı ve Ermeniler
• Babam Adnan Menderes
• Türkiye'nin Hukuk Serüveni
• 1919-1920 Mondros, Sevr ve Kuva-yı Milliye

• Ortak Acı 1915
• Medine'den Lozan'a
• Türk'ün Ateşle İmtihanı 1921-1922
• Onlar da Kahramandı
• Hariciler Ve Hizbullah
• Kitaplar Arasında
• 101 Kitap

• Osmanlı Mirasından Cumhuriyet Türkiye'sine
• Modernleşme Sürecinde Türban
• Kuvvetler Ayrılığı Olmayınca
• Politikada Şiddet
• Azerbaycan Sovyetler ve Ötesi
• 1980'lerde Türkiye
• Haricilik ve Şia

• Tarihten Geleceğe
• Leninsiz Komünizm
• Eğrisiyle Doğrusuyla Avrupa
• İslam Düşüncesinde Yeni Arayışlar II

Taha Akyol Alıntıları - Sözleri

• Deringil'in bu eserini okumamak bir aydın için eksikliktir. (101 Kitap)
• "Osmanlı'da vezirlik rütbesine çıkan ilk gayrimüslim paşa, 1861 yılında Abdülaziz tarafından Cebeli Lübnan Mutasarrıflığına atanan Ermeni Karabet Artin Davut Efendi'dir." (1914-1915 Felaket Yıllarında Osmanlı ve Ermeniler)
• Yeni Türkiye kavramının doğru anlamı, ancak liberal demokrasi, evrensel anlamda hukuk devleti, açık piyasa ekonomisi olabilir. Bütün bunların temelinde, herkesin güvenebileceği bağımsız ve tarafsız yargı vardır. Buna sahip çıkmak ve bunu gerçekleştirmek önce hâkimlerle savcıların, sonra da hukuka saygı duyan herkesin şeref borcudur. (Türkiye'nin Hukuk Serüveni)
• 2 Eylül 1920 de M. Kemal Paşa, Fransız Le Journal gazetesine şu beyanatı verecektir: "Arkamda bütün İslam dünyası, yanımda bana elini uzatan daha büyük bir müttefik (Rusya) var. (1919-1920 Mondros, Sevr ve Kuva-yı Milliye)
• Evet, "at kişnemesinden, kargı sesinden" dağlar inlemeliydi, top gürültüsünden değil... (Osmanlı ve İran'da Mezhep Ve Devlet)
• Bilimsel bilgi insanoğlunun çok yüksek bir zihni faaliyetinin eseri olduğu için, bu düzeye ulaşmamış zihinlerin ideolojiye müptela olması, "her şeyi izah eden" "sahte bilim"lere kapılması, yarı aydınlar için çok cazip geliyor. Zaten insanoğlunun astrolojiyi icat etmesi, astronomiyi keşfetmesinden öncedir! (Bilim ve Yanılgı)

