Neden Erteliyoruz?

Erteleme sorunu; motivasyon eksikliği, sonuç hakkında fazla endişeli olmak, özgüvensizlik gibi farklı nedenlerden kaynaklı olabileceği gibi kişinin zaman yönetimi konusunda yeterince kontrol sahibi olamamasından da kaynaklanabilmektedir.

Çoğu kişinin günlük yaşantısında sıklıkla sergilediği bir davranış olan erteleme, belirli bir zamanda yapılması planlanan işlerin sebepsiz yere geciktirilmesidir. Geciktirilen işler pek çok durumda faaliyeti gerçekleştirecek olan kişi tarafından çeşitli bahanelerle önemsiz olarak görülmekte veya belirli bir nedene bağlı olarak ya son anda yapılmakta veya hiç yapılmamaktadır. Erteleme davranışı genellikle çalışanın öne sürdüğü bir bahane veya belirli bir nedene dayanmakta ve yapılması gereken işler ileri bir tarihte yapılmak üzere rafa kaldırılmaktadır. Erteleme davranışı bireyin eylem ve davranışlarını olumsuz yönde etkileyen bir eğilim olmasının yanında, kişinin alacağı kararları veya bir işi yapmayı geciktirmesi durumu olarak tanımlanabilir. Erteleme sorunu; motivasyon eksikliği, sonuç hakkında fazla endişeli olmak, özgüvensizlik gibi farklı nedenlerden kaynaklı olabileceği gibi kişinin zaman yönetimi konusunda yeterince kontrol sahibi olmamasından da kaynaklanabilmektedir.

Erteleme davranışının nedenleri kısaca şu şekilde sıralanabilir:

- Zamanı etkili kullanamama

- Ertelelen işe ilginin olmaması.

- Dikkatini toplayamama, konsantre olamama.

- Olumsuz, gerçekçi olmayan düşüncelerin yol açtığı korku ve endişeler; “başarısız olacağım, ne kadar çalışırsam çalışayım yapamayacağım gibi.”

- Belirsizlik, ne yapacağını ya da ne olacağını bilememe.

-Kişisel sorunlar; ekonomik sıkıntılar, arkadaş –aile ile ilişkide sorunlar.

- Mükemmelliyetçilik, en iyisi olmalı ya da hiç olmamalı, en iyisi olmayacağına göre uğraşmak gereksiz gibi düşünceler.

- Başkalarının istek ve beklentilerine hayır diyememe.

- Ertelenen işle ilgili yeterli bilgi ve becerinin olmaması.

- Ertelenen işi yapmak için istek duymama, motivasyonun olmaması.

Devamlı erteleme sorunu hayatımızın birçok alanına olumsuz etki etmektedir bu alanların başında ise akademik ve iş hayatı yer almaktadır. Erteleme sorununun kişideki olumsuz etkilerine bakıldığında stres ve baskı seviyesini arttırdığı, iş yaşamında sürekli erteleme davranışı gösteren kişilerin beraber çalıştığı insan ilişkilerinde iyi dengeler kuramaması sonucu iş ilişkilerini yıprattığı, verimliliği olumsuz etkilediği, ekonomik kayıplara neden olduğu, zaman ve stres yönetimini zorlaştırdığı ön plana çıkarken akademik anlamda da Öğrencilerin okul başarılarını olumsuz şekilde etkilemesi, sınavlarda kaygı yaşanmasına neden olması, suçluluk, çaresizlik, değersizlik ya da öfke gibi yıkıcı duyguların yaşanmasına neden olması, ön plana çıkmaktadır.

 

Erteleme sorunu ile başa çıkabilmek için şunlara dikkat edilebilir:

- İlk olarak, neleri ertelemiyorsunuz? Neden ertelemiyorsunuz? sorularına cevap vermeniz yarar sağlayabilir. Çünkü ertelemediğiniz işler erteledikleriniz için size ipucu oluşturacaktır. Ertelenen ve ertelenmeyen işleri “önem” ve “aciliyet” bakımından değerlendirmeniz yararlı olabilir.

- Ertelediğiniz işleri (ders çalışmak, spor yapmak, doktora gitmek vb.) belirleyebilirsiniz. Bu işleri konularına göre sınıflandırabilirsiniz (okulla ilgili işler, sosyal ya da sağlıkla ilgili işler gibi)

- Sonra bu işleri ertelemek için ne gibi nedenler buluyorsunuz bunları araştırabilirsiniz. En önemlisi de nedenleriniz gerçekten bir engel mi, yoksa sadece birer mazeret mi bunu kendinize itiraf etmek olabilir.

- Erteleme ile gelen ikincil kazançlarınızı belirleyebilirsiniz (bu işi ertelemek size ne kazandırıyor? kolaya kaçmak, risk almamak vb.)

- Ertelediğiniz işle ilgili eksik olan bilgi ve becerilerinizi tamamlamaya çalışabilirsiniz.

- Ertelemenize yol açan korku ve kaygılarınızla baş etmek için olumsuz gerçekçi olmayan düşüncelerinizi, daha gerçekçi ve olumlu düşünceler ile değiştirmeye çalışabilirsiniz. “Başarısız olacağım” yerine “Elimden geleni yapmaya çalışacağım” gibi.

- Ertelediğiniz işle ilgili yeniden gerçekçi ve somut amaçlar belirleyebilirsiniz. Sonra bu amaçlara ulaşmanıza yardımcı olacak alt amaçlar, küçük adımlar oluşturabilirsiniz.

Erteleme davranışınızın önüne hiçbir şekilde geçemediğinizi düşünüyor ve bu sorun hayatınızda aksaklıklara neden oluyorsa yaşadığınız sorunun temellerini irdeleyebilmek, öğrenebilmek ve buna dönük çözüm üretebilmek amacıyla psikolojik desteğe başvurabilirsiniz.