Kul Hâkkı ve Bilişim

İbadetle yaratana borcun ödüyorsun Kul hakkını acep ödeyebiliyor musun Verilen hak ömrü nefsinle güldürmüyorsun Kul hâkkı hâk hakkını verebiliyor musun

Rifat Kaya
18.03.2021 16:01

İbadetle yaratana borcun ödüyorsun

Kul hakkını acep ödeyebiliyor musun

Verilen hak ömrü nefsinle güldürmüyorsun

Kul hâkkı hâk hakkını verebiliyor musun

İslâm derya yıkanan yıkanamayan insan

Yıkanırsa teni ruhu tarttıracak iman

Allah affedecek kul isteyecek hâk hâktan

Ödeyebilecekmisin kul hakkı hakkını

Kur'an yalan söyleme söylüyor islâm dini

Namaz kılmak hacılık kurtarmaz imanını

Allah affedici kul isteyecek hakkını

Verebilecekmisin kul hakkı hâk hakkını

Rifat KAYA

Bilgisayarların birçok hafızası vardır ama hiç hayal gücü yoktur. (Lâ Edri)

BİLİŞİM

Türk Dil Kurumunun sözlük diline göre Bilişim: İnsanoğlunun teknik, ekonomik ve toplumsal alanlardaki iletişiminde kullandığı ve bilimin dayanağı olan bilginin, özellikle elektronik makineler aracılığıyla düzenli ve akla uygun bir biçimde işlenmesi bilimi, enformatik. Anlamıyla tanımlamaktadır.

Enformatik; her ne kadar, kısa öz, sözlük anlamı ile bilişim söylense de, hakkında bilgi vermek, ufkumuz açısından faydası olur. Enformatik, insanın kutsalı olan bilginin, üretimi, iletildiği ve kullanıldığı bilimdir. Resim, görüntü, metin, istatistikler gibi çeşitli bilginin, fikir ve doğa ile ilişkisini inceler. Bilginin elde edilmesi sınıflandırılması, depolanması ve gerektiğinde kullanılmak üzere neht ve ilgili birimlere iletmesi esastır.

Bilişim ilk kullanıldığında, bilginin saklanması, işlenmesi, bilgisayarda kullanılması anlamında kelimeydi. Bilgi etkileşimlerinin otomatikleştirilmesi, tanımı, bilgi ve otomatik kelimelerinin türevi olarak edebiyata girmiştir. Bilişim kelime olarak, bilmek fiilinin türevi; bilişmek fiilinden türetilmiştir.

İngilizcesi “informatics”, Almancası “informatik”, Fransızcası da “informatique” olan bilişim, İskandinav ülkelerinde “datalogi” kelimesinin karşılığıdır. Türkçeye kazandıran isim, bilgisayar, yazılım mühendisi ve dilbilimci olan Aydın Köksal’dır. Aydın Köksal; bilgisayar, bilişim, donanım, yazılım, veri tabanı gibi yaklaşık 2 bin 500 bilişim terimini Türkçeye kazandırmıştır.

Bilişim yerine göre paylaşımdır. Hayrı sevabına gelince, insan zihninin yeşilliğine bağlı, kurutabileceği gibi tomurcuklandırabilir. Bilgi hesaplamayı bir araya getirendir. Bilgisayar donanımlar, çeşitli yazılımlar, bilişimin bir parçasıdır. Temel olarak hesaplama ve bilginin kuramsal altyapısıdır. Bilginin, bilgisayar ve teknolojik aletlerle işlenmesi, uygulamasıdır.

Bilişimin köklerini; Matematik, fizik, elektroteknik mühendislik alanı oluşturur geliştirir. Hollandalı matematikçi, bilgisayar bilimci Edsger Wybe Dijkstra, bilişimin bilgisayarla bağlantısını; astronominin teleskopla bağlantısından fazla olmadığını söylemiştir.

