Elbeyli ( Tılşirez ) Köyünde Sosyal Hayat! Elbeyli Köyü Nerede? Nasıl bir köy? Elbeyli Köyü nereye bağlı?

İlçe merkezine 4 kilometre uzaklığı olan köye Yoldere Köyü'nü gerimizde bırakarak uzandık. Çok güzel bir bahar havası vardı dışarıda. Bu havanın tanıdığı fırsatla henüz yeşeren toprağın üzerine yayılmış olan çocuklar, her zaman ve her yerde olduğu gibi yine çocuk ve yine oyun halindeydiler. Baharın gelişinden bizleri haberdar eden şey, doğa değil de bu çocuklardı sanki.

   Sol tarafımızda oyun halindeki çocuklar, sağ tarafımızda ise köy mezarlığı duruyordu. Tuhaf duygular kaplamıştı benliğimizi.

   Yaşadığımız dünyada değiştirilmesi mümkün olmayan bu gerçeklerin bizlerde yarattığı dalgınlıkla köye giriş yaptık. Höyük olarak sayılabilecek bir yükseltiye uzanan kısacık mesafeyi tırmandıktan sonra, su damlatan 20 tonluk su deposunun dibindeki yoldan inişe geçerek köy okuluna geldik.

   Bizleri candan duygularla karşılayan köy öğretmeni Burhan Ertaş'la, daha önceleri açtığımız ve ardından da açmayı planladığımız okuma yazma kurslarını konuştuktan sonraki konumuz, Elbeyli Köyü'ydü. 

    Burhan Hoca;  gerek köyün yaşlılarından aldığı bilgilerle hazırlamış olduğu köy incelemesinden ve gerekse kendi bildikleriyle Elbeyli'yi anlattı bizlere.

   Doğusunda Eğmirli köyü ile Gökçe Beldesi, kuzeyinde Ekinlik ve Yoldere Köyleri, batısında Ilıca ve Üçevler Köyleri, Güneyinde ise Eşme Köyü ile komşu olan köyün tarihi bir yapıya sahip olmadığını dinledik ilk olarak. Çoğunluğu kerpiç evlerden oluşmuş olan 70 haneye ve bu hanelerde yaşayan 750 kişilik nüfusa sahip olan köyde geçim; kısıtlı ölçülerle yapılan hayvancılıkla beraber tarım ve nakliyecilikle şekilleniyor.

   Halen, akraba olan Yıldırım ve Coşkun ailelerinin dışında Tuncer ailesinin de yaşadığı Elbeyli'nin geçmişini ise, köydeki yaşlılardan alınan bilgilerle hazırlanan köy incelemesinden aldık.

    Kuruluş tarihi kesin olarak bilinmeyen köydeki halk Omera kabilesine mensup.

    Yaklaşık olarak 200-250 yıl önce Irak'taki Musul kentinden göçen halk; şu anki yıldırım ailesinin atası olan Fendo adlı şahsın önderliği ile Diyarbakır'ın Çınar ilçesine bağlı olan Hıtmeran köyüne yerleşir. Bir zaman sonra Mardin Ortaköy'e (Gırherrin) ve oradan da Elbeyli'ye gelen Fendo, o sıralar Elbeyli'de yaşayan Hizka'ları köyden çıkararak buraya yerleşir.

    Bu dinlediklerimizi not almamızın ardından esinleştiğimiz Burhan Hoca'dan ayrılırken, köy çalışmalarımın bir çoğunda beni yalnız bırakmayan arkadaşımın, yani Sait Tunç'un yanımda olmadığını fark etmiştim. Onu arayan gözlerimiz fazla beklemedi. Okulun yanı başına  topladığı köylülerin arasında resim çekiyordu Sait!

   Pek anlam veremediğimiz bu işe, fotoğrafı çekilen çocukları görünce şaşırmış ve bir o kadar da duygulanmıştık. Belki bizlerden yardım adına, belki de güneşten sağlık adına umulan medetle Anne ve babaları tarafından, açık havaya üç çocuk çıkarılmıştı. 14, 16 ve 18 yaşlarında oldukları halde gelişmeyen ve akraba evliliğinin bir ürünü olarak geldikleri bu dünyada yaşayan üç özürlü kardeşti, Sait'in objektifine takılan. 

   Sait, Saitliğini yapıyordu yine.

   Özürlü çocukların yüreğimizde yarattığı buruklukla ayrıldık Elbeyli'den.  Dönüş yolunun çamurunu bile fark edemeden!..

MEHMET BEDİ DEMİR / MARDİN LİFE