Meneksenos - Platon Kitap özeti, konusu ve incelemesi

Meneksenos kimin eseri? Meneksenos kitabının yazarı kimdir? Meneksenos konusu ve anafikri nedir? Meneksenos kitabı ne anlatıyor? Meneksenos kitabının yazarı Platon kimdir? İşte Meneksenos kitabı özeti, sözleri, yorumları ve incelemesi...

Kitap Künyesi

Yazar: Platon

Çevirmen: Furkan Akderin

Yayın Evi: Say Yayınları

İSBN: 9786050200256

Sayfa Sayısı: 64

Meneksenos Ne Anlatıyor? Konusu, Ana Fikri, Özeti

Platon, hiç kuşku yok ki düşünce tarihinin en önemli ve etkili filozoflarından biridir. Felsefenin kurumsallaşmasına ve felsefede yazılı geleneğin oluşmasına katkıda bulunmuş, iki dünyalı metafiziğiyle bütün bir Ortaçağ düşüncesini belirleyecek olan idealist felsefe geleneğinin başlatıcısı olmuştur. Hıristiyan Ortaçağ felsefesine ve İslam düşüncesine etkisi bakımından da ayrıca önem taşıyan Platon, düşünce tarihi boyunca tartışılan tüm problemleri yüzlerce yıl öncesinden ele almış ve ilk büyük felsefi sistemi inşa etmiştir.

“Biz başkalarının silahlarına yenilmedik. Bugüne kadar düşmanlarımız bizi yenemedi, bundan sonra da yenemeyecek. Sadece kendi kendimizi yendik.”

Politik retoriği, Gorgias diyaloğunda “halka dalkavukluk etme”, Phaidros’ta ise “ruhu avlama sanatı” olarak gösteren Platon, yine Sokrates aracılığıyla Meneksenos’ta da benzer eleştirilerini sürdürür.

Meneksenos, parlak bir hitabet veya retorik örneği olarak, savaşta ölenler için yapılan bir tören konuşmasından, onların kahramanlıklarını övücü bir söylevden oluşur. Sokrates’in ezberden okuduğu, kendisinin ve Perikles’in öğretmeni olan Aspasia’dan dinlediğini belirttiği söylevin ilk bölümünde Atina için ölenlere övgüler dizilirken, ikinci bölümde onların ağzından, ölenlerin yakınlarına seslenilir. Bu yiğitliğin ve erdemin niteliği, nasıl bir miras olarak alınması ve devam ettirilmesi gerektiği konuşmanın retorik olarak da en can alıcı bölümleridir. Bu anlamda Meneksenos diyaloğu, gerçeğin kimi zaman tahribatla kimi zaman mübalağayla deforme edilmesinde retoriğin nasıl bir araç olduğuna dair de iyi bir göstergedir.

Meneksenos Alıntıları - Sözleri

• Bir ölümlü, hayatta her şeyin gönlünün dilediği gibi olmasını bekleyemez.
• Doğruluk ve erdem dışında kalan her bilgi de düzmecedir, bilgelik değildir.
• "Onun için sözlerimizi hatırlayın ve unutmayın ki, hayatta göreceğiniz iş ne olursa olsun, erdem olmayınca, elde edeceğiniz her şeyin, yapacağınız her işin sonunda, utanç ve kötülük vardır."
• Zenginlik, alçak bir insana şeref getirmez.
• Doğruluk ve erdem dışında kalan her bilgi de düzmecedir, bilgelik değildir
• "Hiçbir şeyde aşırı olma"
• Soyunu alçaltan bir kimse için, hayat boş bir şeydir
• İnsanları yetiştiren devlettir. Devlet iyiyse insan da iyidir, devlet kötüyse insan da kötüdür.
• Hayatta göreceğiniz iş ne olursa olsun, erdem olmayınca, elde edeceğiniz her şeyin, yapacağınız her işin sonuncunda, utanç ve kötülük vardır.
• Bir ölümlü, hayatta her şeyin gönlünün dilediği gibi olmasını bekleyemez.
• Biz ne zaman yenildiysek, aramızdaki anlaşmazlıklar yüzünden oldu, başkalarının silahlarıyla değil.
• SOKRATES: Savaşta ölmenin, gerçekte birçok faydaları var, Meneksenos. Öldüğü zaman ne kadar fakir olursa olsun insanın güzel ve muhteşem bir mezarı oluyor.
• Zenginlik, alçak bir insana şeref getirmez.
• Çünkü biz ne zaman yenildiysek aramızdaki anlaşmazlıklar yüzünden oldu; başkalarının silahlarıyla değil. Düşmanlarımız bizi bu güne kadar yenemedi yarın da yenemeyecektir. Biz kendi elimizle kendi kendimizi yendik.
• Atalarının kazandığı şeref çocuklar için çok güzel bir hazinedir, ancak böylesi bir hazineden malınız, mülkünüz ve şerefiniz olmadan yararlanıp, çocuklarınıza vermeniz utanç verici bir şey ve alçaklıktır.

