Ramazan Ayının ilk teravihi bu akşam / Evde teravih namazı nasıl kılınır?

Bütün dünyayı sarıp sarmalayan pandeminin etkisi ile İslam Alemi ikinci kez Ramazan ayını koronavirüs (Kovid-19) salgını gölgesinde karşılıyor. Teravih namazlarının evde kılınacağını açıklamasının ardından evde teravih namazlarını eda edecek vatandaşlar şimdi de teravih namazının kılınışı ve nasıl kılınacağını merak ediyor. İster cemaatle ister evde tek başınıza teravih namazı nasıl kılınır? Neye dikkat etmeniz gerekiyor? İşte o detaylar.

Yarın başlayacak 2021 yılı Ramazan ayı için ilk teravih namazı bu akşam kılınacak.

11 Ayın Sultanı Ramazan ayı tüm İslam aleminde büyük bir coşkuyla karşılanıyor.

Oruç ibadetini yerine getirecek olan Müslümanlar ise manevi bir atmosfer geçirmek isteyedikleri bu ay için hazırlıkalrını tamamladı. 

Bu akşam kılınacak ilk teravih namazı ile Ramazan'a merhaba diyeceğiz. Gece ilk sahurla da Ramazan'ın ilk orucumuzu turacağız.

Peki evde teravih namazı nasıl kılınır?

İşte Diyanet tarafından belirlenen teravih namazı saatleri ve teravihin kılınışı ile ilgili ayrıntılı bilgiler.

İLK TERAVİH NAMAZI BU AKŞAM KILINACAK

Ramazan ayının başlangıcı olarak bilinen teravih namazı bu akşam 12 Nisan Pazartesi günü kılınacak. Vatandaşlar 13 Nisan Salı günü ilk oruçlarını tutacak. Teravih ve vitir namazının vakti, yatsı namazının vaktidir. Ancak hem Teravih hem de vitir namazı, yatsı namazının farzından sonra kılınır. Bu itibarla yatsı namazının farzını kılmadan vitir ve Teravih namazı kılınır ise vitir ve Teravihin yeniden kılınması gerekir.

Eğer vakit çıkmış ise; Teravihin kazası gerekmez, vitrin kazası gerekir (İbn Hümam, Fethu’l-Kadir, I, 469; Kasani, Bedaiu’s-sanai’, I, 290).

EVDE TERAVİH NAMAZI NASIL KILINIR?

Teravih namazı, iki rekâtta bir ya da dört rekâtta bir selam verilerek toplamda 8, 12,16 ve ya yirmi rekât olarak kılınır. 

Peygamber Efendimiz şöyle buyurmuştur:

“Faziletine inanarak ve mükâfatını umarak Allah rızası için ramazan gecelerini (teravih vb.) ibadetlerle geçiren kimsenin geçmiş günahları bağışlanır.” (Buhari, Teravih, 1 (2008); Müslim, Namaz, 173 (759).

Teravih namazı,

• Yatsı namazının son iki rekât sünneti kılındıktan sonra eda edilir
• Yatsıdan önce kılınması caiz değildir.
• Vitir namazı ise genellikle teravihten sonra kılınır.
  Teravih namazı her iki rekâtta bir selamla kılınacaksa sabah namazının sünneti gibi kılınır.
• Dört rekâtta bir selamla kılınacaksa, ikindinin sünneti gibi kılınır.
• Vaktinde kılınmayan teravih namazı sonradan kaza edilmez.
• Teravih namazının tamamı tek namaz hükmünde olduğundan bu namaz için baştan bir niyet yeterli ise de aralarda verilen selamdan sonra namazdan çıkılmış olduğundan yeniden namaza başlarken tekrar niyet edilmesi ihtiyata daha uygundur.

Teravih namazı, 2"şer rekâtlar halinde, kılındığında; Tıpkı akşam namazının 2 rekât sünneti gibi kılınır.