• Şartlar tamam olduğu zaman milletler için ihtilal meşru bir haktır. Fakat ihtilal aslında bir millet hayatının asla arzu etmeyeceği,çetin ve tehlikeli bir ameliyattır.(İnönü-Nisan 1960) (Kuvvetler Ayrılığı Olmayınca)
• Kuruluş ve yükseliş dönemleri diye nitelenen bu dönemlerin temel özelliği bu dinsel çeşitlilikti. Hacı Bektaş halifelerinden Abdal Musa’yı seferlerde bu dönemde görürüz. Geyikli Baba’yı Osmanlı beyleriyle ilişki içinde yine bu dönemde görürüz. Fatih Sultan Mehmed’in yanında Fazlullah-ı Hurufi’nin dervişlerini yine bu dönemde görürüz... Dinsel çeşitliliğin en çarpıcı sembolik örneklerinden birine Fatih Sultan Mehmed’in İstanbul’u fethi sırasında yanında bulundurduğu iki akıl hocasına tanık oluruz: Molla Gürani ve Akşemseddin. Bir din bürokratı ve bir halk İslamı önderi. (Osmanlı ve İran'da Mezhep Ve Devlet)
• -Özgür birey ya da hür kişilik kavramlarının İtalya'da rönesans hareketiyle dinamizm kazanarak tarihin akışını değiştirdiği doğrudur. Ancak bu gerçeğin yanında faşizmin beşiğinin de İtalya olduğunu unutmamak lazım. Demek ki tarih elbette çok önemlidir, fakat belirleyici değildir. İşte belirli sosyal, politik ve ekonomik şartlar rönesans topraklarında faşizmi doğurdu ! Reformun toprakları olan Almanya'da Nazizm çıkmadı mıydı ? -Mebusların "Mustafa Kemal'in gözü önünde" aykırı oy kullanmalarından bugüne neredeyse yüz yıl geçti, 21. yydayız. Bırakın liderin gözü önünde aykırı oy kullanmayı, liderine sadakatini sergilemek için Anayasa'ya göre gizli olması gereken oylamalarda bile "göstere göstere" oy atan milletvekillerimiz var ! -Türkiye gibi siyasi kültürü çatışmacı olan ülkelerde, gerektiğinde partiler arasında hakemlik yapacak, siyasi hayatın çıkmazlara sürüklenmesini önleyecek partisiz Cumhurbaşkanı kurumuna ihtiyaç vardır. -Bu bir tür "gönüllü kölelik"tir. Yüksek bir ideale, yüce bir davaya hizmet ettiklerini sanarak köleliği seçmişler, hatta köleliğe koşmuşlardır. (Onlar da Kahramandı)
• İki adalet vardır,padişahın adaleti,Allah’ın adaleti...Ben Allah’ın adaletini kastettim,Mahmut Celalettin Paşa bunu padişahın adaleti sandı...Yarın Hünkarın da benim de huzuruna çıkacağımız bir hakim vardır ki ben ondan korkarım. (Onlar da Kahramandı)
• Kırım hiçbir zaman tam Osmanlı kontrolünde değildi ama Osmanlı’yla olan bağlantısının kesilmesi ve ardından tamamen Rus kontrolüne girmesi sonrasında, birçok bölgede olduğu gibi Kırım’da da Müslümanlar diğer bölgelere göç etmeye başladılar. Burada tabii bir sorun var, Müslümanların bir örgütlenme sorunu var. Devletin olmadığı yerde Müslümanlar kalmak istemiyor, yani bayrak indiğinde Müslüman da bayrağın olduğu yere gitmek istiyor. Çünkü Müslümanların Rum kiliseleri gibi bir kiliseleri yok arkalarında, bir örgütleri yok. Tabii bunları da kurmaları çok zor oluyor. Yani bakın, mesela Osmanlı’nın çekilmesinden sonra cemiyetler kurmaları, teşkilatlanmaları çok uzun bir süre alıyor. Zaten bu olana kadar çok büyük bir kütle Osmanlı devletine göç ediyor. Burada temel sorun aslında Müslümanların temel örgütünün devlet olması, devlet bir yerden çekildiği zaman onların da devletin gittiği yere gitme ihtiyacı hissetmeleri. (Rumeli'ye Elveda)
• Lozan’da sadece Yunan işgalinin sorunları değil, Birinci Dünya Savaşı’nın sorunları da diplomatik savaş konusu olacaktır. Hatta 1856’da Sadrazam Âli Paşa’nın teşebbüsünden itibaren kapitülasyonları kaldırmak için çeşitli teşebbüslerde bulunan Türkiye, yetmiş yıl sonra Lozan’da kapitülasyonlardan kurtulabilecekti. (Bilinmeyen Lozan)
• Şimdi savaştan yenik çıkmış, Mondros ve Sevr'de işgaline karar verilmiş bir millet, yeniden Avrupa'ya kafa tutuyor! İngiliz istihbarat raporu şöyle diyor: Mustafa Kemal'in Avrupa'ya meydan okuduğunu gören boyunduruk altındaki halklar arasında genel bir kıpırdanma başlıyor. (Ama Hangi Atatürk)

