Cantaşı ( Harabreş ) Köyünde Sosyal Hayat! Cantaşı Köyü Nerede? Nasıl bir köy? Cantaşı Köyü nereye bağlı?

İlçe merkezine 27 kilometre kadar uzaklığı olan Cantaşı Köyü'ne, Dikmen Beldesi'nin içinden sola kıvrılan şose yolu kullanarak ziyaret ettiğimiz Otluk Köyü dönüşünde uğradık. Hatırı sayılır bir uzaklıktan bile fark edilebilen yüksek çam ağaçlarının çevrelediği küçük arazinin köy mezarlığı olduğunu, köy girişine geldiğimizde anlayabildik. İşte bu çam ağaçlarının gölgesinden köyü resimlemek ilk işimizdi.

    Kerpiç ve betonarme yapılı evlerin sayı olarak birbirlerine üstünlük sağlayamadığı köyde mevcut olan ağaçlar, ova köylerinde az rastladığımız bir çokluktaydı. Ağaçların çokluğundan bizlere yansıyan keyifle köyün etrafını dolanarak diğer uçta bulunan okula geldiğimizde, köyün hafif bir yükseltide olduğunu fark edebildik. Bu yükseltinin eteğinde bulunan köy okulunda, öğretmen tarafından karşılandık.

    % 95 oranla okur yazar olan köyde, kadınlara yönelik olarak açmış olduğumuz okuma yazma kursunu yürüten genç öğretmenle kursun işleyişini konuştuk öncelikle. Köyle ilgili meraklarımıza ise cevap bulamadık. Sorduğumuz muhtarın da o an için köy yerinde olmadığı haberini alınca, yapacak bir şeyimiz kalmamıştı. Öğretmenle esinleşerek bindiğimiz aracımızla ilçe merkezine doğru harekete geçtik. Okul birkaç yüz metre gerimizde kalırken, etrafı tel örgüyle çevrelenmiş olan çamlığın yanı başında yükselen su deposu ilişti gözlerimize. Su deposu ile köy arasındaki mesafeye pek bir anlam veremeden uzaklaştık Cantaşı'ndan.

    Çanaklı, Atmaca, Akdoğan ve Otluk Köyleri tarafından çevrelenmiş olan Cantaşı'nı ziyaret etmemizden çok uzun zaman sonrasıydı. Halen de Cantaşı Köyü'nde ikamet eden mesai arkadaşımız Lokman Güneş'e ilettik meraklarımızı.  Lokman ise; 62 yıldan beri köyde yaşamakta olan 75 yaşındaki babasından, yani Şeyh Abdulmecit Güneş'ten dinleyerek not ettiği bilgileri taşıdı bizlere.

     Berdel usulü evliliğin, acı kahve ikramının ve geçmişten gelen göreneklere olan bağlılığın günümüzde de sürdürüldüğü Cantaşı, 35 hanede yaşayan 200 kadar nüfusa sahip.

    Temel geçim kaynakları, tarım, hayvancılık ve nakliyecilik olan köyün kuruluşu ise pek de eski değil.

    Köy, 1940'lı yılların başında Ulaşlı Köyü'nden gelen ve Amereki Kabilesi'ne mensup olan Abdo Karaboğa tarafından Hırbereş ismiyle kurulur. Daha sonraları Harabreş ismini alan köy, 1970'li yıllarda Cantaşı ismini alarak muhtarlık olur.

    Günümüz köy halkının büyük bir bölümü akraba olup, Amereki kabilesine mensup.

    Şeyhi, Daşi, Mafeliti ve Zağuri Kabilelerine mensup olan bazı ailelerin de yaşamakta olduğu Cantaşı, kuruluş yılları açısıyla çok eski bir köy değil ancak; köy çevresindeki mağaralar, sarnıçlar ve ev temellerinde rastlanılan çanak çömlek parçalarının günümüz köylüsüne ait olmadığı kesin!..

   Elimizdeki notlar günümüz Cantaşı Köyü ile ilgili meraklarımıza cevap olurken, kafamızda çok ama çok eskilere dayanan soru işaretleri yaratmıştı. Bu soruların cevabını bulmak ise, maalesef ki bizim işimiz değildi. 

MEHMET BEDİ DEMİR / MARDİN LİFE