Yinal Bey Ne Zaman ve Nasıl Öldü? Yinal Bey'i Kim Öldürdü? Kaç Yaşında Neden Öldü?

Tarihte İbrahim Yinal bey ne zaman ve nasıl öldürüldü? Kim, neden öldürdü ve Yinal Bey kaç yaşında öldü? İşte gerçek tarihten kısa ve uzun halleriyle Yinal Bey'in ölümü...

Alparslan Büyük Selçuklu dizisinden aşina olduğumuz tarihi gerçek bir şahsiyet olan Melik İbrahim Yinal ne zaman ve nasıl öldürüldü? Kim tarafından öldürüldü? İşte en kısa şekilde cevabı...

Yinal Bey Ne Zaman ve Nasıl Öldü? Yinal Bey'i Kim Öldürdü? Kısaca Yınal Bey'in Ölümü

İbrahim Yinal Bey 2. kez isyan etmesinden sonra 9 Cemâziyelâhir 451/ 23 Temmuz 1059 tarihinde Tuğrul Bey’in emriyle yayının kirişiyle boğularak öldürüldü. Kimin öldürdüğüne isim olarak rastlanılmamıştır. Yinal Beyi'in doğrum tarihi kesin olmadığı için kaç yaşında öldüğüne dair bir bilgi bulunmamaktadır.

--

UZUN VE DETAYLI BİR ŞEKİLDE YİNAL BEY NASIL, NE ZAMAN, NEDEN ÖLDÜ? KİM ÖLDÜRDÜ? YINAL BEY'İN ÖLÜMÜ

İbrahim Yınal’ın İkinci Kez İsyan Etmesi

Tuğrul Bey’in Musul’u İbrahim Yınal’a bırakması, ilk isyanından sonra onu kendi kontrolünden uzaklaştırması anlamı da taşımaktaydı. Diğer bir ifadeyle İbrahim Yınal’ın Musul’da kalması aynı zamanda onun kendisine olan bağlılığını göstermesi için fırsat anlamına gelmekteydi. Ancak İbrahim Yınal, 450/1058 tarihinde Musul’dan ayrılarak el-Cibâl’e geldi. Onun bu hareketi Tuğrul Bey tarafından yeni bir isyan olarak değerlendirildi. Tuğrul Bey, önemli hâdimlerinden Savtegîn’i48 İbrahim Yınal’a elçi olarak göndererek yanına çağırdı (Muharrem 450/Şubat-Mart 1058). Diğer taraftan Abbâsî halifesi de duruma müdahil olmuş ve İbrahim Yınal’a bir mektup yazarak geri dönmesini talep etmişti. Her iki taraftan gelen bu iyi niyetli davetler neticesinde İbrahim Yınal, Musul’dan ayrılmasının isyan olarak algılandığını fark ederek, o sırada Bağdad’ta bulunan Tuğrul Bey’in yanına gitmek durumunda kaldı (Muharrem sonu/Mart sonları 1058). Burada bu fiili isyan etmek maksadıyla gerçekleştirmediği konusunda Tuğrul Bey’i ikna etmeye muvaffak oldu. Ancak mevcut durum Arslan Besâsîrî ile Musul’un eski hâkimi Kureyş b. Bedrân’ın işine yaramış, kuşattıkları Musul’u aynı gün içerisinde zapt etmişlerdi. Tuğrul Bey bunun üzerine yanındaki az bir kuvvetle Musul üzerine yürüdü. Onun hareketiyle birlikte Arslan Besâsîrî ile Kureyş, Musul’dan ayrılmayı tercih etti.

--

Ancak gerçekleştirilen bu sefer İbrahim Yınal’ın ikinci kez olmak üzere isyan etmesine zemin sağladı. Arslan Besâsîrî ile Kureyş’in Musul’dan ayrılması üzerine Tuğrul Bey, onları takip etmek maksadıyla Nusaybin’e gitmişti. Bu sırada İbrahim Yınal onun yanından ayrılarak Hemedân’a gitmeyi uygun buldu ve 26 Ramazan 450/16 Kasım 1058 tarihinde şehre ulaştı. Muhtemeldir ki, bu hareketi onu isyana götüren ilk adım olacaktı. Nitekim buraya vardığında Türkmenler ona katılacak, bu sayede önemli bir askerî güce sahip olacaktı. Diğer bazı rivayetlere göre İbrahim Yınal’ın Hemedân’a gelmesi daha önceden planlanan bir adımdı ve amaç tamamen isyan etmeye yönelikti. Çünkü İbrahim Yınal, bir taraftan Fatımîler ile yazışmakta, diğer taraftan da Arslan Besâsîrî tarafından saltanatı ele geçirmesi hususunda teşvik edilmekteydi. Hatta bir Fatımî dâisi olan el- Müeyyed, İbrahim Yınal ile iletişime geçmesi için görevlendirilmişti.