• Nice kudretin olsa zulümden hazar et! Çünkü Allah mazlumun intikamına şiddet katmıştır! (Azerbaycan Sovyetler ve Ötesi)
• Söylemek istediğim şudur ki, İslam'da bilimlerin yükseliş ve çöküşünden ders alarak zihinlerimizi bilime, ilgiye ve dünyaya açmalıyız. Asya'nın yükseliş çağı olan 21. yüzyılda çocuklarımızın yükselmiş bir Türkiye'de başarılı insanlar olarak yaşamasının yolu, ahlaki ve ananevi meziyetlerle birlikte zihinlerinin bilgiye, bilime, ticaret ve sanayiye, kültür ve sanata, bütün dünyaya açık olmasıdır. (Bilim ve Yanılgı)
• Halkın Serbest Fırka'ya gösterdiği büyük ilgi, seçimlerde yaşanan olaylar ve Menemen'de meczupların yarattığı vahşet Kemalist rejimi büsbütün sertleştirmiştir. Devlet partisi devletle iç içe geçerek 1930'larda "parti devleti"ne dönüşecektir. (Atatürk'ün İhtilal Hukuku )
• Abdülhamid Han, Nizamiye mahkemelerini geliştirip teşkilandırarak yargı birliği yolunda önemli bir atılımı gerçek­leştirmiştir: 1879 tarihli Mehakim-i Nizamiyenin Teşkilatı Kanun-ı Muvakkati adlı yasa ile hukuk ve ceza mahkemeleri ayırımı belirgin hale getirilmiş ve bugükü hukuk ve ceza mahkemelerimizin temeli atılmıştır. Eski hukukumuzda olmayan savcılık (kamu davası) kurumu ile avukatlık kurumu ve noter­lik kurumu hukukumuza dahil edilmiştir. Ticaret mahkemeleri de artık Adliye Bakanlığı'na bağlanarak yargı birliği yönünde büyük merhale katedilmiştir. Abdülhamid dönemindeki önemli bir başarı da, yeni mah­kemeler ve yeni hukuk için gereken hukukçuları yetiştirmek ü­zere kurulan "Mekteb-i Hukuk"un kalıcı ve esaslı bir şekilde yeniden kurulmasıdır. Medrese dışında ilk hukuk mektebi 1870'de faaliyete geçmiş, 1874'te Batı'ya dönük bir hukuk programı oluşturulmuştur ve hocaların çoğu "Mösyö"dür. Abdülhamit devrinde, 1880'de kurulan ve günümüze kadar gele­rek İstanbul Hukuk Fakültesi'nin de temelini oluşturan "Mek­teb-i Hukuk"ta eğitim kadrosu büyük ölçüde Türkleşmiş­tir. Abdülhamid dönemi tamamlandığında, Nizamiye mah­kemeleri son derece genişlemiştir, Şer'iye mahkemeleri Müslü­manların, azınlık(kilise) mahkemeleri gayrimüslimlerin sadece aile ve miras hukukuna bakmaktadır. (Medine'den Lozan'a)
• ELEFTERlOS VENlZELOS Müslümanların aile ve şahsın hukuku davalarına Şer'iye mahkemeleri bakıyor. Hristiyanların da Hristiyanlık kanunları uyarınca bu konulara bakacak kendi mahkemelerinin olmaması kabul edilemez, lSMET PAŞA Türkiye, vatan çocuklarının soy ve din ayrımı olmaksızın eşit haklardan yararlanmalarını ve aynı yükümlülükleri üstlenmelerini gerekli görmektedir. Anayasayla yönetilen bir ülkede vatandaşlar arasında ayırım olamaz. (Medine'den Lozan'a)
• 1912-1922 arasındaki on yıl içinde yaklaşık 5 milyon Müslüman, cephelerde veya cephe gerisinde açlıktan, salgın hastalıktan ya da göç yollarında bitkinlikten hayatını kaybetti. Yunan işgalinin olduğu Ege’de ve Rus işgalinin olduğu Doğu Anadolu’da kadınların yaklaşık yüzde 30’u dul kaldı ve bu yüzden meydana gelen erkek nüfus eksiği 1965 yılına kadar sürdü. (Bilinmeyen Lozan)
• 1933'te, geçmişteki bu on yıllık savaşın ( 1912-22 arasındaki savaşlarda ) bakiyesi olarak, 15 milyonluk Türkiye nüfusunun yaklaşık 1 milyonu topaldı, çolaktı, kördü; bir şekilde sakattı. 1917'de ordu sağlık bürosunun yaptığı bir araştırmaya göre, halkın %14'ü sıtmalı, %9'u frengiliydi. Köylülerin %72'si bitli olup, her an tifüse yakalanabilecek durumdaydı. (Türk'ün Ateşle İmtihanı 1921-1922)