tatlidede
tatlidede

Mezrone Üzümü

Mezrone Üzümü

         Mardin ilinin, bağ alanı ve üzüm üretim miktarı bakımından ülkemizde önemli bir yeri bulunmaktadır. İklim şartlarının uygunluğundan dolayı bağcılık yüzyıllardır bölgenin geçim kaynağını teşkil etmektedir. İl genelinde toplam 354 bin 798'da bağ alanı ve 121 bin 459 ton üzüm üretimiyle önemli bir potansiyele sahiptir. İlçe bazında baktığımızda ise aynı değerler sırayla; 122 502 da (%34.5) ve 37 823 ton (%31.1) olup il bazında ilk sırada gelmektedir (TÜİK, 2020). Görüldüğü gibi ilçede bağcılık, il genelinde yapılan bağcılık içerisinde oldukça önemli bir yer tutmaktadır.

         Yetiştiriciliği yapılan üzüm çeşitleri; hangi amaçla yetiştirildiğine bakılmaksızın öncelikle aile ihtiyacını karşılamaya yönelik olarak kullanılmakta, ihtiyaç fazlası ürün ilçe ya da çevre mahalli pazarlarında satışa sunulmaktadır. İlçede sofralık olarak tercih edilen mahalli üzüm çeşitleri Mazrona, Zeynebi, Benitaht, Deyvani, Tayfi, Haseni, Hazirani, Zeyti, Bakari, Belbezık ve Reşek (Üsvet) olup Zeyti, Tayfi, Deyvani çeşitleri daha yaygın olarak yetiştirilmektedir.

         Bu haftaki yazımda şuan tam da vakti olan Mezrone üzümünü ele alıp siz değerli okurlarıma bu müthiş üzüm çeşidi hakkında bilgi vermek istedim.

         Mezrone üzümü Batman'ın Gercüş ve Mardin'in Artulu, Midyat, Ömerli ile Yeşilli ilçelerinde yetişen bir üzüm çeşidimizdir. Mezrone üzümü uzun yıllardır çiftçilerimizin yetiştirdiği bölgemize has şıralık bir üzüm çeşididir.Tarihi değerleri ve kültürel varlıklarıyla turizmin gözdesi olan Mardin'in aromasıyla damakları tatlandıran mezrone cinsi üzümünün hasadı başladı. Geç dönemde olgunlaşmaya başlayan bir ürün olduğu için sonbahar aylarının sonuna kadar hasadı yapılmaktadır.

         Mezopotamya'nın bereketli topraklarından alınan onlarca ürünle asırlarca birçok medeniyetin geçim kaynağı olan Mardin, üzüm üretiminde Türkiye'de ilk 5 il arasında yer almaktadır. Çiftçilerimiz tarafından bu ürün çeşitlendirilerek, pestil, sucuklu ceviz, pekmez gibi ürünler elde edilmektedir. Ayrıca sofralık olarak da kullanılmaktadır.

           Kalitesi ile bilinen ve ince kabuğuyla ağızlarda tat bırakan "Mezrone" üzümü bağlardan toplandıktan sonra özel havuzlarda sıkılarak üretilen şıradan pekmez elde ediliyor.Nadide ilçelerimizden olan adını üzümden alan Ömerli, Arapçada üzümün işlendiği yer anlamını taşıyan 'Mahserte' olarak ifade edilmektedir. Dolayısıyla yüzyıllarca burada üzüm üretimi yapılmış.

           Mezrone belki de dünyanın en güzel aromalı üzümüdür. Bu üzüm Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nde yer almış bir çeşittir. Mezrone lezzetini kuru toprakta su vermeden yetiştirilmesinden almaktadır. Bu ürün bölgemizde genel olarak su vermeden ilaçlama yapılmadan organik bir şekilde üretilmektedir. Bölgemizin humuslu toprağı bağcılık için elverişli bir topraktır.

             Mezrone üzümü Milli Çeşitler Listesine yer almaktadır. Bu ürünün kaybolmaması için de son birkaç yıldır düzenli olarak aşılama yoluyla çoğaltma çalışmaları yapılmaktadır. Coğrafi işaret konusunda da diğer kurumlarla çalışmalar yapılmaktadır.

            Şu anda verimi, sofralık değeri yüksek ve çeşitli ürünler elde edilebilmesinden dolayı bölgemizde tutulan bir üzüm çeşidimizdir.

Editör: Şilan Ecevit

Yorumlar

Image
ahmet can
05.10.2022 / 14:37

MEZRONE değil MAZRUNA

Image
şilan ecevit
07.10.2022 / 15:16

Farklı adlandırmalar olabiliyor ama internettten bakarsanız asıl Mezrone olarak geçmektedir.

Image
Hasan TEKİN
05.10.2022 / 11:06

Şilan hanım mezrone üzümü hakkında verdiğiniz bilgiler çok değerlidir. Ancak bende bölge de yaşayan biri olarak biraz daha ekleme yapmak istiyorum. Savur ve Mazıdağın çoğunlukla bütün köylerinde mezrone üzümü çok kaliteli bir şekilde yetiştirilmektedir. Ayrıca ek bir bilgi daha vereyim, eskilerden anlatılanları söylüyorum. Mesele daha önce Savur ilçesine bağlı iken şu anda Artuklu'ya bağlı Elmabahçe (Tizyan) köyü'nün üzüm pekmezi ve summakı çok meşhurdur. Yanlış değil ise bir veya iki üniversitesi tarafından Mardin çevresindeki mezrone üzümü hakkında araştırmalar yapmışlardır.D.Bakır'da eski'den kışa hazırlık yapılırken mutlaka Tizyan pekmezi ve summakı alınırmış, bu bir çok yerde yazılıdır. Teşşekür eder çalışmalarınızdan başarılar dilerim.

Image
şilan ecevit
07.10.2022 / 15:13

katkılarınızdan dolayı teşekkürler.

Image
Abdullatif YILMAZ
04.10.2022 / 22:56

Mezrone üzümü Mardin'e özgü bir üzüm olup, tescil edilmesi gerekir. Coğrafi işaret almak icin yetkililerin bir an önce girişimde bulunması Mardin için büyük bir hizmet olur.

Image
Hasan Sincar
22.01.2023 / 15:27

Mazrone üzümü Mardin değil gercüşün mazrone üzümü meşur

Image
Hasan Sincar
21.01.2023 / 02:39

Mazrone üzümü Mardin değil gercüşün mazrone üzümü meşur

Image
şilan ecevit
07.10.2022 / 15:14

Kesinlikle.

Image
Roza Kapçak
04.10.2022 / 22:19

Ekim ayının gelmesiyle birlikte Mazıdağı ilçe merkezi ve kırsal mahallelerde vatandaşlar bereketli topraklarda mezrone üzüm hasadına başladı. Yazarımız Mazıdağından hiç bahsetme miş. Aslında üzüm deyince akla ilk Mazıdağı nın üzümü gelir. Gerçeği bu bilgiyi okuyucularla paylaşmak isterim. Taş döneminden kalma mağaralarda ve Roma döneminden kalma kalelerde şirenin yapıldığı yerlerin ortaya çıkması Mazıdağında üzümün tarihçesini ne kadar eski olduğunu kanıtlamak dır.

Yorum Yaz