Teravih namazı, 4"er rekatlar, halinde kılındığında ise; Tıpkı yatsı namazının ilk dört rekat sünneti gibi, kılınır, yalnız farkı niyet tir. Niyeti de, (cemaatle kılındıgında) şöyle yapılır;

"Niyet ettim Allah rızası için, teravih namazını kılmaya, uydum imama" denmesi yeterlidir. 

Teravih namazına, toptan niyet edilmez. Her selamdan sonra ayrıca niyet edilmelidir. Teravih namazının, Niyeti, dili ile söylenmezse, kalbinden geçirmesiyle de, niyeti, kabul olur.

Teravih namazı, 4 rekat olarak, kılındığında; ilk oturuşta, Ettehiyyatü okunduktan sonra Allahumme Salli, Allahümme Barik okunur. 3. rekâta, kalkınca da, Sübhaneke okunarak başlanır. Her 4 rekâtın bitiminde, bir süre dinlenmek sevaptır.  Zaten Teravih namazı, adını da bu rekâtlar arasındaki dinlenme süresinden almaktadır.

Teravih namazı, vaktinde kılınmayınca kaza edilmez. Camiye geç gelen kimse, cemaatle, teravih namazının kılındığını görse, öncelikle yatsı namazını kılar, daha sonra teravih namazının, cemaatine katılır.

Teravih namazında, tadil-i erkâna uyulmalıdır. Cemaat, namazın, çabuk kılınmasını istiyor diye, imam, teravih namazını,çabuk kıldırmamalıdır. Okunacak kıraatte harfler ve mahreçler yerini bulmalıdır. Namaza niyet ettikten sonra ve 3. rekâta, kalkınca Sübhaneke okuna bilmeli ve oturuşlarda “Ettehiyyatü” den sonra Salâvatlar da, okunabilmeli. Usulüne uygun kılınmayan namazdan sevap ve hayır beklenmez. 

CAMİLERDE TERAVİH NAMAZI KILINACAK MI?

Diyanet İşleri Başkanı Erbaş teravih namazı ile ilgili şu açıklamada bulundu:
"Bilindiği üzere, her sene ramazan ayında yüce dinimizin ve İslam ahlakının hayat veren ilkelerinden birini gündeme taşıyoruz. Bu sene de ramazan temasını 'Şifa Ayı Ramazan' olarak belirledik.

Mümin gönüllerde 11 ayın sultanı olarak yer eden ramazan, bütün yönleriyle maddi ve manevi hastalıklarımız için bir şifa ayıdır. Ramazan, her türlü günah ve hatadan hicret ederek ruhumuzu esaretten kurtardığımız ve böylece huzur bulduğumuz, halimizi Allah'a arz ederek aczimizi itiraf edip gurur, kibir gibi hastalıklardan kurtulmayı umduğumuz bir şifa ayıdır."
Bu ramazan ayının da geçen sene olduğu gibi Kovid-19 şartlarında karşılandığına işaret eden Erbaş, bu dönemin aile bağlarının güçlendirilmesi için bir fırsat olarak görülmesi ve ramazanın manevi güzelliklerinin evlerde aile bireyleriyle birlikte yaşamaya daha çok özen gösterilmesi gerektiğinin altını çizdi.

TERAVİH NAMAZI KAÇ REKAT?

Hz. Peygamberin (s.a.s.) kıldığı teravih namazlarının kaç rekât olduğu konusunda, üzerinde ittifak edilen bir rivayet bulunmamaktadır.

Her ne kadar onun vitir dâhil yirmi üç rekât teravih kıldığı yönünde bazı rivayetler varsa da (İbn Ebî Şeybe, el-Musannef, III, 395; Beyhakî, es-Sünenü’l-kübrâ, II, 698) bunlar fukaha tarafından farklı değerlendirilmiştir. Dolayısıyla bu konuda Hz. Âişe’nin, Hz. Peygamberin (s.a.s.) Ramazan ayındaki gece namazlarıyla ilgili hadisinden ve Hz. Ömer’in teravihin cemaatle kılınmasını başlatmasıyla ilgili haberlerden hareketle bir sonuca ulaşılmaya çalışılmaktadır.

