Arap Beşinci Mevsimi

Arap Baharı karakter olarak Prag baharına benzetildiği için her iki baharın karşılaştırmasını yapmak istedim.

Arap baharında yaklaşık 1 yıldır  şu ana kronolojik sırasıyla yaşananlar:

Tunus’ta Muhammed Bouazizi kendini yaktı. Tunus ve Cezayir’de gösteriler başladı, Libya’da göstericiler gözaltına alındı. Ürdün’de protestolar başladı. Tunus’ta hükümet düştü. Moritanya’da 1 kişi kendini yaktı. Umman’da küçük çapta protestolar başladı. Yemen’de protestolar başladı. Suudi Arabistan’da 1 kişi kendini yaktı, küçük çapta protestolar başladı. Mısır’da protestolar başladı. Suriye’de 1 kişi kendini yaktı. Filistin, Fas ve Sudan’da protestolar başladı. Ürdün’de hükümet görevden alındı. Bahreyn ve Cibuti’de küçük çapta protestolar başladı.

Mısır’da Cumhurbaşkanı yetkilerini yardımcısına devretti. Libya’da gösteriler yeniden alevlendi.

Libya’da birçok yer muhaliflerin eline geçti. Kaddafi bazı kentlerde karşı saldırıya geçti. Doğudaki muhalifler geri çekilmeye başladı.BM Libya bombalansın dedi. Mısır’da Hüsnü Mübarek’in yargılandığı dava başladı. Libya’da muhalifler başkent Trablus’a girdi. Libya’nın Sirte kentinde Devlet Başkanı Muammer Kaddafi isyancılar tarafından öldürüldü.

Bu süreç içerisinde yaşanan gelişmeler ise yine kronolojik sırayla;

Tunus’ta Zeynel Abidin Bin Ali ve Muhammed Gannuşi ülkeyi terk etti, politik polis dağıtıldı, eski iktidar partisi dağıtıldı, siyasi tutuklular serbest bırakıldı.

Cezayir’de 19 yıllık olağanüstü hal kaldırıldı. Ürdün’de kral Abdullah Bin Abdül Aziz Başbakan Rifai ve kabinesini dağıttı. Sudan’da Başkan Bashir 2015 seçimlerinde aday olmayacağını açıkladı. Umman’da Sultan Kabus bin Seyd ebu Seyd tarafından ekonomik imtiyazlar verildi, bazı başkanlar kovuldu, Umman’ın meclisine yasama yetkisi verildi. Yemen’de iktidar partisinin bazı milletvekilleri istifa etti,devlet başkanı Salih 23 Mayıs’ta dokunulmazlık verilmesi şartı ile istifa etti.

Suudi Arabistan’da Kral bazı ekonomik imtiyazlar verdi,2011 yerel seçimlerinde sadece erkeklerin aday olabileceğini açıkladı. Mısır’da Hüsnü Mübarek ve Ahmet Şefik istifa etti, silahlı kuvvetler gücü ele aldı, parlamento dağıtıldı ve konsey askıya alındı, Devlet Güvenlik Soruşturma Servisi kapatıldı, iktidar partisi dağıtıldı.

Suriye’de siyasi tutuklular serbest bırakıldı, bölgesel valiler konuldu,isyan bölgelerine askeri müdahale yapıldı, parlemento’dan bazı istifalar oldu.

Cibuti’de bazı muhalifler tutuklandı, uluslararası gözlemciler sınır dışı edildi. Fas’ta Kral IVMuhammed bazı ekonomik imtiyazlar verdi, referandum kararlaştırıldı, yolsuzluğu önlemek için bazı adımlar atıldı.

Irak’ta Başbakan Maliki seçimlerde aday olmayacağını açıkladı, valiler ve yerel yöneticilerden bazıları istifa etti.

Bayreyn’de  Kral Hamad ibn İsa Al Khalifa tarafından ekonomik imtiyazlar verildi, politik suçlular serbest bırakıldı, bazı yöneticiler kovuldu. İran’da muhalif liderlerden bazıları tutuklandı. Libya’da Nato askerleri Libya üzerinde operasyonlar düzenledi, muhalifler yönetimi ele geçirdi, Geçici Ulusal Konsey kuruldu. Kuveyt’te kabine istifa etti.

Sonuç; resmi kaynaklara göre yaklaşık 40.000 ölü ki ölümlerin  bu rakamdan katbe kat daha fazla olduğunu tahmin edersiniz.

Prag Baharı’nda yaşanmış olanlar ise yine kronolojik sırayla;

5 Ocak 1968’de Çekoslovakya politik olarak liberalleşmeye başladı. Alexander Dupçek’in iktidara gelmesiyle başlayıp, aynı yılın 20 Ağustos’ unda Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ve Varşova Paktı müttefiklerinin -Romanya hariç -ülkeyi işgal etmesiyle son bulmuştur.1960 yılından başlayarak Çekoslovakya ekonomik darboğaza girmeye başladı.1968 yılının başında Antonin Novotny Çekoslovak Komünist Partisini  Alexander Dupçek’ e  kaptırdı.22 Mart 1968 günü Novotny  emekli olup koltuğunu Lıdvig Svoboda’ya devretti. Nisan ayında Dupçek ekonomik liberalleşme adımları atmaya başladı. Bu politika basının özgürleştirilmesi, tüketim mallarına önem verilmesi, hatta çok partili demokratik çok partili bir hükümet kurulması gibi düzenlemeler içeriyordu. Bu politikanın sonunda federal bir anayasa yazılarak Çekoslovak Sosyalist Cumhuriyeti’nin eşit iki ulusa bölünmesi tasarlanmıştı. Haziran sonlarında Varşova Paktı üyelerinin askerleri Çekoslovakya’ya girme girişiminde bulundu. Ağustos ayında müzakerelerden sonuç alınamayınca Çekoslovakya’nın 21-22 Ağustos’ta  işgal edilmesi ile Prag Baharı sona erdi.

Sonuç; çatışmalar sırasında 72 Çekoslovak asker öldü ve yüzlercesi yaralandı. Çekoslovakya Sovyetlere bağlı bir Sosyalist Cumhuriyet haline geldi. İşgalin sonunda yaklaşık 300.000 kişi Batı ülkelerine göç etti.

Çekoslovakya 1992 yılında bir çırpıda Çek Cumhuriyeti ve Slovakya olarak  sıkıntısız ve problemsiz olarak ikiye ayrıldı. Mısır’da ise yapılan seçimler en az 3 ay sürecek!

İki ayrı demokratik ülke olarak hayatlarına devam eden Çek Cumhuriyeti ve Slovakya’da okuma yazma oranı şimdi %99,9. Arap baharı yaşanan ülkelerde ise %50’nin altında. Türkiye’de ise halen %92 civarındadır.

Arap baharı yaşanan ülkelerin bu değişime hazır olmadığı her halinden belli.  Sadece ve sadece ilk defa kameraların karşısına geçen figüranların oynadığı  filmde Türkiye  başrolü kabul etmiş gibi görünüyor. Bu film biter mi? bilinmez ama getirisinin Türkiye’ye değil büyük film prodüktörlerine para kazandıracağı kesin!

Nüfus kırım ekibi ve silah üreticileri paçalarını dizlerine kadar sıvamış, doğal kaynakları hızla azalıp yetememe derecesine gelen dünyamızda geri kalmış ülkelerdeki seleksiyonu gerçekleştirme operasyonları devam edecektir.

İşte bütün mesele bu…

Kaynak: Google