Meneksenos İncelemesi - Şahsi Yorumlar

"Düşmanlarımız, bizi bugüne kadar yenemedi; yarın da yenemeyecektir. Biz kendi elimizle, kendi kendimizi yendik." diyor Sokrates. Kitap Sokrates ve Meneksenos kişilerinin konuşmaları üzerine kuruludur. Pers- Yunan savaşları sonrasında ortaya çıkan harabe ve şehitler için bir tören hazırlanacaktır ve bu törenin nutkunu dile getiren Meneksenos nasıl bir konuşma yapması gerektiğini Sokrates' e sorar ve ortaya Aspasia öğretmeninin nutku dile gelir ve törende okunur. Devlet şehit ailelerinin her zaman destekçisi olmuştur ve bu acı günlerinde sırtlarındaki bu ağır yükü onlarla ilgilenerek az da olsa dindirmeye çalışmışlardır. (Taçlı Hatun)

2500 yıl önce Atına'da, ölen savaşçıların yanı başında nemli gözlerle Socratesin retoriğini dinlemek huzur veriyor....................... (Mustafa Hıncal)

Kitapta Yunan milliyetçiliği ve saf Yunan ırkı övücülüğü dışında çok güzel çarpıcı noktalar bulunmaktadır. Kel ölünce sırma saçlı, kör ölünce kalem kaşlı olur derler. Her milletin kendine has şehit anlayışı vardır ve devletleri için savaş verenler devlet ve herhangi bir devletin halkı tarafından kahraman olarak görünürler. Kişi savaşa girmeden önce her ne kadar ahlaksız ve niteliksiz olsa da bu böyledir. Bu düşünülünce Platon'un ironi yaptığını düşündüğüm bu yer güzel bir noktaya dokunuyor. Platon Sokrates'in Aspasia'dan aktardığı hepimiz aynı anadan doğmuşuz sözü (ki burada toprak istiaresi de yapılıyor) keşke bütün insanlık için düşünülüyor olsaydı Yunanlılar kendileri dışındakileri barbar diye nitelemezlerdi. Gerçi o dönemde bile şehit yakınlarına devletin bakmakla mesul tutulduğunu aktarması da medeniyet konusunda üst düzey bir aşamayı temsil ediyor. (Hikmet Zayi)

Kitabın Yazarı Platon Kimdir?

Antik/klasik Yunan Filozofu, Matematikçi, Felsefi Diyaloglar Yazarı ve Batı Dünyasındaki İlk Yüksek Öğretim Kurumu Olan Atina Akademisinin Kurucusu

Eski Yunan filozofu (Atina İ.Ö. 428-ay.y.İ.Ö. 348/347). Soylu bir ailenin oğlu olan Eflatun (ya da Platon), parlak bir Öğrenim görerek, sanatın her dalında kendini gösterdi (çok genç yaşta şiirler, trajediler yazdı); Kratilos'tan bilim dersleri aldı. Sokrates'le tanışınca (İ.Ö. 407) felsefeye yönelip, gerek beden, gerek kafa yapısı bakımından siyasete yatkın olmadığından, o karışık yıllarda siyasetten uzak kaldı. Demokrasiyi küçümserken, Otuzlar Meclisi'yle iktidara gelen dostlarının yönetimini daha da beter buldu. Sokrates'in Ölümünden sonra Megara'da Eukleides'in yanına çekildi; sonra yolculuklar yaparak Kyrene'de matematikçi Theodoros'la tanıştı. Mısır'a bir yolculuk yapıp, İtalya'ya giderek Tarento ve Lokroi'deki pyhthagorasçı çevrelerle ilişki kurdu. İ.Ö. 388'e doğru Dionysos'un kaynı Dion tarafından, Syrasos'u oek etkileyemedi. Atina'ya dönerek, Akademi Gymnasionu'nda Yunanistan'ın dört bir yanından gelen Öğrencilere ders verdi. İ.Ö. 367 ve İ.Ö. 361'de iki kez daha Sicilya'ya gittiyse de, Genç Dionysos'u da etkilemeyi başaramadı ve felsefe ile tiranlığı bağdaştırmaktan vazgeçti. Atina'ya dönüp, Akademi'de ders vermeyi sürdürerek, söylentiye göre bir şölen sırasında öldürüldü.

Eflatun'un bütün yapıtları günümüze kalmıştır: Felsefe ve felsefeyle bağlantılı konularda yazılmış 26 diyalog. Karşılıklı konuşmalar biçiminde yazıldıkları için bunlara "diyalog" denirse de, tümünü diyalog diye adlandırmak belki doğru olmaz; çünkü, sözgelimi Sokrates'in mahkemede yaptığı konuşmayı içeren Savunma ve daha birkaç yapıtı, temelde monologdur. Gene de, tarihsel kişilere dayansın ya da dayanmasın, bütün yapıtlarını kişilerin ağzından yapılan konuşmalar biçiminde yazdığı için, tümü bu anlamda tiyatrovaridir. Birkaçı dışında, diyalogların tümünde, Sokrates odak kişidir.

