Işıklar (İbrahimiye) Köyünde Sosyal Hayat! Işıklar Köyü Nerede? Nasıl bir köy? Işıklar Köyü nereye bağlı?

Mardin'in il olarak ve yurt genelinde bilinen dil ve din mozaiğinin adeta bir minyatürü olan Işıklar Köyü, Kızıltepe'nin Mardin'e bağlandığı yıllarda muhtarlık olmuştur. Kaynağını Ğurs köylerinden alan Zergan Deresi'nin Fırat Nehri'ne uzanan yolculuğunun ilk durağı olan Işıklar, ilçe merkezine 3 kilometrelik bir mesafede bulunuyor.

    Işıklar, müslüman ve hiristiyan ailelerin uzunca zamanlardan beri kardeşçe yaşadığı ender yerleşim birimlerinden biri olarak ilgi odağımızdı.     

   İlgi odağımız olan köyün okulunu ziyaret ettik ilk olarak…

   Bizleri her zaman olduğu gibi güleç bir yüzle karşılayan okul müdürü Lokman Hoca'nın kömür sobalı odasında ikram edilen çaylarımızı yudumlarken;

    Yazları sıcak, kışları ılık bir iklim ve step bitki örtüsüne sahip olan köydeki topraklarının yarısına sahip olan hiristiyan ailelerle diğer yarısına sahip olan müslüman ailelerin arpa, buğday, mercimek, pamuk ve mısır tarımının yanı sıra kısıtlı ölçüde nakliyecilik yaptığını,  

     110 haneden müteşekkil olan köyde %85'i okur yazar olan 2000 kişilik bir nüfusun yaşadığını öğrendik.

     Çeşitli nedenlerle çevreye göç vermiş olmakla beraber çevreden göç de almış olan Işıklar'da yaşayan gerek müslüman ve gerekse hiristiyanların geçmişten gelen göreneklere bağlı olmalarının yanı sıra bu anlamda birbirlerinin etkinliklerine mutlak suretle katıldıklarını duyduğumuzda ise epeyce sevindik.

    Lokman Hoca'dan aldığımız bu bilgilerin ardından, Kızıltepe'nin de bilinen simalarından biri olan Hacı Şakir Duyan'la görüşmek üzere köy odasının yolunu tuttuk.

   Hatırı sayılır bir büyüklükte olan odun sobasının ısıtmış olduğu köy odasında, kocaman mangalda hazır olan mırranın yaydığı kahve kokusu tarafından karşılandık.

   Aslen Siniki Aşireti'ne mensup ve bu aşiretin büyüklerinden olan Hacı Şakir Duyan'ın Yukarı Azıklı Köyü'nden Işıklar'a geliş şekli ve zamanını kendi ağzından dinlerken kokusuyla bizleri büyülediği anda ikram edilen mırranın ardından gelen çaylarımızı içiyorduk.

    Hüseyin ile Nedo isimli kardeşleri ve Bubo adındaki kuzeniyle beraber 1957 yılında Işıklar'a gelen ve şu an sahibi olduğu toprakları Yahya Bek adlı şahıstan alan Hacı Şakir Duyan, 50 yıldan beri aynı köyü paylaştığı hiristiyan ailelerle uyum içinde yaşadığını söylemeyi de ihmal etmedi.

    Teşekkürlerle ayrıldığımız köy odasının ardından köyde yaşayan ve sonradan ortadoks Süryani kadimlerden olduğunu öğrendiğimiz Yusuf Turgut'u, evinde ziyaret ettik. Kerpiç olan eve girdiğimiz kapı ile yaklaşık olarak 15-20 metre karşısında bulunan kapının arasında şekillenen çıplak salonun sağ duvarındaki kapıdan geçerek Yusuf Turgut'un bulunduğu odaya girdik. Odanın baş köşesine serilmiş olan yatağından ayağa kalkarak bizleri karşılayan Yusuf Turgut'tan; salon olarak adlandırdığımız bölümün sol tarafındaki odalarda, kendi toprağına bakan Müslüman bir ailenin yaşadığını duyunca epeyce şaşırdık. Farklı dinlere mensup iki ailenin aynı çatı altında yaşadığını, kendimizce insanlığın yorumuna bırakarak köyün ve köydeki hiristiyanların geçmişini konuşmaya başladık.

     Geçmişi milattan önceki tarihlere dayanan köy, putperest olan Reyis İbrahim tarafından kurulmuş. Şu anki hiristiyan halkın ataları ise, Elazığ'ın Maden ilçesi tarafından ve yaklaşık olarak 500 yıl önce köye gelerek yerleşmiş.

    Bir de köyün girişinde fark ettiğimiz ve kapısına duvar örülmüş olan kiliseyi sorduk Yusuf Turgut'a…

    Aldığımız cevapsa yine şaşırttı bizleri!

    Zira Mer Cırcıs ismiyle anılan bu kilise, bölgede bulunan 40 kiliseden bir tanesiydi ve bu kiliseler, Müslümanlığın halifesi olan Hz. Ömer'in yardımlarıyla inşa edilmişti.

    Öyle diyordu Yusuf Turgut…

    Günümüzde yaşayan bir hiristiyan olarak; bizlerin halifesi olan Hz. Ömer'e ve adaletine olan hayranlığını söylemlerinden anladığımız Yusuf Turgut'un elini sıkarak ayrıldık evden.

    Bindiğimiz arabamızla, Mer Cırcıs Kilisesi'nin hakimiyetindeki üzüm bağının kenarında uzanan yoldan döndük ilçeye…

               

MEHMET BEDİ DEMİR / MARDİN LİFE