Çaybaşı ( Beeci ) Köyünde Sosyal Hayat! Çaybaşı Köyü Nerede? Nasıl bir köy? Çaybaşı Köyü nereye bağlı?

Yaklaşık olarak 60 yıldan beri Hocaköy'ün mezrası olan Çaybaşı'nın hafızalarımızda yerini alması, 2006 yılında muhtarlık statüsüne kavuştuğunu duymamızın ardından oldu. Ziyaret programına aldığımız köyün bulunduğu yeri harita üzerinde tespit etmemizin ardından yollardaydık yine.

     İlçe merkezine 13-14 kilometre kadar uzaklıkta olan Çaybaşı'na, Hocaköy'den sağa kıvrılan yoldan uzandık. Üzerinde bulunduğumuz yolun hemen sağında bulunan 500 yıllık Abdulimam Değirmeni'ni, uzun zamanlardan beri sürdürdüğü yalnızlığıyla baş başa bırakarak yolumuza devam ettik. Sağ tarafımızdaki dere yatağı ile üzerinde bulunduğumuz yolun arasında uzanan üzüm bağlarının bittiği noktada kümelenmiş olan tek katlı betonarme evlerin Çaybaşı Köyü olduğunu, önlerinde durduğumuz birkaç gençten öğrendik. Durduğumuz yerden köyü resimlediğimiz sırada başlattığımız sohbette, 2007'de yapılacak olan seçimle mazbatasını alacak olan 30 yaşındaki Kemal Bozan'ın muhtarlık yaptığını öğrendik. Konuşmak istediğimiz muhtarın köy yerinde olmadığını öğrenmemizin ardından, Kılduman Köyü istikameti ile ayrıldık, Çaybaşı'ndan. Bulunduğumuz yola paralel hizayla yeşil denizi ikiye bölen Zergan Deresi ve bu derenin oluşturmuş olduğu vadinin manzarası gözlerimizi okşarken, Kılduman Köyü'ne varmak üzereydik.

    Hocaköy, Demirler, Yaylım ve Kılduman Köyleri'ne komşu olan Çaybaşı Köyü'nün genç muhtarı, ziyaretimizin ertesi gününde ve ilçe merkezinde buldu bizleri. Gencecik köyün gencecik muhtarı Kemal Bozan'dan dinlediklerimiz, pek de iştah açıcı değildi. Gencecik köyün çok yaşlı sorunları vardı ve genç muhtarın işi kolay değildi.

   Temel geçim kaynağı tarım ve kısıtlı ölçülerle hayvancılık olan köyün 50 hanesinde barınan 800 kişilik nüfusun geçmişten gelen görenekleri sürdürdüğünü,

   Su kulesi ve su şebekesi olmayan köyde, su sorununun had safhada olduğunu,

   Okulu olmayan köyde okur yazar oranının düşük olduğu bir yana, köydeki hiçbir kız çocuğunun okula gitmediğini duyduğumuzda çok üzüldük.

    İki kilometre kadar mesafesi olan Hocaköy İlköğretim Okulu'na, erkek çocukların gönderildiğini, bu mesafenin kızı olan köylüler tarafından fazla bulunduğunu dile getiren genç muhtar da bu durumdan pek hoşnut değildi.

   Suyu, okulu ve en acısı, okula giden kız çocuğu olmayan Çaybaşı'nın kuruluşu ise, 70-80 yıl öncesine dayanıyor. Gökçe Beldesi'nden gelen ve amca çocukları olan Osman, Bişar, Musa ve Kado Bozan adlı şahıslar tarafından kurulduğunu dinlediğimiz köyle ilgili olarak öğreneceğimiz bir şey kalmamıştı.

   Köy okulunun bir an önce inşa edilmesi temennisi ile uğurladık genç muhtarı. Zira köydeki kız çocukları için okulsuz geçen her gün, telafisi mümkün olmayan büyük yaralara gebeydi.

MEHMET BEDİ DEMİR / MARDİN LİFE