Alparslan: Büyük Selçuklu Ani Kalesi nerede, kim fethetti, önemi nedir? Ani Şehri nerede, hangi ilde?

Alparslan Büyük Selçuklu dizisinde geçen Ani kalesi izleyenleri tarafından merak konusu oldu. TRT 1'in sevilen tarih dizisi Alparslan Büyük Selçuklu bugün yayınlanan yeni bölümünde Ani ve Ani Kalesinin fethi ele alındı. Dizi severler Ani nerede? Ani neresi? Ani kalesi nerede? Ani şuan nerede? Ani nereye bağlı? Ani Kalesi nasıl fetih edildi? Ani kalesini kim fethetti? Ani kalesi tarihte nerede? Ani kalesi ayakta mı? İşte Ani ve Ani Kalesi hakkında merak edilenler...

Alparslan Büyük Selçuklu dizisinde geçen Ani kalesi izleyenleri tarafından merak konusu oldu. TRT 1'in sevilen tarih dizisi Alparslan Büyük Selçuklu bugün yayınlanan yeni bölümünde Ani ve Ani Kalesinin fethi ele alındı.

Dizi severler Ani nerede? Ani neresi? Ani kalesi nerede? Ani şuan nerede? Ani nereye bağlı? Ani Kalesi nasıl fetih edildi? Ani kalesini kim fethetti? Ani kalesi tarihte nerede? Ani kalesi ayakta mı?

İşte Ani ve Ani Kalesi hakkında merak edilenler...

ANİ ŞEHRİ NEREDE, HANGİ İLDE?

Ani Şehri Kars'ın 44 kilometre doğusunda Ocaklı köyü bitişiğinde yer alıyor. Aras Nehri'nin Arpa Çay kolu kıyısındaki Ani'nin kuzeydoğusunda Tatarcık, batısında Bostanlar deresi akıyor. Harebelerin bulunduğu yerde Arpa Çay, Türkiye ile Ermenistan'ı birbirinde ayırıyor.

İpek yolu üzerindeki 100 bin nüfuslu Krallar Diyarı Ani'nin çağlar boyunca mesken olarak kullanılmasının iki önemli nedeni var. Birincisi güvenlik ki; Ani güneydoğusundan geçen Arpa Çay ve Vadisi, kuzeybatısındaki Alacasu ve Vadisi ile doğal olarak korunan bir platoda yer alıyor. İkinci önemli nedeni ise; şehrin su gereksinimini, debisi yüksek olan Arpa Çay'ın karşılaması.

Yüzyıllar boyunca değişik ulus ve dinleri bünyesinde toplayan Ani’de Türkler, Gürcüler ve Ermeniler birlikte yaşarken, aynı bölgede bulunan cami, kilise ve zerdüşt tapınağı da bu çok kültürlülüğün bir işareti sayılıyor.

Şehrin ticari açıdan gelişmiş olmasını ise İpek Yolu'nun kuzey kanadından Arpa Çay üzerinde köprü durumunda olması olarak gösteriliyor. Ayrıca İpek Yolu'nun güney kanadının Bagrat yönetimi ile Cenevizliler arasında süren savaşlar yüzünden güvensiz olması nedeni ile kervanlar Ani'den geçiyordu. Bu durum şehrin refahına büyük katkıda bulunuyordu.

Tarih kitaplarında "Ehil olmayan kişilerin denetimine kaldığı” söylenen Ani'de taht kavgaları başlamasının ardından başa geçen III. Hovhannes Smbat şehiri 1035 yılında şehri Bizans'a sattı. Şehir halkından gizli olarak yapılan bu "satış" tepki ile karşılanınca sur duvarlarının önünde binlerce kişinin öldüğü bir savaştan sonra şehir yeniden bağımsızlığına devam etti.

Ani Harabeleri Nerede?

Ani Harabeleri ülkemizin Doğu Anadolu Bölgesinde kuzey doğusunda bulunan Kars ilimizin güney doğusunda yer almaktadır. Ani Harabeleri şehir merkezine 42 kilo metre uzağında bulunan tarihi bir yapıttır. Ören yeri, Ermenistan ve Türkiye sınırını oluşturmuş olan Arpaçay Irmağı boyunda konumlanmıştır.

Kars ilimizde bulunan Ani Harabeleri Kars'ın doğusunda yer alan Ermenistan sınırına çok yakın bir yerde bulunmaktadır. Birçok uygarlığın yaşam alanı olmuş olan Ani Harabelerinde 40 adet kilise, şapel ve anıt mezarları tespit edilmiştir. Bu nedenle Ani Harabeleri 1001 Kilise şehri olarak da anılmaktadır.

Ani, yüzyıllar önce önemli yerleşim yerlerinden biri olmuştur. Özellikle Ermeni Bagratuni Hanedanlığı zamanında çok parlak bir devir yaşamıştır. Eski yıllardan günümüze kadar uzanan Ani Harabeleri 2016 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası Listesine dahil edilmiştir.

Kars'ın Arpaçay Vadisi yakınında bulunan, "Dünya Kenti", "Medeniyetler Beşiği", "Binbir Kilise" ve "40 Kapılı Şehir" olarak da adlandırılan Ani'nin konumu merak ediliyor.

Ani birçok medeniyete ev sahipliği yaptığı gibi inanç ve ticaret merkezinin de odak merkezi oldu.

