Duygusal Yeme - Duygusal Açlık

Fiziksel olarak acıkmanızın dahi mümkün olamayacağı zamanlarda kendinizi sürekli aç hissediyorsanız psikolojik bir probleme dayalı yeme bozukluğunuz olabilir.

Fiziksel olarak acıkmanızın dahi mümkün olamayacağı zamanlarda kendinizi sürekli aç hissediyorsanız psikolojik bir probleme dayalı yeme bozukluğunuz olabilir.
Yemek yeme davranışını etkileyen pek çok faktör vardır ancak duyguların yemek yemeyi nasıl etkilediğini tahmin etmek biraz zordur. Duyguların durumuna göre ya da bireyin karakteristik özelliklerine göre yemek yeme ve duygular arasındaki ilişki değişiklik gösterebilir.

Aşırı yemeyi yanlış açlık farkındalığı ile ilişkilendirebiliriz . Bireyler bazen  ne açlıklarını ne de tokluklarını anlayamayabilmekte, iştah gibi içsel uyaranlara ya da açlık ve tokluk hislerine cevap olarak değil duygularına cevap olarak yemek yiyebilmektedir. Bu bireylerde açlık farkındalığı ile ilgili doğru içsel programlama dürtüsü olmadığından ne zaman ve ne kadar yiyeceklerini anlamak için dışsal birtakım sinyallere ihtiyaç duyarlar. Bundan dolayı yeme davranışı ele alınırken fiziksel açlığın yanında duygusal açlığın da ele alınması gerekmektedir.

Duygusal açlık/duygusal yemeyi; açlık hissini alışkın olunan öğün vakti geldiği için ya da sosyal gereklilik olduğu için değil, sadece kişinin içinde bulunduğu duygu durumuna yanıt olarak ortaya çıktığı varsayılan yeme davranışı olarak tanımlayabiliriz. Duygusal yeme, besinleri kullanarak olumsuz duygu durumları ile başa çıkmada, psikolojik bir destek olarak kabul edilmektedir. Bu durumda bireylerin yaşadıkları olumsuz duygulara besin tüketerek tepki gösterdiklerini ve olumsuz duygu durum karşısında kendilerini iyi hissetmek için besinleri kullandıklarını görürüz. 

Duygusal yeme, olumsuz duygularla başa çıkmada psikolojik bir destek olarak kabul edilmektedir. Bununla beraber, duyguları tanımlamada ya da algılamada zorluk yaşanması tıkınırcasına yeme ataklarını tetikleyebilmektedir. Bireyler duygularını yoğun bir şekilde yaşarken, duygularının gerçekte ne anlama geldiğini belirlemekte zorlanırlarsa, bu duygu durumu ile baş edemeyeceklerini düşünebilirler. Eğer, bireyler duygularını ifade etmekte zorlanırsa, yaşadıkları rahatsızlık verici durumdan, dikkatini besinler aracılığı ile dağıtarak kaçınma davranışı sergileyebilmektedirler.

Yeme davranışında duygusal ve fiziksel açlığın ayrımını yapabilmek için her iki açlık türünün özelliklerinin bilincinde olmak oldukça önemlidir. Öncelikle fiziksel açlık durumunda bireyin midesinde bir kazınma, burukluk olmakta ve kan şekeri düşebilmektedir. Birey doyma hissine yedikçe ulaşmaktadır. Açlığı giderme davranışı, duygusal yeme davranışı olan bireyden farklıdır. Örneğin birey meyve, sebze gibi enerji içeriği düşük besin veya atıştırmalıklarla açlığını giderebilmektedir. Duygusal açlıkta ise tam tersi bir durum söz konusudur. Duygusal açlık aniden başlamakta ve fiziksel belirti vermemektedir. Birey ne bulursa onu yemekte ve daha çok kalori değeri yüksek besinleri tercih etmektedir.

BAŞ ETMEK İÇİN NELER YAPILABİLİR

Zarar veren bir davranışı değiştirebilmenin ilk koşulu farkındalık sahibi olmaktır. Eğer siz de duygularla baş etmek için yemek yemeye yöneldiğinizi düşünüyorsanız öncelikle bu sorunu başlatan, sürdüren, arttıran etmenleri fark etmeye çalışın. Bunun için kendinize şunları sorabilirsiniz:
-Beni duygusal yemeye iten tetikleyici faktörler neler?
-Nasıl hissettiğimde, ne gibi durumlarda duygusal yeme ihtiyacım artıyor?

Zor duygularla baş etmek için daha etkili ve daha kalıcı alternatifler üretin. Örneğin olumsuz duyguları bastırmak yerine sağlıklı şekilde ifade etmeye, mutfak yerine spora yönelmeye çalışın.

Çevresel birtakım düzenlemelerle işleri biraz daha kolay hale getirmek sizin elinizde. Örneğin kalorili, hazır gıdaları yanınızda ve yakınınızda bulundurmayın. Sizi cezbeden pastanelerin önünden geçmeyin ya da alışveriş listeniz dışında sepete başka hiçbir gıdayı almayın.

Tüm çabalarınıza rağmen kalıcı bir davranış değişikliği sağlamakta zorlanabilirsiniz. Böyle bir durumda kendinize bir iyilik yapın ve alanında uzman bir ruh sağlığı profesyonelinden yardım almakta tereddüt etmeyin.