Kocalar (Hacı Farıs) Köyünde Sosyal Hayat! Kocalar Köyü Nerede? Nasıl bir köy? Kocalar Köyü nereye bağlı?

Konu Ğurs Vadisi ve ya bu vadideki köylerden biri olduğunda, yaptığımız çalışmalar da bir başka keyifle dolup taşıyordu her zaman. İşte bu keyifle tamamladık hazırlıklarımızı.

    İstikametimiz, Kocalar Köyü'ydü.

    Kızıltepe Ovası ile Gurs Vadisi'nin kesiştiği coğrafyada kurulu olan köye ulaştığımızda, 12 kilometrelik bir mesafeyi gerimizde bırakmıştık.

    48 haneye ait 560 kişilik nüfusuyla hem vadide bahçeleri ve hem de ovada toprakları bulunan Kocalar, bu yönüyle çok şanslı bir köydü.

    Hemen sırtında yükselen dağlara rağmen bir ova köyü görünümünde olan Kocalar'ı, eski şose yolun üzerinden resimledik.  Baharla birlikte yeşile bürünen ağaçların altında adeta gizlenen taş yapılar, köyün içinden yükselen minare tarafından deşifre ediliyor gibiydi. Taş yapılı evlerden müteşekkil olan köyü resimlememizin ardından okulun yolunu tuttuk. Köyün okur yazarlığı üzerine yapmamız gereken işi tamamlamamızın ardından;

   Köyde yaşayanların büyük oranda akraba olduğunu,

   Çevreye büyük oranlarla göç verildiğini,

   Geçmişten gelen göreneklerin günümüzde de yaşatıldığını,

   Temel geçimin tahıl ve tütün tarımıyla sağlandığını öğrendik.

   Okuldaki işlerimizi tamamlamamızın ardından, vadiye inmek için harekete geçtik. 30 yıl öncesine kadar Mardin'e elektrik veren santral için açılmış olan şose yoldan yürüyerek vadiye inerken seyrettiğimiz manzara, gözlerimizi kendisine kilitlemişti sanki.

   Kısa bir yürüyüşün ardından vadinin içindeydik.

   Su ile ağacın o muazzam ahengine tanık olduk bir süre.

   Su ağaca ağaç suya aşıktı besbelli!..

   Bizlerse her ikisine…  

   Bu güzellikleri çektiğimiz resimlerle somutlaştırarak bitirdiğimiz gezintinin ardından, köy muhtarının evine doğru yürümeye başladık. Muhtarın köy yerinde olmadığını öğrenmemizin ardından bindiğimiz aracımızla ilçe merkezine dönmek üzere harekete geçtik. Aklımızda su ile ağacın ahenk içindeki beraberlikleri kalmıştı.

    Çok uzun bir zaman sonra ilçe merkezinde bulduğumuz ve köyün yerlisi olan emekli öğretmen Davut Özmen'den dinlediklerimiz, köy ve köylünün geçmişine bir ışık olmuştu.

    Şu anki köy halkının dedesi ve köyün kurucusu olan Hacı Faris'in ataları, Bağdat tarafından göçerek Bismil Barawa bölgesine yerleşmişlerdir. Barawa bölgesindeki Tepe köyünden Mardin tarafına geliş ise, yaklaşık olarak 300 yıl öncesine dayanmaktadır. Buradaki ilk yerleşim yeri, Mardin'e bağlı Babole mevkisidir. Hacı Faris, yaklaşık olarak 150 yıl önce Babole'den ayrılarak Ğurs Vadisi'ne gelir. Vadideki ilk yerleşim yeri ise, Şeyh Behlül Camii ve Türbesi'nin sırtlarında bulunan Yakubata taşlığıdır. Hacı Faris, Yakubata'da bir süre kaldıktan sonra şu anki köy yerine gelerek ilk evi inşa eder.

    Hacı Faris ismiyle kurulan köy, Kızıltepe'nin ilçe olarak Mardin'e bağlandığı yıllarda muhtarlık olur ve 1950'li yıllarda Kocalar ismini alır. Büyük bir bölümü akraba olan günümüz köy halkı da Hacı Faris'in torunlarıdır.

    Yudumladığımız çayların eşliği ile Kocalar köylüsünün geçmişini dinlerken, vadideki güzellikleri bir kez daha hatırlamıştık…

MEHMET BEDİ DEMİR / MARDİN LİFE