Mardin ve Doğu Dizileri-1

Mardin veya doğu ve güneydoğu illeri mevzu olduğunda oraları sadece dizilerden tanıyanlara anlatmaya çabaladığım hususlar üzerine Kadir Üründü ile kısa bir  sohbet yaptık, özellikle Mardin'de çekilen ve aslında Mardin yaşamı ile ilgisi olmayan diziler hakkında düşüncelerini yaz önerisini hayata geçireyim dedim.

Bugün doğunun sorunu diye adlandırılan ve herkesin uzmanlık alanı olup konuştuğu konulara TV ekranlarındaki temeli olmayan ve adeta Doğu halkı ile alay edilen diziler zemin teşkil etmektedir. Sanki o yörelerde derebeylik her yerde, herkes o ekranlarda görünen hayatı yaşıyor ve o şiveye sahip gibi bir algı oluşturulmuş. Bu konuda Kültür Bakanlığı dizi ve film senaryolarına daha özenli onay vermelidir. Hassas dönemlerden geçtiğimiz şu günlerde kardeşlik duygularına zarar veren, bundan önemlisi Doğuyu ve insanını yanlış tanıtan çalışmalara engel olmalıdır.

Öncelikle ne o dizilerdeki şiveyi o halk kullanıyor ne de o yaşam biçimi orada yaşanıyor. Mardin ve Doğu dizilerinde yöre halkının büyük çoğunluğunun günlük yaşamından kareler bulunmaz. Aşırı ve doğallıktan uzak şive, şiddet, alabildiğine zenginlik ve bu zenginlik içinde çalışanların hayal kırıklıkları, ezilmişlikleri.

Film veya dizi çekecek ekip öncesinde yöreyi iyi tahlil etmeli, batılı gözü ile değil, senaryoyu doğulu bakış açısına göre hazırlamalı. Bunu da yapamıyorsa dürüstçe Batılı gözü ile hazırlanmıştır ibaresini başta belirtmeli. Doğuyu kendi gerçekleri ile ortaya koymuş filmlerin ülkemizde kabul gördüğü bilinmektedir. Çözüm sürecinde halen devam eden terörist eylemleri içeren dizilerin sona ermesi bunun yerine kardeşlik bağlarını güçlendirerek projeler içeren film ve diziler çekilmesi hayalimdir.

Türkiye’de çekilen ve Türk dili kullanılan bir dizide ana dili Türkçe olmayan birinin kendi dilini konuşurken eş zamanlı Türkçe seslendirme veya alt yazı kullanılırken; Mardin gibi merkez nüfusunun Arapça konuştuğu en azından belirli bir yaş üzerindekilerin sadece Arapça konuştuğu bir kentte çekilen dizilerde en azından evin yaşlısının Arapça konuşması ve ev halkının da kendi arasında Arapça konuşması konu edinebilir çünkü gerçek yaşamda durum budur veya diğer doğu dizilerinde Kürtçe konuşması da bu kapsamda değerlendirilmelidir. Çünkü aileler kendi içlerinde hep ve doğal olarak ana dillerini konuşuyorlar. Bölgenin kültürü ve dilinin batıda yaşayanlar tarafından da kabul edilmesi adına bir adım olabilir. Toplu taşıma araçlarında ve çevremizde İngilizce, Almanca vb. konuşulurken çok rahatsız olmazken; Kürtçe ve Arapça’ya karşı anlamsız bir soğukluğumuz vardır.

Peki Mardin özelinde bir Mardin dizisinde ne olur? Bir sonraki yazıda da bu konuyu irdeleyelim.