Kurban Kesimi ve Yapılacak Hazırlıklar

Yeşilli Müftümüz Selahattin Yılmaz'ın siz değerli okuyucularımız için kaleme aldığı makale...

Kurban Kesimi ve Yapılacak Hazırlıklar

DİNİ AÇIDAN

Kurban Allah’ın rızasını kazanma ve emrine boyun eğme gayesiyle kesilir. Kurban ibadeti Şariin bildirdiği şekil şartlarına uyulduğunda gerçekleşmiş olur. Diğer kesimlerde olduğu gibi kurbanlık hayvanın kesiminde de bazı kurallara uymak gerekir.

* Kurban için semiz olan hayvan tercih edilmelidir.

* İmkan dahilinde kesimden birkaç gün önce kurbanlığın bağlanıp takarrub için hazırlanması, özen gösterilmesi ve işaret konulması güzeldir.

* Kesim işi bayram namazından sonra yapılmalıdır.

* Hayvan kesileceği zaman sol tarafı üzerine yatırılıp kıbleye karşı yöneltmek müstehaptır.

* Kurban sahibi kesim işini biliyorsa kendisinin kesmesi menduptur. Kesim işini bilmeyenler bilen bir kişiye kestirirler. Bu durumda kurban sahibinin kesim esnasında orada hazır bulunması müstehaptır.

Resulullah (sav) Efendimiz kızı Fatıma’ya (r.a) şöyle buyurmuştur: “Kalk da kurbanlık hayvanının yanında hazır bulun; çünkü ondan akacak ilk kan sebebiyle geçmiş günahların bağışlanır. Bunun üzerine hz Fatıma: “Ya Resulullah! Bu biz ehli beyte mi hastır, yoksa hem bize hem de diğer Müslümanlara mı? dedi. Resulullah (sav): Evet hem bizim için hem de diğer Müslümanlar için böyledir.’’[1]

* Keskin bıçak kullanılarak kesim işi hızlı yapılmalıdır. Kurbanı kesen kimse, hayvana eziyet etmemeye dikkat etmeli, bıçağı hayvanın gözleri önünde bilememelidir. Bu davranışlar mekruhtur. Resulullah (sav) : “Allah Teala her şeyde iyi ve güzel yapmayı emretmiştir. Onun için öldürdüğünüz zaman usulünü gözeterek iyi ve güzel öldürün. O derece ki hayvanı dahi keserken en güzel şekilde kesin. Bıçağınızı iyice bileyin ki, hayvanınız eziyet çekmesin.”[2] buyurmuştur.

İbn Ömer (ra) dan şöyle rivayet edilmiştir. “Peygamber (sav) bıçakların bilenmesini ve bunların hayvanlardan gizlenmesini emretti. Buyurduki: Biriniz hayvan keseceği zaman işini hızlı yapsın.” [3]

Hz. Ömer (ra) kesmek için koyunu ayaklarından çekip sürükleyen bir adam görünce ona: “Yazıklar olsun sana! Koyunu kesime güzel götür” dedi.[4]

* Kabulu için duada bulunmak sünnettir. Efendimiz hayvan yere yatırılırken şu duaları okumuştur.

“Yüzümü gökleri ve yeri yaratan Allah’a, onun birliğine inanarak çevirdim. Ben Allaha ortak koşanlardan değilim.”[5] “Benim namazım, ibadetlerim (kestiğim şu kurban) hayatım ve ölümüm hep alemlerin rabbi olan Allah içindir. Onun ortağı yoktur. Bana böyle emr olundu. Ve ben Allaha teslim olanların ilkiyim”[6]

Bu ayetler okunduktan sonra devamla

اللَّهُمَّ مِنْكَ وَلَكَ وَإلَيْكَ. اللَّهُمَّ عَنْ مُحَمّدٍ وَأُمَّتِهِ. بِسْمِ اللّهِ وَاللّهُ أكْبَرُ

“Ey rabbim bu kurban bize sendendir, senin rızan için kesiyoruz ve sana ulaşacaktır. Ey rabbim Muhammed ve ümmetinden bunu kabul buyur, Bismillahi vallahu ekber” diyerek Resulullah (sav) kurbanını keserdi.”[7]

Bizlerde bu duaları yaptıktan sonra “Ey Allah’ım, dostun İbrahim’den, habibin Muhammed’den kabul buyurduğun gibi benden de kabul buyur.” dememiz güzel olur.

