Hızlı ve sessiz katil: "Suda boğulma"

Sıcak havanın etkisiyle serinlemek isteyenler kendilerini baraja göllere veya denizlere bırakıyor. Ancak bununla birlikte oluşan boğulma tehlikesi her yıl giderek artıyor. Bunun önüne geçilmesi veya boğulma anında yapılması gereken ilk yardımı bilmek son derece hayati önem taşıyor.

Suda boğulma, ağız ve burnun sıvı içinde kalmasının bir sonucu olan asfiksi türü. Suda boğulma en yaygın ölüm nedenlerinden biridir ve yılda yüz binlerce insan bu nedenden hayatını kaybetmektedir. Akciğerlere önemli miktarda su gitmesi ile oluşan boğulmalar yüksek oranda 15 yaş altında çocuklarda görülmektedir. Özellikle yaz aylarında deniz, göl, baraj, havuz ve kanal gibi yerlerde meydana gelen bu durum Birleşmiş Milletler Dünya Sağlık Örgütü’nün Küresel Boğulma Raporuna göre her yıl ortalama 372 bin kişide ölümle sonuçlanmaktadır.

Suda boğulma nasıl olur?

Dünya Sağlık Örgütü suda boğulmayı “Sıvı ortama batma/dalma sonucu gelişen solunumsal bozulma” olarak tanımlamaktadır. İnsan vücudu yeterli miktarda solunum yapması durumunda öz kütle farkından dolayı suya batmayacaktır. Ancak kişinin su yutması ile yoğunluğu artacağından dolayı su üzerinde kalması da imkânsız hale gelmektedir. 

Özellikle akciğerlerin de bu durumdan etkilenmesinden dolayı kişi nefes alamadığı gibi baygın vb. durumlar ile karşılaşarak daha da dibe batar ve boğulma tehlikesi yaşar.

Dünyada her bir saatte 40 kişinin hayatını kaybettiği suda boğulmanın birçok nedeni bulunmaktadır. Bu nedenler:

Yüzme bilmeme

Riskli davranışlarda bulunma

Alkol ve yasa dışı ilaç kullanımı

Uyarıları dikkate almama

Akıntılar

Korku ve panik

Yetersiz ebeveyn denetimi

Dibe saplanma

Travma

İnme

Kramp

Kalp krizi

Epilepsi

İlk yardım nasıl yapılmalı?

YardımBoğulma ilk yardım açısından oldukça önemlidir. Yapılacak olan ilk yardım ile kişi hayatta kalabileceği gibi yanlış ya da geç kalınmış müdahale ile ölüm de karşılaşılacak sonuçlar arasındadır. Acil yardım ekibi gelene kadar yapılacak olan ilk yardım adımları ise şöyledir:

-Öncelikle boğulan kişiye varsa en hızlı şekilde can simidi ya da yeleği atılmalıdır. İp ya da uzun bir cismin boğulan kişiye uzatılması da onun suyun üzerinde durmasını sağlayacaktır. Bu sırada kişinin sırtüstü pozisyon almasını sağlanır. Böylelikle kişinin ağız ve burnu su üstünde kalacaktır. Ayrıca baş ya da gövdede bir kırılma riskine karşı başın çok fazla arkaya itilmemesi gerekir. Kurtarıcı kişi çok iyi derecede yüzme bilmiyorsa ise boğulanı yüzerek çıkarmak sakıncalı olacaktır. Bu taşımakta güçlük yaşatabileceği gibi aynı zamanda kurtaran kişinin de boğulmasına neden olabilmektedir.

-Kişi, hızlı ve dikkatli bir şekilde sudan çıkarıldıktan sonra solunum, nabız ve omurga hasarı kontrolü yapılır ve sırtüstü yatırılır.

-Bu sırada solunumu engelleyecek takma diş, kravat, kemer gibi materyaller var ise kişinin üzerinden çıkartılmalıdır.

-Özellikle soğuk havalarda 20-30 dakika geçse bile yapay solunum ile kişinin soluk vermesi sağlanır. Soluk verdikten sonra buna devam edebilmesi için ise ağzı açık tutulur.

-Daha sonrasında kişinin göğüs kafesine bastırılarak kalp masajı uygulanır. 5 yapay solunum 30 kalp masajı ile müdahale devam ettirilir.

-Kişinin kalp atışları ve solunumu normale döndüğü zaman iki el ile karın altından tutulur ve yukarı kaldırılır. Bu sayede midedeki ve hava yolundaki suların boşaltımı sağlanır.

- Kişinin üstündeki ıslak giysiler çıkarılır ve kuru bir örtü ya da kıyafet ile örtülür.

-112 acil servis aranarak yardım istenir. Bu süreçte de kişinin yaşam bulguları izlenmeye devam edilir.

Dikkat edilmesi gerekenler

Suda boğulmanın en büyük nedenlerinden biri yüzme bilmemektedir. Yüzme bilmeyen kişilerin açılmaması ve boyunu geçen yerlere gitmemesi gerekmektedir.

Deniz ve akarsularda görülen ve görülmeyen akıntılar mevcuttur. Bu akıntılar kişiyi sürükleyebileceği gibi dibe de çekebilir. Rüzgârlı ve dalgalı denizlerde bu yüzden denize girilmemesi tavsiye edilmektedir. Kişi kurtulmak için akıntının tersine yüzmeye çalışacağından yorulur, hareket edemeyecek hale gelir ve su yutmaya başlar.

Özellikle göllerde bataklıktan dolayı dibe batma riski bulunduğundan buralarda yüzmemek gerekir.

Yüzerken korkuya kapılmamak gerekir. Korku ve panik halinde kişi sağlıklı solunum yapamayacağı için su yutması kaçınılmazdır. Herhangi bir durumda sakince kalmalı ve su üzerinde durmaya çalışılmalıdır.

Epilepsi, kalp krizi ve astım gibi kronik rahatsızlıkları bulunanların yüzerken çok fazla efor harcamaması ve dikkatli olması gerekmektedir.

Derinliğin bilinmediği yerlerde suya atlamak oldukça tehlikelidir.