Toplumun hizmetinde olan bilişim ve bilişim teknolojileri veri işleme ile 1960 yılında kendini göstermeye olgunlaştırmaya başlamış, yaygınlaşmış ve gelişmiştir. Ağlar vasıtası ile bilgisayarlar arası veri paylaşımını yaparak başlamıştır. Geniş alan bölgesel alan ağları iletişimiyle izler bırakmıştır. Uluslararası alanlarda, ilk defa Alman bilgisayar bilimcisi; Karl Steinbuch, 1956 yılında yazmış olduğu makalesinde kelime olarak kullanmıştır.

Günümüzün de bilişimin parçaları uygulaması; internet ağları, veri madenciliği, bilgi analizi, sosyal bilişim, veri bilimi, hayat bilgisi, insan-bilgisayar etkileşimi, bilgi mimarisi, bilgi güvencesi ve siber güvenlik genel iletişimin aracıdır. Çeşitli yazı, ses dosyaları, görüntüler ve fotoğraflar gibi çok sayıda dokümanı bilgisayarlar ile aktarmaya aracılık ediyor.

Bilişim yaşamın her alanında ışık açarken; Fotoğraf makineleri, çamaşır, bulaşık makineleri, televizyon, sosyal medya ağları, sanal devlet uygulamaları, yayıncılık ve müzik sistemleri gibi yaşamın omurgasını oluşturan hizmetlerin gerçekleşmesini sağlayan sihirli değnektir. Bilgiye olan ihtiyacı görebilen, hızlı ve ekonomik ulaşabilme, kullanabilme ve yayabilme, bilgiyi nerede bulacağını bilebilen, sınıflayabilme, ayrıştırabilme, birleştirebilme. Doğru kaynağı seçebilme ve doğru bilgileri edinebilmedir.

Kuramsal bilişim, hesaplama, programlama, dil, bilgi ve kodlama kuramı, algoritmalar ve veri yapıları, biçimsel yöntemler, yapay zekâ, uygulamalı bilişim, koşut zamanlı, paralel ve dağıtık sistemler, veri tabanları ve bilgi erişimi, hesaplamalı bilim, bilgi bilimi, bilgisayar mimarisi ve mühendisliği, grafikleri ve görselleştirme, güvenliği, kriptografi ve yazılım mühendisliği ile birlikte birçok alanları vardır, kullanılıyor.

Hayatımızın tek parçası olan bilişim, varlığımızın yeşillenmesinde tomurcuktur. Kurutur veya çürütürsek ölürüz. Mağdura fiziksel veya zihinsel olarak doğrudan veya dolaylı olarak zarar verme suçu kastı, mağdurun onurunu zedeleyenler, bireylere ve ya birey gruplarına yönelik işlemler, ekonomiye, ulusal güvenliğe yönelik olaylar, İnternet ve cep telefonu gibi iletişim araçları ile zarar vermeye yönelik suçlarla da kullanmamız yanlış olur.

Telif hakları ihlalleri, banka hesaplarının ele geçirilmesi, özel hayatın gizliliği ihlali, çeşitli virüslerle bilgisayarların ele geçirilmesi, kimlik bilgilerinin çalınması, çeşitli özel bilgilerin yasaya aykırı şekilde elde edilmesi, devletin gizli bilgilerinin ele geçirilmesi, çocuk pornografisi ve çocuk istismarı, mahrem bilgilerin kaybedilmesi, kredi kartı bilgilerinin çalınması, yazılımları, çeşitli dosyalar, e-mail veya sosyal medya hesaplarının şifrelerinin kırılması işlemleriyle bilişimin ahlakını öldürmüş oluruz.

Unutmayalım insan yaratanın varlığıyla oluşmuş gelişmiş lider olmuştur. İnsan zekâsı; karar alma, tanıma vs bilişsel algılama bakımından bilgisayarlara göre daha üstün ve kutsaldır.