Platon Kitapları - Eserleri

• Devlet
• Sokrates'in Savunması
• Phaidon
• Diyaloglar 2
• Şölen - Dostluk
• Gorgias

• Lysis
• Hipparkhos Kleitophon Rakipler
• Protagoras
• Diyaloglar
• Devlet Adamı
• Mektuplar
• Philebos

• Meneksenos
• Euthyphron
• Kriton
• Yasalar
• Timaios
• Ion
• Menon

• Sofist
• Minos
• Lakhes
• Kritias
• Alkibiades I-II
• Parmenides
• Theaitetos

• Küçük Hippias
• VII. Mektup, Dion
• Seçmeler
• Kratylos
• Büyük Hippias - Theages
• Euthydemos - Parmenides
• İkinci Alkibiades

• Kharmides
• Epinomis
• Phaidros
• Devlet III-IV
• Siyaset ve Retorik
• Kleitophon veya Felsefeye Davet
• Parmenides

• Devlet

Platon Alıntıları - Sözleri

• Tanrı sıradan bir kişiyi bile şair yapacak kadar bilge bir şairdir. O ana dek şiirden yana nasipsiz bile olsa aşk'ın dokunduğu herkes şair oluverir bir anda. (Şölen - Dostluk)
• Kurtlar kuzuları nasıl severse Aşıklar da sevgililerini öyle sever. (Phaidros)
• sözü özüne uymayan biri beni sıkar; söyledikleri ne kadar güzel olursa, o kadar sıkar. o zaman da beni söze düşman görürler. (Lakhes)
• "Antropos* ismi sadece yakınındaki canlıları görebilen, gördüğünden farklı bir şey düşünemeyen hayvanların ifade ettiğinden farklı bir anlam ifade eder." *İnsan (Kratylos)
• “Benim gibi bir kimseyi kolay kolay bulamayacaksınız. Onun için, size, kendinizi benden yoksun bırakmamanızı öneririm.” (Sokrates'in Savunması)
• Evet birleştiren şey sevinç ve acı ortoklığı değil midir? (Seçmeler)

• Ruha ait şeylere bakalım; bunlar ölçülülük, doğruluk, cesaret, kolay öğrenme, zihinde tutma, iyi yüreklilik ve daha başka benzer şeyler... (Menon)
• Ya sen adaletin ne olduğunu bilmiyorsun ya da onu benimle paylaşmak istemiyorsun (Kleitophon veya Felsefeye Davet)
• O halde, sence, söz, söylenen; görüş, görülen; işitiş, işitilen şey midir? Yoksa, söz başka, söylenen şeyler başka; görüş başka, görülen şeyler başka; işitiş başka, işitilen şeyler başka mıdır? (Minos)
• Eğer bir resme gereğinden fazla yaklaşırsan resimden hiçbir şey anlayamazsın. (Theaitetos)
• Devletler yeniden düzenlenmedikçe, kanunların daha iyi bir hale getirilmelerine imkân yoktur. (Mektuplar)
• “İnsanlara tanrılardan söz ederken onları tatmin etmek, gerçekten biz ölümlülere, ölümlülerden söz etmekten daha kolay gibi görünüyor. Çünkü dinleyenlerin, kendilerine bu kadar yabancı olan meseleler üzerinde görgüsüz ve kara cahil olmaları, bu konuda söz söylemek isteyenlerin işini pek kolaylaştırır; zaten tanrılar hakkındaki bütün bilgimizin de ne olduğu belli.” (Kritias)
• YABANCI: Sanırım henüz aşk avına dikkat etmedin. THEAİTETOS: Dikkat etseydim ne olurdu? YABANCI: Bu avın hediye olmadan yürümediğini görürdün. (Sofist)

• "İyi şeyler istiyorum ancak farkına varmadan tanrılardan kötü bir şey istememek çok zorlu bir iş." (Alkibiades I-II)
• Dilde yapılacak yanlışlık, sadece dile değil aynı zamanda ruha da kötü etki eder. (Phaidon)
• Oysa, çoğunlukla, doğa ve yasalar birbirine kar­şıttır. Bu nedenle, insan utanıp düşündüğünü söylemekten çekinirse, sözleri birbirini tutmaz olur. (Diyaloglar 2)
• gevezelik ciddi araştırmaların eğlencesi olur. (Philebos)
• “Önemli olan yaşamak değil, iyi yaşamaktır.'' (Kriton)
• _O halde aldanmıyorsam, kötülük kalmadığı zaman bile dostluk vardır. _Vardır. _Dostluğun sebebi gerçekten kötülük olsaydı dostluğun da ortadan kalkması gerekirdi: çünkü sebep yok olunca sonucu da yok olur. (Lysis)
• Seyircilere dikkat etmeliyim çünkü onları ağlatırsam alacağım para beni güldürür, onları güldürürsem alacağım para beni ağlatır. (Ion)