SİZDEN GELENLER (2)

Sevgili okurlarım, günümüzde ekonomik sistemlerin temel yapı taşlarından biri, bireylerin ve işletmelerin sosyal güvenlik ve vergi uygulamalarıyla ilgili olarak taşıdığı yüklerdir. Bu iki kavram, toplumun genel refah düzeyini artırmak ve bireylerin yaşam kalitesini yükseltmek amacıyla oluşturulmuş önemli düzenlemelerdir. Bu haftaki yazıda da sizden gelen sorulara karşılık bir derleme sunacağım.

 

SORU :
Mardin’de kurulu bir şirkette belirli süreli iş sözleşmesi yaptırılarak çalışmaya başladım. Sözleşmem iki yıl süreli olmasına rağmen birinci yılın sonunda tek taraflı olarak işveren tek taraflı olarak sözleşmemi feshetti. Çalışmaya başlamak istersem yani dava açarsam işime dönebilir miyim? Bu konuda beni aydınlatırsanız sevinirim.

CEVAP :
Bilindiği gibi İş Kanunu’nun 18. Maddesine göre 30 veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır. Bu düzenlemede de açıkça vurgulandığı üzere işe iade davası açılabilmesi için iş sözleşmesinin belirsiz süreli olması gerekir. Belirli süreli iş sözleşmesi ile çalıştığınız için işe iade davası açmanız mümkün değildir.
Dolayısı ile haklı bir sebep olmaksızın iş sözleşmenizin feshedilmesi durumunda sözleşme süresine uyulmadığı için kalan bir yıllık sözleşme süresinde kazanabileceğiniz ücret tazminat olarak talep etme kakınız bulunmaktadır.

SORU :
Serbest mühendis olarak çalışmaktayım. Ben işyeri ofis aldım ve aldığım işyerimde mesleğimi devam ettiriyorum. Ofis alırken ödemiş olduğum KDV’yi indirim konusu yapabilir miyim?

CEVAP :
Mühendislik işiniz serbest meslek erbabı olarak iştigal ediyorsunuz. Serbest meslek erbabı bir işyeri alır işini, bu işyerinde devam ettirir ve işyerini envanterine dahil eder ve bu işyeri alınışında ödenen KDV’yi indirim konusu yapabilir. Siz de işyerinizi envanterine almışsanız KDV’yi indirim konusu yapabilirsiniz.

SORU :
2021 yılında tek kişilik şahıs firması olarak mükellefiyet tesis ettirdim. İkinci bir ortak alarak adi ortaklığa dönüştürdüm. Ancak sigortaya adi ortaklık olarak bildirmedim. Sigorta dosyası hala adıma devam etmektedir. Epey zaman geçti sigortaya adi ortaklığı bildirdiğimizde bu işn cezası ne olur?

CEVAP :
Şahıs şirketleri (kolektif, adi komandit komandite ve komanditer ortakları ile donatma iştiraki ortaklarının sigortalılıkları vergi mükellefiyetlerinin başladığı tarihte başlar ve bu tarih vergi dairelerine 10 gün içinde kuruma bildirmekle yükümlü kılınmışlardır. Adi şirket olarak en geç yeni ortağın alındığı tarihi takip eden 10 gün içinde işyeri bildirgesi ile kuruma bildirmek zorundadır. Bildirmeme cezası olarak defter tutmakla yükümlü bulunan şahıs şirketlerine asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanır hükmü bulunur.

SORU :
İşyerimde çalışan bir personelim vatani görevini ifa etmek üzere askere gidecek, yapacağı 6 aylık askeri süresi boyunca işten ayrılışını vermeyip ücretsiz izin göstersem doğru yapmış olur muyum?

CEVAP :
Sayın okurum, ücretsiz izin işçi ile işveren karşılıklı anlaşarak yapılan bir durumdur. Askerlik süresince sözleşme askıda kalabilir. İş akdi feshedilse dahi görev dönüşünde yeniden aynı işverene bağlı veya farklı iş yerlerinde işe başlaması durumunda hem kıdem tazminatı hem de diğer sosyal hakları fasılalarla çalışmış olduğu süreler birleştirilerek hesap edilir.

SORU :
Devlette 4/c’li doktor olarak çalışmaktayım. Mesai saatleri dışında bir ticari kuruluşta, pat time olacak şekilde bir ticari kuruluşta 4/a sigortalı olarak çalışabilir miyim?

CEVAP :
Sigortalının (a), (b), (c) bentlerinde yer alan sigortalılık statülerine aynı anda tabi olacak şekilde kanun kapsamına girmesi halinde öncelikle (c) bendi kapsamındaki sigortalılık esa alınır. (5510 sayılı Kanun)
Dolayısı ile © bendi kapsamında sigortalı olan birisinin özel sektörde hizmet akdina dayalı çalışması halinde bu kişi (a) kapsamında sigortalı olamaz. Bu kişiye ödenen ücretten sadece gelir ve damga vergisi kesintisi yapılır. Buy kanun hükmü gereğince ifade edildiği gibi sadece gelir ve damga vergisi kesintisi olacaktır.

Günün Sözü :”7 İt (köpek) gören derviş. Mevlana’ya “Efendim şunlara bak nasılda dostça
yatıyorlar” diyor.
Mevlana “ortalarına bir kemik atta gör dostluğu” der…

Abdulbaki AKBAL
S.M.Mali Müşavir-B.Denetçi