Türkiye-Ermenistan sınırındaki Ani arkeolojik alanı, 2016 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi’ne kaydedildi. Kars'ın 44 kilometre doğusunda Ocaklı köyü bitişiğindeki Ani, “İpek Yolu üstündeki 100 bin nüfuslu Krallar Diyarı” olarak da bilinir.

Çağlar boyu farklı kültür ve uygarlıklara beşiklik etmesiyle tarihe geçmiştir. Ani, önemini Arpaçay ve Alacasu vadilerine hakim yüksek bir kayalığa kurulu güvenlikli konumuna borçludur. İpek Yolu’nun Anadolu’daki ilk konaklama merkezi olduğu için, aynı zamanda ünlü bir ticaret merkezidir.

Zengin ve kozmopolit bir Ortaçağ kenti olarak bilinen Ani'nin en eski tarihinin M.Ö. 5000 yıllarına uzandığı düşünülür.

Türkiye Ermenistan sınırını oluşturan Arpaçay nehri, aynı zamanda Ani’yi doğudan sınırlar. 78 hektarlık bir alanda, volkanik tüf tabakasına kurulmuş kentin en yüksek kesiminde ilk kez Urartular’ın yerleştiği iç kale bulunuyor.

Dörtgen ve daire planlı çok sayıda burçla güçlendirilmiş surların uzunluğu 4 bin 500 metre, yüksekliği ise 8 metre kadardır. Sur içindeki Ani antik kentinde bazıları iyi durumda olan cami, kilise, hamam, saray, kervansaray ve köprü gibi 21 adet yapı yer alıyor.

Üstünde kükreyen bir aslan kabartması ve Manuçehr tarafından koydurulan kitabenin bulunduğu Orta Kapı (Aslanlı Kapı) yedi girişi bulunan kentin görkemli kapılarından biridir.

Bölgenin öne çıkan yapısı, Şeddadoğullarından Ebul Şüca Manuçehr tarafından 1072 yılında yaptırılan üç nefli camidir. Eserin tavanı zengin Selçuklu motifleriyle süslüdür.

Ani’deki bir başka önemli yapı da, yıldırım düşmesi sonucu yarısını kaybetmiş Gagik Aziz Prkicth veya diğer adıyla Keçeli Kilisesidir.

Ani’de göze çarpan diğer yapılar arasındaysa Abughamrents (Poladoğlu) Kilisesi, Tigran Honents Kilisesi, Genç Kızlar Kilisesi, Rahibeler Manastırı ve Kaya Kilisesi sayılabilir. Ateşgede Tapınağı da bölgede hüküm süren Sasaniler’e ait olması bakımından fark yaratır.

ANİ’Yİ KİM FETHETTİ, ÖNEMİ NEDİR?

Sultan Alparslan tarafından 1064 yılında 25 günlük bir kuşatmadan sonra fethedilen Ani, Anadolu'da Türklerin ilk ele geçirdiği şehir unvanını aldı. Alparslan şehir yönetimini bir Türk boyu olan Şeddadilere verdi. Depremde tahrip olan şehir tepeden tırnağa onarıldı ve ikinci bir yükseliş yaşandı. Şehir Malazgirt Savaşı'ndan yedi yıl önce ele geçirildiği için, hazırlık safhası ve geri karakol olma özelliği ile Malazgirt Zaferi'ne büyük katkıda bulundu.

Moğollar tarafından 1239 yılında istila edilen ve yakılıp yıkılarak talan edilen Ani,1319 yılındaki depremle şehri yaşanmaz hale geldi. Her ne kadar ufak bir yerleşim yeri olarak kullanılmaya devam edilse de terk edilmiş bir şehir görünümünden bir daha kurtulamadı.

93 Harbi olarak bilinen Osmanlı-Rus Savaşları'nda 40 yıl Rusların hakimiyetinde kalan bölgede; St. Petersburg Çarlık Üniversitesi'nden gelen ekip şehirde kazı yaparak taşınabilir bütün eserler ve birçok freski Rusya'ya götürdü.

Ani Harabelerine Nasıl Gidilir?

Kars Ani Harabeleri ören şehir merkezine yaklaşık olarak 45 kilo metre mesafede yer alır. Ani Harabelerine direk olarak ulaşım sağlanamamaktadır. Ani harabelerine ulaşım pek çok yoldan yapılabilir. Bu ulaşım yolları şunlardır:

- Başka bir şehirden Kars Ani Harabelerine gitmek isterseniz pek çok şehirden Kars'a uçak seferleri bulunmaktadır. Harabelere ulaşım için uçak ile Kars merkeze gelip buradan araç kiralayabilir veya dolmuşlar ile ulaşım sağlayabilirsiniz.

- Kars Merkez'den Ani Harabelerinin yakınlarındaki köylerden geçen dolmuşlar bulunmaktadır. Bu dolmuşlar ile ören yerine gitmek mümkündür. Ani Harabelerinden dönerken ise bazı durumlarda dolmuş bulunamayabilir. Böyle durumlarda taksi ile ulaşım sağlayabilirsiniz.

- Otobüs yolculuğu yapacak kişiler için şehirlerarası otobüs firmaları aracılığı ile Kars'a gelmek mümkündür. Buradan yine Ani Harabelerine dolmuşlar ile ulaşım sağlanabilir.

- Özel araçlarınız ile Ani Harabelerine ulaşım sağlayabilirsiniz. Kars Merkeze gelip navigasyon yardımı ile Ani ilçesine ulaşım sağlayabilirsiniz. Yol üzerinde pek çok tabela yer almaktadır. Bu tabelalar yardımı ile Ani Harabelere ulaşmak mümkündür.