Bu konudaki haberler şöyle değerlendirilebilir:
Resûlullah’ın (s.a.s.) Ramazan’daki gece namazları sorulduğunda, Hz. Âişe, “Resûlullah, Ramazan ve Ramazan dışındaki gecelerde on bir rekâttan fazla (nafile namaz) kılmamıştır.” (Buhârî, Teheccüd, 16) karşılığını vermiştir.

Başka bir rivayette bu sayı on üç olarak zikredilmektedir (Müslim, Salâtü’l-Müsâfirîn, 123-124). Öncelikle bu hadisin teravih namazı hakkında olduğu konusunda bir açıklık bulunmamaktadır. Diğer taraftan Hz. Âişe’nin, Allah’ın elçisinin Ramazan ayında ve Ramazan dışındaki gecelerde on bir veya on üç rekât namaz kıldığını belirtmesi, onun teravih dışında devamlı olarak kıldığı bir gece namazının bulunduğunu göstermektedir.

Zaten Kur’an-ı Kerim’de de, “Gecenin bir kısmında uyanarak, sana mahsus bir nafile olmak üzere namaz kıl. Umulur ki Rabbin, seni övgüye değer bir makama gönderir.” (İsrâ, 17/79) buyurulmaktadır.

Yukarıda zikredilenlerden, söz konusu sorunun, Ramazan ayında Hz. Peygamberin (s.a.s.) diğer ibadetlerinde olduğu gibi, gece namazlarında da bir artış olup olmadığını öğrenmek amacıyla sorulduğu ve teravih namazıyla bir ilişkisinin olmadığı anlaşılmaktadır.

Hz. Âişe’den rivayet edilen, “Resûlullah (s.a.s.) Ramazan ayında, diğer aylarda görülmeyen bir gayrete girerdi. Ramazan’ın son on gününde ise çok daha fazla bir gayret gösterirdi. Son on günde, geceyi ihya eder, ailesini de uyandırırdı.” (Buhârî, Fazlu Leyleti’l-Kadr, 5; Müslim, İtikâf, 7, 8) hadisi bu görüşü desteklemektedir.

Diğer yandan, bu hadisin teravihin meşru kılınmasından önce mi, yoksa sonra mı olduğu da belli değildir. Öte yandan Hz. Ömer zamanındaki cemaatle kılınan teravih namazlarının rekâtları konusunda yirmi ve on bir rekât şeklinde iki rivayet vardır (İbn Ebî Şeybe, el-Musannef, III, 392, 394).

Kaynaklarımızda Hz. Ömer’in dönemiyle ilgili farklı rivayetler olmakla birlikte daha sonra teravihin yirmi rekât olarak yerleştiği ve günümüze kadar da cemaatle kılınarak böyle devam ettiği ifade edilmiştir (Bkz. İbnü’l-Hümâm, Feth, I, 485; Aynî, Umde, XI, 126-127; Mâverdî, el-Hâvî, II, 291; Şevkânî, Neylü’l-evtâr, III, 516, 521).
Teravih namazı, Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali dönemlerinden başlayarak günümüze kadar cemaatle yirmi rekât olarak kılınmıştır. Sahabeden kimse buna itiraz etmemiş ve âlimler tarafından da bu şekilde kabul edilmiştir.

Günümüzde de, başta ülkemiz olmak üzere pek çok İslam ülkesinde teravih namazı cemaatle 20 rekât olarak kılınmaktadır.
Bununla birlikte şunu da ifade etmek gerekir ki, teravih namazı nafile bir ibadet olduğundan, farz gibi telakki edilmesi de doğru değildir.

Bu nedenle, yorgunluk, meşguliyet ve benzeri sebeplerle, teravih namazının evde 8, 10, 12, 14, 16 veya 18 rekât kılınması hâlinde de sünnet yerine getirilmiş olur. Ancak cemaate iştirak etmeye çalışmak daha iyidir.