Kuran'ı doğru Anlamak

Allah’ın Müslümanlara şifa ve yol gösterici olarak indirdiği kitabımız Kuran çok açık ve net hükümler içerir. Ayrıca Kuran’ın hükümleri, iman sahipleri tarafından kolaylıkla anlaşılabilecek ve uygulanabilecek şekildedir. Kuran ayetleri muhkem ve müteşabih olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Muhkem olan ayetler hiçbir yorum gerektirmeyen hükümlerdir. Müteşabih olanlar ise çeşitli benzetmeler içerir. Kuran ile ilgili bilgisi olmayan veya önyargı ile okuyan insanlar bu ayetleri kolaylıkla çarpıtabilirler. Bu durumu Rabbimiz bir ayetinde bizlere şöyle haber vermiştir:

Sana Kitabı indiren O'dur. O'ndan, Kitabın anası olan bir kısım ayetler muhkem'dir; diğerleri ise müteşabihtir. Kalplerinde bir kayma olanlar, fitne çıkarmak ve olmadık yorumlarını yapmak için ondan müteşabih olanına uyarlar. Oysa onun tevilini Allah'tan başkası bilmez. İlimde derinleşenler ise: "Biz ona inandık, tümü Rabbimizin katındandır" derler. Temiz akıl sahiplerinden başkası öğüt alıp-düşünmez. (Al-i İmran Suresi, 7)

Müteşabih olan ayetlerin gerçek anlamları Allah Katında gizlidir. Dolayısıyla bu ayetler ile ilgili yapılan bir kısım yorumlar yanlış olabilmektedir. İslam tarihi boyunca bu ayetleri kendi çıkarları ve beklentilerine göre çarpıtan birçok sapkın insan olmuştur.

Kuran çok ayrıntılı olarak tüm insanlar için gereken bilgilerin tamamını barındıran mucize bir Kitap’tır. Sonsuz hikmetle dolu bir Kitap’tır. Hatta kimi zaman bir ayetin açıklanması kitaplar dolusu bilgi ve hikmet içermektedir. Ayetleri doğru anlayabilmek ve yorumlayabilmek içinse Kuran’ın tamamına hakim olmak gerekmektedir. Bunun yanında bazı teknik bilgilerin de bilinmesi gerekmektedir. Bunlardan birisi, okuduğumuz ayeti bulunduğu yere göre değerlendirmektir. Çoğu zaman okuduğumuz ayet, geçtiği yerdeki konunun tamamından anlaşılabilir. Öncesindeki ve sonrasındaki ayetler, okuduğumuz ayetin net olarak anlaşılmasına yardımcı olur. Bu yöntem İslami literatürlerde de konu edilmektedir ve “geliş ve gidiş” olarak adlandırılmaktadır. Dolayısıyla bir ayetin başına ve sonuna, konu bütünlüğüne bakmadan sadece o ayetin içinde bulunan kelimeler ile açıklamaya çalışmak çok yanlış sonuçlar ortaya çıkarabilir. Birçok dönemde bu yanlış yapılmıştır. Gerek samimiyetsiz insanlar, gerekse gerçekten bilgisi olmayan insanlar tarafından Kuran’ın yanlış anlaşılmasına sebep olunmuştur.

Andolsun, Biz bu Kur'an'da, belki öğüt alıp-düşünürler diye, insanlar için her bir örnekten verdik. (Zümer Suresi, 27)

Başka bir teknik de, okuduğumuz ayette geçen kelimeleri yine o ayetin manasına uygun olarak tespit edebilmektir. Birçok kelime ayetlerde özel anlamlarda kullanılır. Mesela kimi zaman bir kelime başka bir ayette kullanılma şeklinden anlaşılabilir. Bazı kelimelerin birden fazla anlamı olabilir. Bu nedenle kelimelerin o ayetten başka hangi ayetlerde kullanıldığına bakılmalıdır. Sözlüğü açıp kelimenin anlamına bakmak ve ilk çıkan manayı ayete yormak yanlış olacaktır. Sonuç olarak kolayca anlaşılacağı gibi Kuran’ı Kerim kendisini açıklayan mukaddes bir Kitap’tır.

Kuran’ın ruhuna hakim olmak, Kuran ayetlerini açıklamak için çok önemlidir. Kuran’da bildirilen Allah’ın sonsuz gücü, ilmi, şefkati ve merhameti çok iyi anlaşılmalı ve Kuran ayetleri buna göre açıklanmalıdır.

Kuran’ı Kerim Allah’ın kullarına indirdiği ilahi bir Kitap olduğu için diğer kitaplar ile bir tutulamaz. Kuran’ın hikmeti başka hiçbir kitapta yoktur. Alemlere rahmet olarak indirilmiş bir Kitap’tır.

Böylece Biz onu, Arapça bir Kur'an olarak indirdik ve onda korkulacak şeyleri türlü şekillerde açıkladık; umulur ki korkup-sakınırlar ya da onlar için düşünme (yeteneğini) oluşturur. (Taha Suresi, 113)