* Dualar okunduktan sonra tekbir getirilir. “Bismillahi Allahu Ekber” denilerek hayvan kesilir. Bismillahirrahmanirrahim denmez. Zira rahman ve rahim şefkatin ifadesidir. Bu sebeple sadece bismillah “Allah’ın adıyla” denir.

* Kesim işlemi

a- boğazın iki tarafındaki şah damarları

b- yemek borusu

c- nefes borusu kesilerek yapılır.[8] Hayvanın kanının iyice akmasını temin için bir süre beklenir. Kesim işlemi, boynun tamamen koparılması demek değildir. Bu üç damar ve borunun kesilmesi kafidir.

* Kesimden sonra kanın iyice akması, bütün organların sakinleşmesi ve soğuması, canlılığın bütün cesette sona ermesi beklenmelidir. Ardından derisi yüzülmeye başlanmalıdır. Aksi takdirde kesmeden hemen sonra boyun kemiklerini kesmek veya derisini yüzmek hayvana işkence olduğundan mekruhtur.

* Hayvana acı vermemek için şoka sokarak kesmek caizdir. Çünkü şoka giren hayvan daha canlıdır. Canlılık olduğu müddetçe kesim işlemi yapılabilir.[9]

 

SAĞLIK AÇISINDAN

a) Hayvanın Kesilmesi  

* Hayvan kesimden önce on iki saat öncesinden yem verilmemeli, sadece su verilmelidir.

* Hayvan tam kontrol altına alındıktan sonra maksimum 30 saniye içerisinde kesim işlemi bitmelidir. Keskin bıçak kullanmalıdır. Kesme işlemi iki şahdamar, yemek ve nefes borusunun kesilmesiyle tamam olur.

* Kanatma yeterince sağlanması için boğazlanma tamamlandıktan sonra arka bacağından yüksekçe bir yere asılması önemlidir. Bu esnada boynun kesilmiş olan kısmı yere değmeyecek derecede olmalıdır. Bu uygulama daha çok küçükbaş hayvanlar için geçerlidir. Küçükbaş hayvanlar deri, tulum şeklinde çıkartılmalıdır.

b) Karnın Açılması ve İç Organlarının Çıkartılması

* Yüzme işlemi bittikten sonra gövdenin iç ve dış yüzünde toz, kan ve işkembe artığını temizlemek için bir miktar suyla yıkanmalıdır. Bunun dışında mümkün olduğu kadar gövdeyi yıkamaktan kaçınmalıdır. Gövdeye bulaşan pisliği uzaklaştırmada bıçak kullanılmamalıdır.

* Bir hayvanın iç organları en geç 30 dk içinde çıkartılmalıdır. Zira süre uzadıkça mikropların etkisi artarak ete geçerek bozulmasını çabuklaştırır.

* Sindirim kanalı çıkarılırken et ve sakatat üzerine pisliğin dökülmemesine dikkat etmek gerekir. Yemek borusu ve göden bağırsağı birbirine bağlanır.

* İşkembe ve bağırsağın temiz sakatattan ayrı uzak bir yere konulması gerekir.

* Kesim yeri temiz, serin olmalı ve bol miktarda su bulunmalıdır.

* Kesim yeri zeminine ve akarsulara, işkembe ve bağırsak içeriği kesinlikle dökülmemelidir.

* Kesim işlemi bittikten sonra çevre temizliğinin iyice yapılması gerekir. Bu şekilde hareket kurban ibadetine bir saygının ifadesidir. Aksi takdirde çevrede kalan artıklar insanlara eziyet ve hastalığa vesile olacağından kul hakkını ihlal etmiş olur. Kazandığı sevapları azaltmış olur.

* Deri yüzüldükten sonra deri ağırlığının %30-50 si oranında iri tanelere sahip tuz ile iç yüzü tuzlanır. Tuzlanmamış yer bırakılmaz. Ve serin bir yerde muhafaza edilmelidir.[10]