Hocaköy (Abdülimam) Köyünde Sosyal Hayat! Hocaköy Köyü Nerede? Nasıl bir köy? Hocaköy Köyü nereye bağlı?

Önce okula uğradık Hocaköy'de. Köy öğretmenlerimizle yaptığımız hal hatır sohbetinin ardından köy muhtarı Mehmet Bayram'a konuk olduk bir süre… Muhtarın söyledikleri ile gösterdiklerini elimizdeki bilgilerle örtüştürerek ortaya çıkardığımız tablonun temasını ise Zergan Deresi, Helecan Aşireti ve 500 yıllık geçmişi olan Abdulimam Değirmeni oluşturdu. Kalem bizde, sözse Mehmet Bayram'daydı…

    Bir zamanlar yaz kış demeden Hocaköy'e de uğrayıp Kızıltepe Ovası'nı ikiye bölerek Fırat'a doğru nazlı nazlı akan Zergan Deresi'nin batısında yaşayanların Helecan, doğusunda yaşayanların ise Kikan Aşireti'ne mensup olduğu bilinir.

    İşte bu Helecan Aşireti'nin reisi olan ve köyün kuran Osman Ağa'nın 1940'lı yıllara kadar aşiretin başkenti olarak yorumlanan Hocaköy'de yaşadığını ve bu aşiret yapısının 1950'li yıllardan sonra çözüldüğünü dinlerken aldığımız notlara yorum getirmeyi de ihmal etmiyorduk.

    Daha önceden de duyduğumuz bu aşiretlerin oluşumu, yapı olarak kan bağına değil de coğrafik bağlara dayanıyordu. Bu durumun temelinde ise; geçmişteki insanımızın, yaşadığı coğrafyaya olan sadakati yatıyordu aslında…

    Şu anki köy halkının büyük bir bölümünü ise, Boti olarak bilinen ve aslında Derik Lew tarafından gelen Meşkiniler oluşturuyor. Aslen Cizreli olan ve Zamanın Cizre Mirinden kaçıp bölgemize gelen Meşkinilerin, Mardin ve Ğurs taraflarında da köyleri vardır.

   Kimler tarafından kurulduğu ile ilgili olarak net bir bilgiyi alamadığımız ve harabe görüntüsüne inat 500 yıldır ayakta duran Abdulimam Değirmeni, o zamanlardaki insanımızın zekasına bir kanıtmış gibi şekillendi beynimizde. Şu an kurumuş olan dere yatağının 50 metre uzağına inşa edilmiş olan değirmenin iki kuyulu ve iki gözlü olması ise, o zamanlardaki Zergan'ın coşkusunu hayal ettirdi bizlere.

     Karakuyu Köyü'nün hizası ile dere yatağına çekilen bentten iki kilometre kadar uzanarak, Zergan'ın canından değirmene can katan kanalın olduğunu dinledik ama, maalesef ki bu kanaldan günümüze uzanan bir taş bile kalmamıştı. Tüm ovada yaygın olan ve derinlikleri 300 metreyi bulan sulama kuyularından, sadece Hocaköy'de 40 tane vardı. İşte bu tarımsal sulama kuyularının ovadaki yoğunluğuna yenilen Zergan, kendisiyle beraber tarihi dokuları da kurutmuştu anlaşılan…

 

   Helecan Aşireti, Zergan Deresi ve Abdülimam Değirmeni'ne olan yoğunluğumuzu hafifletmemizin ardından, biraz da günümüz Hocaköy'ünü dinledik Mehmet Bayram'dan. 

   Halen 300 hanede yaşayan 2000 kişilik bir nüfus olduğunu,

    %70'lik okur yazarlık oranıyla %60'ı akraba olan köy halkının, geçmişten gelen göreneklere bağlı olduğunu,

   Buğday, arpa, mercimek, pamuk ve mısır tarımıyla uğraşan köylünün, bir zaman soya fasülyesi tarımını denediğini ve iyi verim alamadığı için bu uğraştan vazgeçtiğini,

   Tarımsal çalışmaların yanında, nakliyeciliğin de yaygın olduğunu not ettik, son olarak.

    Hane sayısı ve nüfusuna oranla belki az ama çeşitli üniversitelere 30 kadar genç veren Abdulimam'dan, cumhuriyet sonrası ismiyle Hocaköy'den bu sayının daha da çoğalması dileğiyle ayrıldık.

MEHMET BEDİ DEMİR / MARDİN LİFE