İbrahim Yınal’ın Hemedân’a dönmesi Tuğrul Bey’i rahatsız etmiş olacak ki, acilen Nusaybin’den Hemedân’a gitmeyi uygun bulmuştu. Bu şehre geldikten sonra özellikle Bağdad’ta Tuğrul Bey’in Hemedân’da mahsur kaldığı haberi hızla yayılmıştı.

--

Gelişen süreçte Tuğrul Bey’in yanında fazla asker kalmamış, İbrahim Yınal’a ise pek çok katılım olmuştu. Tuğrul Bey döneminde gulâm sisteminin hayata geçirilmesiyle birlikte Türkmenler’in merkezden uzak tutulmaları, kısaca Türkmen Beyleri’ni bertaraf etmeye yönelik politikalar onların küsmesine neden olmuş, neticesinde İran’da kalan gruplar iktidar karşıtı hanedan üyelerini desteklemeyi seçmişlerdi. Ayrıca bir kısım Türkmen askeri, ailelerinden uzun süre ayrı kalmalarından dolayı Tuğrul Bey’den pek memnun değillerdi. Bununla birlikte İbrahim Yınal, Türkmenler’i Irak’a gitmeye mecbur etmeyeceği ve Tuğrul Bey’le barışarak kendilerini yarı yolda bırakmayacağı konusunda da ikna etmişti. Bütün bunlar Tuğrul Bey’i iyice zor duruma sürüklerken, yetmezmiş gibi İbrahim Yınal’ın iki yeğeni Muhammed ve Ahmed (Ertaş’ın çocukları) büyük bir orduyla amcalarına katılmışlardı. Artık Tuğrul Bey’in İbrahim Yınal’a karşı koyamayacağı kesin bir durumdu. Hemedân’da kalmak onun için tehlikeli oluşturacağından başkent Rey’e çekilmek daha doğru bir karar olacaktı. Hemedân’a vardığı zaman muhtemel bir isyana karşı veziri Amîdülmülk ve eşi Altuncan Hatun’u Bağdad’a göndermeyi uygun bulmuştu. Onun bu hareketi belki de saltanatının devamını sağlayan önemli kararlarından biri olacaktı.

İbrahim Yınal'ın Ölümü

İbrahim Yınal’ın güçlenmesi, Tuğrul Bey’in de bir o kadar zayıflaması anlamına gelmekteydi. Onun için Rey’e çekildikten sonra Horasan hâkimi olan yeğeni Alp Arslan’dan yardım istemek zorunda kaldı. Tuğrul Bey diğer taraftan daha önce muhtemel bir Besâsîri saldırısına karşı Bağdad’a gönderdiği eşi ve Vezir Amîdülmülk’ten de yardım istemişti. Onun bu yardım istekleri cevapsız bırakılmamış, hem yeğenleri hem de eşi kendisine yardıma gelmişti. Neticede iki taraf 9 Cemâziyelâhir 451/23 Temmuz 1059 tarihinde Rey yakınlarında karşı karşıya geldi. Öğlene kadar süren çetin bir mücadeleden sonra İbrahim Yınal, yanındaki birkaç adamıyla birlikte kaçmaya çalıştıysa da atının bitap düşmesi nedeniyle, iki yeğeni Ahmed ve Muhammed ile birlikte Melik Alp Arslan tarafından esir edildi. Tuğrul Bey, kendisiyle ikinci kez taht mücadelesine giren kardeşi İbrahim Yınal’ı bu kez affetmedi. Zaten en başından itibaren bu kez kardeşini affetmeyeceğini söylüyordu. Neticede o, savaşla aynı gün olan 9 Cemâziyelâhir 451/23 Temmuz 1059 tarihinde Tuğrul Bey’in emriyle yayının kirişiyle boğularak öldürüldü. Yeğenleri Ahmed ve Muhammed de kendisiyle aynı akıbeti paylaşmıştı.

Kaynak: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/173104